This tool will help improve your critical thinking - Erick Wilberding

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Sara Ozturk

Socrates, one of the founding fathers of Western philosophical thought,

Batı felsefi düşüncesinin kurucu babalarından

was on trial.

biri olan Sokrates, duruşmadaydı.

Many Athenians believed he was a dangerous enemy of the state,

Çoğu Atinalı, filozofu gençleri yozlaştırmak

accusing the philosopher of corrupting the youth

ve tanrılarını tanımayı reddetmekle suçlayarak

and refusing to recognize their gods.

onun devletin tehlikeli bir düşmanı olduğuna inanıyordu.

However, Socrates wasn’t feared for claiming to have all the answers,

Ama Sokrates’ten tüm cevaplara sahip olduğunu iddia ettiği için değil,

but rather, for asking too many questions.

çok fazla soru sorduğu için korkuluyordu.

While he loathed formal lectures,

Resmi konuşmalardan nefret etse de

the philosopher frequently engaged friends and strangers

filozof sıklıkla yabancıları ve arkadaşları

in lengthy conversations about morality and society.

ahlak ve toplum hakkında uzun konuşmalara dahil etti.

These discussions weren’t debates, nor would Socrates offer explicit advice.

Bu tartışmalar münakaşa gibi değildi ve Sokrates net bir tavsiyede bulunmazdı.

In fact, the philosopher often claimed to know nothing at all,

Aslında filozof ortağının cevaplarına yalnızca daha fazla soruyla cevap vererek

responding to his partner's answers only with further questions.

genelde hiçbir şey bilmediğini iddia ederdi.

But through this process, Socrates probed their logic,

Ama bu süreç esnasında Sokrates mantıklarını irdeleyerek

revealing its flaws and helping both parties reach a more robust understanding.

kusurlarını ortaya çıkarır

ve her iki tarafın daha sağlam bir anlayışa ulaşmasına yardımcı olurdu.

These insightful questions made Socrates beloved by his followers.

Bu aydınlatıcı sorular,

Sokrates’in destekçileri tarafından sevilmesine neden oldu.

Two of his students, Plato and Xenophon, were so inspired

Öğrencilerinden ikisi, Plato ve Ksenofon, o kadar esinlenmişlerdi ki

that they replicated their mentor’s process in fictional dialogues.

akıl hocalarının yöntemini kurgusal diyaloglarla tekrarladılar.

These invented exchanges provide perfect examples

Bu uydurma diyaloglar, Sokratik Yöntem olarak bilinen şeyin

of what would come to be known as the Socratic Method.

mükemmel örneklerini oluşturdular.

In one of these fabricated dialogues,

Bu uydurma diyalogların birinde

Socrates is conversing with a young man named Euthydemus,

Sokrates, adalet ve adaletsizliğin doğasını anladığından emin olan

who is confident that he understands the nature of justice and injustice.

Euthydemus adında genç bir adamla sohbet etmektedir.

Socrates probes the student’s values by asking him to label actions

Sokrates, yalancılık ve hırsızlık gibi eylemleri

adil ve haksız olarak nitelendirmesini isteyerek

such as lying and theft as just or unjust.

öğrencinin değerlerini irdeler.

Euthydemus confidently categorizes them as injustices,

Euthydemus, kendinden emin bir şekilde haksızlık olarak sınıflandırır

but this only prompts another question:

ama bu sadece başka bir soruya yol açar:

is it just for a general to deceive or pillage a hostile army?

Bir komutanın düşman ordusunu kandırması ya da yağmalaması adil midir?

Euthydemus revises his assertion.

Euthydemus iddiasını değiştirir.

He claims that these actions are just when done to enemies,

Bu eylemlerin düşmana yapıldığında adil,

and unjust when done to friends.

dosta yapıldığında haksız olduğunu iddia eder.

But Socrates isn’t finished.

Ama Sokrates’in soruları bitmez.

He asks the young man to consider a commander lying to his troops

Genç adamdan morallerini yükseltmek için

birliğine yalan söyleyen bir komutanı göz önünde bulundurmasını ister.

to boost their morale.

Before long, Euthydemus is despondent.

Çok geçmeden Euthydemus umutsuzluğa kapılır.

It seems that every answer leads to further problems,

Her cevap daha fazla soruna yol açıyormuş gibi görünüyor

and perhaps he’s not quite sure what constitutes justice after all.

ve nihayetinde adaleti neyin oluşturduğundan çok da emin değilmiş.

In employing this question-oriented approach,

Bu soru odaklı yaklaşımı kullanarak

Socrates described himself as a midwife,

Sokrates, kendisini başkalarının fikirlerini doğurmasına yardımcı olan

whose inquiries assist others in giving birth to their ideas.

bir ebe olarak tanımlıyor.

His method of questioning draws out an individual’s unexamined assumptions,

Soru sorma yöntemi, bireylerin irdelenmemiş varsayımlarını ortaya çıkarıp

and then challenges those biases.

sonra da bu ön yargılara meydan okuyor.

It doesn't always provide definitive answers,

Her zaman kesin cevaplar sağlamıyor

but the method helps clarify the questions

ancak bu yöntem soruların netleşmesine yardımcı oluyor

and eliminate contradictory or circular logic.

ve çelişkili ya da sirküler mantığı ortadan kaldırıyor.

And by following a line of inquiry where it logically leads,

Mantık çerçevesinde yol gösteren bir sorgulama hattını takip ederek

both the question asker and answerer can end up in unexpected places.

hem soruyu soran hem de cevaplayan kişiler

beklenmedik yerlerde kendilerini bulabiliyorlar.

This technique isn’t limited by the conversation’s content,

Bu teknik sohbetin içeriğiyle sınırlı değil,

making it incredibly useful in numerous fields.

bu da onu çeşitli alanlarda oldukça yararlı kılıyor.

During the Renaissance, the method was used to teach clinical medicine.

Rönesans sırasında bu yöntem klinik tıpı öğretirken kullanılıyordu.

Students proposed their rationale for different diagnoses,

Öğrenciler mantıklarını farklı teşhisler için kullanırken

while a doctor questioned their assumptions and moderated discussion.

bir doktor varsayımlarını sorgular ve tartışmayı yatıştırırdı.

In this model, the method could even produce conclusive results.

Bu modelde, bu yöntem kesin sonuçlar bile doğurabiliyordu.

This same approach was later used in other sciences,

Bu aynı yaklaşım daha sonrasında astronomi, botanik ve matematik gibi

such as astronomy, botany, and mathematics.

diğer bilim alanlarında da kullanılmıştı.

Following the Protestant Reformation,

İngiliz Reformasyonu sonrasında da

it was adapted to tackle abstract questions of faith.

soyut inanç sorularını ele almak için uyarlanmıştı.

In the 19th century, the method became an essential part

19. yüzyılda ise bu yöntem Amerikan hukuk eğitiminin

of American legal education.

önemli bir parçası haline geldi.

Professors explored students’ understanding of judicial reasoning

Profesörler, beklenmedik varsayımsal durumlarla meydan okuyarak

by challenging them with unforeseen hypothetical situations.

öğrencilerin adli muhakeme anlayışlarını keşfettiler.

This approach is still used today by the Supreme Court

Bu yöntem günümüzde yasa çıkarmanın istenmeyen etkilerini düşünmek için

to imagine the unintended impacts of passing a law.

ABD Yüksek Mahkemesi tarafından halen kullanılıyor.

The Socratic Method can be adapted to teach almost any topic

Sokratik Yöntem, eleştirel muhakemeye dayanan

that relies on critical reasoning,

neredeyse her konuyu öğretmek için uyarlanabilir

but its success depends on the teacher employing it.

ancak başarısı uygulayan öğretmene bağlı.

An effective Socratic educator must be well versed in their subject.

Etkili bir Sokratik eğitmen alanında uzman olmalı.

Rather than bullying their students or showing off their superior intellect,

Öğrencilerine zorbalık yapmak ya da üstün akıllarını göstermek yerine

they should be modest, genuinely curious, and affirming of every contribution.

mütevazı, gerçekten meraklı olmalı ve her katkıya olumlu bakmalılar.

In this regard, Socrates himself

Bu bakımdan Sokrates’in kendisi bile

may not have been the most subtle Socratic teacher.

en usta Sokratik öğretmen olmayabilir.

Historians believe he was deeply critical of Athens’ particular brand of democracy,

Tarihçiler, Atina’nın belli demokrasi çeşitlerine karşı

son derece eleştirel olduğuna inanıyorlar

and known to pass those concerns onto his followers.

ve o endişeleri destekçilerine de aktardığı biliniyor.

These subversive beliefs were distorted in public forums

Bu baltalayıcı inançlar, halka açık forumlarda çarpıtılıyordu

and thought to have inspired two of his pupils to treasonous ends.

ve öğrencilerinden ikisini haince sonlara teşvik ettiği düşünülüyor.

It was likely for these ideas Socrates was brought to trial,

Bu fikirlerin Sokrates’i mahkemeye taşıdığı

and eventually, sentenced to death.

ve en sonunda ölüm cezasına çarptırdığı ise çok muhtemel.

But even on his deathbed, artists depict a serene philosopher—

Ama ölüm döşeğinde bile sanatçılar huzurlu bir filozof tasvir ediyorlar,

ever curious to explore the ultimate question.

nihai soruyu keşfetmeye çok meraklı bir filozof.