How do you know if you have a virus? - Cella Wright

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli

A new virus emerges and spreads like wildfire.

Yeni bir virüs ortaya çıkar ve orman yangını gibi yayılır.

In order to contain it,

Onu zaptetmek için,

researchers must first collect data about who’s been infected.

araştırmacılar önce kimin enfekte olduğu hakkında veri toplamalıdır.

Two main viral testing techniques are critical:

İki ana viral test tekniği kritik öneme sahiptir,

one tells you if you have the virus

biri size virüsün vücudunuzda şuan olup olmadığını söylerken

and the other shows if you’ve already had it.

diğeri daha önce olup olmadığını gösterir.

So, how exactly do these tests work?

Peki, bu testler tam olarak nasıl çalışıyor?

PCR, or polymerase chain reaction testing,

PCR veya polimeraz zincir reaksiyonu testi,

targets the virus’s genetic material in the body

virüsün vücuttaki genetik materyalini hedef alır

and is used to diagnose someone who is currently infected.

ve şu anda enfekte olmuş birini teşhis etmek için kullanılır.

Yet, this genetic material may be present in such imperceptible amounts

Fakat bu genetik materyal gerçekten algılanması zor olan,

that actually detecting it is difficult.

belli belirsiz miktarlarda mevcut olabilir.

This is where PCR comes in:

PCR burada devreye girer,

it’s widely used to amplify genetic information to large enough quantities

genetik bilgiyi kolayca gözlemlenebilecek kadar büyük miktarlara

that it can be readily observed.

yükseltmek için yaygın olarak kullanılır.

To develop a PCR test for a never-before-seen virus,

Daha önce görülmemiş bir virüse PCR testi geliştirmek için

researchers first sequence its genetic material, or genome,

araştırmacılar önce genetik materyalini veya genomunu diziler

and identify regions that are unique to that specific virus.

ve o virüse özgü bölgeleri belirler.

PCR then targets these particular segments.

PCR daha sonra bu belirli segmentleri hedefler.

A PCR test begins by collecting a sample:

PCR testi bir numune toplayarak başlar:

this can be blood for hepatitis viruses, feces for poliovirus,

bu hepatit virüsleri için kan, poliovirüs için dışkı

and samples from the nose or throat for coronaviruses.

ve koronavirüsleri için burun veya boğazdan alınan örnekler olabilir.

The sample is taken to a central laboratory

Örnek, virüsün genomunun varlığını test etmek için

where PCR is performed to test for the presence of the virus’ genome.

PCR'nin yapıldığı merkezi bir laboratuvara götürülür.

Genetic information can be encoded via DNA or RNA.

Genetik bilgi DNA veya RNA yoluyla kodlanabilir.

HPV, for example, uses DNA, while SARS-CoV-2, the cause of COVID-19,

Örneğin COVID-19'un nedeni SARS-CoV-2, RNA kullanırken

uses RNA.

HPV, DNA kullanır.

Before running the PCR, the viral RNA— if present—

PCR'yi çalıştırmadan önce varsa tamamlayıcı DNA dizisi yapmak için

must be reverse transcribed to make a strand of complementary DNA.

viral RNA tersine kopyalanmalıdır.

Researchers then run the PCR.

Araştırmacılar daha sonra PCR'yi yürütür.

If the virus is present in the sample, its unique regions of genetic code

Virüs numunede mevcutsa, genetik kodun benzersiz bölgelerini

will be identified by complementary primers and copied by enzymes.

tamamlayıcı primerler tanımlar ve enzimler kopyalar.

One strand of DNA becomes hundreds of millions,

Bir DNA zinciri, yüz milyonlarca olur

which are detected using probes marked with fluorescent dye.

ve floresan boya ile işaretlenmiş problar kullanılarak tespit edilir.

If the PCR machine senses fluorescence,

PCR makinesi floresan algılarsa

the sample has tested positive for the virus,

örnek virüs için test pozitiftir,

meaning the individual is infected.

yani bireye virüs bulaşmış demektir.

Immunoassays, on the other hand,

İmmünoanalizler ise daha önce birinin

tap into the immune system’s memory of the virus,

enfekte olup olmadığını gösteren

showing if someone has previously been infected.

bağışıklık sisteminin virüs hafızasına erişim sağlar.

They work by targeting virus-specific antibodies generated by the immune system

Enfeksiyon sırasında bağışıklık sistemi tarafından üretilen, virüse özgü

antikorları hedefleyerek çalışırlar.

during infection.

These are specialized classes of proteins

Bunlar virüsler gibi yabancı maddeleri tanımlayan

that identify and fight foreign substances, like viruses.

ve bunlarla savaşan uzmanlaşmış protein sınıflarıdır.

Immunoassays may detect IgG antibodies, the most abundant class,

İmmünoanalizler, en bol sınıf olan IgG antikorlarını

and IgM antibodies, the type that’s first produced in response to a new infection.

ve yeni bir enfeksiyona karşı ilk üretilen IgM antikorlarını tespit edebilir.

The presence of IgM antibodies suggests a recent infection,

IgM antikorlarının varlığı yeni bir enfeksiyon olduğunu düşündürmektedir

but since it can take the body over a week to produce a detectable amount,

ancak saptanabilir bir miktar üretilmesi bir haftadan fazla sürebileceğinden

they’re unreliable in diagnosing current infections.

mevcut enfeksiyonların teşhisinde güvenilmezdir.

Meanwhile, IgG antibodies circulate for an extended period after infection;

Bu arada, IgG antikorları enfeksiyondan sonra uzun bir süre yayılır,

their presence usually indicates that someone was exposed and recovered.

onların varlığı genellikle birisinin maruz kaldığını ve iyileştiğini gösterir.

Before the immunoassay,

İmmünoanalizden önce,

health professionals draw blood from an individual.

sağlık profesyonelleri bir kişiden kan alır.

This sample then comes into contact with a portion of the virus of interest.

Bu örnek daha sonra ilgili virüsün bir kısmı ile temas eder.

If the body has, in fact, been exposed to the virus in the past,

Eğer vücut geçmişte virüse maruz kalmışsa

the body’s virus-specific antibodies will bind to it during the test.

test sırasında vücudun virüse özgü antikorları ona bağlanır.

This reaction produces a change in color, indicating that the sample tested positive

Bu reaksiyon, renkte bir değişiklik yaratarak numunenin pozitif olduğunu

and that the individual has been exposed to the virus.

ve bireyin virüse maruz kaldığını gösterir.

Immunoassays are especially important

İmmünoanalizler, enfekte olan

when it comes to retroactively diagnosing people

ancak test edilmemiş kişileri geriye dönük olarak

who were infected but went untested.

teşhis etmek açısından özellikle önemlidir.

And there’s exciting potential for those who have developed immunity to a virus:

Bir virüse karşı bağışıklık geliştirenler için heyecan verici bir ihtimal var:

in some cases, their blood plasma could be used as treatment

bazı durumlarda kan plazması şu anda savaşan insanlarda

in people who are currently fighting it.

tedavi olarak kullanılabilir.

PCR and immunoassays are always in the process

PCR ve immünoanalizler her zaman daha doğru

of becoming more accurate and efficient.

ve verimli olma sürecindedir.

For example,

Örneğin, PCR'deki yenilikler

innovations in PCR have led to the use of self-contained testing devices

sonuçları bir saat içinde ileten bağımsız test cihazlarının

that relay results within one hour.

kullanılmasını sağlamıştır.

Digital PCR, which quantifies individual pieces of target DNA,

Hedef DNA'nın ayrı ayrı parçalarını niteleyen dijital PCR,

shows promise in further boosting accuracy.

doğruluğu daha da artırma vaadini gösterir.

And although immunoassays are difficult to develop quickly,

İmmünoanalizlerin hızlı bir şekilde gelişmesi zor olsa da

researchers in Singapore were able to create one for SARS-CoV-2

Singapur'daki araştırmacılar COVID-19'un salgın olarak

even before COVID-19 was declared a pandemic.

ilan edilmesinden bile önce SARS-CoV-2 için bir tane oluşturabildiler.

These tests— along with the scientists who develop them

Bu testler - onları geliştiren bilim insanları

and the health professionals who administer them—

ve onları yöneten sağlık uzmanları ile birlikte -

are absolutely essential.

kesinlikle gereklidir.

And when deployed early, they can save millions of lives.

Erken devreye girdiklerinde milyonlarca hayat kurtarabilirler.