The chemistry of cookies - Stephanie Warren

3,620,491 views ・ 2013-11-19

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:07
In a time-lapse video, it looks like a monster coming alive.
0
7042
3641
Bir hızlandırılmış videoda, bir canavarın hayata gelişi görünüyor.
00:10
For a moment, it sits there innocuously.
1
10707
2888
Bir anlığına, orada masumca oturuyor.
00:13
Then, ripples move across its surface.
2
13619
2553
Sonra, yüzeyinde dalgalar hareket ediyor.
00:16
It bulges outwards, bursting with weird boils.
3
16196
3367
Dışarıya doğru kabarıyor, acayip kabarcıklarla patlıyor.
00:19
It triples in volume.
4
19587
1608
Boyutunu üçe katlıyor.
00:21
Its color darkens ominously, and its surface hardens
5
21219
3553
Rengi kaygı verici şekilde kararıyor, ve yüzeyi tepeli ve kraterli
00:24
into an alien topography of peaks and craters.
6
24796
3981
bir uzaylı topoğrafyasına doğru sertleşiyor.
00:28
Then, the kitchen timer dings.
7
28801
1940
Sonra, mutfak zamanlayıcısı çalıyor.
00:30
Your cookie is ready.
8
30765
1351
Kurabiyeleriniz hazır.
00:32
What happened inside that oven?
9
32141
1763
O fırının içinde ne gerçekleşti?
00:33
Don't let the apron deceive you!
10
33928
1889
Önlüğün sizi şaşırtmasına izin vermeyin!
00:35
Bakers are mad scientists.
11
35841
2364
Fırıncılar çılgın bilim insanlarıdır.
00:38
When you slide the pan into the oven,
12
38229
1811
Tepsiyi fırına kaydırınca,
00:40
you're setting off a series of chemical reactions
13
40064
2525
bir maddeyi, hamur, başka bir maddeye dönüştüren, kurabiyeler,
00:42
that transform one substance, dough, into another, cookies.
14
42613
4731
kimyasal reaksiyon zincirini tetikliyorsun.
00:47
When the dough reaches 92 degrees Fahrenheit,
15
47368
2921
Hamur 33° dereceye ulaşınca
00:50
the butter inside melts,
16
50313
1455
içindeki yağ erir,
00:51
causing the dough to start spreading out.
17
51792
2225
bu da hamurun etrafına yayılmasına sebep olur.
00:54
Butter is an emulsion,
18
54041
1477
Yağ bir sıvı çözelti
00:55
or mixture of two substances
19
55542
1565
veya birlikte durmak istemeyen
00:57
that don't want to stay together,
20
57131
1854
iki maddenin karışımıdır,
00:59
in this case, water and fat,
21
59009
2005
bu vakada su ve yağ,
01:01
along with some dairy solids that help hold them together.
22
61038
3150
onları birlikte tutan bazı mandıra katkılarıyla beraber.
01:04
As the butter melts, its trapped water is released.
23
64212
3188
Yağ eridiğinde, içinde hapsedilmiş su salınır.
01:07
And as the cookie gets hotter, the water expands into steam.
24
67424
3271
Ve kurabiye ısındıkça, su buhara doğru genleşir.
01:10
It pushes against the dough from the inside,
25
70719
2477
Hamuru içeriden itekler,
01:13
trying to escape through the cookie walls
26
73220
2434
kurabiye duvarlarından kaçmaya çalışır,
01:15
like Ridley Scott's chest-bursting alien.
27
75678
2544
Ridley Scott'ın göğüs-parçalayan uzaylıları gibi.
01:19
Your eggs may have been home to squirming salmonella bacteria.
28
79111
3222
Yumurtalarınız kıvranan salmonella bakterilerine ev olabilir.
01:22
An estimated 142,000 Americans are infected this way each year.
29
82357
4962
Tahmini 142.000 Amerikalı her yıl bu yolla enfeksiyon kaparlar.
01:27
Though salmonella can live for weeks outside a living body
30
87343
2804
Salmonella, yaşayan bir vücudun dışında haftalarca yaşayabilmesine
01:30
and even survive freezing,
31
90171
1593
ve hatta donmayla bile hayatta kalmasına rağmen,
01:31
136 degrees is too hot for them.
32
91788
3597
57° derece onlar için çok sıcak.
01:35
When your dough reaches that temperature, they die off.
33
95409
2684
Hamurunuz bu dereceye ulaştığında, onlar teker teker ölür.
01:38
You'll live to test your fate with a bite of raw dough
34
98117
3062
Bir sonraki gruptan aldığınız bir ısırık çiğ hamurla geleceğinizi
01:41
you sneak from your next batch.
35
101203
1685
test etmek için yaşayacaksınız.
01:43
At 144 degrees, changes begin in the proteins,
36
103594
3475
62° derecede, çoğunlukla hamurunuzdaki yumurtalardan gelen
01:47
which come mostly from the eggs in your dough.
37
107093
2396
proteinlerde değişim başlar.
01:49
Eggs are composed of dozens of different kinds of proteins,
38
109513
2947
Yumurtaların her biri başka sıcaklığa hassas düzinelerce
01:52
each sensitive to a different temperature.
39
112484
2532
farklı çeşit proteinden oluşmuştur.
01:55
In an egg fresh from the hen,
40
115040
1740
Tavuktan yeni çıkmış bir yumurtada,
01:56
these proteins look like coiled up balls of string.
41
116804
2927
bu proteinler sarmal top dizeleri şeklinde gözükür.
01:59
When they're exposed to heat energy,
42
119755
1816
Isı enerjisine maruz bırakıldıklarında,
02:01
the protein strings unfold and get tangled up with their neighbors.
43
121595
4218
protein sarmalları çözülür ve komşularıyla karışırlar.
02:05
This linked structure
44
125837
1453
Bu bağlantılı yapı
02:07
makes the runny egg nearly solid,
45
127314
1883
akıcı yumurtayı neredeyse katı yapar,
02:09
giving substance to squishy dough.
46
129221
2603
yumuşak hamura cisim verir.
02:11
Water boils away at 212 degrees,
47
131848
2877
Su 100° derecede kaynar,
02:14
so like mud baking in the sun,
48
134749
1725
yani çamurun güneşte pişmesi gibi,
02:16
your cookie gets dried out and it stiffens.
49
136498
2870
kurabiyeniz kurur ve sertleşir.
02:19
Cracks spread across its surface.
50
139392
1959
Yüzeyinde çatlaklar yayılır.
02:21
The steam that was bubbling inside evaporates,
51
141375
2737
İçeride kaynayan buğu,
arkasında kurabiyeyi hafif ve yassı yapan havadar çukurlar bırakarak buharlaşır.
02:24
leaving behind airy pockets that make the cookie light and flaky.
52
144136
3640
02:27
Helping this along is your leavening agent,
53
147800
2048
Buna yardımcı olan şey kabartıcı,
02:29
sodium bicarbonate,
54
149872
1484
sodyum bikarbonat
02:31
or baking soda.
55
151380
1196
veya kabartma tozudur.
02:32
The sodium bicarbonate reacts with acids in the dough
56
152600
2975
Kurabiyendeki havadar çukurları yapan karbondioksit gazını yaratmak için
02:35
to create carbon dioxide gas, which makes airy pockets in your cookie.
57
155599
4517
sodyum bikarbonat hamurun içindeki asitlerle tepkime gösterir.
02:40
Now, it's nearly ready for a refreshing dunk
58
160140
2488
Şimdi, ferahlatıcı soğuk bir bardak sütün içine
02:42
in a cool glass of milk.
59
162652
2015
bandırmak için neredeyse hazır.
02:44
One of science's tastiest reactions
60
164691
2805
Bilimin lezzetli bir tepkimesi
02:47
occurs at 310 degrees.
61
167520
2362
154° derecede gerçekleşir.
02:49
This is the temperature for Maillard reactions.
62
169906
2591
Bu sıcaklık Maillard tepkimeleri için olan sıcaklıktır.
02:52
Maillard reactions result
63
172521
1468
Proteinler ve şekerler parçalanıp
02:54
when proteins and sugars break down and rearrange themselves,
64
174013
3598
kendilerini yeniden düzenleyerek halkamsı yapılar oluşturduğunda
02:57
forming ring-like structures,
65
177635
1499
Maillard tepkimeleri olur,
02:59
which reflect light in a way
66
179158
1367
bu aynı Şükran Günü hindisi
03:00
that gives foods like Thanksgiving turkey
67
180549
2131
ve hamburgerlere ayırt edici, zengin kahverengi
03:02
and hamburgers
68
182704
1060
rengini veren
03:03
their distinctive, rich brown color.
69
183788
2474
ışık yansımaları gibidir.
03:06
As this reaction occurs,
70
186867
1232
Bu reaksiyon olduğunda,
03:08
it produces a range of flavor and aroma compounds,
71
188123
2886
bir dizi tat ve aroma bileşimi oluştururlar,
03:11
which also react with each other,
72
191033
1644
bunlar da birbirleriyle reaksiyona girerek
03:12
forming even more complex tastes and smells.
73
192701
2997
daha karmaşık tatlar ve kokuları meydana getirir.
03:16
Caramelization is the last reaction
74
196508
1885
Karamelize olma kurabiyeniz içinde
03:18
to take place inside your cookie.
75
198417
1953
olacak son reaksiyondur.
03:20
Caramelization is what happens
76
200394
1791
Karamelize olma
03:22
when sugar molecules break down under high heat,
77
202209
3744
şeker molekülleri yüksek sıcaklıkta parçalanarak
03:25
forming the sweet, nutty,
78
205977
1693
karameli tanımlayan tatlı, fındıksı
03:27
and slightly bitter flavor compounds that define, well, caramel.
79
207694
4319
ve biraz acı tad bileşenini oluştururken olanlardır.
03:32
And, in fact, if your recipe calls for a 350 degree oven,
80
212037
3478
Aslında eğer tarif 176° derece fırın diyorsa
03:35
it'll never happen,
81
215539
1455
hiç gerçekleşmeyecektir,
03:37
since caramelization starts at 356 degrees.
82
217018
3913
çünkü karamelize olma 180° derecede gerçekleşir.
03:40
If your ideal cookie is barely browned,
83
220955
2392
Eğer ideal kurabiyeniz hafifçe kahverengi ise,
03:43
like a Northeasterner on a beach vacation,
84
223371
2228
sanki bir kuzeydoğulunun deniz tatili gibi,
03:45
you could have set your oven to 310 degrees.
85
225623
2855
fırınınızı 154° dereceye ayarlayabilirsiniz.
03:48
If you like your cookies to have a nice tan,
86
228502
2259
Eğer kurabiyelerinizin güzel bir kahverengisi olsun istiyorsanız
03:50
crank up the heat.
87
230785
1091
03:51
Caramelization continues up to 390 degrees.
88
231900
3798
sıcaklığı artırın.
Karamelize olma 198° dereceye kadar devam eder.
03:55
And here's another trick:
89
235722
1191
Başka bir numara daha:
03:56
you don't need that kitchen timer;
90
236937
1994
Mutfak zamanlayıcısına ihtiyacınız yok,
03:58
your nose is a sensitive scientific instrument.
91
238955
2935
burnunuz hassas bir bilimsel enstrüman.
04:01
When you smell the nutty, toasty aromas
92
241914
2370
Maillard reaksiyonu ve karamelize olmanın
04:04
of the Maillard reaction and caramelization,
93
244308
2723
fındıksı, hoş aromasını kokladığınızda,
04:07
your cookies are ready.
94
247055
1332
kurabiyeleriniz hazırdır.
04:08
Grab your glass of milk,
95
248411
1290
Bir bardak sütü kapın,
04:09
put your feet up,
96
249725
1068
ayaklarınızı kaldırın
04:10
and reflect that science can be pretty sweet.
97
250817
3784
ve bilimin de bayağı tatlı olabileceğini gösterin.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7