Do animals have language? - Michele Bishop

Hayvanların dili var mı? - Michele Bishop

Çeviri: Gizem Gözde Uçar Gözden geçirme: Eren Gokce

All animals communicate.

Bütün hayvanlar iletişim kurar.

Crabs wave their claws at each other to signal that they're healthy

Yengeçler sağlıklı ve çiftleşmeye hazır olduklarını göstermek için

and ready to mate.

birbirlerine kıskaçlarını sallar.

Cuttlefish use pigmented skin cells called chromatophores

Mürekkep balıkları kamuflaj ya da rakiplerine bir uyarı olarak

to create patterns on their skin that act as camouflage

derilerinde desenler oluşturmak için kromatofor denen

or warnings to rivals.

pigmentli deri hücrelerini kullanır.

Honeybees perform complex dances

Bal arıları bir besin kaynağının yerini ve kalitesini

to let other bees know the location and quality of a food source.

diğerlerine anlatmak için karmaşık danslar yapar.

All of these animals have impressive communication systems,

Bütün bu hayvanların etkileyici iletişim becerileri var.

but do they have language?

Ama bir dilleri var mı?

To answer that question,

Bu soruya cevap vermek için

we can look at four specific qualities that are often associated with language:

genelde dil ile özdeşleştirilen dört özelliğe bakabiliriz:

discreteness,

Ayrıklık,

grammar,

Gramer, yani dil bilgisi,

productivity,

verimlilik

and displacement.

ve yer değiştirme.

Discreteness means that there is a set of individual units,

Ayrıklık, yeni fikirleri ifade etmek için bir araya getirilebilen

such as sounds or words,

ses yada kelime gibi

that can be combined to communicate new ideas,

birbirinden bağımsız bir birim setinin olmasıdır,

like a set of refrigerator poetry magnets you can rearrange

farklı ifadeler yaratmak için yeniden düzenleyebileceğiniz

buzdolabının üzerindeki harf magnetleri seti gibi.

to create different phrases.

Grammar provides a system of rules

Dil bilgisi ise bu bağımsız birimleri

that tells you how to combine those individual units.

nasıl bir araya getireceğinizi anlatan kurallar sistemi sağlar.

Productivity is the ability to use language

Verimlilik, bir dili sonsuz sayıda

to create an infinite number of messages.

mesaj üretmek için kullanabilme kabiliyetidir.

And displacement is the ability to talk about things

Ve yer değiştirme ise tam önünüzde olmayan

that aren't right in front of you,

şeyler hakkında konuşabilme yetisidir.

such as past, future, or fictional events.

Örneğin; geçmiş, gelecek ya da uydurma olaylar gibi.

So, does animal communication exhibit any of these qualities?

Peki hayvanların iletişimi bu özelliklerden

herhangi birine sahip mi?

For crabs and cuttlefish, the answer is no.

Yengeçler ve mürekkep balıkları için cevap hayır.

They don't combine their signals in creative ways.

Onlar işaretlerini yaratıcı şekillerde bir araya getirmiyorlar.

Those signals also don't have to be in a grammatical order,

Ayrıca o sinyaller gramer olarak belirli bir sıra takip etmiyor ve

and they only communicate current conditions,

sadece o anki durumlar hakkında iletişime geçiyorlar.

like, "I am healthy," or "I am poisonous."

Örneğin; “Ben sağlıklıyım.” Ya da “Ben zehirliyim.” gibi.

But some animals actually do display some of these properties.

Ama bazı hayvanlar bu özelliklerin bazılarını sergiliyor.

Bees use the moves, angle, duration, and intensity of their waggle dance

Arılar sallanma danslarının hareketlerini, açılarını, süresini ve yoğunluğunu

to describe the location and richness of a food source.

bir besin kaynağının yerini ve zenginliğini

tarif etmek için kullanırlar.

That source is outside the hive,

Bu besin kaynağı kovanın dışında olduğundan

so they exhibit the property of displacement.

yer değiştirme özelliğini göstermiş oluyorlar.

They share that language trait with prairie dogs,

Bu özellik çayır köpeklerinde de vardır.

which live in towns of thousands,

Çayır köpekleri binlerce kişinin

yaşadığı kasabalarda yaşarlar

and are hunted by coyotes, hawks, badgers, snakes, and humans.

ve çakallar, şahinler, porsuklar, yılanlar

ve insanlar tarafından avlanırlar.

Their alarms calls indicate the predator's size, shape, speed,

Alarm çağrıları, avcının boyunu, şeklini, hızını ve

and, even for human predators, what the person is wearing

hatta insan avcıların ne giydiğini,

and if he's carrying a gun.

silah taşıyıp taşımadığını bile anlatır.

Great apes, like chimps and gorillas, are great communicators, too.

Şempanze ve goril gibi büyük maymunlar da

harika iletişim kurarlar.

Some have even learned a modified sign language.

Bazıları modifiye edilmiş işaret dillini bile öğrendiler.

A chimpanzee named Washoe demonstrated discreteness

Washoe adındaki bir şempanze birçok farklı işareti,

by combining multiple signs into original phrases,

“Lütfen aç, acele et” gibi bir orijinal deyişi oluşturmak için

like, "Please open. Hurry."

bir araya getirerek ayrıklık özelliğini sergilemiştir.

Coco, a female gorilla who understands more than 1000 signs,

Dişi bir goril olan Coco 1000’den fazla işareti

and around 2000 words of spoken English

ve yaklaşık 2000 kadar da konuşma

İngilizcesinde kelimeyi anlayabiliyor.

referred to a beloved kitten that had died.

Coco çok sevdiği ölen bir yavru kediden bahsetmiştir.

In doing so, she displayed displacement,

Böyle yaparak yer değiştirme özelliğini sergilemiştir.

though it's worth noting that the apes in both of these examples

Şunu da belirtmeliyiz ki bu iki örnekteki maymunlar

were using a human communication system,

insanların iletişim sistemini kullanıyordu,

not one that appeared naturally in the wild.

doğada kendiliğinden oluşanı değil.

There are many other examples of sophisticated animal communication,

Sofistike hayvan iletişimine dair birçok örnek vardır.

such as in dolphins,

Mesela yunuslar;

which use whistles to identify age, location, names, and gender.

ıslıkları yaş, yer, isim ve cinsiyet tanımlamak için kullanırlar.

They can also understand some grammar

Ayrıca araştırmacıların onlarla iletişime geçmek için

in a gestural language researchers use to communicate with them.

kullandığı işaret dilindeki bazı grameri de anlayabilirler.

However, grammar is not seen in the dolphin's natural communication.

Ama gramer yunusların doğal iletişiminde yoktur.

Bu iletişim sistemleri daha önce belirttiğimiz

While these communication systems

may have some of the qualities of language we've identified,

dil özelliklerinin bazılarına sahip olsalar da,

none display all four.

dördünü birden barındırmamaktadırlar.

Even Washoe and Coco's impressive abilities are still outpaced

Hatta Coco ve Washoe’nun inanılmaz dil becerileri bile

by the language skills of most three-year-old humans.

çoğu üç yaşında bir insanınki kadar değildir.

And animals' topics of conversation are usually limited.

Ve hayvanların konuşma konuları genelde sınırlıdır.

Bees talk about food,

Arılar yemek hakkında konuşur,

prairie dogs talk about predators,

çayır köpekleri avcılar hakkında konuşur

and crabs talk about themselves.

ve yengeçler de kendileri hakkında konuşur.

Human language stands alone

İnsan dili gramer ve verimliliği,

due to the powerful combination of grammar and productivity,

ayrıklık ve yer değiştirme ile güçlü bir şekilde birleştirebilmesiyle

on top of discreteness and displacement.

tek olma özelliğine sahiptir.

The human brain can take a finite number of elements

İnsan beyni sonlu sayıda ögeyi alıp

and create an infinite number of messages.

sonsuz sayıda mesaj yaratabilir.

We can craft and understand complex sentences,

Çok karmaşık cümleler yaratabilir ve anlayabiliriz

as well as words that have never been spoken before.

ya da daha önce hiç kullanılmamış kelimeleri de.

We can use language to communicate about an endless range of subjects,

Dili sonsuz sayıda konu hakkında iletişim kurmak için,

talk about imaginary things,

hayali şeyler hakkında konuşmak için,

and even lie.

yalan bile söylemek için kullanabiliriz.

Research continues to reveal more and more about animal communication.

Araştırmalar hayvan iletişimi hakkında giderek daha fazla şey açığa çıkarıyor.

It may turn out that human language and animal communication

İnsan dili ve hayvan iletişiminin birbirinden çok farklı şeyler olmadığı,

aren't entirely different but exist on a continuum.

birbirinin devamı bir süreç olduğu ortaya çıkabilir.

After all, we are all animals.

Sonuçta, hepimiz hayvanız.