What causes kidney stones? - Arash Shadman

6,193,328 views ・ 2017-07-03

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Yosita Rakang Reviewer: Suppadej Mahapokai
00:08
The biggest kidney stone on record weighed more than a kilogram
0
8243
4430
นิ่วในไตที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ มีน้ำหนักมากกว่า 1 กิโลกรัม
00:12
and was 17 centimeters in diameter.
1
12673
4092
และมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 17 เซนติเมตร
00:16
The patient didn't actually swallow a stone the size of a coconut.
2
16765
3878
ผู้ป่วยไม่ได้กลืนหินขนาดเท่ามะพร้าวเข้าไป
00:20
Kidney stones form inside the body,
3
20643
2821
นิ่วในไตเกิดขึ้นภายในร่างกาย
00:23
but unfortunately, they're extremely painful to get out.
4
23464
5240
แต่โชคร้ายที่การนำมันออกจะปวดมาก
00:28
A kidney stone is a hard mass of crystals that can form in the kidneys,
5
28704
4541
นิ่วในไตเป็นก้อนแข็งของผลึก ที่สามารถสร้างในไต
00:33
ureters,
6
33245
1100
ท่อไต
00:34
bladder,
7
34345
909
กระเพาะปัสสาวะ
00:35
or urethra.
8
35254
1592
หรือท่อปัสสาวะ
00:36
Urine contains compounds that consist of calcium,
9
36846
2749
ปัสสาวะมีสารประกอบที่ประกอบด้วยแคลเซียม
00:39
sodium,
10
39595
890
โซเดียม
00:40
potassium,
11
40485
902
โพแทสเซียม
00:41
oxalate,
12
41387
1019
ออกซาเลต
00:42
uric acid,
13
42406
1070
กรดยูริก
00:43
and phosphate.
14
43476
2011
และฟอสเฟต
00:45
If the levels of these particles get too high,
15
45487
2840
ถ้าระดับของอนุภาคเหล่านี้มีมากเกินไป
00:48
or if urine becomes too acidic or basic,
16
48327
2948
หรือถ้าปัสสาวะกลายเป็นกรดมากเกินไป หรือเป็นด่าง
00:51
the particles can clump together and crystallize.
17
51275
5360
อนุภาคสามารถกระจุกรวมกันและตกผลึกได้
00:56
Unless the problem is addressed,
18
56635
1681
หากปัญหาไม่ได้รับการแก้ไข
00:58
the crystals will gradually grow over a few weeks, months, or even years,
19
58316
5591
ผลึกจะค่อยๆโตขึ้น ในไม่กี่สัปดาห์ เดือน หรือปี
01:03
forming a detectable stone.
20
63907
4209
สร้างเป็นก้อนนิ่วที่สามารถตรวจจับได้
01:08
Calcium oxalate is the most common type of crystal to form this way,
21
68116
4098
แคลเซียมออกซาเลตเป็นผลึก ชนิดที่พบมากที่สุดในรูปแบบนี้
01:12
and accounts for about 80% of kidney stones.
22
72214
4443
และคิดเป็นประมาณ 80% ของนิ่วในไต
01:16
Less common kidney stones are made of calcium phosphate, or uric acid.
23
76657
5281
นิ่วในไตที่พบไม่บ่อยทำจาก แคลเซียมฟอสเฟตหรือกรดยูริก
01:21
A slightly different type of stone
24
81938
1839
ประเภทของนิ่วที่แตกต่างกันเล็กน้อย
01:23
made of the minerals magnesium ammonium phosphate, or struvite,
25
83777
3751
ทำจากแร่ธาตุแมกนีเซียม แอมโมเนียม ฟอสเฟต หรือสตรูไวท์ (struvite)
01:27
can be caused by bacterial infection.
26
87528
3730
อาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
01:31
And even rarer stones can result from genetic disorders
27
91258
3911
และแม้กระทั่งนิ่วที่หาได้ยากขึ้นก็อาจเป็น ผลมาจากความผิดปกติทางพันธุกรรม
01:35
or certain medications.
28
95169
3320
หรือยาบางชนิด
01:38
A kidney stone can go undetected until it starts to move.
29
98489
5610
นิ่วในไตไม่สามารถตรวจพบได้ จนกว่ามันจะเริ่มเคลื่อนที่
01:44
When a stone travels through the kidney and into the ureter,
30
104099
3329
เมื่อก้อนนิ่วผ่านไตและเข้าไปในท่อไต
01:47
its sharp edges scratch the walls of the urinary tract.
31
107428
5041
ขอบคมของมันจะขูดผนังทางเดินปัสสาวะ
01:52
Nerve endings embedded in this tissue transmit excruciating pain signals
32
112469
5012
ปลายประสาทที่ฝังอยู่ในเนื้อเยื่อนี้จะ ส่งสัญญาณเจ็บปวดอย่างรุนแรง
01:57
through the nervous system.
33
117481
2321
ผ่านระบบประสาท
01:59
And the scratches can send blood flowing into the urine.
34
119802
4340
และรอยขีดข่วนสามารถส่งให้เลือด ไหลเข้าสู่ปัสสาวะได้
02:04
This can be accompanied by symptoms of nausea,
35
124142
2750
สิ่งนี้สามารถมาพร้อมกับอาการคลื่นไส้
02:06
vomiting,
36
126892
842
อาเจียน
02:07
and a burning sensation while urinating.
37
127734
3410
และความรู้สึกแสบร้อนขณะปัสสาวะ
02:11
If a stone gets big enough to actually block the flow of urine,
38
131144
3450
ถ้านิ่วมีขนาดใหญ่พอที่จะสกัดกั้น การไหลเวียนของปัสสาวะ
02:14
it can create an infection, or back flow,
39
134594
2878
มันสามารถติดเชื้อหรือไหลกลับ
02:17
and damage the kidneys themselves.
40
137472
3781
และทำให้ไตเสียหาย
02:21
But most kidney stones don't become this serious,
41
141253
2871
แต่นิ่วในไตส่วนใหญ่ไม่ได้เป็นเรื่องร้ายแรง
02:24
or even require invasive treatment.
42
144124
3229
หรือต้องการการรักษาอย่างรวดเร็ว
02:27
Masses less than five millimeters in diameter
43
147353
2804
ก้อนที่มีเส้นผ่าศูนย์กลาง ไม่ถึงห้ามิลลิเมตร
02:30
will usually pass out of the body on their own.
44
150157
3528
มักจะออกมาจากร่างกายได้ด้วยตัวเอง
02:33
A doctor will often simply recommend drinking large amounts of water
45
153685
3730
แพทย์มักจะแนะนำให้ดื่มน้ำปริมาณในมาก
02:37
to help speed the process along,
46
157415
2480
เพื่อช่วยเร่งกระบวนการให้พร้อม
02:39
and maybe taking some pain killers.
47
159895
3490
และอาจจะใช้ยาแก้ปวดบ้าง
02:43
If the stone is slightly larger, medications like alpha blockers
48
163385
3780
ถ้านิ่วมีขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อย ยา เช่น แอลฟา บล็อกเกอร์
02:47
can help by relaxing the muscles in the ureter
49
167165
3161
สามารถช่วยในการผ่อนคลายกล้ามเนื้อในท่อไต
02:50
and making it easier for the stone to get through.
50
170326
3800
และทำให้ก้อนนิ่วออกมาได้ง่ายขึ้น
02:54
Another medication called potassium citrate
51
174126
2280
ยาอีกชนิดหนึ่ง คือ โพแทสเซียมซิเทรท
02:56
can help dissolve the stones by creating a less acidic urine.
52
176406
6581
สามารถช่วยละลายนิ่วโดยการ ทำให้ปัสสาวะเป็นกรดน้อยลง
03:02
For medium-sized stones up to about ten millimeters,
53
182987
3210
สำหรับนิ่วขนาดกลางประมาณ 10 มิลลิเมตร
03:06
one option is pulverizing them with soundwaves.
54
186197
4380
ทางเลือกหนึ่งคือการบดนิ่วโดยใช้คลื่นเสียง
03:10
Extracorporeal shock wave lithotripsy uses high-intensity pulses
55
190577
5649
การสลายนิ่วด้วยคลื่นกระแทก ใช้คลื่นความเข้มสูง
03:16
of focused ultrasonic energy aimed directly at the stone.
56
196226
5482
ของพลังงานอัลตราโซนิก ที่มุ่งเน้นโดยตรงที่นิ่ว
03:21
The pulses create vibrations inside the stone itself
57
201708
3661
คลื่นจะสร้างแรงสั่นสะเทือนภายในตัวนิ่ว
03:25
and small bubbles jostle it.
58
205369
3780
และฟองอากาศเล็กๆจะกระแทกมัน
03:29
These combined forces crush the stone into smaller pieces
59
209149
3978
แรงบังคับผสมเหล่านี้ จะบดนิ่วให้เป็นชิ้นเล็ก ๆ
03:33
that can pass out of the body more easily.
60
213127
4262
ที่สามารถผ่านออกไปจากร่างกาย ได้ง่ายมากยิ่งขึ้น
03:37
But zapping a stone with sound doesn't work as well
61
217389
2719
แต่การสลายนิ่วด้วยเสียงไม่เป็นผลเช่นกัน
03:40
if it's simply too big.
62
220108
2457
ถ้ามันมีขนาดใหญ่เกินไป
03:42
So sometimes, more invasive treatments are necessary.
63
222565
4485
ดังนั้นบางครั้ง การรักษาที่รวดเร็ว มากขึ้นเป็นสิ่งที่จำเป็น
03:47
A rigid tube called a stent can be placed in the ureter to expand it.
64
227050
6021
ท่อแข็งที่เรียกว่า สเต็นท์ (stent) สามารถ ใส่ในท่อไตเพื่อขยายได้
03:53
Optical fibers can deliver laser pulses to break up the stone.
65
233071
4479
เส้นใยแก้วสามารถส่ง คลื่นเลเซอร์เพื่อทำลายนิ่ว
03:57
Stones can also be surgically removed through an incision
66
237550
3430
นิ่วยังสามารถผ่าตัดออกผ่านรอยผ่า
04:00
in the patient's back or groin.
67
240980
3509
ที่ด้านหลังของผู้ป่วยหรือขาหนีบ
04:04
What about just avoiding kidney stones in the first place?
68
244489
3412
แล้วถ้าเราจะหลีกเลี่ยงนิ่วในไต ตั้งแต่แรกล่ะ
04:07
For people prone to them,
69
247901
1920
สำหรับคนที่มีแนวโน้มที่จะเป็น
04:09
their doctor may recommend drinking plenty of water,
70
249821
2649
แพทย์ของพวกเขาอาจแนะนำให้ดื่มน้ำปริมาณมาก
04:12
which dilutes the calcium oxalate and other compounds
71
252470
3181
ซึ่งเจือจางแคลเซียมออกซาเลต และสารประกอบอื่นๆ
04:15
that eventually build up into painful stones.
72
255651
4964
ที่ในที่สุดทำให้เกิดก้อนนิ่วที่เจ็บปวด
04:20
Foods like potato chips,
73
260615
1263
อาหารเช่น มันฝรั่งทอดแผ่น
04:21
spinach,
74
261878
1054
ผักโขม
04:22
rhubarb,
75
262932
812
รูบาร์บ
04:23
and beets are high in oxalate,
76
263744
2536
และบีทรูท มีออกซาเลตสูง
04:26
so doctors might advise limiting them.
77
266280
3567
ดังนั้นแพทย์อาจแนะนำให้จำกัดอาหารเหล่านี้
04:29
Even though calcium is often found in stones,
78
269847
2585
ถึงแม้ว่าแคลเซียมมักพบในนิ่ว
04:32
calcium in foods and beverages can actually help
79
272432
3849
แคลเซียมในอาหารและเครื่องดื่มสามารถช่วยได้
04:36
by binding to oxalate in the digestive tract
80
276281
2820
โดยยึดติดกับออกซาเลตในทางเดินอาหาร
04:39
before it can be absorbed and reach the kidneys.
81
279101
4042
ก่อนที่มันจะถูกดูดซึมและไปถึงไต
04:43
If you do end up with a kidney stone, you're not alone.
82
283143
3079
ถ้าคุณเป็นโรคนิ่วในไต คุณไม่ได้โดดเดี่ยว
04:46
Data suggests that rates are rising,
83
286222
2691
ข้อมูลแสดงให้เห็นว่ามีอัตราการเพิ่มขึ้น
04:48
but that world record probably won't be broken any time soon.
84
288913
3939
แต่สถิติโลกอาจจะไม่ได้ถูกทำลายเร็วๆนี้
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7