NASA’s first software engineer: Margaret Hamilton - Matt Porter & Margaret Hamilton

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli

At roughly 4pm on July 20, 1969,

20 Temmuz 1969'da tahminen saat 16.00'da

mankind was just minutes away from landing on the surface of the moon.

insanlık ayın yüzeyine inişten sadece birkaç dakika uzaktı.

But before the astronauts began their final descent,

Ancak astronotlar son inişlerine başlamadan önce

an emergency alarm lit up.

bir acil durum alarmı çaldı.

Something was overloading the computer,

Bir şey bilgisayara aşırı yüklendi

and threatened to abort the landing.

ve inişi iptal etmekle tehdit etti.

Back on Earth, Margaret Hamilton held her breath.

Dünya'da Margaret Hamilton nefesini tuttu.

She'd led the team developing the pioneering in-flight software,

Ekibin öncü uçuş yazılımını geliştirmesine liderlik etmişti,

so she knew this mission had no room for error.

bu yüzden bu görevde hataya yer olmadığını biliyordu.

But the nature of this last-second emergency

Ancak bu sondan ikinci acil durumun doğası

would soon prove her software was working exactly as planned.

yazılımının tam olarak planlandığı gibi çalıştığını ispatlayacaktır.

Born 33 years earlier in Paoli, Indiana, Hamilton had always been inquisitive.

33 yıl önce Indiana Paoli'de doğan Hamilton her zaman meraklıydı.

In college, she studied mathematics and philosophy,

Yüksek lisansını ödeyebilmek için

before taking a research position at the Massachusetts Institute of Technology

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde araştırma pozisyonu almadan önce

to pay for grad school.

üniversitede matematik ve felsefe okudu.

Here, she encountered her first computer while developing software

Burada yeni kaos teorisi alanındaki araştırmaları desteklemek için

to support research into the new field of chaos theory.

yazılım geliştirirken ilk bilgisayarıyla karşılaştı.

Next at MIT's Lincoln Laboratory,

Ardından Hamilton MIT Lincoln Laboratuvarı'nda,

Hamilton developed software for America’s first air defense system

düşman uçaklarını aramak amacıyla

Amerika'nın ilk hava savunma sistemi için yazılım geliştirdi.

to search for enemy aircraft.

But when she heard that renowned engineer Charles Draper

Ancak ünlü mühendis Charles Draper'ın

was looking for help sending mankind to the moon,

insanlığın Ay'a gönderilmesinde yardım aradığını duyduğunda

she immediately joined his team.

hemen ekibine katıldı.

NASA looked to Draper and his group of over 400 engineers

NASA ilk küçültülmüş dijital uçuş bilgisayarı olan

to invent the first compact digital flight computer,

Apollo Rehberlik Bilgisayar'ını icat etmek için

the Apollo Guidance Computer.

Draper ve 400'den fazla mühendis grubuna güvendi.

Using input from astronauts,

Bu cihaz astronotlardan gelen girdileri kullanarak

this device would be responsible for guiding, navigating

uzay aracını yönlendirmek, gezinmek

and controlling the spacecraft.

ve kontrol etmekten sorumlu olacaktı.

At a time when unreliable computers filled entire rooms,

Güvenilmez bilgisayarların tüm odaları doldurduğu bir zamanda,

the AGC needed to operate without any errors,

ARB'nin hatasız çalışması

ve bir metreküp alana sığması gerekiyordu.

and fit in one cubic foot of space.

Draper divided the lab into two teams,

Draper laboratuvarı biri donanım tasarlamak,

one for designing hardware and one for developing software.

diğeri yazılım geliştirmek için olmak üzere iki takıma ayırdı.

Hamilton led the team that built the on-board flight software

Hamilton hem Komuta hem de Ay Modülleri için

for both the Command and Lunar Modules.

yerleşik uçuş yazılımını yapan takıma liderlik etti.

This work, for which she coined the term “software engineering,"

“Yazılım mühendisliği” terimini icat ettiği bu çalışma

was incredibly high stakes.

inanılmaz derecede büyüktü.

Human lives were on the line, so every program had to be perfect.

İnsan hayatları tehlikede olduğundan, her programın mükemmel olması gerekiyordu.

Margaret’s software needed to quickly detect unexpected errors

Margaret’in yazılımı beklenmedik hataları hızlı bir şekilde algılamalı

and recover from them in real time.

ve onlardan gerçek zamanlı olarak kurtarılmalıydı.

But this kind of adaptable program was difficult to build,

Ancak bu tür uyarlanabilir bir programın oluşturulması zordu

since early software could only process jobs in a predetermined order.

çünkü erken yazılım işleri yalnızca belirlenmiş bir sırayla işleyebilirdi.

To solve this problem,

Margaret bu sorunu çözmek için

Margaret designed her program to be “asynchronous,”

programını “eşzamansız” olarak tasarladı, yani yazılımın önemli işleri

meaning the software's more important jobs would interrupt less important ones.

daha az önemli olanları kesintiye uğratacaktır.

Her team assigned every task a unique priority

Ekibi her işin herhangi bir sürprizden bağımsız olarak,

to ensure that each job occurred in the correct order

doğru sırayla ve doğru zamanda gerçekleşmesini sağlamak için

and at the right time— regardless of any surprises.

her göreve benzersiz bir öncelik verdi.

After this breakthrough,

Bu atılımdan sonra Margaret

Margaret realized her software could help the astronauts work

yazılımının astronotların da eşzamansız bir ortamda

in an asynchronous environment as well.

çalışmasına yardımcı olabileceğini fark etti.

She designed Priority Displays

Astronotları acil durumlarda uyarmak için

that would interrupt astronaut’s regularly scheduled tasks

düzenli olarak planlanan görevlerini kesintiye uğratacak

to warn them of emergencies.

Öncelik Göstergeleri tasarladı.

The astronaut could then communicate with Mission Control

Astronot daha sonra en iyi yolu belirlemek için

to determine the best path forward.

Görev Kontrolü ile iletişim kurabilir.

This marked the first time flight software communicated directly—

Bu, uçuş yazılımının ilk kez -ve eşzamansız olarak-

and asynchronously— with a pilot.

bir pilotla iletişim kurduğu anlamına geliyordu.

It was these fail safes that triggered the alarms just before the lunar landing.

Ay inişinden hemen önce alarmları tetikleyen bu tehlike güvenceleriydi.

Buzz Aldrin quickly realized his mistake—

Buzz Aldrin hatasını hemen fark etti,

he’d inadvertently flipped the rendezvous radar switch.

yanlışlıkla buluşma radar anahtarını çevirmişti.

This radar would be essential on their journey home,

Bu radar eve yolculukları için gerekli olacaktı

but here it was using up vital computational resources.

ama burada hayati hesaplama kaynaklarını kullanıyordu.

Fortunately, the Apollo Guidance Computer was well equipped to manage this.

Neyse ki, Apollo Rehberlik Bilgisayarı bunu yönetmek için iyi donanımlıydı.

During the overload, the software restart programs

Aşırı yükleme sırasında yazılım yeniden başlatma programları

allowed only the highest priority jobs to be processed—

iniş için gerekli programlar da dahil olmak üzere yalnızca

including the programs necessary for landing.

en yüksek öncelikli işlerin işlenmesine izin verdi.

The Priority Displays gave the astronauts a choice—

Öncelikli Göstergeler astronotlara iniş yapmak

to land or not to land.

ya da yapmamak için bir seçenek sundu.

With minutes to spare, Mission Control gave the order.

Dakikalar dolduğunda Görev Kontrolü emri verdi.

The Apollo 11 landing was about the astronauts, Mission Control,

Apollo 11'in inişi astronotlar, Görev Kontrolü, yazılım ve donanımın hepsinin

software and hardware all working together as an integrated system of systems.

entegre bir sistem olarak birlikte çalışmalarıyla alakalıydı.

Hamilton’s contributions were essential to the work of engineers and scientists

Hamilton’un katkıları Başkan John F.Kennedy’nin Ay'a ulaşma hedefinden

inspired by President John F. Kennedy’s goal to reach the Moon.

esinlenen mühendis ve bilim adamlarının çalışması için çok önemliydi.

And her life-saving work went far beyond Apollo 11—

Hayat kurtarıcı çalışması Apollo 11'in çok ötesine geçti,

no bugs were ever found in the in-flight software for any crewed Apollo missions.

uçuş yazılımında mürettebatlı Apollo görevleri için hiçbir hata bulunamadı.

After her work on Apollo,

Hamilton Apollo'daki çalışmalarından sonra

Hamilton founded a company that uses its unique universal systems language

sistemler ve yazılımlar için atılımlar yaratmak amacıyla

to create breakthroughs for systems and software.

benzersiz evrensel sistem dilini kullanan bir şirket kurdu.

In 2003, NASA honored her achievements with the largest financial award

2003 yılında NASA bir kişiye verdikleri en büyük finansal ödülle

they’d ever given to an individual.

başarılarını onurlandırdı.

And 47 years after her software first guided astronauts to the moon,

Yazılımı astronotları aya ilk kez yönlendirdikten 47 yıl sonra

Hamilton was awarded the Presidential Medal of Freedom

teknoloji hakkında düşünme şeklimizi değiştirdiği için

for changing the way we think about technology.

Başkanlık Özgürlük Madalyası ile ödüllendirildi.