What is a calorie? - Emma Bryce

Czym jest kaloria? - Emma Bryce

4,787,754 views ・ 2015-07-13

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Marta Konieczna
00:06
We hear about calories all the time.
0
6728
2640
O kaloriach słyszymy ciągle.
00:09
How many calories are in this cookie?
1
9368
1896
Ile kalorii jest w tym ciastku?
00:11
How many are burned by 100 jumping jacks,
2
11264
2598
Ile spalimy, robiąc 100 pajacyków,
00:13
or long distance running,
3
13862
1443
biegając długie dystanse,
00:15
or fidgeting?
4
15305
1192
albo wiercąc się?
00:16
But what is a calorie, really, and how many of them do we actually need?
5
16497
4911
Ale czym są kalorie i ile ich faktycznie potrzebujemy?
00:21
Calories are a way of keeping track of the body's energy budget.
6
21408
4052
Kalorie pomagają śledzić budżet energetyczny organizmu.
00:25
A healthy balance occurs when we put in about as much energy as we lose.
7
25460
5335
Zdrowa równowaga jest wtedy, gdy wkładamy tyle energii, ile tracimy.
00:30
If we consistently put more energy into our bodies than we burn,
8
30795
3908
Jeśli stale pobieramy więcej energii niż spalamy,
00:34
the excess will gradually be stored as fat in our cells,
9
34703
4151
nadmiar powoli odłoży się w naszych komórkach jako tłuszcz
00:38
and we'll gain weight.
10
38854
1565
i utyjemy.
00:40
If we burn off more energy than we replenish, we'll lose weight.
11
40419
3958
Spalając więcej energii niż jej uzupełniamy, chudniemy.
00:44
So we have to be able to measure the energy we consume and use,
12
44377
3821
Aby zmierzyć spożytą i zużytą energię,
00:48
and we do so with a unit called the calorie.
13
48198
3315
korzystamy z jednostki o nazwie kaloria.
00:51
One calorie, the kind we measure in food, also called a large calorie,
14
51513
4773
Jedna kaloria, taka jak w żywności, zwana również dużą kalorią,
00:56
is defined as the amount of energy
15
56286
2319
to ilość energii potrzebna,
00:58
it would take to raise the temperature of one kilogram of water
16
58605
4049
żeby podnieść temperaturę jednego kilograma wody
01:02
by one degree Celsius.
17
62654
3176
o jeden stopień Celsjusza.
01:05
Everything we consume has a calorie count,
18
65830
2894
Wszystko, co konsumujemy, ma wartość kaloryczną,
01:08
a measure of how much energy the item stores in its chemical bonds.
19
68724
4781
miarę energii, jaką dany pokarm ma w wiązaniach chemicznych.
01:13
The average pizza slice has 272 calories,
20
73505
4240
Średni kawałek pizzy ma 272 kalorie,
01:17
there are about 78 in a piece of bread,
21
77745
2889
kawałek chleba 78,
01:20
and an apple has about 52.
22
80634
3086
jabłko 52.
01:23
That energy is released during digestion,
23
83720
2600
Ta energia uwalnia się podczas trawienia
01:26
and stored in other molecules
24
86320
2216
i gromadzi w innych cząsteczkach,
01:28
that can be broken down to provide energy when the body needs it.
25
88536
3993
które rozłożą się, by dostarczyć energii, gdy organizm jej potrzebuje.
01:32
It's used in three ways:
26
92529
1920
Wykorzystuje się ją na trzy sposoby.
01:34
about 10% enables digestion,
27
94449
2531
Około 10% umożliwia trawienie,
01:36
about 20% fuels physical activity,
28
96980
2994
około 20% dostarcza paliwa dla aktywności fizycznej,
01:39
and the biggest chunk, around 70%,
29
99974
2532
a największa część, około 70%,
01:42
supports the basic functions of our organs and tissues.
30
102506
4339
podtrzymuje podstawowe funkcje narządów i tkanek.
01:46
That third usage corresponds to your basal metabolic rate,
31
106845
4912
Trzecie zastosowanie odpowiada bazowej przemianie materii,
01:51
a number of calories you would need to survive
32
111757
2476
ilości kalorii niezbędnych, żeby przeżyć
01:54
if you weren't eating or moving around.
33
114233
3026
bez jedzenia i ruchu.
01:57
Add in some physical activity and digestion,
34
117259
2233
Dodajmy aktywność fizyczną i trawienie,
01:59
and you arrive at the official guidelines
35
119492
2320
a uzyskamy oficjalne wytyczne,
02:01
for how many calories the average person requires each day:
36
121812
4876
ile kalorii dziennie potrzebujemy przeciętnie:
02:06
2000 for women and 2500 for men.
37
126688
3415
2000 dla kobiet, 2500 dla mężczyzn.
02:10
Those estimates are based on factors
38
130103
1854
Szacunki oparte są na takich czynnikach,
02:11
like average weight, physical activity and muscle mass.
39
131957
4570
jak przeciętna waga, aktywność fizyczna i masa mięśniowa.
02:16
So does that mean everyone should shoot for around 2000 calories?
40
136527
4040
Czy wszyscy musimy dążyć do ok. 2000 kalorii dziennie?
02:20
Not necessarily.
41
140567
1829
Niekoniecznie.
02:22
If you're doing an energy guzzling activity,
42
142396
2158
Wykonując czynności pożerające energię,
02:24
like cycling the Tour de France,
43
144554
1826
np. jadąc na rowerze w Tour de France,
02:26
your body could use up to 9000 calories per day.
44
146380
4399
organizm może zużyć do 9000 kalorii dziennie.
02:30
Pregnancy requires slightly more calories than usual,
45
150779
3218
Ciąża wymaga trochę więcej kalorii niż zwykle,
02:33
and elderly people typically have a slower metabolic rate,
46
153997
3526
a starsi ludzie mają na ogół wolniejszą przemianę materii,
02:37
energy is burned more gradually, so less is needed.
47
157523
3914
energia spalana jest wolniej, więc mniej jej potrzeba.
02:41
Here's something else you should know before you start counting calories.
48
161437
3568
Zanim zaczniecie liczyć kalorie, musicie wiedzieć coś jeszcze.
02:45
The calorie counts on nutrition labels measure how much energy the food contains,
49
165005
5451
Kalorie na etykietach żywności informują, ile energii zawiera pokarm,
02:50
not how much energy you can actually get out of it.
50
170456
3923
a nie ile energii można z niego uzyskać.
02:54
Fibrous foods like celery and whole wheat take more energy to digest,
51
174379
4815
Strawienie włóknistego selera czy pszenicy pełnoziarnistej wymaga więcej energii,
02:59
so you'd actually wind up with less energy from a 100 calorie serving of celery
52
179194
4878
więc porcja selera o wartości 100 kalorii da mniej energii
03:04
than a 100 calorie serving of potato chips.
53
184072
3338
niż 100 kalorii z porcji frytek.
03:07
Not to mention the fact that some foods offer nutrients like protein and vitamins,
54
187410
4918
Nie mówiąc o tym, że niektóre pokarmy zawierają odżywcze białka i witaminy,
03:12
while others provide far less nutritional value.
55
192328
3338
gdy wartość odżywcza innych jest o wiele mniejsza.
03:15
Eating too many of those foods
56
195666
1444
Zbyt dużo takich pokarmów
03:17
could leave you overweight and malnourished.
57
197110
3922
może doprowadzić do nadwagi i niedożywienia.
03:21
And even with the exact same food,
58
201032
2405
Nawet jedząc to samo,
03:23
different people might not get the same number of calories.
59
203437
3675
różne osoby mogą uzyskać różną ilość kalorii.
03:27
Variations in things like enzyme levels,
60
207112
2327
Różnice w poziomach enzymów,
03:29
gut bacteria,
61
209439
1542
typie flory bakteryjnej jelit,
03:30
and even intestine length,
62
210981
2123
a nawet w długości jelit,
03:33
means that every individual's ability to extract energy from food
63
213104
4375
sprawiają, że indywidualna zdolność uzyskania energii z pokarmów
03:37
is a little different.
64
217479
1859
może się różnić.
03:39
So a calorie is a useful energy measure,
65
219338
2508
Zatem kaloria jest przydatną jednostką miary,
03:41
but to work out exactly how many of them each of us requires
66
221846
3759
ale żeby wyliczyć dokładnie, ile ich potrzebujemy,
03:45
we need to factor in things like exercise,
67
225605
2655
musimy brać pod uwagę czynniki, takie jak ćwiczenia,
03:48
food type,
68
228260
1254
rodzaj żywności,
03:49
and our body's ability to process energy.
69
229514
2508
i zdolność organizmu do przetwarzania energii.
03:52
Good luck finding all of that on a nutrition label.
70
232022
2954
Raczej nie wyczytamy tego na etykietach żywności.

Original video on YouTube.com
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7