Are we running out of clean water? - Balsher Singh Sidhu

952,702 views ・ 2018-12-06

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Miraç Şendil Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:07
From space, our planet appears to be more ocean than Earth.
0
7088
4687
Uzaydan, gezegenimiz topraktan çok okyanus gibi görünür.
00:11
But despite the water covering 71% of the planet’s surface,
1
11775
4056
Fakat gezegenimizin %71'inin su ile kaplı olmasına rağmen
00:15
more than half the world’s population endures extreme water scarcity
2
15831
5131
her yıl en az bir kere Dünya'nın yarısından fazlasında
00:20
for at least one month a year.
3
20962
2714
yüksek derecede su kıtlığı çekiliyor
00:23
And current estimates predict that by 2040,
4
23676
3059
Şu anki tahminler 2040 yılına kadar,
00:26
up to 20 more countries could be experiencing water shortages.
5
26735
5226
20'den fazla ülkede su sıkıntısı yaşanabileceğini gösteriyor.
00:31
Taken together, these bleak statistics raise a startling question:
6
31961
4272
Bakıldığında bu kasvetli istatistikler korkutucu bir soru ortaya çıkarıyor:
00:36
are we running out of clean water?
7
36233
3020
Temiz suyumuz bitiyor mu?
00:39
Well yes, and no.
8
39253
2259
Hem evet, hem hayır.
00:41
At a planetary scale, Earth can’t run out of freshwater thanks to the water cycle,
9
41512
5022
Gezegensel ölçekte, su döngüsü sayesinde Dünya'da temiz su tükenmez,
00:46
a system that continuously produces and recycles water,
10
46534
3875
suyu sürekli olarak üreten ve geri dönüştüren bir sistem,
00:50
morphing it from vapour, to liquid, to ice as it circulates around the globe.
11
50409
5585
Dünya'nın dört bir yanında dolaşıp suyu buhardan sıvıya, buza dönüştürüyor.
00:55
So this isn’t really a question of how much water there is,
12
55994
3203
Yani asıl soru ne kadar su kaldığı değil,
00:59
but of how much of it is accessible to us.
13
59197
3418
bu suyun ne kadarına erişebildiğimiz.
01:02
97% of earth’s liquid is saltwater,
14
62615
3305
Dünya'nın sıvısının %97'si tuzlu su,
01:05
too loaded with minerals for humans to drink or use in agriculture.
15
65920
4585
içebilmek veya tarımda kullanabilmek için çok fazla mineral bulundurur.
01:10
Of the remaining 3% of potentially usable freshwater,
16
70505
4089
Potansiyel olarak kullanılabilir tatlı suyun %3'ünün
01:14
more than two-thirds is frozen in ice caps and glaciers.
17
74594
4479
üçte ikiden fazlası buz örtüsü ve buzullarda donuk hâldedir.
01:19
That leaves less than 1% available for sustaining all life on Earth,
18
79073
4801
Bu, Dünya'daki tüm yaşamı sürdürebilmek için
01:23
spread across our planet in rivers, lakes,
19
83874
2697
gezegenimize dağılmış nehir, göl, yeraltı su havzaları
01:26
underground aquifers, ground ice and permafrost.
20
86571
4581
yer altı buzları ve permafrost gibi %1'den az kısmı bırakır.
01:31
It’s these sources of water that are being rapidly depleted by humans,
21
91152
4612
İşte insanların hızla tükettiği
01:35
but slowly replenished by rain and snowfall.
22
95764
3333
ama yavaşça yağmur ve kar ile yenilenen su kaynakları bunlardır.
01:39
And this limited supply isn’t distributed evenly around the globe.
23
99097
4339
Ve bu sınırlı kaynak Dünya'nın her yerine eşit bir şekilde yayılmamış.
01:43
Diverse climates and geography provide some regions
24
103436
3439
Çeşitli mevsim ve coğrafi konum bazı bölgelerde
01:46
with more rainfall and natural water sources, while other areas have geographic features
25
106875
5277
daha çok yağmur ve doğal su kaynağı sağlarken diğer bölgeler,
01:52
that make transporting water much more difficult.
26
112152
3456
suya ulaşımı zorlaştıran coğrafi özelliklere sahiptir.
01:55
And supplying the infrastructure and energy it would take
27
115608
3087
Suyun bu bölgelere taşınması için gereken altyapı
01:58
to move water across these regions is extremely expensive.
28
118695
4710
ve enerjiyi sağlamak son derece pahalıdır.
02:03
In many of these water-poor areas, as well as some with greater access to water,
29
123405
4692
Suyun az olduğu bölgelerin çoğunda olduğu gibi, suya daha kolay erişen bölgeler de
02:08
humanity is guzzling up the local water supply faster than it can be replenished.
30
128097
4916
yerel su kaynağını yenileneceğinden daha hızlı bir şekilde tüketmekte.
02:13
And when more quickly renewed sources can’t meet the demand,
31
133013
3557
Daha hızlı yenilenen kaynaklar talebi karşılayamadığında
02:16
we start pumping it out of our finite underground reserves.
32
136570
4034
suyu sınırlı yeraltı rezervlerinden pompalamaya başlarız.
02:20
Of Earth’s 37 major underground reservoirs, 21 are on track to be irreversibly emptied.
33
140604
7339
Dünya'nın 37 ana rezervinden 21'i geri dönüşü olmayan bir şekilde boşaltılmakta.
02:27
So while it’s true that our planet isn’t actually losing water,
34
147943
3655
Yani gezegenimizin aslında su kaybetmiyor olmasıyla beraber,
02:31
we are depleting the water sources we rely on at an unsustainable pace.
35
151598
5057
sürdürülemez bir hızla su kaynaklarımızı tüketiyoruz.
02:36
This might seem surprising –
36
156655
1577
Bu kulağa şaşırtıcı gelebilir -
02:38
after all, on average, people only drink about two liters of water a day.
37
158232
4458
Bununla birlikte, insanlar günde sadece iki litre su içiyor.
02:42
But water plays a hidden role in our daily lives, and in that same 24 hours,
38
162690
5339
Fakat su hayatımızda gizli bir rol oynamakta ve 24 saat içerisinde,
02:48
most people will actually consume an estimated 3000 liters of water.
39
168029
5143
insanların çoğu aslında neredeyse 3000 litre su tüketir.
02:53
In fact, household water – which we use to drink, cook, and clean –
40
173172
4757
Aslında, evde içmek,yemek ve temizlik yapmak için kullandığımız su
02:57
accounts for only 3.6% of humanity’s water consumption.
41
177929
5212
insanlığın su tüketiminin sadece %3,6'sını oluşturur.
03:03
Another 4.4% goes to the wide range of factories
42
183141
4291
Diğer %4,4 oranında su,
03:07
which make the products we buy each day.
43
187432
2863
sürekli aldığımız ürünlerin üretimi için fabrikalara gider.
03:10
But the remaining 92% of our water consumption is all spent on a single industry:
44
190295
5805
Fakat geri kalan %92'lik kısmın hepsi tek bir yere gidiyor:
03:16
agriculture.
45
196100
1570
tarım.
03:17
Our farms drain the equivalent of 3.3 billion
46
197670
4026
Çiftliklerimiz, her yıl 3,3 milyar
03:21
Olympic-sized swimming pools every year,
47
201696
4104
olimpik yüzme havuzuna denk gelecek suyun
03:25
all of it swallowed up by crops and livestock
48
205800
2783
hepsini hayvanlara, mahsullere vermek
03:28
to feed Earth’s growing population.
49
208583
2983
ve dünyayı beslemek üzere tüketiyor.
03:31
Agriculture currently covers 37% of Earth’s land area,
50
211566
4152
Tarım şu anda Dünya'nın alanının %37'sini kaplamakta.
03:35
posing the biggest threat to our regional water supplies.
51
215718
3318
Bu da bölgesel su kaynaklarımız için en büyük tehdidi oluşturuyor.
03:39
And yet, it’s also a necessity.
52
219036
2468
Fakat yine de bu da bir gereklilik.
03:41
So how do we limit agriculture’s thirst while still feeding those who rely on it?
53
221504
6214
Tarıma susamış kişileri beslerken tarımın su ihtiyacını nasıl sınırlandıracağız?
03:47
Farmers are already finding ingenious ways to reduce their impact,
54
227718
3958
Çiftçiler, etkisini azaltmak için zaten zekice yöntemler buluyorlar,
03:51
like using special irrigation techniques to grow “more crop per drop”,
55
231676
4806
“damla başına fazla ürün” yetiştirmek için özel sulama teknikleri kullanmak
03:56
and breeding new crops that are less thirsty.
56
236482
2905
ve suya daha az ihtiyaç duyan mahsuller yetiştirmek gibi.
03:59
Other industries are following suit,
57
239387
2028
Diğer endüstriler de aynı şekilde,
04:01
adopting production processes that reuse and recycle water.
58
241415
4569
suyu yeniden kullanan ve geri dönüştüren üretim süreçlerini benimsiyor.
04:05
On a personal level, reducing food waste is the first step to reducing water use,
59
245984
5292
Kişisel gıda israfının azaltılması su kullanımını azaltmanın ilk adımı.
04:11
since one-third of the food that leaves farms is currently wasted or thrown away.
60
251276
4859
Çiftliklerden çıkan yiyeceklerin üçte biri şu anda boşa gidiyor ya da atılıyor.
04:16
You might also want to consider eating less water-intensive foods
61
256135
3764
Ayrıca yapımında az su gerektiren yiyecekler yemeyi de düşünebilirsiniz,
04:19
like shelled nuts and red meat.
62
259899
3109
kabuklu kuru yemişler ve kırmızı et gibi.
04:23
Adopting a vegetarian lifestyle could reduce
63
263008
2538
Vejetaryen bir hayat biçimi benimsemek
04:25
up to one third of your water footprint.
64
265546
3128
su kullanımını üçte bir oranında azaltabilir.
04:28
Our planet may never run out of water,
65
268674
2260
Gezegenimizde su hiç bitmeyebilir
04:30
but it doesn’t have to for individuals to go thirsty.
66
270934
3043
fakat bireylerin susuz kalmaması için bitmek zorunda da değil.
04:33
Solving this local problem requires a global solution,
67
273977
3546
Bu yerel problemi çözmenin evrensel bir yolu var,
04:37
and small day-to-day decisions can affect reservoirs around the world.
68
277523
4901
gün içinde verilen küçük kararlar, dünyadaki su kaynaklarını etkileyebilir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7