How do blood transfusions work? - Bill Schutt

Tłumaczenie: Weronika Dziel Korekta: Sylwia Gliniewicz

In 1881, doctor William Halsted rushed to help his sister Minnie,

W 1881 roku lekarz William Halsted śpieszył z pomocą swojej siostrze Minnie,

who was hemorrhaging after childbirth.

która po porodzie doznała krwotoku.

He quickly inserted a needle into his arm,

Szybko wkłuł się w swoje ramię,

withdrew his own blood, and transferred it to her.

pobrał krew i przetoczył ją siostrze.

After a few uncertain minutes, she began to recover.

Po kilku minutach niepewności poczuła się lepiej.

Halsted didn’t know how lucky they’d gotten.

Halsted nie wiedział, ile mieli szczęścia.

His transfusion only worked because he and his sister

Jego transfuzja pomogła tylko dlatego, że on i jego siostra

happened to have the same blood type—

mieli tę samą grupę krwi,

something that isn’t guaranteed, even among close relatives.

co nie jest pewne nawet wśród bliskich krewnych.

Blood types hadn’t been discovered by Halsted’s time,

Grupy krwi nie zostały odkryte za życia Halsteda,

though people had been experimenting with transfusions for centuries—

chociaż ludzie eksperymentowali z transfuzją przez wieki,

mostly unsuccessfully.

w większości bezskutecznie.

In 1667, a French physician named Jean-Baptiste Denis

W 1667 roku francuski lekarz Jean-Baptiste Denis

became the first to try the technique on a human.

pierwszy przetestował tę metodę na ludziach.

Denis transfused sheep’s blood into Antoine Mauroy,

Denis przetoczył owczą krew Antoinemu Mauroy,

a man likely suffering from psychosis,

który prawdopodobnie cierpiał na psychozę,

in the hopes that it would reduce his symptoms.

w nadziei że zabieg zmniejszy jego objawy.

Afterward, Mauroy was in good spirits.

Po zabiegu Mauroy czuł się dobrze.

But after a second transfusion, he developed a fever,

Jednak po drugiej transfuzji dostał gorączki,

severe pain in his lower back, intense burning in his arm,

silnego bólu w dolnej części pleców, intensywnego pieczenia w ramieniu,

and he urinated a thick, black liquid.

a zamiast moczu oddawał gęstą, czarną ciecz.

Though nobody knew it at the time,

Mimo że nikt tego wtedy nie wiedział,

these were the signs of a dangerous immune response unfolding inside his body.

były to oznaki niebezpiecznej reakcji układu immunologicznego.

This immune response starts  with the production of proteins

Ta reakcja rozpoczyna się wraz z produkcją białek,

called antibodies,

przeciwciał,

which distinguish the body’s own cells from intruders.

które odróżniają własne komórki od obcych.

They do so by recognizing the foreign proteins, or antigens,

Rozpoznają obce białka, antygeny,

embedded in an intruder’s cell membrane.

wbudowane w błonę komórkową intruza.

Antibodies latch onto the antigens,

Przeciwciała przyłączają się do antygenów,

signaling other immune cells to attack and destroy the foreign cells.

dając sygnał innym komórkom, żeby zaatakować i zniszczyć obce komórki.

The destroyed cells are flushed from the body in urine.

Zniszczone komórki są usuwane z organizmu z moczem.

In extreme cases, the massive break down of cells

W ekstremalnych przypadkach duża liczba zniszczonych komórek

causes clots in the bloodstream that disrupt the flow of blood to vital organs,

tworzy skrzepy blokujące przepływ krwi do organów życiowych,

powodując niewydolność nerek i innych organów.

overload the kidneys, and cause organ failure.

Fortunately, Denis’s patient survived the transfusion.

Na szczęście pacjent Denisa przeżył transfuzję.

But, after other cross-species transfusions proved fatal,

Jednak gdy inne transfuzje międzygatunkowe okazały się śmiertelne,

the procedure was outlawed across Europe,

zakazano tej procedury w Europie

falling out of favor for several centuries.

na kilkaset lat.

It wasn’t until 1901 that Austrian physician Karl Landsteiner

Dopiero w 1901 roku austriacki lekarz Karl Landsteiner

discovered blood types,

odkrył grupy krwi.

the crucial step in the success of human to human blood transfusions.

Był to kluczowy krok do powodzenia transfuzji międzyludzkich.

He noticed that when different types were mixed together, they formed clots.

Zaobserwował, że po wymieszaniu różnych grup tworzą się skrzepy.

This happens when antibodies latch on to cells with foreign antigens,

Dzieje się tak, gdy przeciwciała łączą się z komórkami o innych antygenach,

causing blood cells to clump together.

powodując zlepianie się komórek krwi.

But if the donor cells are the same blood type as the recipient’s cells,

Gdy komórki dawcy mają tę samą grupę co komórki biorcy,

the donor cells won’t be flagged for destruction, and won’t form clumps.

komórki dawcy nie będą uznane za obce i nie utworzą skrzepów.

By 1907,

Do 1907 roku

doctors were mixing together small amounts of blood before transfusing it.

lekarze mieszali niewielkie ilości krwi przed wykonaniem transfuzji.

If there were no clumps, the types were a match.

Jeśli nie utworzyły się skrzepy, grupy były jednakowe.

This enabled them to save thousands of lives,

Pozwoliło to ocalić tysiące istnień ludzkich

laying the foundation for modern transfusions.

i stworzyć podwaliny współczesnych transfuzji.

Up to this point, all transfusions had occurred in real time,

Aż do tego momentu wszystkie transfuzje odbywały się w czasie rzeczywistym,

directly between two individuals.

bezpośrednio między pacjentami.

That’s because blood begins to clot almost immediately

Ponieważ krew krzepnie prawie natychmiast

after coming into contact with air—

w kontakcie z powietrzem,

a defense mechanism to prevent excessive blood loss after injury.

jako mechanizm zapobiegający utracie krwi w wyniku urazu.

In 1914, researchers discovered that the chemical sodium citrate

W 1914 roku badacze odkryli, że cytrynian sodu

stopped blood coagulating by removing the calcium necessary for clot formation.

zatrzymuje proces krzepnięcia, usuwając wapń niezbędny do tego procesu.

Citrated blood could be stored for later use—

Krew z cytrynianem mogła być przechowywana na później.

the first step in making large scale blood transfusions possible.

Był to pierwszy krok umożliwiający transfuzje na większą skalę.

In 1916, a pair of American scientists found an even more effective anticoagulant

W 1916 para amerykańskich badaczy odkryła efektywniejszy środek przeciwzakrzepowy,

called heparin, which works by deactivating enzymes that enable clotting.

heparynę, która deaktywuje enzymy odpowiedzialne za krzepnięcie.

We still use heparin today.

Heparyna jest używana po dziś dzień.

At the same time,

W tym samym czasie

American and British researchers developed portable machines

amerykańscy i brytyjscy badacze stworzyli przenośne maszyny

that could transport donor blood onto the battlefields of World War I.

umożliwiające transport krwi na pola walk pierwszej wojny światowej.

Combined with the newly-discovered heparin,

Dzięki odkrytej heparynie

medics safely stored and preserved liters of blood,

medycy bezpiecznie przechowywali i konserwowali krew,

wheeling it directly onto the battlefield to transfuse wounded soldiers.

dostarczając ją bezpośrednio do rannych żołnierzy na polu walki.

After the war, this crude portable box would become the inspiration

Po wojnie ten prosty pojemnik stał się inspiracją

for the modern-day blood bank, a fixture of hospitals around the world.

dla współczesnych banków krwi zakładanych w szpitalach na całym świecie.