The carbon cycle - Nathaniel Manning

Karbon Dögüsü - Nathaniel Manning

Transcriber: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Hasan Mete Gözden geçirme: Diba Szamosi

Carbon dioxide, or CO2, is the main greenhouse gas in climate change.

İklim değişikliğindeki ana sera gazı, karbondioksit yani CO₂'dir

So how does CO2 get into our atmosphere?

Peki CO₂ atmosferimize nasıl girer?

Well, carbon is part of a cycle. It starts with the sun,

Karbon bir döngünün parçasıdır. Döngü güneş ile başlar.

which heats the Earth's surface with more energy

Tüm dünyanın bir yılda kullandığı enerjiden

in one hour than the whole world uses in a year.

daha fazlasıyla yeryüzü bir saat içinde ısınır.

Plants, which are kind of like biological chefs,

Bitkiler, bir çeşit biyolojik şef görevi görür,

take that sunlight, and then suck in some CO2 from the air,

günışığını alırlar ve havadan CO₂'i emerler,

mix them together, and BAM!

ikisini birlikte karıştırırlar ve BAM!

They create a stored form of energy, in the form of carbohydrates

Böylece karbohidratlar halinde bir depo enerji formu oluştururlar

such as glucose and sucrose.

tıpkı glikoz ve sukroz gibi.

The process is called photosynthesis.

Bu süreç fotosentez olarak adlandırılır.

When animals like us eat those plants

Hayvanlar bizim gibi bu bitkileri yerler,

our stomachs convert that food back into energy for our own growth.

midelerimiz bu besinleri gelişimimiz için gerekli olan (eski haline) enerjiye çevirir.

Greenhouse gases are a byproduct of this process,

Sera gazları bu sürecin yan ürünleridir

and are released through waste.

ve tamamen atık olarak salınır.

If those plants die, they decompose, and tiny microorganisms break down those carbohydrates

Bu bitkiler öldüğünde, çürürler ve mikroorganizmalar bu karbohidratları parçalar

and again, release greenhouse gases as a byproduct.

ve sera gazı bir yan ürün olarak tekrar salınır.

As you see, energy originates from the sun. It is then transferred as it moves through the food chain.

Bizim gördüğümüz, güneştenten gelen enerjidir. Besin zinciri yoluyla hareket eder ve daha sonra aktarılır.

But sometimes, carbon based organisms like plants or animals get stuck in the earth.

Fakat bazen, bitkiler veya hayvanlar gibi karbon temelli organizmalar toprakta sıkışır.

When this happens, they're compressed under tons of pressure,

Bu olurken, tonlarca basınç altında kalırlar

and turned into carbon-based fossil fuels

ve yağ, kömür ya da doğal gaz gibi

like oil, coal or natural gas.

karbon temelli fosil yakıtlara dönüşürler.

Since the Industrial Revolution, humans have been pulling those fossil fuels out of the ground

Endüstri Devrimi'nden beri, insanlar topraktan bu fosil yakıtları çıkarıyor.

and burning them, activating the stored energy

ve yakıyorlar, böylece depolanmış enerjiyi elektrik akımı

to make electricity and power engines.

ve güçlü motorlar oluşturmak için aktif hale getiriyorlar.

But the thing is it also releases millions of years worth of stored CO2 back into the air.

Fakat, böylelikle milyonlarca yıl boyunca depolanmış CO₂ de havaya salınıyor.

In addition, humans breathe in oxygen and breathe out CO2.

Buna ek olarak, insanlar da oksijen alıp karbondioksit verir.

But plants do the opposite.

Fakat bitkiler tam tersini yapar.

Trees suck up huge amounts of CO2, which balances the cycle.

Ağaçlar döngünün dengelenmesini sağlayan çok büyük miktarlarda CO₂ emerler.

Thus, deforestation reduces the plants that store CO2.

Bu nedenle, ormanların yok edilmesi CO₂ emilimini azaltır.

We're attacking the cycle from both sides.

Bizler döngüye her taraftan saldırıyoruz.

Think of it like a computer. A computer can operate a few programs at a time, right?

Bunu bir bilgisayar gibi düşün. Bir bilgisayar birkaç programı aynı anda çalıştırır, doğru mu?

Normally, when you've finished with a document, you save, and you close it,

Normalde, bir belgeyle işin bittiğinde bilgisayarın fazladan çalışmaması için

so as not to overwork the computer.

belgeyi kaydedersin ve kapatırsın.

Then, imagine you stopped closing your documents.

Şimdi, begelerini kapatmadığını hayal et.

So they were all open at once.

Böylece onların hepsi birden açık olur.

Your computer wouldn't be able to process it all.

Bilgisayarınızda her işlem mümkün olmaz

It would start to slow down, and then to freeze, and eventually it would crash.

Yavaşlamaya başlar, donar ve sonunda çöker.

Which might be where our environment is heading if we keep overloading the carbon cycle.

Biz karbon salınımını bu kadar yüksek miktarlarda tutarsak, neler olacağını kestiremeyiz.

So is there any way to rebalance the ecosystem?

Herhangi bir şekilde ekosistemi tekrar dengelemek mümkün mü?

What about technology? Technology is defined as a technique to solve a problem.

Peki ya teknoloji? Teknoloji bir problemi çözme tekniği olarak tanımlanmıştır.

And so, sustainable technologies are those whose output is equal to their input.

Sürdürülebilir teknolojilerde giriş ve çıkış eşittir.

They do not create negative externalities,

Şu an ya da gelecekte CO₂ gibi negatif ürünler

such as CO2, in the present or the future.

meydana getirmezler.

They sort of cancel themselves out to solve the problem.

Sorunu çözmek için bir tür kendilerini iptal etme sistemleri vardır.

To achieve this, we need to invent sustainable technologies.

Bunu başarmak için, sürdürebilir teknolojiler icat etmemiz gerekiyor.

If we put all the ideas and technologies ever created into one circle,

Eğer şu ana kadar oluşturulmuş tüm fikirleri ve teknolojileri bir halkanın içine koyarsak,

then invention is the pushing of the boundaries of that circle.

icadımız bu halkanın sınırlarını zorlar.

And the area outside of the circle is infinite,

ve halkanın dışındaki alan sonsuzdur;

meaning the potential for invention is limitless.

bu, icatların sınırsız potansiyele sahip olduğu anlamına gelir.

Think about some of the incredible clean technologies we have today. [Wind; Electric & Solar Cars; Biogas]

Bugün sahip olduğumuz inanılmaz temiz teknolojileri bir düşün. [Rüzgâr; Elektrik ve Güneş enerjisi, Arabalar; Biyogaz]

[Biofuels; Photosynthetic Algae; Compost] All those ideas have one thing in common.

[Biyoyakıtlar; Fotosentetik Alg; Gübreleme] Tüm bu fikirler ortak bir şeye sahip.

They all came from people. People innovate.

Hepsi insanlardan gelir. İnsanlar, yenilik getirir.

People create. It's the limitless potential of creative people

İnsanlar, üretir. Bu, iklim değişikliğini durdurmak ve ekosistemi

to build unimagined technologies that is going to stop climate change

yeniden dengelemek için hayal edilmemiş teknolojileri inşa eden yenilikçi insanların

and rebalance the ecosystem. And that is something to be hopeful about.

sınırsız potansiyelidir. Ve bu, bizlere umut veriyor.