Cell vs. virus: A battle for health - Shannon Stiles

เซลล์ปะทะไวรัส: สงครามเพื่อสุขภาพ - แชนนอน สไตลส์ (Shannon Stiles)

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: Unnawut Leepaisalsuwanna

You're in line at the grocery store when, uh oh,

คุณกำลังเข้าคิวอยู่ในร้านขายของชำ ที่ซึ่ง โอ๊ะโอ

someone sneezes on you.

ใครบางคนจามใส่คุณ

The cold virus is sucked inside your lungs

ไวรัสโรคหวัดถูกสูดเข้าไปในปอดของคุณ

and lands on a cell on your airway lining.

และลงจอดบนเซลล์บนเยื่อบุทางเดินอากาศของคุณ

Every living thing on Earth is made of cells,

สิ่งมีชีวิตทุกชนิดบนโลกประกอบขึ้นด้วยเซลล์

from the smallest one-celled bacteria

จากสิ่งมีชีวิตที่เล็กที่สุดอย่าง แบคทีเรีย

to the giant blue whale to you.

ไปจนถึงวาฬสีน้ำเงิน และตัวคุณ

Each cell in your body is surrounded by a cell membrane,

แต่ละเซลล์ในร่างกายถูกล้อมรอบไปด้วยเยื่อหุ้มเซลล์

a thick flexible layer made of fats and proteins,

ชั้นหนาที่ยืดหยุ่นได้ ซึ่งประกอบขึ้นจากไขมันและโปรตีน

that surrounds and protects the inner components.

ซึ่งล้อมรอบและป้องกันส่วนประกอบภายใน

It's semipermeable,

มันเป็นเยื่อเลือกผ่าน (semipermeable)

meaning that it lets some thing pass in and out

ซึ่งหมายความว่ามันให้บางอย่างผ่านเข้าออก

but blocks others.

แต่ขัดขวางสิ่งที่เหลือ

The cell membrane is covered with tiny projections.

เยื่อหุ้มเซลล์ปกคลุมไปด้วยส่วนเล็กๆ ที่ยื่นออกมา

They all have functions,

พวกมันมีหน้าที่

like helping cells adhere to their neighbors

เช่นช่วยเซลล์ยึดเกาะกับสิ่งที่อยู่รอบๆ ตัวมัน

or binding to nutrients the cell will need.

หรือยึดจับสารอาหารที่เซลล์ต้องการ

Animal and plant cells have cell membranes.

สัตว์และพืชมีเยื่อหุ้มเซลล์

Only plant cells have a cell wall,

เซลล์พืชเท่านั้นที่มีผนังเซลล์

which is made of rigid cellulose that gives the plant structure.

ซึ่งประกอบด้วยเซลลูโลส (cellulose) แข็งๆ ที่เป็นโครงสร้างให้กับพืช

The virus cell that was sneezed into your lungs is sneaky.

ไวรัสที่เข้าไปในปอดของคุณนั้นร้ายกาจ

Pretending to be a friend,

มันแสร้งทำว่าเป็นเพื่อน

it attaches to a projection on the cell membrane,

เข้ายึดเกาะกับส่วนที่ยื่นออกมาจากเยื่อหุ้มเซลล์

and the cell brings it through the cell membrane and inside.

และเซลล์ก็นำมันผ่านเข้าเยื่อหุ้มเซลล์สู่ภายใน

When the virus gets through,

เมื่อไวรัสผ่านเข้าไปแล้ว

the cell recognizes its mistake.

เซลล์ก็รู้ว่ามันทำพลาด

An enemy is inside!

ศัตรูบุกเข้ามาซะแล้ว

Special enzymes arrive at the scene

เอ็นไซม์ชนิดพิเศษมาถึงที่เกิดเหตุ

and chop the virus to pieces.

และสับไวรัสออกเป็นชิ้นๆ

They then send one of the pieces back

จากนั้นพวกมันก็ส่งชิ้นหนึ่งกลับไป

through the cell membrane,

ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์

where the cell displays it to warn neighboring cells

ซึ่งเป็นที่ที่เซลล์แสดงมันเพื่อเตือนเซลล์ใกล้เคียง

about the invader.

ถึงผู้บุกรุก

A nearby cell sees the warning

เซลล์ที่อยู่ใกล้ๆ เห็นถึงสัญญาณเตือน

and immediately goes into action.

และก็ตอบสนองในทันที

It needs to make antibodies,

มันต้องสร้างแอนติบอดี

proteins that will attack and kill

ซึ่งก็คือ โปรตีนที่จะโจมตีและฆ่า

the invading virus.

ไวรัสผู้บุกรุก

This process starts in the nucleus.

กระบวนการนี้เริ่มขึ้นในนิวเคลียส

The nucleus contains our DNA,

นิวเคลียสถูกบรรจุด้วยดีเอ็นเอ

the blueprint that tells our cells how to make everything

พิมพ์เขียวที่บอกเซลล์ของเราถึงวิธีการสร้างทุกอย่าง

our bodies need to function.

ที่ร่างกายของเราต้องการใช้งาน

A certain section of our DNA contains instructions

ณ ส่วนเฉพาะของดีเอ็นเอ มีคู่มือ

that tell our cells how to make antibodies.

ที่บอกเซลล์ของคุณว่าสร้างแอนติบอดีได้อย่างไร

Enzymes in the nucleus find the right section of DNA,

เอ็นไซม์ในนิวเคลียส พบส่วนเฉพาะดังกล่าว

then create a copy of these instructions,

จากนั้นก็สร้างสำเนาของคู่มือ

called messenger RNA.

ซึ่งเรียกว่า แมสเซ็นเจอร์ อาร์เอ็นเอ (messenger RNA)

The messenger RNA leaves the nucleus to carry out its orders.

แมสเซ็นเจอร์ อาร์เอ็นเอ ออกจากนิวเคลียส เพื่อปฏิบัติหน้าที่

The messenger RNA travels to a ribosome.

มันเดินทางไปยังไรโบโซม (ribosome)

There can be as many as 10 million ribosomes

ซึ่งเราสามารถมีไรโบโซมได้มากเป็น 10 ล้านอัน

in a human cell,

ในเซลล์มนุษย์

all studded along a ribbon-like structure

ทั้งหมดฝังอยู่กับโครงสร้างที่เหมือนกับริบบิ้น

called the endoplasmic reticulum.

เรียกว่า เอ็นโอพลาสมิก เรติคูลัม (endoplasmic reticulum)

This ribosome reads the instructions from the nucleus.

ไรโบโซมอ่านคู่มือจากนิวเคลียส

It takes amino acids and links them together one by one

มันนำกรดอะมิโนเข้ามาและเชื่อมพวกมันเข้าด้วยกัน

creating an antibody protein that will go fight the virus.

สร้างเป็นโปรตีนแอนติบอดีที่ใช้สู้กับไวรัส

But before it can do that,

แต่ก่อนที่มันจะทำอย่างนั้นได้

the antibody needs to leave the cell.

แอนติบอดีต้องถูกปล่อยจากเซลล์

The antibody heads to the golgi apparatus.

แอนติบอดีมุ่งหน้าไปยังกอจิ แอพพาราตัส (golgi apparatus)

Here, it's packed up for delivery outside the cell.

ที่นี่ มันถูกบรรจุสำหรับการขนส่งออกนอกเซลล์

Enclosed in a bubble made of the same material as the cell membrane,

เมื่อถูกบรรจุในหีบห่อปิดคล้ายฟองสบู่ ที่ทำมาจากวัสดุเดียวกับเยื่อหุ้มเซลล์

the golgi apparatus also gives the antibody directions,

กอจิ แอพพาราตัส ยังให้ทิศทางกับแอนติบอดี

telling it how to get to the edge of the cell.

บอกว่าจะไปถึงขอบเซลล์ได้อย่างไร

When it gets there,

เมื่อมันไปถึงตรงนั้น

the bubble surrounding the antibody fuses to the cell membrane.

โครงสร้างฟองสบู่ที่หุ้มแอนติบอดีไว้ ก็หลอมรวมกับเยื่อหุ้มเซลล์

The cell ejects the antibody,

เซลล์ปล่อยแอนติบอดีออกมา

and it heads out to track down the virus.

และมันก็มุ่งหน้าออกไปเพื่อล่าไวรัส

The leftover bubble will be broken down

โครงสร้างฟองสบู่ที่เหลืออยู่จะถูกย่อยสลาย

by the cell's lysosomes

โดยไลโซโซมของเซลล์

and its pieces recycled over and over again.

และชิ้นส่วนของมันก็จะถูกนำกลับมาใช้ใหม่เรื่อยๆ

Where did the cell get the energy to do all this?

เซลล์เอาพลังงานมาจากไหน เพื่อใช้ทำกิจกรรมทั้งหมดนี้

That's the roll of the mitochondria.

นั่นเป็นหน้าที่ของไมโทคอนเดรีย

To make energy, the mitochondria takes oxygen,

เพื่อที่จะสร้างพลังงาน ไมโทคอนเดรียใช้ออกซิเจน

this is the only reason we breathe it,

นั่นเป็นเหตุผลเดียวที่ว่าทำไมเราจึงหายใจ

and adds electrons from the food we eat

และเติมอิเล็กตรอนจากอาหารที่เรากิน

to make water molecules.

เพื่อสร้างโมเลกุลน้ำ

That process also creates a high energy molecule,

กระบวนการนั้นยังสร้างโมเลกุลพลังงานสูง

called ATP which the cell uses to power all of its parts.

ที่เรียกว่า เอทีพี (ATP) ซึ่งเซลล์ใช้ ในการให้พลังงานกับทุกๆ ส่วน

Plant cells make energy a different way.

เซลล์พืชสร้างพลังงานด้วยวิธีที่ต่างไป

They have chloroplasts

พวกมันใช้ คลอโรพลาส (chloroplast)

that combine carbon dioxide and water

ที่ประกอบคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำ

with light energy from the sun

ด้วยพลังงานแสงจากดวงอาทิตย์

to create oxygen and sugar,

เพื่อสร้างออกซิเจนและน้ำตาล

a form of chemical energy.

ซึ่งเป็นพลังงานเคมีรูปแบบหนึ่ง

All the parts of a cell have to work together

ทุกส่วนของเซลล์ทำงานด้วยกัน

to keep things running smoothly,

เพื่อให้ทุกอย่างเป็นไปด้วยความราบรื่น

and all the cells of your body have to work together

และเซลล์ทั้งหมดของร่างกายคุณต้องทำงานด้วยกัน

to keep you running smoothly.

เพื่อทำให้ชีวิตคุณดำเนินไปได้อย่างราบรื่น

That's a whole lot of cells.

นั่นเป็นเซลล์จำนวนมากเลยทีเดียว

Scientists think there are about 37 trillion of them.

นักวิทยาศาสตร์คิดว่า เรามีเซลล์ประมาณ 3 หมื่น 7 พันล้านเซลล์