Do animals have language? - Michele Bishop

Translator: Ayan Organization Reviewer: Aga Ismael

All animals communicate.

هەموو ئاژەڵەکان پەیوەندی دەبەستن.

Crabs wave their claws at each other to signal that they're healthy

قرژاڵەکان چنگیان بەکار دەهێنن وەکو ئاماژەیەک کە تەندروستن

and ready to mate.

و ئامادەی جووت بوونن.

Cuttlefish use pigmented skin cells called chromatophores

و کەتڵفیشەکان خانە ڕەنگاڵەکان بەکاردەهێنن کە پێیان دەگوترێت کرۆماتۆفۆر

to create patterns on their skin that act as camouflage

بۆ ئەوەی نەخش لەسەر پێستیان درووست بکەن کە بۆ خۆ حەشاردان بەکاری دەهێنن

or warnings to rivals.

یان بۆ ئاگادار کردنەوەی نەیارەکانیان.

Honeybees perform complex dances

هەنگەکانیش سەمای ئاڵۆز دەنوێنن

to let other bees know the location and quality of a food source.

تاوەکو زانیاری بدەن بە هەنگەکانی دیکە دەربارەی شوێن و چۆنیەتی سەرچاوەی خۆراکەکە.

All of these animals have impressive communication systems,

هەموو ئەم ئاژەڵانە ڕێگەی بەرنامەی پەیوەندی بەستنی سەرنجڕاکێشیان هەیە،

but do they have language?

بەڵام ئایە زمانیان هەیە؟

To answer that question,

بۆ وەڵامی ئەم پرسیارە،

we can look at four specific qualities that are often associated with language:

دەتوانین چاو بخشێنین بە چوار تایبەتمەندی کە زۆرجار بەندن بە زمانەوە:

discreteness,

دابڕاوی،

grammar,

ڕێزمان،

productivity,

بەرهەمداری،

and displacement.

هەروەها جێ گۆڕکێ.

Discreteness means that there is a set of individual units,

دابڕوای واتای ئەوەیە کە دەستەیەک لە یەکەی جیاواز هەن،

such as sounds or words,

وەکو دەنگەکان یاخود وشەکان،

that can be combined to communicate new ideas,

کە دەکرێت پیکەوە بلکێنرێن تاوەکو بیرۆکەی نوێ بخەینە ڕوو، وەکو

like a set of refrigerator poetry magnets you can rearrange

هەندێک لە پیتە موگناتیزییەکانی سەر بەفرگر دەتوانیت ڕێکیان بخەیتەوە

to create different phrases.

تاوەکو دەستەواژەی جیاوازیان لێ دروست بکەیت.

Grammar provides a system of rules

ڕێزمانیش سیستەمێک لە یاسا پێشکەش دەکات

that tells you how to combine those individual units.

کە پێت دەڵێت چۆن چۆنی ئەو یەکانە پێکەوە بلکێنیت.

Productivity is the ability to use language

بەرهەمهێنانیش ئەو توانستەی بەکارهێنانی زمانە

to create an infinite number of messages.

بۆ درووست کردنی ژمارەیەکی بێشومار لە پەیام.

And displacement is the ability to talk about things

هەروەها جێگۆڕکێش بریتییە لە توانستی قسەکردن دەربارەی شتانێک

that aren't right in front of you,

کە لە بەر چاوەکانتدا نین،

such as past, future, or fictional events.

وەکو ڕابردوو، داهاتوو، یاخود ڕووداوە خەیاڵییەکان.

So, does animal communication exhibit any of these qualities?

کەواتە، ئایە پەیوەندی نێوان ئاژەڵەکان ئەم تایبەتمەندییانە پیشان دەدەن؟

For crabs and cuttlefish, the answer is no.

بۆ قرژاڵ و کاتڵفیشەکان وەڵامەکە نەخێرە.

They don't combine their signals in creative ways.

ئەوان ئاماژەکانیان بە شێوەیەکی داهێنەرانە پێکەوە نالکێنن.

Those signals also don't have to be in a grammatical order,

پێویستیش ناکات ئاماژەکانیان ڕێکخستنێکی ڕێزمانیانەیان هەبێت،

and they only communicate current conditions,

هەروەها ئەوان تەنها دەربارەی دۆخەکانی ئێستایان پەیوەندی دەکەن،

like, "I am healthy," or "I am poisonous."

بۆ نموونە، ''من تەندروستم،'' یان ''ژەهرم پێیە.''

But some animals actually do display some of these properties.

بەڵام هەندێک لە ئاژەڵەکان لە ڕاستیدا هیچ یەکێک لەم تایبەتمەندیانە نیشان نادەن.

Bees use the moves, angle, duration, and intensity of their waggle dance

هەنگەکان جوڵە، گۆشە، ماوە، و توندێتی بەکاردەهێنن لە سەما فرتە فرتەکەیان

to describe the location and richness of a food source.

تاوەکو باسی شوێن و دەوڵەمەندی سەرچاوەی خواردنەکە بکەن.

That source is outside the hive,

ئەو سەرچاوەیە لە دەرەوەی هێلانەکەیە،

so they exhibit the property of displacement.

بۆیە ئەوان تایبەتمەندی جێگۆڕکێ نیشان دەدەن.

They share that language trait with prairie dogs,

ئەوان ئەو تایبەتمەندییەی زمانیان هاوبەشە لەگەل سەگی چیمە نزار،

which live in towns of thousands,

کە بە هەزاران دەژین لە شارۆچکەکانیان،

and are hunted by coyotes, hawks, badgers, snakes, and humans.

و لە لایەن چەقەڵ، باز، چالگم مار، و مرۆڤەکانەوە ڕاو دەکرێن.

Their alarms calls indicate the predator's size, shape, speed,

ئەو دەنگە ئاگادار کردنەوانەی دەری دەکەن نیشانی قەبارە، شێوە و خێرایی ڕاوکەرەکە

and, even for human predators, what the person is wearing

و تەنانەت بۆ مرۆڤە ڕاوچییەکان، ئەوەش دەردەخەن کە چییان پێیە

and if he's carrying a gun.

و ئەگەر مرۆڤەکە دەمانچەی هەڵ گرتبێت.

Great apes, like chimps and gorillas, are great communicators, too.

ئەیپە گەورەکان، وەکو چامپانزی و گۆریلاکان، ئەوانیش پەیوەندیکەری باشن.

Some have even learned a modified sign language.

هەندێکیان تەنانەت فێری زمانی ئاماژە گۆڕدراوەکان بوونە.

A chimpanzee named Washoe demonstrated discreteness

چامپانزیەک بە ناوی واشۆ تایبەتمەندی دابڕاوی نیشان داوە

by combining multiple signs into original phrases,

لە ڕیگەی پێکەوەنانی کۆمەڵێک هێما بۆ درووست کردنی دەستەواژەی ڕەسەن،

like, "Please open. Hurry."

وەکو، ''تکایە بیکەوە. خێراکە.''

Coco, a female gorilla who understands more than 1000 signs,

کۆکۆ، کە گۆریلایەکی مێینەیە لە زیاد ١٠٠٠ دانە هێمان تێدەگات،

and around 2000 words of spoken English

و لە نزیکەی ٢٠٠٠ وشەی زمانی قسەکراوی ئینگلیزیش

referred to a beloved kitten that had died.

باسی لە پشیلە ئەزیزەکەی دەکرد کە مرد بوو.

In doing so, she displayed displacement,

لە ڕێگەی ئەوەشەوە، ئەو تایبەتمەندی جێ گۆڕکیی نیشان دەدا،

though it's worth noting that the apes in both of these examples

هەرچەندە شایەنی ئاماژەپێدانە کە ئەیپەکانی ئەم دوو نموونەیە

were using a human communication system,

بەرنامەی پەیوەندی مرۆڤیان بەکار دەهێنا،

not one that appeared naturally in the wild.

نەک شێوازی سروشتی قسە کردنی خۆیان.

There are many other examples of sophisticated animal communication,

چەندان نموونەی دیکەی پەیوەندی ئاڵۆزی نێوان ئاژەڵەکان هەیە.

such as in dolphins,

وەکو دۆلفینەکان،

which use whistles to identify age, location, names, and gender.

کە فیکە بەکار دەهێنن بۆ ناسینەوەی تەمەن، شوێن، ناو، و ڕەگەز.

They can also understand some grammar

ئەوان دەشتوانن لە کەمێک ڕێزمانی

in a gestural language researchers use to communicate with them.

زمانی لاشە تێبگەن کە توێژەران بەکاریان هێنا لەگەڵیان.

However, grammar is not seen in the dolphin's natural communication.

هەرچۆنێک بێت، ڕێزمان لە پەیوەندی سرووشتیانەی نێوان دۆلفینەکاندا نا بیندرێت.

While these communication systems

لە کاتێکدا ئەم بەرنامانەی پەیوەندی

may have some of the qualities of language we've identified,

بۆیان هەیە هەندێک لەو تایبەتمەندیانەی دەست نیشانمان کردون تێیاندا بێت،

none display all four.

کەچی هیچیان هەموو چوار تایبەتمەندییەکە نیشان نادەن.

Even Washoe and Coco's impressive abilities are still outpaced

تەنانەت توانستە سەرنجڕاکێشەکانی واشۆ و کۆکۆ هێشتاکە ناگەن

by the language skills of most three-year-old humans.

بە توانا زمانەوانییەکانی زۆرینەی مرۆڤە تەمەن سێ ساڵانەکان.

And animals' topics of conversation are usually limited.

هەروەها بابەتەکانی گفتوگۆی نێوان ئاژەڵەکان زۆربەی جارەکان سنوردارن.

Bees talk about food,

هەنگەکان دەربارەی خۆراک دەدوێن،

prairie dogs talk about predators,

سەگە دەشتیەکانیش دەربارەی نێچیر گرەکان دەدوێن

and crabs talk about themselves.

قرژالەکانێش باسی خۆیان دەکەن.

Human language stands alone

زمانی مرۆڤیش بە تەنها لە لایەکەی تر

due to the powerful combination of grammar and productivity,

بەهۆی توانا بەهێزەکەی پێکەوە لکانی ڕێزمان و بەرهەمهێنان،

on top of discreteness and displacement.

لەسەروو تایبەتمەندییەکانەوەیە.

The human brain can take a finite number of elements

مێشکی مرۆڤ دەتوانێت ژمارەیەکی دیاریکراو توخم وەر بگرێت

and create an infinite number of messages.

و ژمارەیەکی ناکۆتا پەیامی لێ درووست بکات.

We can craft and understand complex sentences,

ئێمە دەتوانین ڕستەی ئاڵۆز دروست بکەین و تێیان بگەین،

as well as words that have never been spoken before.

هەروەها چەندین وشەی نەبیستراویش.

We can use language to communicate about an endless range of subjects,

دەتوانین زمان بەکاربهێنین بۆ باسکردنی بابەتگەلێکی هەمەچەشنی ناکۆتا،

talk about imaginary things,

یان باسکردنی شتانێکی خەیاڵی،

and even lie.

تەنانەت درۆکردن.

Research continues to reveal more and more about animal communication.

تویژینەوە بەردەوامە بۆ ئاشکرا کردنی نهێنی زیاتر سەبارەت بە پەیوەندی نێوان ئاژەڵەکان.

It may turn out that human language and animal communication

لەوانەیە ئاشکرا ببێت کە زمانی مرۆڤ و پەیوەندی نێوان ئاژەڵەکان

aren't entirely different but exist on a continuum.

بەتەواوی جیاواز نین لە یەکتری بەڵکو بوونێکی هاوشیوەیان هەیە.

After all, we are all animals.

هەرچۆنێک بێت، ئێمە هەموومان ئاژەڵین.