Can the economy grow forever?

Tłumaczenie: Adam Rogoń Korekta: Ola Królikowska

Let’s say you discover a magical gold coin that doubles every 25 years.

Wyobraź sobie, że znajdujesz magiczną złotą monetę,

która duplikuje się co 25 lat.

75 years later, you’d only have eight coins.

Po upływie 75 lat będziesz mieć tylko osiem monet,

But 1,000 years later, you’d have over a trillion.

ale już tysiąc lat później - bilion.

And in just 4,600 years, your gold coins would outweigh the observable universe.

W ciągu 4600 lat twój stos złotych monet będzie większy niż widzialny wszechświat.

This periodic doubling is an example of exponential growth,

To okresowe podwojenie to przykład wzrostu wykładniczego

and while we’re not in any danger of discovering a real-life golden goose-coin,

i choć nie grozi nam znalezienie prawdziwej magicznej monety,

something almost as consequential has been growing like this

jest coś innego, prawie równie ważnego, co rośnie tak od około 200 lat.

for the past 200 or so years: the global economy.

To gospodarka światowa.

Many economists think that an eternally growing economy

Wielu ekonomistów uważa, że nieustanny wzrost gospodarczy

is necessary to keep improving people’s lives,

jest konieczny do tego, żeby ludziom żyło się coraz lepiej,

and that if the global economy stops growing,

a gdyby gospodarka światowa przestała się rozwijać,

people would fight more over the fixed amount of value that exists,

ludzie walczyliby ze sobą bardziej niż dotychczas o już wytworzoną wartość

rather than working to generate new value.

zamiast pracować, żeby wygenerować nową.

That raises the question:

Powstaje pytanie.

Czy nieskończony rozwój jest możliwy dla planety z ograniczonymi zasobami?

is infinite growth possible on a finite planet?

We measure economic growth by tracking the total financial value

Wzrost gospodarczy mierzymy, zliczając całkowitą wartość wszystkiego,

of everything a country (or the world) produces and sells on the market.

co kraj lub świat wytwarza i sprzedaje na rynku.

These products can help us meet basic needs

Dzięki tym produktom możemy zaspokoić podstawowe potrzeby

or improve our individual and collective quality of life.

oraz polepszyć indywidualną i zbiorową jakość życia.

But they also, crucially, take resources to invent, build, or maintain.

Ale wynalezienie, stworzenie i utrzymanie tych rzeczy wymaga zasobów.

For example, this smartphone.

Weźmy ten smartfon.

It’s valuable in part because it contains aluminum, gallium, and silicon,

Jest wartościowy ze względu na aluminium, gal i krzem użyte do jego produkcji.

all of which took energy and resources to mine, purify, and turn into a phone.

Żeby pozyskać te pierwiastki, oczyścić je i zastosować, potrzeba energii i zasobów.

It’s also valuable because of all the effort that went

Jest on wartościowy też ze względu na wysiłek

into designing the hardware and writing the software.

włożony w zaprojektowanie podzespołów i oprogramowania.

And it’s also valuable because a guy in a black turtleneck got up on stage

Jest też wartościowy, bo jakiś facet w czarnym golfie wszedł na scenę

and told you it was.

i tak nam powiedział.

So how do we grow the total financial value of all things?

Jak więc zapewniamy wzrost całkowitej wartości wszystkiego?

One way is to make more things.

Można produkować więcej rzeczy

Another way is to invent new things.

albo wymyślać nowe.

However you do it, growing the economy requires resources and energy.

Co by nie zrobić, wzrost gospodarczy wymaga zasobów i energii.

And eventually, won’t we just run out?

Czy jednak w końcu zasoby i energia się nie wyczerpią?

To answer this question, let's consider what goes into the economy

Żeby odpowiedzieć na to pytanie, zastanówmy się,

co składa się na gospodarkę i co nam oferuje.

and what comes out of it:

its inputs are labor, capital— which you can think of as money—

Jej składowe to praca, kapitał, czyli w uproszczeniu pieniądze,

and natural resources, like water or energy.

oraz zasoby naturalne, takie jak woda czy energia.

Its output is value.

W efekcie mamy wartość.

Over the past 200 years, economies have gotten exponentially more efficient

W ciągu ostatnich 200 lat gospodarki wykładniczo rosły w siłę i wartość.

at producing value.

If we, as a species, are able to keep upgrading our economies

Skoro gatunek ludzki jest zdolny do pobudzenia naszych gospodarek tak,

so that they get ever-more efficient,

żeby były one nieskończenie efektywne,

we could theoretically pump out more and more value using the same—

teoretycznie moglibyśmy otrzymywać większą wartość, zużywając tyle samo,

or, let’s be really ambitious here— fewer resources.

albo, bądźmy ambitni, nawet mniej zasobów.

So, how do we do that?

Jak to osiągnąć?

How do we increase efficiency?

Jak zwiększamy efektywność?

With new technologies.

Używając nowych technologii.

This is where we hit a snag.

I tu pojawia się problem.

New tech, in addition to making things more efficient,

Nowe technologie nie tylko podnoszą efektywność,

can also generate new demand, which ends up using more resources.

ale kreują też nowe potrzeby, co oznacza zużywanie większej ilości zasobów.

We’re actually not in imminent danger of running out of most resources.

W najbliższym czasie nie grozi nam wyczerpanie większości zasobów,

But we have a much bigger and more immediate problem:

ale przed nami dużo poważniejszy i pilniejszy problem.

the global economy, and in particular those of rich countries,

Gospodarka światowa, a zwłaszcza gospodarki krajów wysokorozwiniętych

is driving climate change and destroying valuable natural environments

napędzają zmiany klimatyczne i dewastują środowisko naturalne,

on which all of us depend—

od którego zależy nasz los.

soil, forests, fisheries, and countless other resources

Niszczą glebę, lasy, łowiska ryb i wiele innych zasobów

that help keep our civilization running.

zapewniających cywilizacji przetrwanie.

So, what should we do?

Co więc powinniśmy zrobić?

This is where economists disagree.

Ekonomiści nie mogą dojść do porozumienia.

Most economists think that new ideas will be able to fix most of these problems.

Większość uważa, że nowe idee są odpowiedzią na większość problemów.

They argue that,

Przekonują,

in the same way that exponentially increasing resource and energy use

że skoro rosnące wykładniczo wykorzystanie surowców i energii

have fueled exponential economic growth,

zapewniło wykładniczy wzrost gospodarczy,

human ingenuity has also increased exponentially,

to ludzka zaradność, która też rośnie wykładniczo,

and will rise to meet these challenges in ways that we simply can't predict.

sprosta stojącym przed nami wyzwaniom, wymyślając rozwiązania,

których obecnie nie możemy przewidzieć.

For example, between 2000 and 2014,

Przykładowo w latach 2000-2014

Germany grew their GDP by 16%, while cutting CO2 emissions by 12%.

PKB Niemiec wzrosło o 16 procent, a emisja CO2 spadła o 12 procent.

That’s impressive, but it’s not cutting emissions fast enough

To imponujące, ale takie tempo redukcji emisji jest zbyt wolne,

to limit warming to 1.5 degrees Celsius.

żeby ograniczyć globalne ocieplenie o 1,5 stopnia Celsjusza.

For this reason and others,

Z tej przyczyny i wielu innych

some economists think the solution is to reengineer our economies completely.

niektórzy ekonomiści twierdzą, że w grę wchodzi tylko

kompletna przebudowa naszych gospodarek.

They make the case that what we should really be doing is weaning ourselves

Przedstawiają argumenty na rzecz zerwania z ideą wzrostu gospodarczego

from the addiction to growth and shifting to a post-growth economy.

i przestawienia się na gospodarkę postwzrostową.

What would that look like?

Jak miałoby to wyglądać?

A post-growth economy wouldn’t assume that the economy should grow;

Gospodarka postwzrostowa nie zakładałaby wzrostu gospodarczego.

instead, it would require us to focus on improving what we really need—

Zamiast tego koncentrowałaby się na zaspokojeniu rzeczywistych potrzeb,

things like renewable energy, healthcare, and public transportation.

takich jak energia odnawialna, ochrona zdrowia czy transport publiczny.

To do that, post-growth economists suggest that rich countries

W tym celu, jak twierdzą ci ekonomiści, kraje wysokorozwinięte

powinny wprowadzić dochód gwarantowany,

should do things like guarantee living wages,

zmniejszyć nierówności dochodowe i majątkowe

reduce wealth and income inequality,

i zapewnić powszechny dostęp do usług publicznych,

and ensure universal access to public services, like healthcare.

takich jak ochrona zdrowia.

In such an economy, people would be theoretically less dependent on their jobs

Wtedy ludzie nie byliby tak bardzo zależni od pracy,

w której zarabiają na życie i dostęp do opieki zdrowotnej,

to earn their living or get healthcare,

so it might be more feasible to scale down production

więc możliwe byłoby ograniczenie produkcji mniej potrzebnych rzeczy.

of things deemed less necessary.

But this raises other questions: who gets to define what’s necessary?

Tu jednak rodzą się inne pytania: kto decydowałby o tym, co jest potrzebne?

How would we resolve the inevitable disagreements?

Jak mielibyśmy rozstrzygać nieuniknione spory w tej kwestii?

Could we really do away with entire industries?

Czy likwidacja całych gałęzi przemysłu jest realną możliwością?

The “we’ll come up with new ideas to solve these problems” approach

Podejście typu “coś się wymyśli” może okazać się równie sensowne,

can seem as realistic as, well, a magical gold coin.

jak wiara w istnienie magicznej monety.

And the “we have to fundamentally change our economies” approach

A podejście typu “musimy gruntownie przebudować nasze gospodarki”

can seem politically daunting, particularly in rich countries.

może okazać się problematyczne, zwłaszcza w krajach wysokorozwiniętych.

One way or another, we have to find a way to benefit everyone

Tak czy siak, musimy znaleźć rozwiązanie korzystne dla wszystkich,

while also taking care of our planet.

które będzie jednocześnie służyć naszej planecie.