Uncovering the brain's biggest secret - Melanie E. Peffer

Translator: Sugandika Subawickrama Reviewer: Dulini Mudunkotuwa

In the late 1860s, scientists believed they were on the verge

1860 ගණන්වල අගභාගයේදී විද්‍යාඥයන් විශ්වාස කළේ

of uncovering the brain’s biggest secret.

ඔවුන් මොළයේ විශාලතම රහස හෙළිදරව් කරමින් සිටින බවයි.

They already knew the brain controlled the body through electrical impulses.

මොළය විද්‍යුත් ආවේග හරහා ශරීරය පාලනය වන බව ඔවුන් දැන සිටියහ.

The question was, how did these signals travel through the body

ප්‍රශ්නය වූයේ මෙම සංඥා වෙනස් නොවී පිරිහීමට ලක් නොවී

without changing or degrading?

ශරීරය හරහා ගමන් කළේ කෙසේද?

It seemed that perfectly transmitting these impulses

මෙම ආවේගයන් පරිපූර්ණ ලෙස සම්ප්‍රේෂණය කිරීම සඳහා

would require them to travel uninterrupted along some kind of tissue.

කිසියම් පටකයක් දිගේ බාධාවකින් තොරව ගමන් කිරීමට අවශ්‍ය වන බව පෙනේ

This idea, called reticular theory,

මෙම අදහස, රෙටිකුලර් න්‍යාය ලෙස හැඳින්වේ.

imagined the nervous system as a massive web of tissue

ස්නායු පද්ධතිය ශරීරයේ සෑම ස්නායු සෛලයක්ම භෞතිකව සම්බන්ධ කරන

that physically connected every nerve cell in the body.

දැවැන්ත පටක ජාලයක් බව සිතිය හැක

Reticular theory captivated the field with its elegant simplicity.

රෙටිකුලර් න්‍යාය එහි සිත්ගන්නා සුලු බව සහ සරල බව සමඟ ආකර්ශනය කර ගත්තේය.

But soon, a young artist would cut through this conjecture,

අනුමානය නම්, වැඩි කල් නොගොස් තරුණ කලාකරුවෙකු එය වෙනස් කරනු ඇත,

and sketch a bold new vision of how our brains work.

අපේ මොළය ක්‍රියා කරන ආකාරය ගැන නිර්භීත නව දැක්මක් ඈති කරන්න.

60 years before reticular theory was born,

වසර 60කට පෙර රෙටිකුලර් න්‍යාය බිහිවිය,

developments in microscope technology

අන්වීක්ෂ තාක්ෂණයේ වර්ධනයක්

revealed cells to be the building blocks of organic tissue.

කාබනික පටක වලින් සෛල ගොඩනැගීමේ කොටස් බව අනාවරණය විය

This finding was revolutionary,

මෙය විප්ලවීය සොයා ගෑනීමක් විය,

but early microscopes struggled to provide additional details.

නමුත් මුල් අන්වීක්ෂ අමතර විස්තර සැපයීමට අසීරු විය.

The technology was especially challenging for researchers studying the brain.

තාක්ෂණය මොළය අධ‍යනය කරන පර්යේෂකයන් සඳහා විශේෂයෙන් අභියෝගාත්මක විය

Soft nervous tissue was delicate and difficult to work with.

මෘදු ස්නායු පටක නිසා සියුම් හා වැඩ කිරීමට අපහසුය.

And even when researchers were able to get it under the microscope,

පර්යේෂකයන්ටඅන්වීක්ෂය යටතේ එය ලබා ගැනීමට හෑකි වු විට පවා,

the tissue was so densely packed it was impossible to see much.

පටක ඉතා ඝන ලෙස ඇසුරුම් කර තිබු නිසා බොහෝ දේ දැකීමට නොහැකි විය.

To improve their view,

ඔවුන්ගේ දැක්ම දියුණු කිරීමට,

scientists began experimenting with special staining techniques

විද්යාඥයන් විශේෂ පැල්ලම් තාක්ෂණය සමඟ අත්හදා බැලීමට පටන් ගත්හ.

designed to provide clarity through contrast.

වෙනස් බව තුලින් පැහැදිලි බවක් ලබා දීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇත.

The most effective came courtesy of Camillo Golgi in 1873.

වඩාත්ම ඵලදායී වූයේ 1873 දී කැමිලෝ ගොල්ගිගේ මෑදිහත් වීමෙනි

First, Golgi hardened the brain tissue with potassium bichromate

පළමුව, ගොල්ගි මොළයේ පටක දැඩි කළේය පොටෑසියම් බයික්‍රොමේට් සමඟය.

to prevent cells from deforming during handling.

සෛල හැසිරවීම අතරතුර විකෘති වීම වැළැක්වීම උදෙසාය.

Then he doused the tissue in silver nitrate,

ඊට පස්සේ ඔහු සෛල දැම්මා රිදී නයිට්රේට් වල,

which visibly accumulated in nerve cells.

ස්නායු සෛල තුළ එය පෙනෙනා ලෙස එකතු වී ඇත.

Known as the “black reaction,”

එය “කළු ප්‍රතික්‍රියාව” ලෙස හැඳින්වේ.

Golgi’s Method finally allowed researchers to see the entire cell body

ගොල්ගිගේ ක්‍රමය අවසානයේ පර්යේෂකයන්ට මුළු සෛල ශරීරයම දැකීමට ඉඩ දුන්නේය.

of what would later be named the neuron.

පසුව එය නියුරෝනය ලෙස නම් කලේය.

The stain even highlighted the fibrous branches

පැල්ලම තුල ඈති තන්තුමය අතු ඉස්මතු කර ඈති අතර

that shot off from the cell in different directions.

සෛලයෙන් විවිධ දිශාවලට විසිර ගියා.

Images of these branches became hazy at the ends,

මෙම ශාඛා වල පින්තූර කෙළවරේ අඳුරු විය,

making it difficult to determine exactly how they fit into the larger network.

ඔවුන් විශාල ජාලයකට ගැලපෙන ආකාරය නිවැරදිව තීරණය ගෑනීමට අපහසු වේ.

But Golgi concluded that these branches connected,

නමුත් ගොල්ගි මෙම ශාඛා සම්බන්ධ වන බව නිගමනය කළේය.

forming a web of tissue comprising the entire nervous system.

පටක ජාලයක එකතුවෙන් සමස්ත ස්නායු පද්ධතිය නිර්මානය වෙයි.

14 years later, a young scientist and aspiring artist

වසර 14 කට පසු, තරුණ විද්යාඥයෙක් සහ බලාපොරොත්තු සහගත කලාකරුවෙක්

named Santiago Ramón y Cajal began to build on Golgi’s work.

සන්තියාගො රමොන් සහ කාජල් ගොල්ගිගේ පදනම මත ගොඩනැගීමට පටන් ගත්තේය.

While writing a book about microscopic imaging,

අන්වීක්ෂීය රූපකරණය ගැන පොතක් ලියන අතරතුර,

he came across a picture of a cell treated with Golgi’s stain.

ඔහුට ගොල්ගිගේ පැල්ලම සමඟ ප්‍රතික්ක්‍රියා කල සෛලයක පින්තූරයක් හමු විය

Cajal was in awe of its exquisite detail— both as a scientist and an artist.

විද්යාඥයෙක් සහ කලාකරුවෙකු ලෙස කාජල් එහි විශිෂ්ට විස්තර ගැන පුදුම විය.

He soon set out to improve Golgi’s stain even further

ඔහු ඉක්මනින්ම ගොල්ගිගේ පැල්ලම තව දුරටත් වෑඩි දියුණු කිරීමට පටන් ගත්තේය

and create more detailed references for his artwork.

ඔහුගේ කලා කෘති සඳහා වඩාත් සවිස්තරාත්මක නිර්මාණයක් බවට පත් කලේය.

By staining the tissue twice in a specific time frame,

නිශ්චිත කාල රාමුවක් තුළ, පටක දෙවරක් පැල්ලම් කිරීමෙන්

Cajal found he could stain a greater number of neurons with better resolution.

කාජල් වඩා විශාල පැල්ලම් හොඳ විභේදනයක් සහිත නියුරෝන ගණන කළ හැකි බව සොයා ගත්තේය.

And what these new slides revealed would upend reticular theory—

සහ මෙම නව විනිවිදක හෙළි කළ දේ රෙටිකුලර් න්‍යාය උඩු යටිකුරු කලේය.

the branches reaching out from each nerve cell

එක් එක් ස්නායු සෛල වලින් අතු දිගු වේ

were not physically connected to any other tissue.

නමුත් වෙනත් ඕනෑම පටකයකට භෞතිකව සම්බන්ධ නොවීය.

So how were these individual cells transmitting electrical signals?

ඉතින් කොහොමද මේ තනි සෛල හරහා විදුලි සංඥා සම්ප්රේෂණය වුණේ?

By studying and sketching them countless times,

ඒවා ගණන් කළ නොහැකි වාර ගණනක්, අධ්‍යයනය කිරීමෙන්

Cajal developed a bold, new hypothesis.

කාජල් නිර්භීත, නව උපකල්පනයක් වර්ධනය කළේය.

Instead of electrical signals traveling uninterrupted across a network of fibers,

විදුලි සංඥා බාධාවකින් තොරව ගමන් කරනවා වෙනුවට තන්තු ජාලයක් හරහා,

he proposed that signals were somehow jumping from cell to cell

ඔහු යෝජනා කළේ සංඥා කෙසේ හෝ සෛලයෙන් සෛලයට ගමන් කරන බවයි.

in a linear chain of activation.

සක්‍රීය කිරීමේ රේඛීය දාමයක් තුළ.

The idea that electrical signals could travel this way was completely unheard of

මේ ආකාරයෙන් විද්‍යුත් සංඥාවලට ගමන් කිරීමට හෑකිය යන අදහස සම්පූර්ණයෙන්ම අසා නොතිබුණි.

when Cajal proposed it in 1889.

1889 දී කාජල් එය යෝජනා කළ විට,

However his massive collection of drawings supported his hypothesis from every angle.

කෙසේ වෙතත් ඔහුගේ දැවැන්ත චිත්‍ර එකතුව ඔහුගේ උපකල්පනයට සෑම කෝණයකින්ම උපකාරි විය.

And in the mid-1900s, electron microscopy further supported this idea

1900 ගණන්වල මැද භාගයේදී ඉලෙක්ට්‍රෝන අන්වීක්ෂය මෙම අදහසට තවදුරටත් සහාය විය.

by revealing a membrane around each nerve cell

එක් එක් ස්නායු සෛල වටා පටලයක් හෙළි කිරීමෙන්

keeping it separate from its neighbors.

එය අසල අති ස්නායු සෛල වලින් වෙන්ව තබා ගැනීමේ,

This formed the basis of the “neuron doctrine,”

“නියුරෝන මූලධර්මය” මත මෙම පදනම සකස් කළේය.

which proposed the brain’s tissue was made up of many discrete cells,

මොළයේ පටක බොහෝ විවික්ත සෛල වලින් සෑදී ඇත.

instead of one connected tissue.

එක් සම්බන්ධිත පටකයක් වෙනුවට,

The neuron doctrine laid the foundation for modern neuroscience,

නවීන ස්නායු විද්යාව සඳහා, නියුරෝන මූලධර්මය පදනම දැමීය.

and allowed later researchers to discover that electrical impulses

පසුව පර්යේෂකයන්ට එය විදුලි ආවේගයන් බව සොයා ගැනීමට හෑකි විය.

are constantly converted between chemical and electrical signals

එය රසායනික හා විද්යුත් සංඥා අතර නිරන්තරයෙන් පරිවර්තනය වේ.

as they travel from neuron to neuron.

ඔවුන් නියුරෝනයක සිට තවත් නියුරෝනයක් දක්වා ගමන් කරයි.

Both Golgi and Cajal received the Nobel Prize

ගොල්ගි සහ කාජල් යන දෙදෙනාම නොබෙල් ත්‍යාගය ලබා ගත්හ.

for their separate, but shared discoveries,

ඔවුන්ගේ වෙන්ව සහ හවුල් සොයාගැනීම් උදෙසා,

and researchers still apply their theories and methods today.

පර්යේෂකයන් අදටති ඔවුන්ගේ න්‍යායන් සහ ක්‍රම යොදා ගනී

In this way, their legacies remain connected as discrete elements

මේ ආකාරයෙන්, වෙනස් මුලධර්ම දෙකක් එක්කල දෙදෙනෙකු ලෙස ඔවුන් ගැන ලියවේවි

in a vast network of knowledge.

විශාල දැනුම් ජාලයක.