Do animals have language? - Michele Bishop

Czy zwierzęta mają swój język? - Michele Bishop

2,329,779 views ・ 2015-09-10

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Mościcka Korekta: Marta Konieczna
00:07
All animals communicate.
0
7192
1989
Wszystkie zwierzęta się komunikują.
00:09
Crabs wave their claws at each other to signal that they're healthy
1
9181
3464
Kraby machają do siebie szczypcami na znak, że są zdrowe
00:12
and ready to mate.
2
12645
1319
i gotowe do kopulacji.
00:13
Cuttlefish use pigmented skin cells called chromatophores
3
13964
3504
Mątwy używają komórek skóry z pigmentem zwanych chromatoforami,
00:17
to create patterns on their skin that act as camouflage
4
17468
4088
by stworzyć wzory na skórze, służące do kamuflażu
00:21
or warnings to rivals.
5
21556
1920
lub ostrzegania rywali.
00:23
Honeybees perform complex dances
6
23476
2413
Pszczoły miodne wykonują złożone tańce,
00:25
to let other bees know the location and quality of a food source.
7
25889
5172
by poinformować inne pszczoły o lokalizacji i jakości źródła pożywienia.
00:31
All of these animals have impressive communication systems,
8
31061
3828
Wszystkie te zwierzęta mają imponujące systemy komunikacji,
00:34
but do they have language?
9
34889
2377
ale czy mają też język?
00:37
To answer that question,
10
37266
1289
Aby na to odpowiedzieć,
00:38
we can look at four specific qualities that are often associated with language:
11
38555
4497
możemy rozważyć cztery cechy, które są często łączone z językiem:
00:43
discreteness,
12
43052
1180
dyskretność,
00:44
grammar,
13
44232
2124
gramatyka,
00:46
productivity,
14
46356
1698
produktywność
00:48
and displacement.
15
48054
2126
i abstrakcyjność.
00:50
Discreteness means that there is a set of individual units,
16
50180
3150
Dyskretność oznacza, że istnieje zbiór indywidualnych jednostek,
00:53
such as sounds or words,
17
53330
2143
jak dźwięki czy słowa,
00:55
that can be combined to communicate new ideas,
18
55473
3571
które mogą być ze sobą łączone, aby wyrazić nowe pojęcia.
00:59
like a set of refrigerator poetry magnets you can rearrange
19
59044
3114
Tak samo możecie przestawiać zbiór magnesów na lodówce,
01:02
to create different phrases.
20
62158
2348
aby utworzyć nowe wyrażenia.
01:04
Grammar provides a system of rules
21
64506
1927
Gramatyka to system zasad,
01:06
that tells you how to combine those individual units.
22
66433
3408
który mówi nam, jak należy zestawiać ze sobą te jednostki.
01:09
Productivity is the ability to use language
23
69841
3113
Produktywność to możliwość użycia języka
01:12
to create an infinite number of messages.
24
72954
3988
do stworzenia potencjalnie nieskończonej liczby komunikatów.
01:16
And displacement is the ability to talk about things
25
76942
2856
A abstrakcyjność to możliwość rozmawiania o rzeczach,
01:19
that aren't right in front of you,
26
79798
1924
które nie znajdują się wokół was,
01:21
such as past, future, or fictional events.
27
81722
4087
jak przykładowo przeszłe, przyszłe czy fikcyjne zdarzenia.
01:25
So, does animal communication exhibit any of these qualities?
28
85809
4236
Czy zwierzęca komunikacja ujawnia zatem którąś z tych cech?
01:30
For crabs and cuttlefish, the answer is no.
29
90045
3052
Dla krabów i mątw odpowiedź brzmi nie.
01:33
They don't combine their signals in creative ways.
30
93097
3216
Nie łączą swoich sygnałów w kreatywny sposób.
01:36
Those signals also don't have to be in a grammatical order,
31
96313
3434
Te sygnały nie muszą więc być podporządkowane gramatyce
01:39
and they only communicate current conditions,
32
99747
2957
i przedstawiają tylko obecny stan,
01:42
like, "I am healthy," or "I am poisonous."
33
102704
3471
taki jak: "Jestem zdrowy." lub: "Jestem trujący."
01:46
But some animals actually do display some of these properties.
34
106175
4272
Ale niektóre zwierzęta wykazują się niektórymi z tych cech.
01:50
Bees use the moves, angle, duration, and intensity of their waggle dance
35
110447
5111
Pszczoły używają ruchów, czasu trwania, kąta i intensywności swego tańca,
01:55
to describe the location and richness of a food source.
36
115558
4136
aby opisać lokalizację i bogactwo źródła pożywienia.
01:59
That source is outside the hive,
37
119694
2226
To źródło jest poza ulem,
02:01
so they exhibit the property of displacement.
38
121920
3270
więc eksponują cechę abstrakcyjności.
02:05
They share that language trait with prairie dogs,
39
125190
3218
Dzielą tę cechę językową z pieskami preriowymi,
02:08
which live in towns of thousands,
40
128408
2086
które żyją w kilkutysięcznych stadach
02:10
and are hunted by coyotes, hawks, badgers, snakes, and humans.
41
130494
5662
i padają ofiarą kojotów, jastrzębi, borsuków, węży i ludzi.
02:16
Their alarms calls indicate the predator's size, shape, speed,
42
136156
4461
Ich sygnały ostrzegawcze opisują wzrost, kształt i tempo drapieżcy,
02:20
and, even for human predators, what the person is wearing
43
140617
4215
a w wypadku ludzi, nawet ubiór
02:24
and if he's carrying a gun.
44
144832
2761
i obecność lub brak uzbrojenia.
02:27
Great apes, like chimps and gorillas, are great communicators, too.
45
147593
4172
Małpy naczelne, jak szympansy i goryle, są także świetnymi rozmówcami.
02:31
Some have even learned a modified sign language.
46
151765
2891
Niektóre nauczyły się nawet uproszczonego języka migowego.
02:34
A chimpanzee named Washoe demonstrated discreteness
47
154656
3857
Szympans imieniem Washoe przejawiał cechę dyskretności
02:38
by combining multiple signs into original phrases,
48
158513
3605
poprzez dobieranie różnych znaków w proste zdania,
02:42
like, "Please open. Hurry."
49
162118
2304
takie jak: "Proszę otwórz. Pośpiesz się."
02:44
Coco, a female gorilla who understands more than 1000 signs,
50
164422
4136
Coco, samica goryla, która rozumie ponad 1000 znaków
02:48
and around 2000 words of spoken English
51
168558
3178
i około 2000 słów języka mówionego,
02:51
referred to a beloved kitten that had died.
52
171736
3156
odniosła się do ukochanego kociaka, który zmarł.
02:54
In doing so, she displayed displacement,
53
174892
2622
W ten sposób zastosowała cechę abstrakcyjności,
02:57
though it's worth noting that the apes in both of these examples
54
177514
3003
choć warto zauważyć, że małpy w obu przypadkach
03:00
were using a human communication system,
55
180517
2985
posługiwały się ludzkim systemem komunikacji,
03:03
not one that appeared naturally in the wild.
56
183502
3146
a nie tym, który występuje naturalnie w dziczy.
03:06
There are many other examples of sophisticated animal communication,
57
186648
3719
Istnieje wiele innych przykładów wyrafinowanej komunikacji zwierzęcej,
03:10
such as in dolphins,
58
190367
1349
jak u delfinów,
03:11
which use whistles to identify age, location, names, and gender.
59
191716
5726
które przy pomocy gwizdów identyfikują: wiek, lokalizację, imię i płeć.
03:17
They can also understand some grammar
60
197442
1928
Rozumieją także część gramatyki
03:19
in a gestural language researchers use to communicate with them.
61
199370
4111
z języka gestów, w którym porozumiewają się z nimi naukowcy.
03:23
However, grammar is not seen in the dolphin's natural communication.
62
203481
4866
Jednak w ich naturalnej komunikacji nie zaobserwowano elementów gramatyki.
03:28
While these communication systems
63
208347
1657
Mimo że te systemy komunikacji
03:30
may have some of the qualities of language we've identified,
64
210004
3435
ujawniają pewne cechy języka, które wyróżniliśmy,
03:33
none display all four.
65
213439
2474
żaden z nich nie eksponuje wszystkich czterech.
03:35
Even Washoe and Coco's impressive abilities are still outpaced
66
215913
4089
Nawet imponujące umiejętności Coco i Washoe są przyćmione
03:40
by the language skills of most three-year-old humans.
67
220002
3888
przez umiejętności językowe większości trzylatków.
03:43
And animals' topics of conversation are usually limited.
68
223890
3273
Zwierzęce tematy rozmów są zazwyczaj także ograniczone.
03:47
Bees talk about food,
69
227163
1509
Pszczoły rozmawiają o jedzeniu,
03:48
prairie dogs talk about predators,
70
228672
2127
pieski preriowe o drapieżnikach,
03:50
and crabs talk about themselves.
71
230799
3112
a kraby o sobie.
03:53
Human language stands alone
72
233911
2285
Ludzki język się wyróżnia
03:56
due to the powerful combination of grammar and productivity,
73
236196
3855
dzięki silnemu połączeniu gramatyki i produktywności
04:00
on top of discreteness and displacement.
74
240051
3254
z dodatkiem dyskretności i abstrakcyjności.
04:03
The human brain can take a finite number of elements
75
243305
2575
Ludzki umysł potrafi pojąć ograniczoną liczbę elementów
04:05
and create an infinite number of messages.
76
245880
2984
i stworzyć nieskończoną liczbę komunikatów.
04:08
We can craft and understand complex sentences,
77
248864
2697
Potrafimy układać i rozumieć złożone zdania,
04:11
as well as words that have never been spoken before.
78
251561
3443
podobnie jak słowa, które nigdy wcześniej nie zostały wypowiedziane.
04:15
We can use language to communicate about an endless range of subjects,
79
255004
3572
Używamy języka, by rozmawiać o nieskończonej liczbie tematów,
04:18
talk about imaginary things,
80
258576
2018
o rzeczach wymyślonych,
04:20
and even lie.
81
260594
2156
a nawet żeby kłamać.
04:22
Research continues to reveal more and more about animal communication.
82
262750
4346
Naukowcy stale odkrywają coraz więcej tajemnic zwierzęcej komunikacji.
04:27
It may turn out that human language and animal communication
83
267096
3687
Może się okazać, że język ludzki i zwierzęcy
04:30
aren't entirely different but exist on a continuum.
84
270783
3666
nie są całkowicie odmienne i nieprzerwanie ze sobą współistnieją.
04:34
After all, we are all animals.
85
274449
2472
Bo w końcu, wszyscy jesteśmy zwierzętami.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7