What are those floaty things in your eye? - Michael Mauser

Co to są męty ciała szklistego i czemu je widzimy? – Mauser Michael

Tłumaczenie: Karol Cieślik Korekta: Krystian Aparta

Have you ever noticed something swimming in your field of vision?

Czy zauważyliście kiedyś coś unoszącego się w polu widzenia?

It may look like a tiny worm or a transparent blob,

Wyglądało to może na dżdżownicę albo przezroczystą plamkę,

and whenever you try to get a closer look, it disappears,

a gdy próbowaliście się przyjrzeć, to nagle znikało,

only to reappear as soon as you shift your glance.

żeby się znów pojawić, gdy odwróciliście wzrok.

But don't go rinsing out your eyes!

Nie, nie musicie wypucować oczu!

What you are seeing is a common phenomenon

To, co widzicie, to męty ciała szklistego.

known as a floater.

The scientific name for these objects is Muscae volitantes,

Nazywane są one z łaciny "Muscae volitantes",

Latin for "flying flies,"

czyli "latające muszki".

and true to their name, they can be somewhat annoying.

Jak sugeruje nazwa, są one trochę denerwujące,

But they're not actually bugs or any kind of external objects at all.

ale tak naprawdę, to wcale nie są owady. Nie pochodzą z zewnątrz,

Rather, they exist inside your eyeball.

ale ze środka gałki ocznej.

Floaters may seem to be alive, since they move and change shape,

Męty wydają się żywe, przecież poruszają się

but they are not alive.

i zmieniają kształty.

Floaters are tiny objects that cast shadows on the retina,

Są to jednak drobiny, które rzucają cień na siatkówkę,

the light-sensitive tissue at the back of your eye.

czyli światłoczułą tkankę znajdującą się z tyłu oka.

They might be bits of tissue,

Mogą one być kawałkami tkanki,

red blood cells,

czerwonymi krwinkami

or clumps of protein.

lub kłębkiem białek.

And because they're suspended within the vitreous humor,

Jako że unoszą się w ciele szklistym,

the gel-like liquid that fills the inside of your eye,

czyli galaretowatej substancji wypełniającej wnętrze oka,

floaters drift along with your eye movements,

męty poruszają się zgodnie z ruchem gałki ocznej

and seem to bounce a little when your eye stops.

i lekko się poruszają, gdy oko się zatrzymuje.

Floaters may be only barely distinguishable most of the time.

Zwykle męty są mało widoczne, ale zmienia się to,

They become more visible the closer they are to the retina,

gdy znajdują się bliżej siatkówki,

just as holding your hand closer to a table with an overhead light

tak jak oświetlana z góry dłoń rzuca wyraźniejszy cień,

will result in a more sharply defined shadow.

gdy znajduje się bliżej stołu.

And floaters are particularly noticeable

Męty są wyraźnie widoczne,

when you are looking at a uniform bright surface,

gdy patrzy się na jednorodnie oświetloną, jasną powierzchnię,

like a blank computer screen,

taką jak jasny ekran,

snow,

śnieg

or a clear sky,

lub przejrzyste niebo,

where the consistency of the background makes them easier to distinguish.

kiedy jednorodność tła ułatwia ich wypatrzenie.

The brighter the light is, the more your pupil contracts.

Źrenica zwęża się pod wpływem jasnego światła.

This has an effect similar to replacing a large diffuse light fixture

Działa to w podobny sposób, jak wymienienie szerokiego źródła światła

with a single overhead light bulb,

na pojedynczą żarówkę.

which also makes the shadow appear clearer.

Powoduje to pojawienie się wyraźniejszego cienia.

There is another visual phenomenon that looks similar to floaters

Istnieje zjawisko optyczne podobne do mętów,

but is in fact unrelated.

ale z nimi niezwiązane.

If you've seen tiny dots of light darting about

Jeśli zauważyliście kiedyś wędrujące kropki światła,

when looking at a bright blue sky,

patrząc na jasne, niebieskie niebo,

you've experienced what is known as the blue field entoptic phenomenon.

to mieliście styczność z efektem Scheerera.

In some ways, this is the opposite of seeing floaters.

W pewnym sensie jest to zjawisko odwrotne do widzenia mętów.

Here, you are not seeing shadows

Tym razem, nie widzicie cieni,

but little moving windows letting light through to your retina.

ale światło przepuszczane do siatkówki przez małe, ruchome "okienka".

The windows are actually caused by white blood cells

Te "okienka" pojawiają się przez krwinki białe

moving through the capillaries along your retina's surface.

poruszające się w naczyniach włosowatych, przy powierzchni siatkówki.

These leukocytes can be so large that they nearly fill a capillary

Krwinki białe są na tyle duże, że niemal wypełniają całą kapilarę,

causing a plasma space to open up in front of them.

powodując powstanie warstwy czystego osocza przed nimi.

Because the space and the white blood cells

Białe krwinki oraz osocze lepiej przepuszczają niebieskie światło,

are both more transparent to blue light

than the red blood cells normally present in capillaries,

niż czerwone krwinki, które zwykle wypełniają kapilary,

we see a moving dot of light wherever this happens,

więc widzicie poruszającą się plamkę światła,

following the paths of your capillaries and moving in time with your pulse.

podróżującą wzdłuż kapilary oraz zsynchronizowaną z tętnem.

Under ideal viewing conditions,

W idealnych warunkach

you might even see what looks like a dark tail following the dot.

można zaobserwować ciemny ogon podążający za plamką światła.

This is the red blood cells that have bunched up behind the leukocyte.

Są to właśnie krwinki czerwone hamowane przez krwinkę białą.

Some science museums have an exhibit which consists of a screen of blue light,

W niektórych centrach nauki wystawione są świecące, niebieskie ekrany,

allowing you to see these blue sky sprites much more clearly than you normally would.

umożliwiające obserwację tego zjawiska w lepszej jakości niż zwykle.

While everybody's eyes experience these sort of effects,

Mimo tego, że każdy doświadcza tych zjawisk,

the number and type vary greatly.

mogą się one różnić rozmiarem i wyglądem.

In the case of floaters,

Mózg uczy się ignorować męty ciała szklistego.

they often go unnoticed, as our brain learns to ignore them.

However, abnormally numerous

Wysoka ilość lub wielkość mętów,

or large floaters that interfere with vision

przeszkadzająca w życiu codziennym, może być skutkiem schorzeń

may be a sign of a more serious condition, requiring immediate medical treatment.

i powinna być skonsultowana z lekarzem.

But the majority of the time entoptic phenomena,

Jednak w większości przypadków zjawiska entoptyczne,

such as floaters and blue sky sprites,

takie jak męty i efekt Scheerera,

służą, aby przypomnieć wam, że to, co widzicie,

are just a gentle reminder that what we think we see

depends just as much on our biology and minds

zależy w znacznym stopniu od organów poznawczych,

as it does on the external world.

nie tylko od świata zewnętrznego.