The carbon cycle - Nathaniel Manning

Vòng tuần hoàn các bon

Transcriber: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Ken Tran Reviewer: Nelson Dinh

Carbon dioxide, or CO2, is the main greenhouse gas in climate change.

Carbon đi-ôxít, hay CO2, là một khí nhà kính chính gây nên hiện tượng biến đổi khí hậu.

So how does CO2 get into our atmosphere?

Vậy làm cách nào CO2 có trong bầu khí quyển của chúng ta?

Well, carbon is part of a cycle. It starts with the sun,

Carbon là thành phần của một chu trình. Bắt đầu từ mặt trời,

which heats the Earth's surface with more energy

làm nóng bề mặt Trái Đất với lượng năng lượng tỏa ra

in one hour than the whole world uses in a year.

trong một giờ nhiều hơn của thế giới dùng trong một năm.

Plants, which are kind of like biological chefs,

Cây cối, giống như các bếp trưởng sinh học,

take that sunlight, and then suck in some CO2 from the air,

lấy những tia nắng đó, kế tiếp hút CO2 trong không khí,

mix them together, and BAM!

trộn chúng với nhau, và BAM!

They create a stored form of energy, in the form of carbohydrates

Chúng tạo ra năng lượng dự trữ dưới dạng carbon hydrat.

such as glucose and sucrose.

như glucozơ (glucose) và Sucrôza (sucrose).

The process is called photosynthesis.

Ðây gọi là quá trình quang hợp.

When animals like us eat those plants

Khi những loài động vật như chúng ta ăn những cây đó

our stomachs convert that food back into energy for our own growth.

dạ dày chuyển hóa thức ăn trở lại thành năng lượng giúp chúng ta phát triển.

Greenhouse gases are a byproduct of this process,

Quá trình này sinh ra sản phẩm là khí nhà kính,

and are released through waste.

và chúng được giải phóng từ các chất thải.

If those plants die, they decompose, and tiny microorganisms break down those carbohydrates

Khi cây chết, chúng phân hủy, các vi sinh vật bẻ gãy các liên kết carbon hydrat

and again, release greenhouse gases as a byproduct.

một lần nữa, chúng giải phóng sản phẩm là khí nhà kính.

As you see, energy originates from the sun. It is then transferred as it moves through the food chain.

Như đã biết, năng lượng khởi nguồn từ mặt trời, sau đó nó được chuyển đổi khi đi qua chuỗi thức ăn.

But sometimes, carbon based organisms like plants or animals get stuck in the earth.

Nhưng thỉnh thoảng, các sinh vật có gốc carbon như cây cối hoặc động vật bị kẹt lại trong lòng đất.

When this happens, they're compressed under tons of pressure,

Khi đó, chúng bị nén dưới hàng tấn áp suất,

and turned into carbon-based fossil fuels

và chuyển hóa thành nhiên liệu hóa thạch có gốc carbon

like oil, coal or natural gas.

như dầu, than hoặc khí tự nhiên.

Since the Industrial Revolution, humans have been pulling those fossil fuels out of the ground

Từ cuộc cách mạng công nghiệp, con người đã khai thác những nhiên liệu hóa thạch trên ra khỏi lòng đất

and burning them, activating the stored energy

và đốt chúng, kích hoạt năng lượng tồn trữ

to make electricity and power engines.

để tạo ra điện và cung cấp năng lượng cho động cơ.

But the thing is it also releases millions of years worth of stored CO2 back into the air.

Vấn đề là chúng đồng thời giải phóng lượng CO2 được dự trữ trong hàng triệu năm vào bầu không khí.

In addition, humans breathe in oxygen and breathe out CO2.

Thêm vào đó, con người hít vào khí oxy và thải ra khí CO2.

But plants do the opposite.

Nhưng cây thì làm điều ngược lại.

Trees suck up huge amounts of CO2, which balances the cycle.

Chúng hút vào một lượng lớn CO2, làm cân bằng chu trình.

Thus, deforestation reduces the plants that store CO2.

Việc tàn phá rừng làm giảm lượng cây hút khí CO2.

We're attacking the cycle from both sides.

Chúng ta đang tấn công chu trình từ cả hai phía.

Think of it like a computer. A computer can operate a few programs at a time, right?

Nó cũng giống như một chiếc máy tính. Nó chỉ có thể chạy vài chương trình cùng lúc, đúng không?

Normally, when you've finished with a document, you save, and you close it,

Bình thường khi bạn làm xong một tài liệu, bạn lưu và đóng nó lại,

so as not to overwork the computer.

để máy tính không bị quá tải.

Then, imagine you stopped closing your documents.

Tiếp theo, hãy tưởng tượng là bạn không đóng những tài liệu đó nữa.

So they were all open at once.

Vậy tất cả đều được mở cùng lúc.

Your computer wouldn't be able to process it all.

Máy tính của bạn sẽ không thể xử lí tất cả cùng một lúc.

It would start to slow down, and then to freeze, and eventually it would crash.

Nó bắt đầu chậm lại, bị đơ, và cuối cùng là ngưng hoạt động.

Which might be where our environment is heading if we keep overloading the carbon cycle.

Môi trường của chúng ta cũng sẽ như thế, nếu ta tiếp tục làm chu trình carbon bị quá tải.

So is there any way to rebalance the ecosystem?

Vậy có cách nào để cân bằng lại hệ sinh thái hay không?

What about technology? Technology is defined as a technique to solve a problem.

Thế còn công nghệ thì sao? Đây được xem là phương cách để giải quyết vấn đề.

And so, sustainable technologies are those whose output is equal to their input.

Vì thế, một giải pháp công nghệ bền vững là khi đầu vào bằng đầu ra.

They do not create negative externalities,

Nó không tác động xấu lên môi trường,

such as CO2, in the present or the future.

như CO2, trong hiện tại hoặc tương lai.

They sort of cancel themselves out to solve the problem.

Chúng cân bằng lẫn nhau để giải quyết vấn đề.

To achieve this, we need to invent sustainable technologies.

Để đạt được điều này, ta cần phải phát minh ra những công nghệ bền vững.

If we put all the ideas and technologies ever created into one circle,

Nếu ta đặt tất cả những ý tưởng và công nghệ đã phát minh vào một vòng tròn,

then invention is the pushing of the boundaries of that circle.

và những phát minh đẩy đường biên của vòng tròn ra.

And the area outside of the circle is infinite,

trong khi vùng bên ngoài vòng tròn là vô tận,

meaning the potential for invention is limitless.

nghĩa là tiềm năng phát minh là vô hạn.

Think about some of the incredible clean technologies we have today. [Wind; Electric & Solar Cars; Biogas]

Hãy nghĩ đến một số công nghệ sạch đáng kinh ngạc mà ta có ngày nay. [Gió, xe chạy bằng điện hoặc năng luợng mặt trời; ga sinh học (biogas)]

[Biofuels; Photosynthetic Algae; Compost] All those ideas have one thing in common.

[Nhiên liệu sinh học; rong quang hợp; phân bón tổng hợp] Tất cả những ý tưởng trên đều có một điểm chung.

They all came from people. People innovate.

Chúng đều đến từ con người. Do con người cải tiến.

People create. It's the limitless potential of creative people

Do con người sáng tạo. Đó là tiềm năng vô hạn của những con người sáng tạo

to build unimagined technologies that is going to stop climate change

tạo ra những công nghệ đáng kinh ngạc, ngăn chặn sự biến đổi khi hậu

and rebalance the ecosystem. And that is something to be hopeful about.

và làm hệ sinh thái cân bằng trở lại. Đó là điều chúng ta đang hy vọng.