Why do whales sing? - Stephanie Sardelis

Tại sao cá voi lại hát?- Stephanie Sardelis

Translator: Thu Ha Tran Reviewer: Thanh Thảo Nông

Communicating underwater is challenging.

Giao tiếp dưới nước vô cùng khó khăn.

Light and odors don't travel well, so it's hard for animals to see or smell.

Ánh sáng và mùi hương không truyền được xa nên rất khó để động vật nhìn hay ngửi.

But sound moves about four times faster in water than in air,

Nhưng âm thanh dưới nước lại được truyền nhanh gấp 4 lần so với trong không khí,

so in this dark environment,

vì vậy trong môi trường tối tăm này

marine mammals often rely on vocalization to communicate.

động vật biển thường dựa vào tiếng kêu để giao tiếp.

That's why a chorus of sounds fills the ocean.

Đó là lí do mà đại dương chứa bản hợp ca của nhiều âm thanh.

Clicks,

pulses,

Như tiếng tách

rung

whistles,

huýt

groans,

xì xào

boings,

binh

cries,

tiếng khóc

and trills, to name a few.

và âm rung, vân vân

But the most famous parts of this underwater symphony

Nhưng những âm thanh dưới nước nổi tiếng nhất

are the evocative melodies, or songs, composed by the world's largest mammals,

là những giai điệu, những ca khúc được tạo ra bởi loài động vật có vú lớn nhất thế giới,

whales.

cá voi.

Whale songs are one of the most sophisticated communication systems

Những bài hát của cá voi là một trong những hệ thống giao tiếp phức tạp nhất

in the animal kingdom.

trong giới động vật.

Only a few species are known to sing.

Chỉ một số ít các loài có thể hát.

Blue,

fin,

Loài xanh dương

cá voi vây

bowhead

cá voi bowhead

minke whales,

cá voi minke

and of course humpback whales.

và tất nhiên là cá voi lưng gù.

These are all baleen whales

Đây là những chú cá voi tấm sừng

which use hairy baleen plates instead of teeth to trap their prey.

dùng các tấm sừng hàm thay cho răng để bẫy con mồi.

Meanwhile, toothed whales do use echolocation,

Trong khi đó, cá voi có răng dùng định vị bằng tiếng vang

and they and other species of baleen whales

chúng và các loài cá voi tấm sừng khác

make social sounds, such as cries and whistles, to communicate.

tạo ra âm thanh như là tiếng khóc và tiếng huýt sáo để giao tiếp.

But those vocalizations lack the complexity of songs.

Nhưng những âm thanh này chưa đủ tạo nên sự phức tạp của các bài hát.

So how do they do it?

Vậy chúng làm thế nào?

Land mammals like us generate sound by moving air over our vocal cords

Động vật trên cạn như chúng ta tạo ra âm thanh đưa âm thanh qua các dây thanh đới

when we exhale, causing them to vibrate.

khi ta thốt ra, làm các dây rung lên

Baleen whales have a U-shaped fold of tissue between their lungs

Cá voi tấm sừng có những mô hình chữ U giữa phổi của chúng

and their large inflatable organs called laryngeal sacs.

và các cơ quan được gọi là túi thanh quản

We don't know this for sure

Chúng ta không biết chắc chắn

because it's essentially impossible to observe the internal organs

bởi vì về cơ bản quan sát cơ quan nội tạng

of a living, singing whale,

một con cá voi đang sống và hát là bất khả thi

but we think that when a whale sings,

Nhưng chúng tôi cho rằng khi cá voi hát,

muscular contractions in the throat and chest

các cơ co lại trong cổ họng và ngực

move air from the lungs across the U-fold and into the laryngeal sacs,

đẩy không khí từ phổi qua vùng chữ U và đi vào túi thanh quản,

causing the U-fold to vibrate.

làm rung vùng chữ U.

The resulting sound resonates in the sacs like a choir singing in a cathedral

Các âm thanh cộng hưởng trong túi như dàn hợp xướng của nhà thờ

making songs loud enough to propagate up to thousands of kilometers away.

tạo ra các bài hát đủ to để truyền đi xa tới hàng nghìn ki-lô-mét.

Whales don't have to exhale to sing.

Cá voi không cần phải thở để hát.

Instead, the air is recycled back into the lungs,

Thay vào đó, không khí được tái sử dụng trong phổi,

creating sound once more.

tạo ra âm thanh một lần nữa.

One reason whale songs are so fascinating is their pattern.

Một lí do khiến các bài hát đó thú vị là nhịp điệu của chúng.

Units, like moans, cries, and chirps are arranged in phrases.

Các tiếng rên rỉ, khóc, thỏ thẻ được sắp xếp trong các đoạn.

Repeated phrases are assembled into themes.

Các đoạn lặp lại được sắp xếp thành chủ đề

Multiple themes repeated in a predictable pattern create a song.

Nhiều chủ đề lặp lại trong giai điệu đoán trước được, tạo thành bài hát.

This hierarchical structure is a kind of grammar.

Cấu trúc phân cấp này như một loại ngữ pháp.

Whale songs are extremely variable in duration,

Các bài hát của cá voi có độ dài khác nhau

and whales can repeat them over and over.

và chúng có thể lặp đi lặp lại nhiều lần.

In one recorded session, a humpback whale sang for 22 hours.

Trong một nghiên cứu được ghi lại, cá voi lưng gù hát trong vòng 22 giờ.

And why do they do it?

Tại sao chúng lại làm vậy?

We don't yet know the exact purpose, but we can speculate.

Chúng tôi chưa biết mục đích chính xác nhưng có thể suy luận.

Given that the singers are males and they mostly sing during the mating season,

Cứ cho là các con đực sẽ hát chủ yếu là trong mùa giao phối,

songs might be used to attract females.

đó là phương thức thu hút các con cái.

Or perhaps they're territorial, used to deter other males.

Hoặc có thể chúng đang bảo vệ lãnh thổ dùng bài hát để xua đuổi các con đực khác.

Whales return to the same feeding and breeding grounds annually,

Cá voi quay lại nơi ở và sinh sản hàng năm,

and each discrete population has a different song.

và mỗi quần thể lại có bài hát khác nhau.

Songs evolve over time as units or phrases are added, changed, or dropped.

Các bài hát dần thay đổi, các âm, đoạn được thêm, thay đổi hoặc bỏ đi.

And when males from different populations are feeding within earshot,

Và khi con đực từ các quần thể khác nhau tìm thức ăn trong tầm nghe của nhau,

phrases are often exchanged,

các đoạn thường được trao đổi,

maybe because new songs make them more attractive to breeding females.

có thể bởi vì các bài hát mới khiến chúng thu hút hơn với con cái.

This is one of the fastest examples of cultural transmission,

Đây là ví dụ nhanh nhất về truyền bá văn hóa,

where learned behaviors are passed between unrelated individuals

khi các tập tính được truyền tới những cá thể không liên quan

of the same species.

trong cùng loài.

We can eavesdrop on these songs using underwater microphones

Chúng ta có thể rình nghe các bài hát này bằng máy vi âm dưới nước

called hydrophones.

được gọi là hydrophone.

These help us track species when sightings or genetic samples are rare.

Chúng giúp ta theo dõi các loài khi bị trông thấy hay mẫu gen quá ít.

For example, scientists have been able to differentiate

Ví dụ, các nhà khoa học có thể phân biệt

the elusive blue whale's populations worldwide based on their songs.

quần thể của loài cá voi xanh khó tìm dựa vào các bài hát của chúng.

But the oceans are getting noisier as a result of human activity.

Nhưng đại dương đang trở nên ồn ào hơn bởi hoạt động của con người.

Boating,

Thuyền,

military sonar,

sonar quân đội

underwater construction,

công trình dưới nước

and seismic surveys for oil are occurring more often

và địa chấn do thăm dò mỏ dầu đang xảy ra ngày càng nhiều

which may interfere with whale's communication.

cản trở việc giao tiếp của cá voi.

Some whales will avoid key feeding or breeding grounds

Một số cá voi sẽ dời khỏi nơi có thức ăn và nơi sinh sản quan trọng

if human noise is too loud.

nếu tiếng ồn của con người quá lớn.

And humpback whales have been observed to reduce their singing

Và quan sát cho thấy cá voi lưng gù giảm hát

in response to noise 200 kilometers away.

nếu thấy tiếng ồn từ xa 200 km.

Limiting human activity along migratory routes

Việc hạn chế hoạt động của con người trong vùng di cư

and in other critical habitats,

và những môi trường sống quan trọng khác,

and reducing noise pollution throughout the ocean

và giảm ô nhiễm tiếng ồn trên đại dương

would help ensure whales continued survival.

sẽ giúp bảo toàn sự sống của những chú cá voi.

If the whales can keep singing and we can keep listening,

Nếu cá voi có thể tiếp tục hát và chúng ta có thể tiếp tục nghe,

maybe one day we'll truly understand what they're saying.

có thể một ngày nào đó chúng ta sẽ hiểu chúng đang nói gì