Do animals have language? - Michele Bishop

Translator: Khand Naranbaatar Reviewer: Nomindari Bayaraa

All animals communicate.

Бүх амьтад л хоорондоо харилцдаг.

Crabs wave their claws at each other to signal that they're healthy

Хавчнууд гараараа бие бие рүүгээ даллаж эрүүл байгаа мөн

and ready to mate.

үржихэд бэлэн гэдгээ мэдэгддэг байна.

Cuttlefish use pigmented skin cells called chromatophores

Наймаалж хроматофор гэдэг арьсанд буй будагтай эсүүдээ

to create patterns on their skin that act as camouflage

өнгөлөн далдлалт хийх маягаар ашиглаж эсвэл

or warnings to rivals.

дайснууддаа анхааруулга өгдөг.

Honeybees perform complex dances

Зөгий бусад зөгийнүүддээ хүнсний нөөцийнхөө

to let other bees know the location and quality of a food source.

байршил, чанарыг илтгэх гэж янз бүрийн хэмнэлтэй хөдөлдөг.

All of these animals have impressive communication systems,

Эдгээр бүх амьтад хоорондоо харилцах гайхалтай системтэй,

but do they have language?

гэхдээ тэдэнд хэл яриа бий юу?

To answer that question,

Энэ асуултанд хариулахын тулд

we can look at four specific qualities that are often associated with language:

хэл яриаг тодорхойлдог 4 чухал чанаруудыг харъя.

discreteness,

Салангид байдал,

grammar,

хэлзүйн дүрэм,

productivity,

үр бүтээмж,

and displacement.

мөн байршуулалт.

Discreteness means that there is a set of individual units,

Салангид байдал гэдэг нь дуу авиа, үг зэрэг бие даасан

such as sounds or words,

нэгжүүд оршин байхыг хэлэх ба тэдгээр нь хоршин

that can be combined to communicate new ideas,

яг л хөргөгч дээрх соронзны байрыг сольж шинэ хэлцүүд үүсгэдэг шиг

like a set of refrigerator poetry magnets you can rearrange

шинэ санааг илэрхийлэх боломжтой байх юм.

to create different phrases.

Grammar provides a system of rules

Хэлзүйн дүрэм гэдэг нь тэдгээр бие даасан

that tells you how to combine those individual units.

нэгжүүдийг хооронд нь хэрхэн холбох талаарх дүрмүүдийн тогтолцоо.

Productivity is the ability to use language

Үр бүтээлтэй байдал гэдэг нь тухайн хэлийг ашиглан

to create an infinite number of messages.

хязгааргүй их мэдээ мэдээллийг дамжуулах чадвар юм.

And displacement is the ability to talk about things

Харин байршуулалт гэдэг нь

яг чиний өмнө байхгүй зүйлс буюу

that aren't right in front of you,

such as past, future, or fictional events.

өнгөрсөн, ирээдүй болон зохиомол зүйлсийг хэлэлцэх чадвар юм.

So, does animal communication exhibit any of these qualities?

Тэгэхээр амьтдын харилцаа холбоонд эдгээр чанарууд байдаг болов уу?

For crabs and cuttlefish, the answer is no.

Хавч, наймаалжны хувьд ийм чадвар байхгүй.

They don't combine their signals in creative ways.

Тэд дохиогоо хооронд нь үр бүтээлтэй холбодоггүй.

Those signals also don't have to be in a grammatical order,

Тэдгээр дохионуудад ямар ч дүрмийн дараалал байхгүй ба

and they only communicate current conditions,

"Би эрүүл" эсвэл "Би хордсон" гэдэг шиг

like, "I am healthy," or "I am poisonous."

зөвхөн тухайн цаг хугацаанд болж буй үйл явдлыг л илтгэдэг.

But some animals actually do display some of these properties.

Гэхдээ зарим амьтдад эдгээр чанарууд байдаг.

Bees use the moves, angle, duration, and intensity of their waggle dance

Зөгийнүүд хөдөлгөөний өнцөг, үргэлжлэх хугацаа, хэр эрчтэй годгонох

to describe the location and richness of a food source.

зэргээрээ хүнсний нөөцийнхөө байршил, хэр хэмжээг дүрслэн харуулдаг.

That source is outside the hive,

Нөөц нь зөгийн үүрний гадна байдаг учир

so they exhibit the property of displacement.

зөгийнүүд байршуулах чадварыг үзүүлдэг гэсэн үг.

They share that language trait with prairie dogs,

Зөгийнүүд хэлний хувьд тосгодуудад мянга мянгаараа

which live in towns of thousands,

амьдарч, цөөвөр чоно, махчин шувуу

and are hunted by coyotes, hawks, badgers, snakes, and humans.

дорго, могой, хүний агнуур болдог нугын ноходтой адилхан байдаг.

Their alarms calls indicate the predator's size, shape, speed,

Тэд аюулыг мэдэгдэхдээ махчны хэмжээ, хэлбэр, хурд,

and, even for human predators, what the person is wearing

хүн байх юм бол тухайн хүний юу өмсөж байгаа

and if he's carrying a gun.

болон буутай эсэхийг хүртэл мэдээллэдэг.

Great apes, like chimps and gorillas, are great communicators, too.

Шимпанзе болон Горилл шиг их мичнүүд мөн гайхалтай харилцагчууд байдаг.

Some have even learned a modified sign language.

Зарим нь бүр өөрчлөгдсөн дохионы хэл хүртэл сурсан.

A chimpanzee named Washoe demonstrated discreteness

Уошо нэртэй Шимпанзе "Гуйя, онгойлго. Хурдан" зэрэг

by combining multiple signs into original phrases,

янз бүрийн дохионуудыг нийлүүлж ашигласнаар хэлний салангид байдал

like, "Please open. Hurry."

түүний харилцаанд байгааг харуулсан.

Coco, a female gorilla who understands more than 1000 signs,

Коко хэмээх эмэгчин горилл 1000 гаруй дохионууд болон

and around 2000 words of spoken English

өөд болсон хайртай муужгайндаа хандсан

referred to a beloved kitten that had died.

ярианы Англи хэлний 2000 үгийг ойлгох чадвартай.

In doing so, she displayed displacement,

Үүнээс харахад тэрээр байршуулалт хийх чадвартай ба

though it's worth noting that the apes in both of these examples

эдгээр 2 мичнүүдийг ажиглавал

тэд зэрлэг байгальд үзэгдээгүй хүний харилцааны системийг

were using a human communication system,

not one that appeared naturally in the wild.

ашиглаж байгааг харж болно.

There are many other examples of sophisticated animal communication,

Амьтад хоорондын боловсронгуй харилцааны жишээнүүд зөндөө байдаг.

such as in dolphins,

Тухайлбал дельфинууд

which use whistles to identify age, location, names, and gender.

нас, байршил, нэр, хүйсээ тодорхойлох гэж шүгэлддэг.

They can also understand some grammar

Тэд мөн судлаачдын өөрсөдтэй нь харилцдаг

in a gestural language researchers use to communicate with them.

дохионы хэлний зарим дүрмийг ойлгодог.

However, grammar is not seen in the dolphin's natural communication.

Харин дельфинуудын төрөлх хоорондын харилцаанд дүрэм байдаггүй.

While these communication systems

Эдгээр харилцааны системүүдэд

may have some of the qualities of language we've identified,

зарим шинж чанар байгаа ч бидний тодорхойлсон 4 шинж чанар

none display all four.

дөрвүүлээ байгаа жишээ алга.

Even Washoe and Coco's impressive abilities are still outpaced

Уошо болон Кокогийн гайхалтай чадварууд хүртэл 3 настай хүний

by the language skills of most three-year-old humans.

хүүхдийн хэл ярианы чадвараас хоцрогддог байна.

And animals' topics of conversation are usually limited.

Амьтдын ярианы сэдэв нь ихэвчлэн хязгаартай байдаг.

Bees talk about food,

Зөгийнүүд хоол хүнсний талаар,

prairie dogs talk about predators,

нугын ноход аюулын талаар,

and crabs talk about themselves.

хавчнууд өөрсдийнхөө талаар яридаг.

Human language stands alone

Хүний хэл яриа л салангид байдал, байршуулалт мөн

due to the powerful combination of grammar and productivity,

дүрэм, үр бүтээмжтэй байдлыг нийлүүлсэн

on top of discreteness and displacement.

тул ганцаараа хүчирхэг байдаг.

The human brain can take a finite number of elements

Хүний тархи хязгаарлагдмал тооны элементүүдийг хүлээн

and create an infinite number of messages.

авж чадах ба хязгааргүй тооны мэдээллийг үүсгэж чадна.

We can craft and understand complex sentences,

Бид нийлмэл өгүүлбэрүүдийг бүтээж, ойлгох чадвартай ба

as well as words that have never been spoken before.

өмнө нь хэзээ ч байгаагүй үгнүүдийг хүртэл үүсгэж чадна.

We can use language to communicate about an endless range of subjects,

Бид хэл яриагаа ашиглан

хязгааргүй олон юмс, төсөөллийнхөө талаар,

talk about imaginary things,

and even lie.

тэр ч бүү хэл худлаа зүйлс зохион яриж чадна.

Research continues to reveal more and more about animal communication.

Судлаачид амьтдын харилцааны талаар судалгаагаа үргэлжлүүлсээр байна.

It may turn out that human language and animal communication

Магадгүй хүмүүс болон амьтдын хэл яриа тийм ч өөр биш,

aren't entirely different but exist on a continuum.

харин үргэлжилсэн холбоотой ч байж болох юм.

After all, we are all animals.

Эцэст нь хүмүүс бид ч бас амьтад шүү дээ.