The case of the vanishing honeybees - Emma Bryce

Çeviri: Buse Çopur Gözden geçirme: Nihal Aksakal

There is an environmental mystery afoot,

Çevresel bir gizem süregeliyor

and it begins with a seemingly trivial detail

ve görünüşte önemsiz bir ayrıntıyla başlamış olsa da

that reveals a disaster of global proportions.

aslında bu, küresel boyutlarda bir felaketin habercisidir.

One day, you notice that the honey you slather on your morning toast

Bir sabah, tostuna sürdüğün balın

is more expensive.

daha pahalı olduğunu fark edeceksin.

Instead of switching to jam,

Reçel almaya karar vermek yerine

you investigate the reason for the price hike.

hızla artan fiyatların ardındaki nedenleri araştıracaksın.

What you find is shocking.

Bulduğun şey seni şok edecek.

The number of domesticated honeybees in the US

ABD'de evcilleştirilmiş bal arılarının sayısı

has been decreasing at an alarming rate.

endişe verici bir oranda azalmaktadır.

This decline appears too big

Bu azalma, arı ölümlerinin olağan nedenleriyle

to be explained by the usual causes of bee death alone:

açıklanamayacak kadar çok görünüyor.

disease, parasites or starvation.

Bu olağan nedenler hastalık, parazitler veya açlık olabilir.

A typical crime scene has almost no adult bees left in the hive,

Böyle tipik bir suç mahallinde, kovanda, yalnız bir kraliçe

except, perhaps, a lonely queen and a few other survivors.

ve diğer birkaç kurtulanı saymazsak neredeyse hiç yetişkin arı kalmaz.

It's full of untouched food stores and a brood of unborn larvae,

El değmemiş gıda depoları ve çatlamamış larvalarla dolu petek gözleri,

suggesting that the adults vacated without waiting for them to hatch.

yetişkin arıların larvaları beklemeden kovandan ayrıldığının göstergesidir.

But what's particularly eerie

Ama en esrarengiz olan,

is that there's no tell-tale mass of dead or dying bees nearby.

yakınlarda ölen arılara işaret eden bir şeyin ya da ölen arıların olmamasıdır.

Either they have forgotten their way back to the hive,

Ya kovana nasıl döneceklerini unuttular

or they have simply disappeared.

ya da sadece ortadan kayboldular.

These mysterious disappearances aren't new.

Bu esrarengiz kaybolmalar yeni değil.

Humans have been collecting honey for centuries.

İnsanlar yüzyıllardır bal topluyorlar.

But it wasn't until European settlers in the 1600's

Ancak, 1600'lü yıllarda Avrupalı yerleşimciler

introduced the subspecies, Apis mellifera,

Apis mellifera alt türünü getirene kadar

that we domesticated bees.

arıları evcilleştirmiyorduk.

Since the 19th century,

19. yüzyıldan beri,

beekeepers have reported occasional mass disappearances,

arıcılar ara sıra kitlesel kaybolmalar bildirdiler

giving them enigmatic names

ve onlara gizemli isimler verdiler.

like disappearing disease, spring dwindle disease

Örneğin yok eden hastalık, ilkbahar hastalığı

and autumn collapse.

veya sonbahar çöküşü gibi.

But when in 2006 such losses were found to affect

Ancak, 2006'da bu tür kayıpların ABD'deki

tüm kovanların yarısından fazlasını etkilediği tespit edildiğinde

more than half of all hives in the US,

the phenomenon got a new name:

fenomen yeni bir isim aldı:

colony collapse disorder.

"Koloni Çöküşü Bozukluğu".

The most frightening thing about this mystery

Bu gizem hakkındaki en ürkütücü şey,

isn't that we'll have to go back to using regular sugar in our tea.

çayımızda düzenli şeker kullanmaya geri dönmek zorunda kalmamız değil.

We farm bees for their honey,

Arıları balları için yetiştiriyoruz ama

but they also pollinate our crops on an industrial scale,

arılar aynı zamanda ürünlerimizi endüstriyel ölçekte tozlaştırarak

generating over 1/3 of America's food production this way.

Amerika'nın gıda üretiminin 1/3'ünden fazlasını bu şekilde üretiyorlar.

So, how can we find the culprit behind this calamity?

Peki, bu felaketin arkasındaki suçluyu nasıl bulabiliriz?

Here are three of the possible offenders.

İşte olası suçlulardan üç tanesi.

Exhibit A: Pests and Disease.

A: Zararlı haşaratlar ve hastalıklar.

Most infamous is the varroa mite,

En kötü olanı, Varroa parazitidir.

a minuscule red pest that not only invades colonies and feeds on bees,

Kolonileri işgal edip, arılarla beslenen, ve arıların büyümesini engelleyip

but also transfers pathogens that stunt bee growth

ömrünleri kısaltan patojenleri aktaran

and shortens their life span.

zararlı minik kırmızı bir haşeredir.

Exhibit B: Genetics.

B: Genetik

Kraliçe sağlıklı bir kovanın bel kemiğidir.

The queen is the core of a healthy hive.

But nowadays, the millions of queen bees distributed

Ancak günümüzde, ticari kovanlarda dağıtılan milyonlarca kraliçe arı

in commercial hives are bred from just a few original queens,

sadece birkaç orijinal kraliçeden üretiliyor.

which raises the worry about a lack of genetic diversity

Bu da arıların patojenlere ve haşerelere karşı savunmasını zayıflatan

which could weaken bees' defenses against pathogens and pests.

genetik çeşitlilik eksikliğinden endişe duyulmasına sebep oluyor.

Exhibit C: Chemicals.

C: Kimyasallar

Pesticides used both on commercial beehives

Hem ticari arı kovanlarında hem de tarımsal ürünlerde

and agricultural crops to ward off parasites

parazitlerden kurtulmak için kullanılan böcek ilaçları,

could be getting into the food and water that honeybees consume.

bal arılarının tükettiği yiyecek ve suya giriyor olabilir.

Researchers have even found that some pesticides

Araştırmacılar, bazı böcek ilaçlarının bal arılarının

damage the honeybees' homing abilities.

eve dönme yeteneklerine zarar verdiğini bile keşfettiler.

So we have a file full of clues

Yani elimizde bir dolu ipucu var

but no clear leads.

ama net bir delil yok.

In reality, scientists, the actual detectives on this case,

Gerçekte, bilim insanları, bu davadaki gerçek dedektifler,

face disagreement over what causes colony collapse disorder.

koloni çöküş bozukluğuna neyin neden olduğu

konusunda anlaşmazlık yaşıyor.

For now, we assume that several factors are the cause.

Şimdilik, bunun ardında birkaç farklı sebebin olduğunu düşünüyoruz.

Honeybees aren't necessarily in danger of extinction,

Bal arıları tam olarak yok olma tehlikesi altında değildir

but fewer bees overall means less pollination and higher food costs,

ancak daha az arı genel olarak daha az tozlaşma

ve daha yüksek gıda maliyeti anlamına gelir.

so it's crucial that scientists solve the case of the vanishing bees.

Yani bilim insanlarının kaybolan arılar vakasını çözmesi çok önemlidir.

Because while having less honey might be a buzzkill,

Çünkü daha az bal yemek canı sıkıcı olabilse de

crop shortages are something that would truly sting.

mahsul kıtlığı gerçekten can alıcıdır.