How Mendel's pea plants helped us understand genetics - Hortensia Jiménez Díaz

Πώς τα μπιζέλια του Μέντελ μας βοήθησαν να κατανοήσουμε τη γενετική - Ορτένσια Χιμένεθ Ντίαθ

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Μετάφραση: Dimitrios Kouzas Επιμέλεια: Stefanos Reppas

These days scientists know

Σήμερα οι επιστήμονες γνωρίζουν πώς κληρονομήσατε

how you inherit characteristics from your parents.

τα χαρακτηριστικά σας από τους γονείς σας.

They're able to calculate probabilities of having a specific trait

Μπορούν να υπολογίσουν την εμφάνιση ενός χαρακτηριστικού

or getting a genetic disease

ή μιας γενετικής ασθένειας

με βάση δεδομένα που έχουν από γονείς και οικογενειακό ιστορικό.

according to the information from the parents and the family history.

Αλλά πώς είναι αυτό δυνατόν;

But how is this possible?

To understand how traits pass from one living being to its descendants,

Για να κατανοήσουμε πώς κληρονομείται ένα χαρακτηριστικό στους απογόνους του,

we need to go back in time to the 19th century

πρέπει να γυρίσουμε πίσω στον 19ο αιώνα,

and a man named Gregor Mendel.

σε έναν άνδρα ονόματι Γκρέγκορ Μέντελ.

Mendel was an Austrian monk and biologist

Ο Μέντελ ήταν ένας Αυστριακός μοναχός και βιολόγος

who loved to work with plants.

που εργαζόταν πάνω στα φυτά.

By breeding the pea plants he was growing in the monastery's garden,

Μεταφυτεύοντας τα μπιζέλια που είχε στον κήπο του μοναστηριού,

he discovered the principles that rule heredity.

ανακάλυψε τις αρχές που διέπουν την κληρονομικότητα.

Σε ένα από τα πιο κλασικά παραδείγματα,

In one of most classic examples,

Mendel combined a purebred yellow-seeded plant

ο Μέντελ συνδύασε ένα αμιγές κίτρινο στέλεχος

with a purebred green-seeded plant,

με ένα αμιγές πράσινο στέλεχος

and he got only yellow seeds.

και πήρε φυτά μόνο με κίτρινο χρώμα.

He called the yellow-colored trait the dominant one,

Ονόμασε το χαρακτηριστικό με το κίτρινο χρώμα επικρατές

because it was expressed in all the new seeds.

γιατί εκφραζόταν σε όλους τους νέους σπόρους.

Έπειτα άφησε τα νέα κίτρινα φυτά να αυτογονιμοποιηθούν.

Then he let the new yellow-seeded hybrid plants self-fertilize.

And in this second generation, he got both yellow and green seeds,

Σε αυτή τη δεύτερη γενιά πήρε πράσινους και κίτρινους σπόρους,

which meant the green trait had been hidden by the dominant yellow.

που σήμαινε ότι το πράσινο χρώμα ήταν κρυμμένο από το επικρατές κίτρινο.

He called this hidden trait the recessive trait.

Ονόμασε το κρυμμένο χαρακτηριστικό υπολειπόμενο.

From those results, Mendel inferred

Με βάση αυτά, ο Μέντελ διαπίστωσε

that each trait depends on a pair of factors,

ότι κάθε χαρακτηριστικό εξαρτάται από δύο παράγοντες,

one of them coming from the mother

ο ένας προέρχεται από τη μητέρα και ο άλλος από τον πατέρα.

and the other from the father.

Now we know that these factors are called alleles

Αυτοί οι παράγοντες ονομάζονται αλληλόμορφα γονίδια

and represent the different variations of a gene.

που ελέγχουν διαφορετικές μορφές του ίδιου χαρακτήρα.

Depending on which type of allele Mendel found in each seed,

Ανάλογα με τον τύπο του αλληλόμορφου, που βρήκε ο Μέντελ,

we can have what we call a homozygous pea, where both alleles are identical,

μπορούμε να έχουμε ένα ομόζυγο μπιζέλι,

όπου τα δύο αλληλόμορφα είναι όμοια,

and what we call a heterozygous pea,

και ένα ετερόζυγο μπιζέλι,

όπου τα δύο αλληλόμορφα είναι διαφορετικά.

when the two alleles are different.

This combination of alleles is known as genotype

Ο συνδυασμός των αλληλόμορφων ονομάζεται γονότυπος

and its result, being yellow or green,

και η έκφρασή του σε κίτρινο ή πράσινο

is called phenotype.

ονομάζεται φαινότυπος.

To clearly visualize how alleles are distributed amongst descendants,

Για να δούμε πώς κατανέμονται τα αλληλόμορφα ανάμεσα στους απογόνους,

we can a diagram called the Punnett square.

χρησιμοποιούμε το τετράγωνο του Πάνετ.

You place the different alleles on both axes

Τοποθετούμε τα αλληλόμορφα στους δύο άξονες

and then figure out the possible combinations.

και βρίσκουμε τους πιθανούς συνδυασμούς.

Let's look at Mendel's peas, for example.

Για παράδειγμα, ας δούμε τα μπιζέλια του Μέντελ.

Let's write the dominant yellow allele as an uppercase "Y"

Ας γράψουμε το επικρατές κίτρινο αλληλόμορφο με κεφαλαίο "Ψ"

and the recessive green allele as a lowercase "y."

και το υπολειπόμενο πράσινο αλληλόμορφο με ένα πεζό "ψ".

The uppercase Y always overpowers his lowercase friend,

Το κεφαλαίο Ψ υπερισχύει πάντα του πεζού φίλου του,

so the only time you get green babies

έτσι η μόνη περίπτωση να έχετε πράσινα μωρά

is if you have lowercase Y's.

είναι αν έχετε δύο πεζά ψ.

Στην πρώτη γενιά του Μέντελ, η κίτρινη ομόζυγη μπιζελομαμά

In Mendel's first generation, the yellow homozygous pea mom

θα δώσει σε κάθε παιδί ένα κίτρινο επικρατές αλληλόμορφο,

will give each pea kid a yellow-dominant allele,

and the green homozygous pea dad will give a green-recessive allele.

και ο πράσινος, ομόζυγος μπιζελομπαμπάς θα δώσει ένα πράσινο υπολειπόμενο.

So all the pea kids will be yellow heterozygous.

Έτσι όλα τα μπιζελοπαιδιά θα είναι κίτρινα, ετερόζυγα.

Then, in the second generation,

Τότε, στη δεύτερη γενιά, όπου δύο ετερόζυγα παιδιά ζευγαρώσουν,

where the two heterozygous kids marry,

Μπορεί να έχουν απογόνους κάποιον από τους τρεις πιθανούς γονότυπους

their babies could have any of the three possible genotypes,

showing the two possible phenotypes

με τους δυο πιθανούς φαινότυπους σε αναλογία τρία προς ένα.

in a three-to-one proportion.

But even peas have a lot of characteristics.

Αλλά ακόμα και τα μπιζέλια έχουν πολλά χαρακτηριστικά.

For example, besides being yellow or green,

Εκτός από το να είναι κίτρινα ή πράσινα,

peas may be round or wrinkled.

μπορεί να είναι στρόγγυλα ή ζαρωμένα

So we could have all these possible combinations:

έτσι έχουμε πιθανούς συνδυασμούς όπως:

round yellow peas, round green peas,

κίτρινα στρογγυλά, πράσινα στρογγυλά, ζαρωμένα κίτρινα και ζαρωμένα πράσινα.

wrinkled yellow peas, wrinkled green peas.

To calculate the proportions for each genotype and phenotype,

Για να υπολογίσουμε τις αναλογίες κάθε γονότυπου και φαινότυπου,

we can use a Punnett square too.

χρησιμοποιήσουμε το τετράγωνο του Punnett.

Of course, this will make it a little more complex.

Φυσικά, αυτό το κάνει λίγο πιο περίπλοκο.

And lots of things are more complicated than peas,

Πολλά πράγματα είναι πιο περίπλοκα από τα μπιζέλια,

like, say, people.

όπως, για παράδειγμα, οι άνθρωποι.

These days, scientists know a lot more about genetics and heredity.

Σήμερα οι επιστήμονες γνωρίζουν πολλά για τη γενετική και την κληρονομικότητα.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι κληρονόμησης των χαρακτηριστικών.

And there are many other ways in which some characteristics are inherited.

Αλλά όλα ξεκίνησαν με τον Μέντελ και τα μπιζέλια του.

But, it all started with Mendel and his peas.