What causes dandruff, and how do you get rid of it? - Thomas L. Dawson

Translator: Quang Nguyen Reviewer: Thu Ha Tran

Here in this abundant forest,

Ở trong khu rừng rộng lớn này,

Malassezia is equipped with everything it could ever need.

Malassezia được cung cấp tất cả những gì chúng cần.

Feasting constantly, it’s in paradise.

Ăn uống thoả thuê liên tục, nó như đang ở thiên đường.

But wait— what’s this?

Nhưng khoan đã - đây là gì vậy?

In fact, Malassezia is a type of yeast that lives and dines

Trên thực tế, Malassezia là một loại nấm men sống kí sinh

on all of our scalps.

trên da đầu chúng ta.

And in about half of the human population, its activity causes dandruff.

Và đối với khoảng một nửa dân số thế giới, hoạt động của nó gây ra gàu.

So, why do some people have more dandruff than others?

Vậy thì tại sao một số người lại có nhiều gàu hơn những người khác?

And how can it be treated?

Và nó có thể được điều trị như thế nào?

We might consider ourselves individuals, but we’re really colonies.

Ta có thể xem bản thân là một cá thể, nhưng thật ra lại là những địa bàn.

Our skin hosts billions of microbes.

Da chúng ta chứa hàng tỷ vi trùng.

Malassezia yeasts make themselves at home on our skin shortly after we’re born.

Nấm men Malassezia cư ngụ trên da chúng ta ngay sau khi ta được sinh ra.

Follicles, the tiny cavities that grow hairs all over our body,

Nang lông - những lỗ nhỏ cho lông và tóc mọc khắp cơ thể,

make for especially popular living quarters.

trở thành những khu cư ngụ phổ biến.

Malassezia are fond of these hideouts because they contain glands

Nấm Malassezia rất thích những chỗ trú ẩn này bởi vì chúng chứa tuyến mồ hôi

that secrete an oil called sebum

tiết ra dầu, hay còn gọi là bã nhờn,

that’s thought to lubricate and strengthen our hair.

được cho là giúp tóc bóng mượt và chắc khoẻ.

Malassezia evolved to consume our skin’s proteins and oils.

Nấm Malassezia phát triển để tiêu thụ protein và dầu trên da chúng ta.

And because of its many sebum-secreting follicles,

Và bởi vì có nhiều tuyến bã nhờn này,

our scalp is one of the oiliest places on our body—

da đầu của chúng ta trở thành một trong những nơi có nhiều dầu nhất

and consequently, one of the yeastiest.

và nhờ đó, trở thành nơi có nhiều nấm men nhất.

As these fungi feast on our scalp’s oils, dandruff may form.

Bởi vì các loại nấm men này tiêu thụ dầu trên da đầu, gàu được sinh ra.

This is because sebum is composed of both saturated and unsaturated fatty acids.

Đó là do bã nhờ được tạo thành từ các axit béo bão hòa và không bão hòa.

Saturated fats neatly pack together.

Axit béo bão hoà kết nối gọn gàng với nhau.

Unsaturated fats, on the other hand,

Trong khi đó, axit béo không bão hoà,

contain double bonds that create an irregular kink in their structure.

chứa các liên kết đôi tạo ra một đoạn gãy bất thường trong cấu tạo của chúng.

Malassezia eat sebum by secreting an enzyme

Nấm Malassezia tiêu thụ bã nhờ bằng cách tiết ra một loại enzyme

that releases all of the oil’s fatty acids.

làm giải phóng tất cả axit béo trong dầu.

But they only consume the saturated fats, leaving the unsaturated ones behind.

Nhưng chúng chỉ tiêu thụ axit béo bão hoà, chừa lại axit béo không bão hoà.

These irregularly shaped leftovers soak into the skin

Phần thừa có hình dạng bất thường này thấm vào trong da đầu

and pry its barrier open, allowing water to escape.

và xé toạc lớp bảo vệ, để cho nước thoát ra ngoài.

The body detects these breaches and responds defensively,

Cơ thể chúng ta phát hiện những lỗ hỏng này và phản ứng lại để bảo vệ,

causing the inflammation that gives dandruff it’s itch.

gây ra vết viêm và tạo ra gàu ngứa.

It also makes the skin cells proliferate to repair the damaged barrier.

Nó còn khiến tế bào da sinh sôi nảy nở để hồi phục lại lớp bảo vệ đã bị hỏng.

Usually, our skin’s outer surface, or epidermis,

Thông thường, lớp da ngoài cùng, hay còn gọi là lớp biểu bì,

completely renews itself every two to three weeks,

tự làm mới hoàn toàn mỗi hai tới ba tuần,

Epidermal cells divide, move outwards, die,

Tế bào biểu bì phân chia, di chuyển ra ngoài, chết,

and form the skin’s tough outer layer,

và hình thành lớp da bền bên ngoài,

which gradually sheds off in single cells far too small to see.

mà cuối cùng sẽ bong ra thành từng tế bào rất nhỏ để nhìn thấy.

But with dandruff, cells churn out quickly to correct the broken barrier,

Nhưng với gàu, tế bào bong ra nhanh chóng để hồi phục lớp bảo vệ bị hỏng,

meaning they don’t mature and differentiate properly.

nghĩa là chúng không phát triển và phân chia đúng theo quá trình.

Instead, they form large, greasy clumps around the hair follicle

Thay vào đó, chúng tạo thành các khối lớn, bóng nhờn xung quanh nang tóc

that are shed as visible flakes.

và rụng thành những lớp vảy trắng rõ rệt.

This is how Malassezia’s voracious appetite

Vậy là sự phàm ăn của nấm Malassezia

and our bodies reaction to its by-products lead to dandruff.

và phản ứng của cơ thể chúng ta trước các sản phẩm phụ dẫn tới gàu.

Currently, the most effective way to get rid of dandruff

Hiện nay, cách chữa trị gàu hiệu quả nhất

is by using antifungals in things like shampoos,

đó là dùng các chất ngăn ngừa nấm trong những sản phẩm như dầu gội,

applied directly to the scalp, to kill Malassezia.

xoa trực tiếp lên da đầu, để tiêu diệt nấm Malassezia.

For those who experience dandruff,

Với những người bị ảnh hưởng bởi gàu,

it usually comes and goes as sebum secretions vary throughout one's lifetime

nó thường chỉ đến rồi đi bởi vì sự tiết bã nhờn thay đổi suốt đời người

due to hormonal changes.

do thay đổi nội tiết tố.

But despite the fact that Malassezia colonize everyone to a similar extent,

Mặc dù nấm Malassezia cư ngụ trên mỗi người với mức độ gần như ngang nhau,

not everyone gets dandruff.

không phải ai cũng sẽ bị gàu.

Some people are more susceptible.

Có những người mẫn cảm hơn.

Exactly why is unclear.

Không có lời giải thích chính xác.

Do people with dandruff have a certain genetic predisposition?

Có phải người bị gàu có một khuynh hướng di truyền nhất định?

Is their skin barrier more permeable?

Do lớp da của họ dễ thẩm thấu hơn?

Scientists are currently investigating if people with dandruff do, in fact,

Các nhà khoa học hiện đang nghiên cứu xem trên thực tế có phải người bị gàu,

lose more water through their scalps,

mất nhiều nước qua da đầu hơn,

and whether this is what’s leading their skin cells to proliferate.

và liệu đó là nguyên nhân dẫn đến lớp tế bào da sinh sôi nảy nở.

Researchers are learning that Malassezia communicate with our immune system

Các nhà nghiên cứu nhận ra rằng nấm Malassezia liên lạc với hệ miễn dịch

using small, oily molecules called oxylipins that regulate inflammation.

bằng những phân tử nhỏ, nhiều dầu được gọi là oxylipins điều khiển phản ứng viêm.

If they can find a way to inhibit inflammatory oxylipins

Nếu họ có thể tìm được cách ức chế các oxylipin gây viêm

and boost anti-inflammatory ones, they could develop new treatments.

và tăng cường các oxylipin chống viêm, họ có thể phát triển cách chữa trị mới.

Scientists are also investigating if there’s any benefit to our relationship

Các nhà khoa học cũng đang điều tra liệu có những lợi ích gì từ mối quan hệ

with Malassezia.

với nấm Malassezia.

They hypothesize that dandruff,

Họ đặt giả thuyết rằng gàu,

which can be uncomfortable and embarrassing for us,

mặc dù khiến ta khó chịu và xấu hổ,

creates a reliable, oily food source for the yeast.

tạo ra nguồn thức ăn nhiều dầu đáng tin cậy cho men.

But dandruff isn’t contagious or a great threat to our health.

Nhưng gàu không dễ lây lan hay là mối nguy hại đáng kể tới sức khoẻ.

And Malassezia seem to excel at defending their territory, our skin,

Và nấm Malassezia có vẻ như rất giỏi trong việc bảo vệ lãnh địa - da của chúng ta,

from other, more harmful microbes like Staphylococcus aureus.

khỏi các loại vi khuẩn khác có hại hơn như Staphylococcus aureus.

So, while scientists have gotten to the bottom of many mysteries

Thế nên, dù rằng các nhà khoa học đã khám phá rất nhiều bí ẩn

surrounding this condition, it must be said:

xung quanh chứng bệnh này, nhưng một điều cần phải nói là:

dandruff remains a head-scratcher.

gàu vẫn là một vấn đề gây đau đầu.