The case of the vanishing honeybees - Emma Bryce

Sprawa znikających pszczół - Emma Bryce

978,187 views ・ 2014-03-18

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand
00:08
There is an environmental mystery afoot,
0
8857
1968
Jest pewna przyrodnicza zagadka,
00:10
and it begins with a seemingly trivial detail
1
10825
2460
która zaczyna się od błahego szczegółu.
00:13
that reveals a disaster of global proportions.
2
13285
4861
Odkrywa on jednak katastrofę na skalę światową.
00:18
One day, you notice that the honey you slather on your morning toast
3
18146
2615
Pewnego dnia miód, którym smarujesz kromkę,
00:20
is more expensive.
4
20761
1416
stanie się droższy.
00:22
Instead of switching to jam,
5
22177
1886
Zamiast przerzucić się na dżem,
00:24
you investigate the reason for the price hike.
6
24063
2760
postanawiasz zgłębić sprawę wzrostu cen.
00:26
What you find is shocking.
7
26823
1732
To, co odkryjesz, jest szokujące.
00:28
The number of domesticated honeybees in the US
8
28555
2396
Liczba pszczół domowych w USA
00:30
has been decreasing at an alarming rate.
9
30951
3848
spada w zastraszającym tempie.
00:34
This decline appears too big
10
34799
1867
Spadek ten jest zbyt duży
00:36
to be explained by the usual causes of bee death alone:
11
36666
3158
jak na zwykłe przyczyny ich śmierci:
00:39
disease, parasites or starvation.
12
39824
3137
choroby, pasożyty czy głód.
00:42
A typical crime scene has almost no adult bees left in the hive,
13
42961
3386
Najczęściej z ula giną prawie wszystkie pszczoły,
00:46
except, perhaps, a lonely queen and a few other survivors.
14
46347
3738
prócz samotnej królowej i kilku ocalałych.
00:50
It's full of untouched food stores and a brood of unborn larvae,
15
50085
3928
Ul jest pełen nietkniętych zapasów i nienarodzonych larw,
00:54
suggesting that the adults vacated without waiting for them to hatch.
16
54013
4746
jakby dorosłe osobniki porzuciły je, nie czekając na wyklucie.
00:58
But what's particularly eerie
17
58759
1926
Ale co najdziwniejsze,
01:00
is that there's no tell-tale mass of dead or dying bees nearby.
18
60685
3884
nie widać w pobliżu ciał ani umierających pszczół.
01:04
Either they have forgotten their way back to the hive,
19
64569
2633
Albo zapomniały drogi powrotnej do ula,
01:07
or they have simply disappeared.
20
67202
3332
albo po prostu zniknęły.
01:10
These mysterious disappearances aren't new.
21
70534
2541
Te tajemnicze zniknięcia to nic nowego.
01:13
Humans have been collecting honey for centuries.
22
73075
2711
Ludzie zbierają miód od wieków.
01:15
But it wasn't until European settlers in the 1600's
23
75786
3067
Ale dopiero europejscy osadnicy w XVII wieku
01:18
introduced the subspecies, Apis mellifera,
24
78853
2587
sprowadzili podgatunek Apis mellifera,
01:21
that we domesticated bees.
25
81440
2369
udomowioną pszczołę miodną.
01:23
Since the 19th century,
26
83809
1351
Od XIX wieku
01:25
beekeepers have reported occasional mass disappearances,
27
85161
3174
pszczelarze odnotowali kilka masowych znikań pszczół,
01:28
giving them enigmatic names
28
88335
1650
nadając im enigmatyczne imiona:
01:29
like disappearing disease, spring dwindle disease
29
89985
3508
choroba powodująca znikanie, wiosenne kurczenie się kolonii,
01:33
and autumn collapse.
30
93493
2022
czy jesienne załamanie.
01:35
But when in 2006 such losses were found to affect
31
95515
2634
Ale gdy w 2006 roku straty dotknęły
01:38
more than half of all hives in the US,
32
98149
2294
ponad połowę uli w USA,
01:40
the phenomenon got a new name:
33
100443
2081
zjawisko to otrzymało nową nazwę:
01:42
colony collapse disorder.
34
102524
2917
masowe wymieranie pszczół.
01:45
The most frightening thing about this mystery
35
105441
2048
Najbardziej przerażające nie jest to,
01:47
isn't that we'll have to go back to using regular sugar in our tea.
36
107489
3505
że będziemy musieli słodzić herbatę cukrem.
01:50
We farm bees for their honey,
37
110994
1863
Hodujemy pszczoły dla miodu,
01:52
but they also pollinate our crops on an industrial scale,
38
112857
3261
ale też zapylają one plony na skalę przemysłową,
01:56
generating over 1/3 of America's food production this way.
39
116119
4843
wspomagając ponad 1/3 amerykańskiej produkcji żywności.
02:00
So, how can we find the culprit behind this calamity?
40
120962
2978
Kto jest sprawcą tej katastrofy?
02:03
Here are three of the possible offenders.
41
123940
2750
Oto możliwi winowajcy.
02:06
Exhibit A: Pests and Disease.
42
126690
4093
Dowód rzeczowy A: Szkodniki i choroby.
02:10
Most infamous is the varroa mite,
43
130783
1927
Osławiony pasożyt to pajęczak Varroa, niewielki, czerwony owad.
02:12
a minuscule red pest that not only invades colonies and feeds on bees,
44
132710
3953
Nie tylko atakuje kolonie,
02:16
but also transfers pathogens that stunt bee growth
45
136663
3214
ale też przenosi patogeny hamujące wzrost
02:19
and shortens their life span.
46
139877
2040
i skracające życie pszczół.
02:21
Exhibit B: Genetics.
47
141917
2755
Dowód rzeczowy B: Genetyka.
02:24
The queen is the core of a healthy hive.
48
144672
2252
Królowa jest podstawą zdrowego ula.
02:26
But nowadays, the millions of queen bees distributed
49
146924
2870
Niestety, miliony królowych w komercyjnych ulach
02:29
in commercial hives are bred from just a few original queens,
50
149794
4001
pochodzą od zaledwie kilku matek,
02:33
which raises the worry about a lack of genetic diversity
51
153795
2583
co powoduje zmniejszenie różnorodności genetycznej
02:36
which could weaken bees' defenses against pathogens and pests.
52
156378
4167
i osłabienie systemu obronnego wobec patogenów i szkodników.
02:40
Exhibit C: Chemicals.
53
160545
2853
Dowód rzeczowy C: Chemikalia.
02:43
Pesticides used both on commercial beehives
54
163398
2539
Pestycydy stosowane w komercyjnych ulach i na uprawach
02:45
and agricultural crops to ward off parasites
55
165937
2389
02:48
could be getting into the food and water that honeybees consume.
56
168326
3470
mogą dostać się do pokarmu i wody pszczół.
02:51
Researchers have even found that some pesticides
57
171796
2333
Naukowcy odkryli, że niektóre pestycydy
02:54
damage the honeybees' homing abilities.
58
174129
4166
niszczą ich zdolność tworzenia miodu
02:58
So we have a file full of clues
59
178295
1914
Mamy więc akta pełne tropów,
03:00
but no clear leads.
60
180209
1542
ale żadnych kluczowych dowodów.
03:01
In reality, scientists, the actual detectives on this case,
61
181751
3085
Naukowcy faktycznie są detektywami
03:04
face disagreement over what causes colony collapse disorder.
62
184836
3874
i mierzą się ze sprzecznymi opiniami w sprawie wymierania pszczół.
03:08
For now, we assume that several factors are the cause.
63
188710
4503
Zakładamy, że kilka czynników stanowi przyczynę.
03:13
Honeybees aren't necessarily in danger of extinction,
64
193213
2927
Pszczoły niekoniecznie są zagrożone wyginięciem,
03:16
but fewer bees overall means less pollination and higher food costs,
65
196140
3962
ale ich mniejsza ilość to mniej zapylania i droższa żywność.
03:20
so it's crucial that scientists solve the case of the vanishing bees.
66
200102
4253
Naukowcy muszą rozwikłać tę sprawę.
03:24
Because while having less honey might be a buzzkill,
67
204355
2543
Bo choć mniej miodu może popsuć nam humor,
03:26
crop shortages are something that would truly sting.
68
206898
3421
niedobory w rolnictwie mogą stanowić poważny problem.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7