Why are cockroaches so hard to kill? - Ameya Gondhalekar

3,559,426 views ・ 2022-04-19

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Kop Pasakorn Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant
00:08
In the Egyptian Book of the Dead, there’s a banishment spell that declares,
0
8713
4171
ในคัมภีร์มรณะของชาวอียิปต์ มีมนตร์ขับไล่ ร่ายว่า
00:12
“Be far from me, O vile cockroach.”
1
12884
2752
“จงไปให้ไกลข้า แมลงสาบโสโครกเอ๋ย”
00:16
More than 3,000 years later, we’re still trying to oust these insects.
2
16095
5547
เรายังพยายามไล่มันแม้ผ่านไปกว่า 3 พันปี
00:21
But from poison traps to hastily brandished slippers,
3
21642
3671
ตั้งแต่วางกับดักไปจนถึงฟาดด้วยรองเท้า
00:25
cockroaches seem to weather just about everything we throw at them.
4
25313
4129
แต่ดูเหมือนพวกแมลงสาบจะทนได้เสียทุกอย่าง
00:29
So what makes cockroaches so hard to kill?
5
29734
3962
แล้วอะไรกันที่ทำให้พวกมันตายยากเหลือเกิน
00:34
There are nearly 5,000 cockroach species.
6
34405
3462
โลกเรามีแมลงสาบอยู่เกือบ 5 พันชนิดด้วยกัน
00:37
99% of them live in a range of habitats where they play important ecological roles
7
37992
5714
99% ของแมลงสาบอาศัยตามแหล่งต่าง ๆ มากมาย ซึ่งพวกมันล้วนมีบทบาทสำคัญต่อระบบนิเวศ
00:43
by recycling dead or decaying organic matter
8
43706
3420
โดยการหมุนเวียนอินทรียวัตถุ ที่ย่อยสลายหรือตายไปแล้ว
00:47
and nourishing other animals.
9
47126
1669
รวมถึงเป็นอาหารให้สัตว์ชนิดอื่น
00:49
But a couple dozen species adapted to live in close association with humans.
10
49170
5672
แต่หลายสิบชนิดก็ปรับตัวมาอยู่ร่วมกับมนุษย์
00:55
German and American cockroaches are among the most common.
11
55176
3921
พบมากที่สุดคือสายพันธุ์เยอรมันและอเมริกัน
00:59
And they owe their resilience to a combination
12
59097
2627
ด้วยความยืดหยุ่นในการปรับตัว
01:01
of physical and chemical adaptations.
13
61724
3045
ทั้งทางกายภาพและทางเคมี
01:05
When it comes to old-fashioned removal methods,
14
65186
2711
วิธีกำจัดแบบเก่า ๆ จึงใช้ไม่ได้ผล
01:07
they're troublingly tenacious.
15
67897
1793
กับสิ่งมีชีวิตเจ้าปัญหาตายยากตัวนี้
01:09
An American cockroach’s sensory hairs or structures pick up subtle air currents
16
69941
5297
แมลงสาบอเมริกันใช้ขนเป็นประสาทสัมผัส เพื่อรับกระแสลมแผ่ว
01:15
and rapidly send signals to its central nervous system.
17
75238
3503
และส่งสัญญาณไปยังสมองส่วนกลางทันที
01:19
The roach can then turn and sprint away within a few milliseconds.
18
79117
4254
ทำให้พวกมันเผ่นหนีได้ภายในเสี้ยววินาที
01:23
And it’s among the fastest invertebrates ever recorded,
19
83371
3211
นับเป็นสัตว์ไร้กระดูกสันหลังที่เร็วที่สุด
01:26
reaching speeds of up to 50 body lengths per second.
20
86833
3670
ซึ่งวิ่งเร็วถึง 50 ช่วงตัวต่อวินาที
01:30
This would be the human equivalent of running more than 300 kilometers per hour.
21
90711
4839
เทียบได้กับคนที่วิ่งเร็วถึง 300 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
01:36
And finding a hiding place is no problem.
22
96050
2711
การหาที่ซ่อนตัวก็ไม่ใช่เรื่องยากเย็น
01:38
With its flattened, flexible body,
23
98761
2336
เพราะมีลำตัวที่แบนราบและยืดหยุ่น
01:41
an American cockroach can squeeze into spaces less than a quarter of its height.
24
101097
4838
ทำให้หดตัวเล็กกว่าเสี้ยวหนึ่งของความสูงได้
01:46
Even if we do land a hit, it can withstand compressive forces
25
106185
4088
ต่อให้เหยียบลงไป มันก็กระจายแรงกระแทกไปตามร่างกาย
01:50
of up to 900 times its own weight by distributing the impact along its body.
26
110273
5589
จนทนแรงอัดได้มากถึง 900 เท่าของน้ำหนักตัว
01:56
And the cockroach’s toughness doesn’t end there.
27
116654
3045
ความถึกทนของแมลงสาบยังไม่หมดเท่านี้
01:59
Cockroaches can eat a variety of organic matter,
28
119866
2919
มันสามารถกินซากหรือเซลล์ของเสียได้สารพัด
02:02
including hair, dead skin, adhesives, and paper.
29
122785
4171
ทั้งเส้นผม ขี้ไคล กาว และกระดาษ
02:07
This is made possible by an expansive set of digestive enzymes.
30
127123
4838
ซึ่งอาจเพราะมีเอนไซม์ย่อยอาหารหลากชนิด
02:12
Cockroaches are able to thrive even in nutrient-poor environments.
31
132253
4338
แมลงสาบโตได้แม้ในสภาพแวดล้อมที่ขาดสารอาหาร
02:17
Roaches often eat decaying foods that are low in nitrogen—
32
137258
3629
พวกมันมักกินของเน่าเปื่อยที่มีไนโตรเจนต่ำ
02:21
an essential component of DNA and proteins.
33
141095
3003
อันเป็นองค์ประกอบสำคัญของดีเอ็นเอและโปรตีน
02:24
But they survive by storing nitrogen-containing wastes in their bodies
34
144348
4839
แต่ดำรงอยู่ได้ด้วยการกักเก็บ เศษอาหารที่มีไนโตรเจนไว้ในร่างกาย
02:29
and having a resident group of bacteria recycle the nitrogen
35
149187
4004
และยังมีแบคทีเรียประจำถิ่น ที่คอยหมุนเวียนไนโตรเจน
02:33
into useful molecules for them.
36
153191
2168
ให้เป็นโมเลกุลที่มีประโยชน์สำหรับตัวเอง
02:36
Meanwhile, German cockroaches will eat their own poop, vomit,
37
156194
4129
ในขณะเดียวกัน แมลงสาบเยอรมัน จะกินอึและอ้วกของตัวเอง
02:40
and dead or dying colony members without hesitation.
38
160323
4087
และไม่ลังเลที่จะกินซากพวกเดียวกัน หรือตัวที่กำลังจะตาย
02:44
An American cockroach will frolic in sewers,
39
164410
2795
แมลงสาบอเมริกันจะวิ่งเล่นอยู่ในท่อระบายน้ำ
02:47
consuming excrement and toting microbes like Staphylococcus aureus and E.coli.
40
167205
5338
กินอุจจาระและเป็นพาหะของแบคทีเรียอีโคไล กับเชื้อสแตปฟิโลคอคคัส
02:53
But they’ll rarely suffer any consequences.
41
173377
2795
แต่พวกมันก็ไม่ค่อยได้รับผลกระทบใด ๆ
02:56
This is because they’re equipped with genes that provide immunity
42
176339
3712
เนื่องจากแมลงสาบมียีนที่สร้างภูมิคุ้มกัน
03:00
against numerous pathogens.
43
180051
1877
คอยต่อต้านเชื้อโรคต่าง ๆ
03:02
These genes are often duplicated many times over.
44
182011
2878
ยีนเหล่านี้จะถูกจำลองครั้งแล้วครั้งเล่า
03:05
So when infected, the cockroach’s immune system efficiently unleashes
45
185014
4463
เมื่อแมลงสาบติดเชื้อ ระบบภูมิคุ้มกัน จะปล่อยโมเลกุล
03:09
many antimicrobial molecules.
46
189477
2419
ที่ต่อต้านเชื้อโรคออกมาจำนวนมาก
03:12
Cockroaches also have a slew of defenses against pesticides.
47
192438
4421
แมลงสาบยังมีเกราะป้องกันมากมาย ที่ทนยาฆ่าแมลงได้
03:16
When a non-resistant roach walks on a surface that’s been sprayed
48
196859
3921
หากตัวที่ไม่มีเกราะป้องกัน เดินบนพื้นผิวที่ถูกพ่นยาไว้
03:20
with a pyrethroid insecticide, for example,
49
200780
2794
เช่นยาฆ่าแมลงไพรีทรอยด์
03:23
the results will likely be fatal.
50
203574
2002
ผลลัพธ์อาจรุนแรงถึงตาย
03:25
Once absorbed, the chemical binds to sodium channel proteins,
51
205868
3921
เมื่อดูดซึมแล้ว สารเคมีจะจับกับ โปรตีนในช่องโซเดียม
03:29
which help propagate nerve impulses.
52
209789
2377
ซึ่งช่วยแพร่กระจายกระแสประสาท
03:32
The pyrethroid keeps the sodium channels open,
53
212458
2920
ยาฆ่าแมลงไพรีทรอยด์ จะเปิดช่องโซเดียมไว้
03:35
so the nerves fire repeatedly.
54
215378
2085
ทำให้เส้นประสาทช็อตซ้ำ ๆ
03:37
And soon, the cockroach dies.
55
217463
2002
และแมลงสาบก็จะตายลงในที่สุด
03:40
But if a resistant roach is exposed to pyrethroids, it’ll be just fine.
56
220049
4796
แต่หากเป็นแมลงสาบตัวที่ทนไพรีทรอยด์ได้ ก็จะไม่เกิดอะไรขึ้น
03:44
Genetic mutations have given them sodium channels
57
224845
2878
การกลายพันธุ์ทางพันธุกรรม ทำให้พวกมันมีช่องโซเดียม
03:47
that the pyrethroids can’t bind to.
58
227723
2336
ที่ไพรีทรอยด์ไม่สามารถไปจับได้
03:50
The cockroach also produces more detoxification enzymes,
59
230268
3920
ยิ่งกว่านั้น แมลงสาบยังผลิตเอนไซม์ล้างพิษมากขึ้น
03:54
which render the pesticide harmless,
60
234188
2086
ทำให้ยาฆ่าแมลงไม่มีพิษภัยอีกต่อไป
03:56
and the cockroach simply excretes it as a waste.
61
236274
3044
มันกลับขับถ่ายยาออกมาเสียด้วยซ้ำ
03:59
Because German cockroaches reproduce especially quickly,
62
239860
3504
เนื่องจากแมลงสาบเยอรมันแพร่พันธุ์เร็ว
04:03
populations may evolve resistance to a new pesticide within months.
63
243364
4338
ไม่กี่เดือนก็อาจวิวัฒนาการ จนต้านทานยาฆ่าแมลงชนิดใหม่ได้
04:08
So far, they're already resistant to 43 different chemicals.
64
248369
4630
ปัจจุบัน พวกมันต้านสารเคมี ได้ถึง 43 ชนิดแล้ว
04:13
But contrary to popular belief,
65
253332
2252
แต่ตรงข้ามกับที่หลายคนเชื่อกัน
04:15
cockroaches would probably not survive a nuclear apocalypse.
66
255584
3963
แมลงสาบอาจไม่รอดหากเจอระเบิดนิวเคลียร์
04:19
Compared with other insects,
67
259547
1668
หากเทียบกับแมลงชนิดอื่น
04:21
cockroaches are only mildly tolerant to radiation.
68
261215
3420
แมลงสาบทนรังสีได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น
04:24
They would die near the sites of nuclear explosions
69
264635
2586
ตัวที่อยู่ใกล้กับจุดระเบิด คงตายทันที
04:27
and would still be severely compromised miles away.
70
267221
2836
ส่วนตัวที่อยู่ไกลจุดระเบิด คงอาการสาหัส
04:30
Moreover, disasters that threaten humanity
71
270641
3003
นอกจากนี้ ภัยพิบัติที่เป็นอันตรายต่อมนุษยชาติ
04:33
also jeopardize the habitats and buffets we provide roaches.
72
273644
4254
ก็อันตรายต่อที่อยู่อาศัย และแหล่งอาหารของแมลงสาบเช่นกัน
04:38
Perhaps the only way to beat them is through our mutual destruction.
73
278566
4004
บางทีวิธีเดียวที่จะเอาชนะแมลงสาบได้ คือการทำลายล้างทั้งสองเผ่าพันธุ์
04:42
Or maybe cockroaches would find even more surprising ways to thrive
74
282778
4713
หรือบางทีแมลงสาบอาจพบ หนทางรอดอย่างน่าประหลาด
04:47
long after we’re gone.
75
287491
1836
หลังจากมนุษย์สูญพันธุ์แล้ว
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7