How do you know if you have a virus? - Cella Wright

Translator: Reviewer: Quyen Phan

A new virus emerges and spreads like wildfire.

Một loại virus mới xuất hiện và lây lan như cháy rừng.

Để chế ngự, trước tiên,

In order to contain it,

researchers must first collect data about who’s been infected.

các nhà nghiên cứu phải thu thập thông tin về người đã nhiễm.

Two main viral testing techniques are critical:

Có hai kĩ thuật chính để xét nghiệm virus rất quan trọng:

one tells you if you have the virus

một, cho biết bạn có đang nhiễm virus không,

and the other shows if you’ve already had it.

hai, cho biết bạn đã từng có virus chưa.

So, how exactly do these tests work?

Vậy, chính xác là các bộ xét nghiệm này hoạt động ra sao?

PCR, or polymerase chain reaction testing,

Xét nghiệm PCR, hay xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase,

targets the virus’s genetic material in the body

nhắm vào vật chất di truyền của virus trong cơ thể

and is used to diagnose someone who is currently infected.

và được sử dụng để chẩn đoán người vừa mới nhiễm.

Yet, this genetic material may be present in such imperceptible amounts

Nhưng vật chất di truyền này có thể xuất hiện với số lượng rất ít,

that actually detecting it is difficult.

khiến việc phát hiện chúng trở nên khó khăn.

This is where PCR comes in:

Đây là lúc chúng ta cần PCR:

it’s widely used to amplify genetic information to large enough quantities

nó được sử dụng rộng rãi để nhân thông tin di truyền

thành số lượng đủ lớn

that it can be readily observed.

để có thể sẵn sàng nghiên cứu.

To develop a PCR test for a never-before-seen virus,

Để khai thác xét nghiệm PCR cho một loại virus chưa từng gặp,

researchers first sequence its genetic material, or genome,

đầu tiên, các nhà nghiên cứu sắp xếp trình tự

của vật chất di truyền, bộ gen,

and identify regions that are unique to that specific virus.

và nhận diện các khu vực đặc biệt của loài virus cụ thể ấy.

PCR then targets these particular segments.

PCR sau đó sẽ nhắm đến những phân đoạn cụ thể này.

A PCR test begins by collecting a sample:

Một xét nghiệm PCR bắt đầu bằng việc thu thập mẫu thử:

this can be blood for hepatitis viruses, feces for poliovirus,

đó có thể là máu nếu là virus viêm gan, phân nếu là virus bại liệt,

and samples from the nose or throat for coronaviruses.

và mẫu thử ở mũi hoặc họng cho virus corona.

The sample is taken to a central laboratory

Mẫu thử sẽ được đem tới phòng thí nghiệm trung tâm

where PCR is performed to test for the presence of the virus’ genome.

để thực hiện xét nghiệm PCR và kiểm tra xem

có mã gen của virus không.

Genetic information can be encoded via DNA or RNA.

Thông tin di truyền có thể được mã hoá thông qua ADN hoặc ARN.

HPV, for example, uses DNA, while SARS-CoV-2, the cause of COVID-19,

Ví dụ như virus HPV lợi dụng ADN, còn virus SARS-CoV-2, loài gây nên COVID19

uses RNA.

lợi dụng ARN.

Before running the PCR, the viral RNA— if present—

Trước khi thực hiện xét nghiệm PCR, ARN của virus, nếu có,

must be reverse transcribed to make a strand of complementary DNA.

phải được phiên mã ngược để tạo thành một chuỗi ADN bổ sung.

Researchers then run the PCR.

Sau đó, các nhà nghiên cứu mới thực hiện xét nghiệm PCR.

If the virus is present in the sample, its unique regions of genetic code

Nếu virus xuất hiện trong mẫu thử, các vùng mã gen đặc trưng của nó

will be identified by complementary primers and copied by enzymes.

sẽ được các con mồi bổ sung nhận dạng và được các enzyme sao chép.

One strand of DNA becomes hundreds of millions,

Một mạch ADN được nhân thành hàng trăm triệu mạch,

which are detected using probes marked with fluorescent dye.

và được phát hiện qua các đầu dò được đánh dấu thuốc nhuộm huỳnh quang.

If the PCR machine senses fluorescence,

Nếu như máy PCR phát hiện ra huỳnh quang,

the sample has tested positive for the virus,

thì mẫu thử đã dương tính với virus,

meaning the individual is infected.

nghĩa là một người đã nhiễm bệnh.

Immunoassays, on the other hand,

Mặt khác, với xét nghiệm miễn dịch,

tap into the immune system’s memory of the virus,

sẽ kết nối với bộ nhớ của hệ thống miễn dịch chống virus,

showing if someone has previously been infected.

và cho biết liệu một người đã từng nhiễm bệnh chưa.

They work by targeting virus-specific antibodies generated by the immune system

Chúng hoạt động bằng cách nhắm vào các kháng thể virus đặc hiệu

được hệ miễn dịch tạo ra trong lúc nhiễm bệnh.

during infection.

These are specialized classes of proteins

Đây là các lớp protein chuyên biệt

that identify and fight foreign substances, like viruses.

có chức năng nhận diện và chống lại các chất ngoại lai, như là virus.

Immunoassays may detect IgG antibodies, the most abundant class,

Các xét nghiệm miễn dịch có thể phát hiện các kháng thể IgG, lớp phong phú nhất,

and IgM antibodies, the type that’s first produced in response to a new infection.

và các kháng thể IgM, lớp được sản xuất đầu tiên

để phản ứng lại một bệnh mới.

The presence of IgM antibodies suggests a recent infection,

Sự xuất hiện của kháng thể IgM cho thấy một người vừa mới bị lây nhiễm,

but since it can take the body over a week to produce a detectable amount,

nhưng vì cơ thể cần hơn một tuần để sản sinh ra một lượng đủ để nhận diện,

they’re unreliable in diagnosing current infections.

các xét nghiệm này không đáng tin cậy để chẩn đoán

nếu một người vừa mới nhiễm bệnh.

Meanwhile, IgG antibodies circulate for an extended period after infection;

Trong khi đó, các kháng thể IgG tuần hoàn trong thời gian dài sau khi nhiễm bệnh;

their presence usually indicates that someone was exposed and recovered.

sự xuất hiện của chúng cho biết rằng một người đã nhiễm bệnh và phục hồi.

Before the immunoassay,

Trước khi xét nghiệm miễn dịch,

health professionals draw blood from an individual.

các chuyên gia y tế lấy máu từ bệnh nhân.

This sample then comes into contact with a portion of the virus of interest.

Mẫu thử này sau đó sẽ được tiếp xúc với một lượng virus liên quan.

If the body has, in fact, been exposed to the virus in the past,

Thực tế, nếu cơ thể đã từng tiếp xúc với virus ấy trước đây,

the body’s virus-specific antibodies will bind to it during the test.

các kháng thể virus đặc hiệu sẽ liên kết với virus khi xét nghiệm.

This reaction produces a change in color, indicating that the sample tested positive

Phản ứng này gây nên sự đổi màu, báo hiệu mẫu thử cho kết quả dương tính

and that the individual has been exposed to the virus.

và đồng nghĩa là người đó đã từng bị nhiễm virus.

Immunoassays are especially important

Xét nghiệm miễn dịch đặc biệt quan trọng

when it comes to retroactively diagnosing people

trong việc xét nghiệm hồi tố cho những người

who were infected but went untested.

đã từng bị nhiễm nhưng chưa bao giờ xét nghiệm.

And there’s exciting potential for those who have developed immunity to a virus:

Và có một tiềm năng thú vị từ những người đã có miễn dịch với virus:

trong một số trường hợp, huyết tương của họ

in some cases, their blood plasma could be used as treatment

có thể được sử dụng như một liệu pháp

in people who are currently fighting it.

cho những nguời đang chống lại bệnh.

PCR and immunoassays are always in the process

PCR và xét nghiệm miễn dịch luôn luôn trong quá trình

được cải tiến để trở nên hiệu quả và chính xác hơn.

of becoming more accurate and efficient.

For example,

Ví dụ,

innovations in PCR have led to the use of self-contained testing devices

những đổi mới trong PCR đã dẫn đến việc sử dụng các thiết bị

xét nghiệm khép kín

that relay results within one hour.

và cho ra kết quả trong vòng một giờ.

Digital PCR, which quantifies individual pieces of target DNA,

PCR kĩ thuật số, loại định lượng ADN mục tiêu,

shows promise in further boosting accuracy.

hứa hẹn trong việc tăng cường độ chính xác.

And although immunoassays are difficult to develop quickly,

Và mặc dù là các xét nghiệm miễn dịch khó phát triển nhanh chóng,

researchers in Singapore were able to create one for SARS-CoV-2

các nhà nghiên cứu ở Singapore đã tạo ra được điều đó cho SARS-CoV-2

even before COVID-19 was declared a pandemic.

thậm chí là trước khi COVID-19 được công bố là đại dịch toàn cầu.

These tests— along with the scientists who develop them

Những xét nghiệm này, cùng với các nhà khoa học phát triển chúng

and the health professionals who administer them—

và các chuyên gia y tế cung cấp chúng,

are absolutely essential.

tất cả đều rất quan trọng.

And when deployed early, they can save millions of lives.

Và khi được triển khai sớm, chúng sẽ cứu được hàng triệu mạng người.