What’s in the air you breathe? - Amy Hrdina and Jesse Kroll

Translator: Worawut Weerawan Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant

Take a deep breath.

ลองหายใจเข้าลึกๆ ดูสิ

In that single intake of air,

ในการหายใจเข้าครั้งเดียวนั้น

your lungs swelled with roughly 25 sextillion molecules,

ปอดของคุณจะขยายตัวขึ้นด้วยโมเลกุล ราวๆ 25,000 ล้านล้านล้านหน่วย

ranging from compounds produced days ago,

ซึ่งมีตั้งแต่โมเลกุล ที่ถูกสร้างขึ้นไม่กี่วัน

to those formed billions of years in the past.

ไปจนถึงโมเลกุลที่มีมาพันกว่าล้านปี

In fact, many of the molecules you’re breathing were likely

ที่จริง โมเลกุลจำนวนมาก ที่คุณหายใจเข้าไป

exhaled by members of ancient civilizations

มีแนวโน้มว่าจะเป็นอากาศที่ ชาวอารยธรรมโบราณหายใจออกมา

and innumerable humans since.

และก็เป็นของมนุษย์จำนวนนับไม่ถ้วน ตั้งแต่นั้นมา

But what exactly are we all breathing?

แต่เราหายใจเอาอะไรเข้าไปกันแน่?

Roughly 78% of Earth’s atmosphere is composed of nitrogen

ชั้นบรรยากาศของโลกประกอบไปด้วย ไนโตรเจนราวๆ 78%

generated by volcanic activity deep beneath the planet’s crust.

ที่ถูกสร้างขึ้นจากภูเขาไฟ ใต้พื้นผิวโลก

The next major ingredient is oxygen, accounting for 21% of Earth’s air.

องค์ประกอบสำคัญต่อมาคือออกซิเจน ที่อยู่ในอากาศ 21%

While oxygen molecules have been around as long as Earth’s oceans,

แม้ออกซิเจนจะมีอยู่มานาน พอๆ กับมหาสมุทรของโลก

oxygen gas didn’t appear until ocean dwelling microorganisms

ก๊าซออกซิเจนนั้นยังไม่ปรากฏ จนกระทั่งมีเชื้อจุลินทรีย์ในทะเล

evolved to produce it.

ที่วิวัฒนาการเพื่อสร้างออกซิเจน

Finally, .93% of our air is argon,

สุดท้าย อากาศของเรามีอาร์กอนอยู่ .93%

a molecule formed from the radioactive decay of potassium

ซึ่งคือโมเลกุลที่ก่อตัวจากการสลายให้ กัมมันตรังสีของโพแทสเซียม

in Earth’s atmosphere, crust, and core.

ในชั้นบรรยากาศ เปลือก และแกนโลก

Together, all these dry gases make up 99.93% of each breath you take.

เมื่อรวมกัน ก๊าซแห้งเหล่านี้ก็กลายเป็น 99.93% ของลมหายใจที่คุณใช้หายใจเข้าไป

Depending on when and where you are, the air may also contain some water vapor.

อากาศอาจมีไอน้ำนิดหน่อย ขึ้นอยู่กับว่าคุณอยู่ที่ไหน เวลาไหน

But even more variable is that remaining .07%,

แต่ที่เปลี่ยนได้นั้นคือ อากาศที่เหลืออีก .07%

which contains a world of possibilities.

ซึ่งประกอบไปด้วยความเป็นไปได้มากมาย

This small slice of air is composed of numerous small particles

ส่วนเล็กๆ ของอากาศนี้ประกอบไปด้วย อนุภาคเล็กๆ จำนวนมาก

including pollen, fungal spores, and liquid droplets,

รวมไปถึงเกสรดอกไม้ สปอร์เห็ด และละอองน้ำ

alongside trace gases like methane and carbon dioxide.

พร้อมกับก๊าซติดตามอย่างมีเทน และคาร์บอนไดออกไซด์

The specific cocktail of natural and man-made compounds

ส่วนผสมระหว่างอนุภาคในธรรมชาติ กับที่มนุษย์สร้างขึ้น

changes dramatically from place to place.

เปลี่ยนไปอย่างมากตามแต่สถานที่

But no matter where you are,

แต่ไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ไหน

.07% of every breath you take likely contains man-made pollutants—

.07% ที่คุณหายใจเข้าไปนั้น มีแนวโน้ม ว่าจะประกอบด้วยอนุภาคที่มนุษย์สร้างขึ้น

potentially including toxic compounds that can cause lung disease, cancer,

อาจรวมถึงอนุภาคที่เป็นพิษ ที่สามารถทำให้เกิดโรคปอด มะเร็งปอด

and even DNA damage.

และแม้กระทั่งสร้างความเสียหายให้ดีเอ็นเอ

There’s a wide variety of known pollutants but they all fall into two categories.

มีอนุภาคที่เป็นที่รู้จักอยู่มากมาย แต่ทั้งหมดจะแบ่งได้เป็นสองกลุ่ม

The first are primary pollutants.

กลุ่มแรกคือมลพิษปฐมภูมิ

These toxic compounds are directly emitted

สารพิษเหล่านี้ออกมาจาก

from a man-made or naturally occurring source.

สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น หรือธรรมชาติโดยตรง

However, they don't always come from the places you'd expect.

อย่างไรก็ตาม พวกมันไม่ได้มาจาก ที่ที่คุณคาดถึงเสมอไป

Some large factories mostly generate water vapor,

โรงงานใหญ่บางที่มักผลิตละอองน้ำออกมา

with only small quantities of pollutants mixed in.

โดยมีมลพิษปนอยู่เป็นจำนวนน้อย

Conversely, burning wood or dung can create polycyclic aromatic hydrocarbons;

กลับกัน การเผาไม้หรือมูลสัตว์สามารถสร้าง โพลีซิคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอนขึ้นมาได้

dangerous compounds that have been linked to several types of cancer,

สารอันตรายที่เกี่ยวข้องกับ โรคมะเร็งหลายประเภท

as well as long-term DNA damage.

รวมไปถึงการสร้างความเสียหายต่อดีเอ็นเอ ในระยะยาว

In all cases, pollutants interact with regional weather patterns and topography,

ในทุกกรณีนั้น มลพิษจะมีปฏิกิริยากับ ภูมิอากาศและภูมิประเทศของแต่ละพื้นที่

which can keep compounds local or spread them kilometers away.

ซึ่งทำให้อนุภาคอยู่ในละแวกนั้น หรือกระจายออกไปไกลหลายกิโลเมตร

When these molecules travel through the air, a transformation occurs.

เมื่อโมเลกุลพวกนี้เดินทางไปไนอากาศ การเปลี่ยนแปลงจะเกิดขึ้น

Natural compounds called oxidants, formed by oxygen and sunlight,

สารธรรมชาติที่เรียกว่าอนุมูลอิสระ ก่อตัวกันด้วยออกซิเจนและแสงอาทิตย์

break down the pollutants.

ทำลายมลพิษลง

Sometimes, these reactions make pollutants more easily washed out by rain.

บางครั้ง ปฏิกิริยาพวกนี้ทำให้มลพิษ ถูกชะล้างไปด้วยฝนง่ายขึ้น

But in other cases, they result in even more toxic secondary pollutants.

แต่ในบางกรณี มันก็เป็นผลทำให้เกิด มลพิษทุติยภูมิที่เป็นพิษมากขึ้น

For example, when factories burn coal,

ยกตัวอย่างเช่น เมื่อโรงงานเผาถ่าน

they release high concentrations of sulfur oxides.

โรงงานจะปล่อยซัลเฟอร์ออกไซด์ ความเข้มข้นสูงออกมา

These molecules oxidize to form sulfates,

โมเลกุลพวกนี้จะรวมตัวกับออกซิเจน จนกลายเป็นซัลเฟต

which condense with water vapor in the air to form a blanket of fine particles

ซึ่งจะควบแน่นกับละอองน้ำในอากาศ กลายเป็นม่านอนุภาคละเอียด

that impair visibility and cause severe lung damage.

ที่บดบังทัศนวิสัย และทำให้เกิด ความเสียหายต่อปอดอย่างรุนแรง

This so-called sulfurous smog was well-known in 20th century London

ควันกำมะถันที่ว่านี้เป็นเที่รู้จักกันดี ในลอนดอนในศตวรรษที่ 20

and continues to plague cities like Beijing.

และไปรบกวนเมืองต่างๆ ต่อ อย่างเช่นปักกิ่ง

Since the advent of cars,

ตั้งแต่โลกมีรถ

another secondary pollutant has taken center stage.

มลพิษทุติยภูมิอีกแบบได้เข้ามามีบทบาท

Exhaust from fossil fuel-burning vehicles releases nitrogen oxides and hydrocarbons

ไอเสียจากพาหนะที่ใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล ปล่อยไนโตรเจนออกไซด์และไฮโดรคาร์บอนออกมา

which react to form ozone.

ซึ่งทำปฏิกิริยาเพื่อสร้างโอโซน

And while some ozone in the upper atmosphere

และแม้ว่าโอโซนบางส่วนในชั้นบรรยากาศด้านบน

helps shield us from ultraviolet rays, on the ground,

ช่วยปกป้องเราจากรังสีอัลตร้าไวโอเล็ต แต่บนพื้นโลกนั้น

this gas can form alongside secondary particles and create photochemical smog.

ก๊าซนี้จะก่อตัวพร้อมๆ กับอนุภาคทุติยภูมิ และสร้างหมอกควันขึ้น

This brown fog can be found covering densely packed cities,

หมอกสีน้ำตาลนี้จะปกคลุมเมืองที่แออัด

making seeing difficult and breathing hazardous.

ทำให้การมองเห็นเป็นเรื่องยาก และการหายใจเป็นอันตราย

It also contributes to climate change by trapping heat in the atmosphere.

มันยังเป็นส่วนที่ทำให้เกิดภาวะโลกร้อน โดยการกักเก็บความร้อนไว้ในชั้นบรรยากาศ

In recent decades, industrial activity has contributed to a huge spike

ในทศวรรษที่ผ่านมา การทำอุตสาหกรรม มีส่วนทำให้เกิดการปล่อยก๊าซติดตาม

in various trace gas emissions,

ออกมาในสัดส่วนที่สูงมาก

fundamentally changing the air we all breathe.

ซึ่งเปลี่ยนอากาศที่เราทุกคนหายใจเข้าไป ถึงระดับพื้นฐาน

Many places have already responded with countermeasures.

หลายพื้นที่เริ่มมีมาตรการตอบโต้ออกมาแล้ว

Most cars produced since the 1980′s are equipped with catalytic converters

รถส่วนใหญ่ที่ผลิตขึ้นในปี 1980 เป็นต้นไป มักมีเครื่องฟอกไอเสียเชิงเร่งปฏิกิริยา

that reduce the emission of carbon monoxide and nitrogen oxides.

ที่ช่วยลดการปล่อยคาร์บอนมอนอกไซด์ และไนโตรเจนออกไซด์

And today, places like Beijing are battling smog

และทุกวันนี้ เมืองต่างๆ เช่นปักกี่ง กำลังต่อสู้กับหมอกควัน

by electrifying their energy infrastructure

โดยเริ่มใช้พลังงานไฟฟ้า ในโครงสร้างพลังงานของเมือง

and limiting automobile emissions altogether.

และจำกัดการปล่อยมลพิษจากยานพาหนะไปพร้อมกัน

But while moving away from fossil fuels is essential,

แต่ถึงแม้การงดใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลจะสำคัญ

there's no universal remedy for air pollution.

ก็ยังไม่มีหนทางเยียวยามลพิษทางอากาศ แบบครอบจักรวาล

Different regions need to respond with unique regulations

บางพื้นที่จำเป็นต้องใช้มาตรการตอบโต้ ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะพื้นที่

that account for their local pollutants.

เพื่อรับมือกับมลภาวะในพื้นที่นั้นๆ

Because no matter where you live, we all share the same air.

เพราะไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ไหน เราก็ใช้อากาศเดียวกัน