Why are cockroaches so hard to kill? - Ameya Gondhalekar

3,607,848 views ・ 2022-04-19

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Anna Velitsianou Επιμέλεια: Chryssa Rapessi
00:08
In the Egyptian Book of the Dead, there’s a banishment spell that declares,
0
8713
4171
Στο αιγυπτιακό Βιβλίο των Νεκρών, υπάρχει ένα ξόρκι εξορισμού που λέει
00:12
“Be far from me, O vile cockroach.”
1
12884
2752
«Μείνε μακριά μου, ω απεχθή κατσαρίδα».
00:16
More than 3,000 years later, we’re still trying to oust these insects.
2
16095
5547
Πάνω από 3.000 χρόνια μετά, ακόμα προσπαθούμε να τις ξεφορτωθούμε.
00:21
But from poison traps to hastily brandished slippers,
3
21642
3671
Αλλά από δηλητηριώδεις παγίδες μέχρι τον βιαστικό κραδασμό της παντόφλας,
00:25
cockroaches seem to weather just about everything we throw at them.
4
25313
4129
οι κατσαρίδες φαίνεται να ξεπερνούν ό,τι κι αν τους πετάξουμε.
00:29
So what makes cockroaches so hard to kill?
5
29734
3962
Λοιπόν, γιατί είναι τόσο δύσκολο να σκοτωθούν οι κατσαρίδες;
00:34
There are nearly 5,000 cockroach species.
6
34405
3462
Υπάρχουν σχεδόν 5.000 είδη κατσαρίδας.
00:37
99% of them live in a range of habitats where they play important ecological roles
7
37992
5714
Το 99% ζει σε ένα εύρος περιβαλλόντων όπου παίζει σημαντικό οικολογικό ρόλο
00:43
by recycling dead or decaying organic matter
8
43706
3420
με το να ανακυκλώνει νεκρά ή αποσυντιθέμενη οργανική ύλη
00:47
and nourishing other animals.
9
47126
1669
και με το να θρέφει άλλα ζώα.
00:49
But a couple dozen species adapted to live in close association with humans.
10
49170
5672
Αλλά κάποια από αυτά προσαρμόστηκαν, έτσι ώστε να ζουν κοντά στους ανθρώπους.
00:55
German and American cockroaches are among the most common.
11
55176
3921
Οι γερμανικές και αμερικάνικες κατσαρίδες είναι από τις πιο συνηθισμένες.
00:59
And they owe their resilience to a combination
12
59097
2627
Και οφείλουν την ανθεκτικότητά τους σε μία μίξη
01:01
of physical and chemical adaptations.
13
61724
3045
φυσιολογικών και χημικών προσαρμογών.
01:05
When it comes to old-fashioned removal methods,
14
65186
2711
Όταν πρόκειται για παλιομοδίτικους τρόπους απομάκρυνσης,
01:07
they're troublingly tenacious.
15
67897
1793
είναι ενοχλητικά ανυποχώρητες.
01:09
An American cockroach’s sensory hairs or structures pick up subtle air currents
16
69941
5297
Τα αισθητήρια τριχίδια ή δομές της αμερικάνικης κατσαρίδας,
αντιλαμβάνονται ανεπαίσθητα ρεύματα αέρα,
01:15
and rapidly send signals to its central nervous system.
17
75238
3503
και στέλνουν ταχύτατα σήματα στο κεντρικό νευρικό της σύστημα.
01:19
The roach can then turn and sprint away within a few milliseconds.
18
79117
4254
Μπορεί έτσι να στρίψει και να τρέξει μακριά μέσα σε λίγα μιλισεκόντ.
01:23
And it’s among the fastest invertebrates ever recorded,
19
83371
3211
Και βρίσκεται ανάμεσα στα γρηγορότερα ασπόνδυλα του κόσμου,
01:26
reaching speeds of up to 50 body lengths per second.
20
86833
3670
με ταχύτητες μέχρι και 50 μήκη σώματος το δευτερόλεπτο.
01:30
This would be the human equivalent of running more than 300 kilometers per hour.
21
90711
4839
Αυτό θα ήταν το ανθρώπινο αντίστοιχο του να τρέχει κανείς 300 χιλιόμετρα την ώρα.
01:36
And finding a hiding place is no problem.
22
96050
2711
Και η εύρεση κρυψώνας δεν είναι πρόβλημα.
01:38
With its flattened, flexible body,
23
98761
2336
Με το πεπλατυσμένο, ευλύγιστο σώμα της,
01:41
an American cockroach can squeeze into spaces less than a quarter of its height.
24
101097
4838
μια αμερικάνικη κατσαρίδα μπορεί να χωθεί σε χώρους
μικρότερους από το ένα τέταρτο του ύψους της.
01:46
Even if we do land a hit, it can withstand compressive forces
25
106185
4088
Ακόμη κι αν καταφέρουμε να τη χτυπήσουμε, μπορεί να αντέξει συμπίεση
01:50
of up to 900 times its own weight by distributing the impact along its body.
26
110273
5589
έως και 900 φορές το βάρος της, κατανέμοντας το χτύπημα στο σώμα της.
01:56
And the cockroach’s toughness doesn’t end there.
27
116654
3045
Και η ανθεκτικότητα της κατσαρίδας δεν τελειώνει εκεί.
01:59
Cockroaches can eat a variety of organic matter,
28
119866
2919
Οι κατσαρίδες καταναλώνουν ποικιλία οργανικής ύλης,
02:02
including hair, dead skin, adhesives, and paper.
29
122785
4171
συμπεριλαμβανομένων μαλλιών, νεκρού δέρματος, κόλλας και χαρτιού.
02:07
This is made possible by an expansive set of digestive enzymes.
30
127123
4838
Αυτό καθίσταται δυνατό μέσω ενός εκτεταμένου συνόλου πεπτικών ενζύμων.
02:12
Cockroaches are able to thrive even in nutrient-poor environments.
31
132253
4338
Οι κατσαρίδες ευδοκιμούν ακόμα και σε περιβάλλοντα
με ελάχιστες θρεπτικές ουσίες.
02:17
Roaches often eat decaying foods that are low in nitrogen—
32
137258
3629
Συχνά τρώνε αποσυντιθέμενα τρόφιμα, χαμηλά σε άζωτο —
02:21
an essential component of DNA and proteins.
33
141095
3003
ένα ουσιώδες συστατικό του DNA και των πρωτεϊνών.
02:24
But they survive by storing nitrogen-containing wastes in their bodies
34
144348
4839
Αλλά επιβιώνουν αποθηκεύοντας απόβλητα που περιέχουν άζωτο στο σώμα τους,
02:29
and having a resident group of bacteria recycle the nitrogen
35
149187
4004
το οποίο ανακυκλώνεται από μια ομάδα μόνιμων βακτηρίων
02:33
into useful molecules for them.
36
153191
2168
σε χρήσιμα για αυτά μόρια.
02:36
Meanwhile, German cockroaches will eat their own poop, vomit,
37
156194
4129
Εντωμεταξύ, οι γερμανικές κατσαρίδες τρώνε τα ίδια τους τα κόπρανα, τον εμετό,
02:40
and dead or dying colony members without hesitation.
38
160323
4087
καθώς και νεκρά ή άρρωστα μέλη της αποικίας τους χωρίς δισταγμό.
02:44
An American cockroach will frolic in sewers,
39
164410
2795
Μια αμερικάνικη κατσαρίδα θα διασκεδάσει σε υπονόμους,
02:47
consuming excrement and toting microbes like Staphylococcus aureus and E.coli.
40
167205
5338
καταναλώνοντας περιττώματα και μικρόβια,
όπως ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος και ο E.coli.
02:53
But they’ll rarely suffer any consequences.
41
173377
2795
Αλλά σπανίως θα υποφέρουν συνέπειες.
02:56
This is because they’re equipped with genes that provide immunity
42
176339
3712
Αυτό συμβαίνει επειδή είναι εξοπλισμένες με γονίδια που παρέχουν ανοσία
03:00
against numerous pathogens.
43
180051
1877
εναντίον διαφόρων παθογόνων.
03:02
These genes are often duplicated many times over.
44
182011
2878
Αυτά τα γονίδια συχνά διπλασιάζονται αρκετές φορές.
03:05
So when infected, the cockroach’s immune system efficiently unleashes
45
185014
4463
Έτσι, όταν μολυνθεί, το ανοσοποιητικό σύστημα της κατσαρίδας
απολύει αποτελεσματικά πολλά αντιμικροβιακά μόρια.
03:09
many antimicrobial molecules.
46
189477
2419
03:12
Cockroaches also have a slew of defenses against pesticides.
47
192438
4421
Οι κατσαρίδες διαθέτουν επίσης πλήθος αμυνών ενάντια σε εντομοκτόνα.
03:16
When a non-resistant roach walks on a surface that’s been sprayed
48
196859
3921
Όταν μια μη ανθεκτική κατσαρίδα περπατάει σε μια επιφάνεια που έχει ψεκαστεί
03:20
with a pyrethroid insecticide, for example,
49
200780
2794
με πυρεθροειδές εντομοκτόνο, για παράδειγμα,
03:23
the results will likely be fatal.
50
203574
2002
τα αποτελέσματα θα είναι μάλλον θανατηφόρα.
03:25
Once absorbed, the chemical binds to sodium channel proteins,
51
205868
3921
Μόλις απορροφηθεί, το χημικό ενώνεται με πρωτεΐνες με κανάλια νατρίου
03:29
which help propagate nerve impulses.
52
209789
2377
που βοηθούν στη διαβίβαση νευρικών ώσεων.
03:32
The pyrethroid keeps the sodium channels open,
53
212458
2920
Το πυρεθροειδές διατηρεί τα κανάλια ανοιχτά,
03:35
so the nerves fire repeatedly.
54
215378
2085
επομένως τα νεύρα διεγείρονται επανειλημμένως.
03:37
And soon, the cockroach dies.
55
217463
2002
Και σύντομα, η κατσαρίδα πεθαίνει.
03:40
But if a resistant roach is exposed to pyrethroids, it’ll be just fine.
56
220049
4796
Αλλά αν μια ανθεκτική κατσαρίδα εκτεθεί σε πυρεθροειδή, θα είναι μια χαρά.
03:44
Genetic mutations have given them sodium channels
57
224845
2878
Γενετικές μεταλλάξεις τους έχουν δώσει κανάλια νατρίου
03:47
that the pyrethroids can’t bind to.
58
227723
2336
με τα οποία τα πυρεθροειδή δεν μπορούν να ενωθούν.
03:50
The cockroach also produces more detoxification enzymes,
59
230268
3920
Η κατσαρίδα επίσης παράγει περισσότερα ένζυμα αποτοξίνωσης,
03:54
which render the pesticide harmless,
60
234188
2086
που καθιστούν το εντομοκτόνο ακίνδυνο,
03:56
and the cockroach simply excretes it as a waste.
61
236274
3044
και η κατσαρίδα απλώς το αποβάλλει ως απόρριμμα.
03:59
Because German cockroaches reproduce especially quickly,
62
239860
3504
Επειδή οι γερμανικές κατσαρίδες πολλαπλασιάζονται ιδιαίτερα γρήγορα,
04:03
populations may evolve resistance to a new pesticide within months.
63
243364
4338
πληθυσμοί τους μπορούν να αναπτύξουν ανθεκτικότητα
σε ένα νέο εντομοκτόνο μέσα σε μήνες.
04:08
So far, they're already resistant to 43 different chemicals.
64
248369
4630
Ως τώρα, είναι ήδη ανθεκτικές σε 43 διαφορετικά χημικά.
04:13
But contrary to popular belief,
65
253332
2252
Αλλά αντίθετα με την κοινή γνώμη,
04:15
cockroaches would probably not survive a nuclear apocalypse.
66
255584
3963
οι κατσαρίδες μάλλον δε θα επιζούσαν μια πυρηνική αποκάλυψη.
04:19
Compared with other insects,
67
259547
1668
Σε σχέση με άλλα έντομα,
04:21
cockroaches are only mildly tolerant to radiation.
68
261215
3420
οι κατσαρίδες είναι μόλις ελαφρά ανεκτικές στη ραδιενέργεια.
04:24
They would die near the sites of nuclear explosions
69
264635
2586
Θα πέθαιναν κοντά στις περιοχές πυρηνικών εκρήξεων
04:27
and would still be severely compromised miles away.
70
267221
2836
και θα ήταν σε σοβαρό κίνδυνο ακόμα και μίλια μακριά.
04:30
Moreover, disasters that threaten humanity
71
270641
3003
Επιπλέον, καταστροφές που απειλούν την ανθρωπότητα
04:33
also jeopardize the habitats and buffets we provide roaches.
72
273644
4254
θέτουν εξίσου σε κίνδυνο τα περιβάλλοντα και τους μπουφέδες
που παρέχουμε στις κατσαρίδες.
04:38
Perhaps the only way to beat them is through our mutual destruction.
73
278566
4004
Πιθανόν ο μόνος τρόπος να τις νικήσουμε είναι μέσω της αμοιβαίας μας καταστροφής.
04:42
Or maybe cockroaches would find even more surprising ways to thrive
74
282778
4713
Ή ίσως θα έβρισκαν ακόμα περισσότερους εκπληκτικούς τρόπους να ευδοκιμήσουν
04:47
long after we’re gone.
75
287491
1836
πολύ καιρό μετά τον αφανισμό μας.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7