Why do whales sing? - Stephanie Sardelis

Balinalar neden şarkı söyler? - Stephanie Sardelis

Çeviri: Arda Yegül Gözden geçirme: Yunus ASIK

Communicating underwater is challenging.

Su altında iletişim kurmak zor.

Light and odors don't travel well, so it's hard for animals to see or smell.

Işık ve koku iyi hareket etmiyor, bu nedenle hayvanların görüp koklamaları zor.

But sound moves about four times faster in water than in air,

Fakat ses, sudan havaya göre dört kat daha hızlı hareket eder.

so in this dark environment,

Bu karanlık ortamda,

marine mammals often rely on vocalization to communicate.

deniz memelileri genellikle iletişim kurmak için ses çıkarırlar.

That's why a chorus of sounds fills the ocean.

Bu yüzden seslerden oluşan bir koro okyanusa doluyor.

Clicks,

pulses,

Birkaçını söylersek,

whistles,

tıklamalar,

titreşimler,

groans,

ıslıklar,

boings,

iniltiler,

cries,

çığlıklar,

and trills, to name a few.

ötüşmeler.

Ancak bu su altı senfonisinin en ünlü parçaları, dünyanın en büyük memelileri

But the most famous parts of this underwater symphony

are the evocative melodies, or songs, composed by the world's largest mammals,

balinalar tarafından bestelenen anımsatıcı melodiler ya da

whales.

şarkılardır.

Whale songs are one of the most sophisticated communication systems

Balina şarkıları, hayvan krallığında

in the animal kingdom.

en karmaşık iletişim sistemlerinden biridir.

Only a few species are known to sing.

Sadece birkaç türün şarkı söylendiği biliniyor.

Blue,

fin,

Mavi,

Fin Balinası,

bowhead

Grönland Balinası,

minke whales,

Mink Balinaları

and of course humpback whales.

ve tabii ki kambur balinalar.

Bunların hepsi avlarını yakalamak için

These are all baleen whales

which use hairy baleen plates instead of teeth to trap their prey.

tüylü balina çubuklarını kullanan dişsiz balinalardır.

Meanwhile, toothed whales do use echolocation,

Bu arada, dişli balinalar ekolokasyon kullanır ve çubuklu balinaların

and they and other species of baleen whales

kendileri ve diğer balinalar, çığlıklar ve ıslık sesleri gibi

make social sounds, such as cries and whistles, to communicate.

iletişim kurmak için iletişimsel sesler çıkarırlar.

But those vocalizations lack the complexity of songs.

Ancak bu ses çıkarmalar şarkının karmaşıklığından yoksun.

So how do they do it?

Peki bunu nasıl yapıyorlar?

Land mammals like us generate sound by moving air over our vocal cords

Bizim gibi kara memeleri havayı sesle

when we exhale, causing them to vibrate.

hareket ettirerek ses üretir ve titreştirir.

Baleen whales have a U-shaped fold of tissue between their lungs

Dişsiz balinalar, akciğerleri ile laringeal keseler adı verilen

and their large inflatable organs called laryngeal sacs.

geniş şişirilebilir organları arasında U-şeklinde bir kat yapısına sahiptir.

We don't know this for sure

Bunu kesin olarak bilmiyoruz,

because it's essentially impossible to observe the internal organs

çünkü yaşamakta olan bir balina, şarkı söyleyen balinanın

iç organlarını gözlemlemek aslında imkânsızdır.

of a living, singing whale,

but we think that when a whale sings,

Ancak bir balina şarkı söyleyince, boğazdaki kas kasılmaları

muscular contractions in the throat and chest

olduğunu düşünüyoruz ve göğsü,

move air from the lungs across the U-fold and into the laryngeal sacs,

akciğerlerden havayı U katından laringeal

kutulara doğru hareket ettirerek U katının titreşmesini sağlar.

causing the U-fold to vibrate.

The resulting sound resonates in the sacs like a choir singing in a cathedral

Elde edilen ses, bir katedraldeki koro şarkıları gibi,

making songs loud enough to propagate up to thousands of kilometers away.

binlerce kilometreye kadar yayılmaya yetecek kadar yüksek ses çıkarırlar.

Whales don't have to exhale to sing.

Balinalar şarkı söylemek için nefes almak zorunda değildirler.

Instead, the air is recycled back into the lungs,

Bunun yerine, hava akciğerlere geri

creating sound once more.

döndürülerek bir kez daha ses çıkarıyor.

One reason whale songs are so fascinating is their pattern.

Balina şarkılarının o kadar etkileyici olmasının bir nedeni onların örüntüleri.

Units, like moans, cries, and chirps are arranged in phrases.

Üfürümler, çığlıklar ve cıvıltılar ifadeler içerisinde düzenlenmiştir.

Repeated phrases are assembled into themes.

Yinelenen ifadeler temalar hâlinde toplanır.

Multiple themes repeated in a predictable pattern create a song.

Tahmini bir örüntüde tekrarlanan birden fazla tema bir şarkı oluşturur.

This hierarchical structure is a kind of grammar.

Bu hiyerarşik yapı bir çeşit gramerdir.

Whale songs are extremely variable in duration,

Balina şarkıları süre içinde oldukça değişkendir

and whales can repeat them over and over.

ve balinalar onları tekrar tekrarlayabilir.

In one recorded session, a humpback whale sang for 22 hours.

Kaydedilen bir oturumda, kambur balina 22 saat şarkı söyledi.

And why do they do it?

Ve neden bunu yapıyorlar?

We don't yet know the exact purpose, but we can speculate.

Henüz tam amacını bilmiyoruz, ancak üzerine düşünebiliriz.

Given that the singers are males and they mostly sing during the mating season,

Şarkıcıların erkek olduğu ve çiftleşme döneminde daha çok şarkı söylediklerinden,

songs might be used to attract females.

şarkıları dişileri çekmek için kullanıyor olabilirler.

Or perhaps they're territorial, used to deter other males.

Ya da bölgelerini korumak için, erkekleri caydırmak için kullanıyor olabilir.

Whales return to the same feeding and breeding grounds annually,

Balinalar her yıl aynı besleme alanına ve üreme alanlarına dönerler

and each discrete population has a different song.

ve her ayrı popülasyonda farklı bir şarkı vardır.

Songs evolve over time as units or phrases are added, changed, or dropped.

Şarkılar, birimler veya ifadeler eklendiğinde, değiştirildiğinde

veya bırakıldığında zamanla gelişir.

And when males from different populations are feeding within earshot,

Ve farklı popülasyondaki erkekler kulak misafiri içinde olduklarında,

phrases are often exchanged,

cümleler sıklıkla değiştirilir, belki yeni şarkılar onları

maybe because new songs make them more attractive to breeding females.

dişilerle çiftleşmek için daha cazip kılıyordur.

This is one of the fastest examples of cultural transmission,

Bu, kültürel iletimin en hızlı örneklerinden biridir;

where learned behaviors are passed between unrelated individuals

burada öğrenilen davranışlar

aynı türün ilgisiz bireyleri arasında iletilir.

of the same species.

We can eavesdrop on these songs using underwater microphones

Hidrofonlar adındaki su altı mikrofonlarını kullanarak

called hydrophones.

bu şarkıları dinleyebiliriz.

These help us track species when sightings or genetic samples are rare.

Bu, görülecek yerler veya genetik örnekler az olduğunda,

türleri izlememize yardımcı olur.

For example, scientists have been able to differentiate

Örneğin, bilim adamları, şarkılarıyla dünyada nadir olan

the elusive blue whale's populations worldwide based on their songs.

mavi balina popülasyonlarını dünya genelinde ayırt edebiliyorlar.

But the oceans are getting noisier as a result of human activity.

Ancak okyanuslar, insan faaliyeti sonucunda

daha gürültülü hâle geliyor.

Boating,

Gemicilik,

military sonar,

askeri sonar,

underwater construction,

su altı inşaatı

and seismic surveys for oil are occurring more often

ve petrol için yapılan sismik araştırmalar daha sık meydana geliyor

which may interfere with whale's communication.

ve bu da balinanın iletişimine müdahale edebiliyor.

Some whales will avoid key feeding or breeding grounds

Bazı balinalar, insan gürültüsü çok yüksekse,

if human noise is too loud.

önemli beslenme ve üreme alanlarından kaçınacaklardır.

And humpback whales have been observed to reduce their singing

Ve kuyruklu balinaların, 200 kilometre uzaklıktaki gürültüye

in response to noise 200 kilometers away.

tepki olarak şarkılarını azalttığı gözlemlendi.

Limiting human activity along migratory routes

İnsan faaliyetlerini göç yolları boyunca

and in other critical habitats,

ve diğer kritik habitatlarda sınırlandırmak

and reducing noise pollution throughout the ocean

ve okyanus boyunca gürültü kirliliğini azaltmak,

would help ensure whales continued survival.

balinaların hayatta kalmasını sağlamaya yardımcı olacaktır.

If the whales can keep singing and we can keep listening,

Balinalar şarkı söylemeye devam edebilirlerse ve dinlemeye

maybe one day we'll truly understand what they're saying.

devam edebilirsek, belki bir gün gerçekten ne dediklerini anlayacağız.