How Mendel's pea plants helped us understand genetics - Hortensia Jiménez Díaz

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Panaya Hasitabhan Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

These days scientists know

ทุกวันนี้ นักวิทยาศาสตร์รู้แล้วว่า

how you inherit characteristics from your parents.

เราได้รับลักษณะต่าง ๆ จากพ่อแม่มาได้อย่างไร

They're able to calculate probabilities of having a specific trait

ทั้งยังคำนวณความน่าจะเป็น ที่เราจะมีลักษณะหนึ่ง ๆ

or getting a genetic disease

หรือเป็นโรคทางพันธุกรรมได้

according to the information from the parents and the family history.

ด้วยข้อมูลจากพ่อแม่ และประวัติครอบครัว

But how is this possible?

ว่าแต่ทำได้อย่างไรกัน

To understand how traits pass from one living being to its descendants,

เพื่อทำความเข้าใจว่าลักษณะของสิ่งมีชีวิต ถูกส่งผ่านจากรุ่นสู่รุ่นได้อย่างไร

we need to go back in time to the 19th century

เราต้องย้อนกลับไปยังศตวรรษที่ 19

and a man named Gregor Mendel.

ไปหาชายชื่อ เกรกอร์ เมนเดล

Mendel was an Austrian monk and biologist

เมนเดลเป็นนักบวช และนักชีววิทยาชาวออสเตรีย

who loved to work with plants.

ผู้รักพืชพันธุ์ต่าง ๆ

By breeding the pea plants he was growing in the monastery's garden,

เมื่อเขาผสมพันธุ์ถั่วลันเตา ที่เขาเพาะเอาไว้ในสวนบริเวณอาราม

he discovered the principles that rule heredity.

เกรกอร์ค้นพบหลักการ ของกฎการถ่ายทอดทางพันธุกรรม

ในตัวอย่างที่โด่งดังที่สุดตัวอย่างหนึ่ง

In one of most classic examples,

Mendel combined a purebred yellow-seeded plant

เมนเดลผสมพันธุ์ถั่วเมล็ดสีเหลืองพันธุ์แท้

with a purebred green-seeded plant,

กับถั่วเมล็ดสีเขียวพันธุ์แท้

and he got only yellow seeds.

และได้มาแต่ถั่วเมล็ดสีเหลือง

He called the yellow-colored trait the dominant one,

เขาเรียกลักษณะสีเหลืองว่า ลักษณะเด่น

because it was expressed in all the new seeds.

เพราะมันปรากฏในเมล็ดถั่วรุ่นลูกทั้งหมด

Then he let the new yellow-seeded hybrid plants self-fertilize.

จากนั้น เขาให้เมล็ดถั่วพันธุ์ผสมนี้ผสมพันธุ์กันเอง

And in this second generation, he got both yellow and green seeds,

ในถั่วรุ่นที่สองนี้ เขามีทั้งถั่วเมล็ดสีเหลืองและเขียว

which meant the green trait had been hidden by the dominant yellow.

ซึ่งหมายความว่าสีเขียวเป็นลักษณะที่ถูกข่มไว้ ด้วยสีเหลืองที่เป็นลักษณะเด่น

He called this hidden trait the recessive trait.

เขาเรียกลักษณะที่ซ่อนไว้นี้ว่า ลักษณะด้อย

From those results, Mendel inferred

ด้วยผลนี้ เมนเดลสรุปว่า

that each trait depends on a pair of factors,

ลักษณะแต่ละชนิดขึ้นอยู่กับคู่ปัจจัย

one of them coming from the mother

ปัจจัยหนึ่งถ่ายทอดมาจากแม่

and the other from the father.

ส่วนอีกปัจจัยถ่ายทอดมาจากพ่อ

Now we know that these factors are called alleles

ปัจจุบันเราเรียกปัจจัยเหล่านี้ว่า อัลลีล (alleles)

and represent the different variations of a gene.

ที่แสดงรูปแบบต่าง ๆ ของยีนหนึ่ง ๆ

Depending on which type of allele Mendel found in each seed,

ขึ้นอยู่กับว่าเมลเดลพบอัลลีลประเภทไหน ในถั่วแต่ละเมล็ด

we can have what we call a homozygous pea, where both alleles are identical,

เราสามารถได้ถั่วโฮโมไซกัส ซึ่งมีทั้งสองอัลลีลเหมือนกัน

and what we call a heterozygous pea,

และถั่วเฮเทอโรไซกัส

when the two alleles are different.

ที่มีสองอัลลีลที่ต่างกัน

This combination of alleles is known as genotype

การคู่ของอัลลีลนี้เรียกว่า จีโนไทป์

and its result, being yellow or green,

และผลลัพธ์ที่ได้ ว่าเป็นสีเหลืองหรือเขียว

is called phenotype.

เรียกว่า ฟีโนไทป์

To clearly visualize how alleles are distributed amongst descendants,

เพื่อที่จะเห็นภาพได้อย่างชัดเจน ว่าอัลลีลถูกแจกแจงในสู่รุ่นลูกหลานอย่างไร

we can a diagram called the Punnett square.

เราสามารถสร้างแผนภาพที่เรียกว่า ตารางพันเนตต์ (Punnett square)

You place the different alleles on both axes

เพียงใส่อัลลีลแบบต่าง ๆ ลงในทั้งสองแกน

and then figure out the possible combinations.

และหาการจัดคู่ทั้งหมดที่เกิดขึ้นได้

Let's look at Mendel's peas, for example.

เราลองดูตัวอย่างถั่วของเมนเดลกัน

Let's write the dominant yellow allele as an uppercase "Y"

แทนอัลลีลเด่นสีเหลืองด้วย Y ตัวใหญ่

and the recessive green allele as a lowercase "y."

และอัลลีลด้อยสีเขียวด้วย y ตัวเล็ก

The uppercase Y always overpowers his lowercase friend,

Y ตัวใหญ่ข่ม y ตัวเล็กเสมอ

so the only time you get green babies

ดังนั้น คุณจะได้ถั่วรุ่นลูกเป็นสีเขียว

is if you have lowercase Y's.

ก็ต่อเมื่อคุณมี y ตัวเล็กทั้งคู่

In Mendel's first generation, the yellow homozygous pea mom

ในถั่วรุ่นแรกของเมนเดล ถั่วแม่พันธุ์โฮโมไซกัสสีเหลือง

will give each pea kid a yellow-dominant allele,

จะถ่ายทอดอัลลีลเด่นสีเหลืองให้ลูกแต่ละตัว

and the green homozygous pea dad will give a green-recessive allele.

ส่วนถั่วพ่อพันธุ์โฮโมไซกัสสีเขียว ก็จะถ่ายทอดอัลลีลด้อยสีเขียวให้

So all the pea kids will be yellow heterozygous.

ฉะนั้น ถั่วรุ่นลูกทั้งหมด จึงเป็นถั่วเฮเทอโรไซกัสสีเหลือง

Then, in the second generation,

จากนั้น ในรุ่นที่สอง

where the two heterozygous kids marry,

ที่ให้รุ่นเฮเทอโรไซกัสผสมพันธุ์กันเอง

their babies could have any of the three possible genotypes,

ถั่วที่ได้จะมีจีโนไทป์ที่เป็นไปได้สามแบบ

showing the two possible phenotypes

ที่จะแสดงฟีโนไทป์ที่เป็นไปได้ได้สองแบบ

in a three-to-one proportion.

ในสัดส่วนสามต่อหนึ่ง

But even peas have a lot of characteristics.

แต่ว่า แม้แต่ถั่วก็มีลักษณะได้หลายอย่าง

For example, besides being yellow or green,

ยกตัวอย่างเช่น นอกจากจะมีสีเหลืองหรือเขียวแล้ว

peas may be round or wrinkled.

ผิวถั่วอาจจะเกลี้ยงหรือย่นก็ได้

So we could have all these possible combinations:

ฉะนั้น อาจเกิดเป็นรูปแบบที่เป็นไปได้ทั้งหมดดังนี้

round yellow peas, round green peas,

ถั่วเหลืองผิวเกลี้ยง ถั่วเขียวผิวเกลี้ยง

wrinkled yellow peas, wrinkled green peas.

ถั่วเหลืองผิวย่น หรือถั่วเขียวผิวย่น

To calculate the proportions for each genotype and phenotype,

ในการคำนวณสัดส่วนสำหรับแต่ละ จีโนไทป์และฟีโนไทป์

we can use a Punnett square too.

เราก็ใช้ตารางพันเนตต์ได้เช่นกัน

Of course, this will make it a little more complex.

แต่แน่นอนว่ามันจะซับซ้อนกว่าเดิมนิดหน่อย

And lots of things are more complicated than peas,

และมันยังมีอะไรอีกหลายอย่าง ที่ซับซ้อนกว่าถั่วอีกเยอะ

like, say, people.

เช่น มนุษย์ เป็นต้น

These days, scientists know a lot more about genetics and heredity.

ในปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์มีความรู้ ด้านพันธุศาสตร์และพันธุกรรมกว่าเดิมมาก

And there are many other ways in which some characteristics are inherited.

และยังมีอีกหลายวิธีที่ลักษณะบางอย่าง จะถูกส่งผ่านจากรุ่นสู่รุ่น

But, it all started with Mendel and his peas.

แต่ทั้งหมดนั้น ล้วนเริ่มจากเมนเดลและถั่วของเขา