This tool will help improve your critical thinking - Erick Wilberding

Translator: Thủy Tiên Hoàng Reviewer: Thu Ha Tran

Socrates, one of the founding fathers of Western philosophical thought,

Socrates, một trong những cha đẻ của tư tưởng triết học phương Tây,

was on trial.

đã từng bị bỏ tù.

Many Athenians believed he was a dangerous enemy of the state,

Nhiều người dân Athen tin rằng ông là một phần tử nguy hiểm,

accusing the philosopher of corrupting the youth

buộc tội ông vì đã làm hỏng cả thế hệ trẻ

and refusing to recognize their gods.

và đã chối bỏ việc công nhận các vị thần của họ.

However, Socrates wasn’t feared for claiming to have all the answers,

Tuy nhiên, Socrates bị phản đối không phải vì ông biết mọi câu trả lời,

but rather, for asking too many questions.

mà vì ông có quá nhiều câu hỏi.

While he loathed formal lectures,

Trong khi ông chán ghét những bài giảng khô khan

the philosopher frequently engaged friends and strangers

nhà triết học thường tập hợp bạn bè thân thiết và cả người lạ

in lengthy conversations about morality and society.

vào những cuộc nói chuyện dài hơi về đạo đức và xã hội.

These discussions weren’t debates, nor would Socrates offer explicit advice.

Những cuộc thảo luận không có tiếng cãi vã và Socrates cũng chẳng có lời khuyên gì.

In fact, the philosopher often claimed to know nothing at all,

Thực tế, nhà triết học thường quả quyết rằng mình chẳng biết gì sất,

responding to his partner's answers only with further questions.

ông chỉ đáp lại ý kiến của những người bạn bằng nhiều câu hỏi hơn.

But through this process, Socrates probed their logic,

Nhưng qua quá trình này, ông đã thăm dò logic của họ,

revealing its flaws and helping both parties reach a more robust understanding.

chỉ ra những sai sót và giúp cả hai bên hiểu thấu mọi việc hơn.

These insightful questions made Socrates beloved by his followers.

Những câu hỏi sâu sắc khiến Socrates được tín đồ của mình yêu quý.

Two of his students, Plato and Xenophon, were so inspired

Hai học trò của ông, Plato và Xenophon, là những người được truyền cảm hứng hơn cả

that they replicated their mentor’s process in fictional dialogues.

họ đã tái tạo quá trình trong các cuộc đối thoại hư cấu.

These invented exchanges provide perfect examples

Các cuộc trao đổi được phát minh này mang đến ví dụ hoàn hảo

of what would come to be known as the Socratic Method.

về những điều sẽ được biết đến như Phương pháp Socrates.

In one of these fabricated dialogues,

Vào một trong những cuộc đối thoại giả lập này,

Socrates is conversing with a young man named Euthydemus,

Socrates đang trò chuyện với một thanh niên tên là Euthydemus,

who is confident that he understands the nature of justice and injustice.

kẻ tự tin rằng mình hiểu bản chất của công lý và bất công.

Socrates probes the student’s values by asking him to label actions

Socrates thăm dò hắn bằng cách yêu cầu gắn nhãn các hành động

such as lying and theft as just or unjust.

chẳng hạn như nói dối và trộm cắp là chính nghĩa hay phi nghĩa.

Euthydemus confidently categorizes them as injustices,

Euthydemus tự tin phân loại chúng là phi nghĩa,

but this only prompts another question:

nhưng điều này gợi ra một câu hỏi khác:

is it just for a general to deceive or pillage a hostile army?

vậy một vị tướng lừa dối hay cướp bóc kẻ thù thì sao?

Euthydemus revises his assertion.

Euthydemus sửa lại câu trả lời.

He claims that these actions are just when done to enemies,

Anh cho rằng những hành động này được phép thực hiện với kẻ thù,

and unjust when done to friends.

nhưng là phi nghĩa với bằng hữu.

But Socrates isn’t finished.

Nhưng Socrates vẫn chưa dừng lại.

He asks the young man to consider a commander lying to his troops

Ông hỏi người thanh niên về việc một chỉ huy nói dối đồng đội

to boost their morale.

để lên dây cót tinh thần họ.

Before long, Euthydemus is despondent.

Chẳng bao lâu sau, Euthydemus chán nản.

It seems that every answer leads to further problems,

Xem chừng mọi câu trả lời đều dẫn tới những vấn đề khác,

and perhaps he’s not quite sure what constitutes justice after all.

và có lẽ anh ấy cũng không chắc rốt cuộc điều gì tạo nên công lý.

In employing this question-oriented approach,

Bằng cách sử dụng cách tiếp cận theo định hướng câu hỏi,

Socrates described himself as a midwife,

Socrates tự ví mình như một bà đỡ,

whose inquiries assist others in giving birth to their ideas.

giúp người khác nảy sinh những ý tưởng mới.

His method of questioning draws out an individual’s unexamined assumptions,

Phương pháp này rút ra các giả định cá nhân chưa được kiểm chứng

and then challenges those biases.

và sau đó thách thức những thành kiến ​​đó.

It doesn't always provide definitive answers,

Không phải lúc nào cũng có những câu trả lời rõ ràng,

but the method helps clarify the questions

nhưng phương pháp giúp làm rõ những câu hỏi

and eliminate contradictory or circular logic.

và loại bỏ mâu thuẫn hoặc những logic lặp đi lặp lại.

And by following a line of inquiry where it logically leads,

Và bằng cách tuân theo một dòng chảy dẫn đến những điều logic,

both the question asker and answerer can end up in unexpected places.

cả người hỏi lẫn người đáp đều có thể kết thúc ở những điểm không ngờ tới.

This technique isn’t limited by the conversation’s content,

Kĩ thuật này không bị giới hạn bởi nội dung cuộc đối thoại,

making it incredibly useful in numerous fields.

khiến nó hữu dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

During the Renaissance, the method was used to teach clinical medicine.

Suốt thời kỳ Phục Hưng, phương pháp này được dạy cho y học lâm sàng.

Students proposed their rationale for different diagnoses,

Sinh viên đề xuất cơ sở lý luận cho các chẩn đoán khác nhau,

while a doctor questioned their assumptions and moderated discussion.

trong khi bác sĩ hỏi họ về những giả định và thảo luận đã qua kiểm duyệt.

In this model, the method could even produce conclusive results.

Theo mô hình này, phương pháp thậm chí có thể đưa ra những kết quả phổ quát.

This same approach was later used in other sciences,

Cách tương tự sau đó cũng được dùng trong nhiều ngành khoa học khác

such as astronomy, botany, and mathematics.

như là thiên văn học, thực vật học và toán học.

Following the Protestant Reformation,

Sau cuộc Cải cách Tin lành,

it was adapted to tackle abstract questions of faith.

nó được điều chỉnh để giải quyết những câu hỏi trừu tượng về đức tin.

In the 19th century, the method became an essential part

Vào thế kỷ 19, phương pháp trở thành một phần quan trọng

of American legal education.

trong nền giáo dục hợp pháp của Hoa Kỳ.

Professors explored students’ understanding of judicial reasoning

Các giáo sư khám phá sự hiểu biết của sinh viên về lý luận tư pháp

by challenging them with unforeseen hypothetical situations.

bằng cách thử thách họ với những tình huống giả định khó đoán.

This approach is still used today by the Supreme Court

Cách tiếp cận này vẫn còn được sử dụng tại các Tòa án Tối Cao

to imagine the unintended impacts of passing a law.

để giả định những tác động ngoài ý muốn thông qua luật.

The Socratic Method can be adapted to teach almost any topic

Phương pháp Socrates có thể được áp dụng để dạy hầu hết mọi chủ đề

that relies on critical reasoning,

dựa trên lý luận phê bình,

but its success depends on the teacher employing it.

nhưng thành công của nó được dựa trên việc giáo viên áp dụng ra sao.

An effective Socratic educator must be well versed in their subject.

Một nhà giáo dục Socrates hiệu quả phải thật am hiểu về chủ đề của mình.

Rather than bullying their students or showing off their superior intellect,

Thay vì dọa nạt học sinh hoặc khoe khoang tri thức,

they should be modest, genuinely curious, and affirming of every contribution.

họ nên khiêm tốn, ham học hỏi, và luôn muốn cống hiến.

In this regard, Socrates himself

Về vấn đề này, chính Socrates

may not have been the most subtle Socratic teacher.

có thể không phải là giáo viên Socrates tinh tế nhất.

Historians believe he was deeply critical of Athens’ particular brand of democracy,

Các nhà sử học tin rằng ông đã phê phán nền dân chủ cụ thể của Athens,

and known to pass those concerns onto his followers.

và rồi truyền bá tư tưởng này cho những môn đồ.

These subversive beliefs were distorted in public forums

Những niềm tin nổi loạn này đã bị bóp méo trong các diễn đàn cộng đồng

and thought to have inspired two of his pupils to treasonous ends.

và được cho là đã truyền cảm hứng cho hai đệ tử mình phản thầy.

It was likely for these ideas Socrates was brought to trial,

Chính vì những ý tưởng này Socrates đã bị mang ra xét xử,

and eventually, sentenced to death.

và kết thúc bằng việc nhận án tử hình.

But even on his deathbed, artists depict a serene philosopher—

Nhưng ngay trước khi qua đời, ông vẫn được cho là khá thanh thản -

ever curious to explore the ultimate question.

luôn tò mò muốn khám phá câu hỏi đến tận cùng.