What happens when the Arctic permafrost melts? - Brendan Rogers and Jessica Howard

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Burak Yildiz

In June 2022, a gold miner in the Canadian Yukon

Haziran 2022′de Yukon’daki bir altın madencisi

made a remarkable discovery.

olağanüstü bir keşifte bulundu.

While working on the traditional lands of the Tr’ondëk Hwëch’in First Nation,

İlk Milletlerden Tr’ondëk Hwëch’in topraklarında çalışırken

he uncovered the exceptionally well-preserved frozen remains

30.000 yıl önce ölen bir yünlü mamut yavrusunun

of a woolly mammoth calf that died 30,000 years ago.

son derece iyi korunmuş kalıntılarını buldu.

But this find isn’t the only of its kind

Fakat bu buluş türünün tek örneği değil

because the Arctic holds many buried secrets...

çünkü Arktik çok sayıda gömülü sır barındırıyor...

About 15% of the Northern Hemisphere contains permafrost—

Kuzey Yarımkürenin yaklaşık %15′i donmuş topraklar barındırıyor—

that is, ground that doesn’t thaw seasonally,

yani kar ve buzlar mevsimsel olarak erimiyor

but has instead stayed frozen for at least two years—

ve toprak en az iki yıl boyunca—

genellikle çok daha uzun bir süre donmuş bir halde kalıyor.

and, typically, much longer.

The oldest permafrost yet discovered is located in the Yukon

Şu ana kadar keşfedilmiş en eski donmuş topraklar Yukon’da yer alıyor

and has been frozen for 740,000 years.

ve 740.000 yıldır donmuş durumdalar.

The thickness of permafrost also ranges,

Donmuş toprağın kalınlığı bazı bölgelerde yalnızca 1 metre iken

from just 1 meter in some areas to over a kilometer in others.

bazı bölgelerde 1 kilometreyi aşabiliyor.

And permafrost is exceptionally good at preserving biological remains.

Donmuş topraklar biyolojik kalıntıları korumada çok iyi.

If any ice crystals are close to remains buried in permafrost,

Buz kristalleri donmuş topraktaki kalıntılara yakınsa

they help draw moisture away.

nemin azalmasını sağlıyorlar.

And microorganisms that would otherwise quickly decompose

Aksi durumda bitki ve hayvan dokularını hızla çürüten mikroorganizmalar,

plant and animal tissues operate at slower metabolic rates

bu sıfırın altındaki sıcaklıklarda

in these subfreezing temperatures.

daha yavaş bir metobolik hıza sahip oluyorlar.

The outcome is that, instead of having to rely on fossilized skeletons

Nesli tükenmiş bir hayvanın nasıl görünüyor olabileceğini tahmin etmek için

to extrapolate what an ancient animal might have looked like,

fosilleşmiş iskeletlere bel bağlamak yerine

permafrost can sometimes offer scientists literal freeze-frames of times long gone.

donmuş topraklar bilim insanlarına tam anlamıyla geçmişi sunuyor.

In 2016, another gold miner came face-to-face

2016′da başka bir altın madencisi,

57.000 yıldır donmuş topraklarda korunan

with a 7-week-old grey wolf pup

that had been preserved in permafrost for 57,000 years.

7 haftalık bir gri kurt yavrusuyla karşılaştı.

Researchers learned that she’d been feasting on salmon,

Araştırmacılar, samon ziyafeti çektiğini öğrendiler

and think she died quickly,

ve muhtemelen sığındığı mağara çökünce

possibly when the den she was nestled in collapsed.

hızlı bir şekilde öldüğünü düşündüler.

In 2020, reindeer herders encountered remains

2020′de ren geyiği çobanları

hiç şüphesiz bir ayıya ait kalıntılarla karşılaştılar.

that unmistakably belonged to a bear.

But it turned out that they were as much as 39,500 years old.

Ama görünen o ki bu kalıntılar 39.500 yaşındaydı.

They belonged to a cave bear.

Bir mağara ayısına aittiler

Its species went extinct about 24,000 years ago.

ve nesli yaklaşık olarak 24.000 yıl önce tükenmişti.

Before this, scientists had only ever seen cave bear skeletal remains.

Bu olaydan önce bilim insanları sadece mağara ayısının iskeletlerini görmüşlerdi.

Even incomplete animal remains found in permafrost

Donmuş topraklardaki eksik hayvan kalıntıları bile

have yielded incredible results.

harika sonuçlar verdi.

In 2021, researchers identified a new species of mammoth

2021′de araştırmacılar 1,6 milyon yaşındaki mamutun dişlerinden DNA alarak

by reconstructing DNA sequences from 1.6-million-year-old mammoth teeth—

yeni bir mamut türü tespit ettiler—

making it the oldest sequenced DNA on record.

ve böylece kayıtlara geçmiş en eski DNA dizilemesi bulundu.

And extraordinary finds go beyond the animal kingdom:

Bu olağanüstü buluşlar sadece hayvanlar aleminde gerçekleşmiyor:

in 2012, scientists successfully regenerated a flowering tundra plant

2012′de bilim insanları 32.000 yıllık sincap yuvasında buldukları tohumlardan

from seeds they found encased in 32,000-year-old squirrel burrows.

çiçekli bir tundra bitkisine başarılı bir şekilde hayat verdiler.

However, all the prehistoric remains we have yet to discover in permafrost

Ama donmuş topraklarda

henüz keşfedemediğimiz tüm tarih öncesi kalıntılar risk altında

are at risk, along with much more, because permafrost is thawing rapidly.

çünkü donmuş topraklar hızla eriyor.

Climate change is warming the Arctic at 3 to 4 times the rate

İklim Değişikliği Arktik bölgesini dünyanın geri kalanına kıyasla

of the rest of the world.

3-4 kat daha fazla ısıtıyor.

And an increased frequency in extreme weather events,

Yıldırım ve yangın gibi ekstrem hava olaylarındaki artış

like lightning and wildfires,

is burning the plants and soil that otherwise help to keep permafrost cool.

donmuş toprakların soğuk kalmasına yardımcı olan bitkileri ve toprağı yakıyor

When permafrost thaws, it has concerning and far-reaching effects.

ve donmuş topraklar eridiğinde endişe verici ve kapsamlı etkileri oluyor.

The ground can fracture and collapse in on itself,

Toprak çatlayıp çökebilir

and the landscape can experience flooding and erosion,

ve tabiat sel ve erozyonla karşılabilir,

making previously stable trees tilt and form so-called “drunken forests.”

bu da önceden sabit ağaçların eğilmesine

ve “sarhoş ağaç” denilen formu almasına neden olur.

It can also trigger massive landslides and threaten critical infrastructure.

Ayrıca devasa heyelanları tetikleyebilir ve çok önemli altyapıyı tehdit edebilir.

By the year 2050, permafrost thaw may endanger 3.6 million people.

2050 yılına kadar donmuş topraklar 3,6 milyon insanı tehlikeye atabilir.

This includes many Indigenous and First Nations people

Bu, kadim zamanlardan beri Arktik bölgesinde yaşayan

who have lived across the Arctic region since time immemorial.

birçok İlk Milletleri ve yerlileri de kapsıyor.

Right now, they’re dealing with difficult decisions

Şu anda iklim değişikliği karşısında geleneksel yaşam tarzlarını

about how to protect their communities and traditional ways of life

ve toplumlarını nasıl koruyacakları konusunda

in the face of climate change.

zor kararlar vermekle uğraşıyorlar.

The effects of thawing will also extend far beyond the Arctic.

Buzların ve karların erimesinin etkileri Arktik bölgesini de aşacak.

This is because permafrost stores an estimated 1.6 trillion tons of carbon.

Çünkü donmuş topraklar tahminen 1,6 trilyon ton karbonu depoluyor.

That’s over double the amount in Earth’s atmosphere as of 2022—

Bu, 2022 itibariyle Dünya’nın atmosferindeki miktarın iki katı

and more than humans have ever released by burning fossil fuels.

ve insanların fosil yakıtlar yakarak saldığından çok daha fazla.

Permafrost is one of the world’s largest carbon reservoirs

Donmuş topraklar içerdiği tüm organik materyallerden dolayı

because of all the organic material it contains—

dünyanın en büyük karbon rezervlerinden biri—

some as intact remains,

bazıları bozulmamış bir halde

but much of it in the form of partially decomposed soils and sediments.

fakat çoğu kısmen ayrışmış toprak ve tortu formunda.

When it begins thawing,

Buz ve karlar erimeye başladığında

microorganisms decompose organic material more efficiently,

mikroorganizmalar organik materyalleri daha etkili bir biçimde çözündürüyor

and release gases like carbon dioxide and methane.

ve karbondioksit ve metan gibi gazları salıyorlar.

This triggers a feedback loop:

Bu da geri besleme döngüsünü tetikliyor:

as more gases are released, the climate warms,

daha fazla gaz salındıkça iklim ısınıyor,

causing more permafrost to thaw and release even more greenhouse gases.

buzların ve karların daha fazla erimesine

ve daha da fazla sera gazı salımına neden oluyor.

To preserve snapshots of what the planet was like thousands of years ago—

Gezegenin binlerce yıl önce nasıl olduğunun izlerini korumak için—

when mammoths and cave bears trod its terrain—

mamutlar ve mağara ayıları bölgelerinde gezinirken—

and to support the diversity of life on Earth thousands of years to come,

Dünya’daki gelecek binlerce yıldaki yaşam çeşitliliğini desteklemek için

the Arctic needs to keep its cool.

Arktik soğuk kalmalı.