What percentage of your brain do you use? - Richard E. Cytowic

Jaki procent mózgu wykorzystujemy? - Richard E. Cytowic

Tłumaczenie: Krystyna Wasilewska Korekta: Iwona G

An enduring myth says we use only 10% of our brain,

Według utrzymującego się mitu

używamy tylko 10% mózgu.

the other 90% standing idly by for spare capacity.

Pozostałe 90% to niewykorzystany potencjał.

Hucksters promised to unlock that hidden potential

Naciągacze obiecują wydobyć go

with methods "based on neuroscience,"

metodami „opartymi o neurobiologię”,

but all they really unlock is your wallet.

ale w rzeczywistości chcą wydobyć pieniądze.

Two-thirds of the public and nearly half of science teachers

2/3 społeczeństwa

i prawie 1/2 nauczycieli nauk ścisłych

mistakenly believe the 10% myth.

wierzy w mit 10%.

In the 1890s, William James,

W latach 90. XIX wieku, William James,

the father of American psychology, said,

ojciec amerykańskiej psychologii,

"Most of us do not meet our mental potential."

stwierdził, że większość osób

nie wykorzystuje potencjału umysłu.

James meant this as a challenge,

To miało być wyzwanie,

not an indictment of scant brain usage.

a nie oskarżenie o znikome użycie mózgu.

But the misunderstanding stuck.

Niezrozumienie jednak pozostało.

Naukowcy długo nie potrafili

Also, scientists couldn't figure out for a long time

podać funkcji

the purpose of our massive frontal lobes

masywnych płatów czołowych

or broad areas of the parietal lobe.

czy dużych obszarów płata ciemieniowego.

Damage didn't cause motor or sensory deficits,

Ich uszkodzenia nie powodowały zaburzeń ruchu czy czucia,

so authorities concluded they didn't do anything.

więc stwierdzono, że za nic nie są odpowiedzialne.

For decades, these parts were called silent areas,

Przez lata te obszary

nazywano cichymi, a ich funkcję

their function elusive.

nieokreśloną.

We've since learned that they underscore

Wiadomo już, że nie doceniano

executive and integrative ability,

ich wykonawczej i integracyjnej roli,

without which, we would hardly be human.

bez których nie bylibyśmy ludźmi.

They are crucial to abstract reasoning,

Są niezbędne do abstrakcyjnego myślenia,

planning, weighing decisions

planowania,

ważenia decyzji

and flexibly adapting to circumstances.

i przystosowywania się.

The idea that 9/10 of your brain sits idly by in your skull

Pomysł, że 9/10 mózgu

siedzi w czaszce bezcelowo

looks silly when we calculate how the brain uses energy.

jest niemądry, gdy policzy się, ile mózg zużywa energii.

Mózgi psów i gryzoni pochłaniają

Rodent and canine brains

consume 5% of total body energy.

5% całkowitej energii ciała.

Monkey brains use 10%.

Mózgi małp 10%.

An adult human brain,

Mózg dorosłej osoby,

which accounts for only 2% of the body's mass,

stanowiący tylko 2% masy ciała,

consumes 20% of daily glucose burned.

zużywa 20% dziennej energii z glukozy.

In children, that figure is 50%,

U dzieci jest to 50%,

and in infants, 60%.

a u niemowląt 60%.

This is far more than expected for their relative brain sizes,

To dużo więcej niż zakładano,

biorąc pod uwagę wielkość mózgu

which scale in proportion to body size.

w stosunku do wielkości ciała.

Human ones weigh 1.5 kilograms,

Ludzki mózg waży 1,5 kilograma,

elephant brains 5 kg,

słonia - 5 kg,

and whale brains 9 kg,

a wieloryba - 9 kg,

yet on a per weight basis,

ale w przeliczeniu na jednostkę wagi,

humans pack in more neurons than any other species.

ludzie mają najwięcej neuronów

ze wszystkich gatunków.

This dense packing is what makes us so smart.

Gęste upakowanie warunkuje inteligencję.

There is a trade-off between body size

Istnieje kompromis między wielkością ciała,

and the number of neurons a primate,

a liczbą neuronów, jaką naczelne,

including us, can sustain.

w tym my, mogą posiadać.

A 25 kg ape has to eat 8 hours a day

Małpa ważąca 25 kg musi jeść 8 godzin dziennie,

to uphold a brain with 53 billion neurons.

by odżywić mózg z 53 miliardami neuronów.

The invention of cooking,

Wynalezienie gotowania,

one and half million years ago,

1,5 miliona lat temu,

gave us a huge advantage.

dało nam ogromną przewagę.

Cooked food is rendered soft and predigested

Gotowane jedzenie jest miękkie i wstępnie przetrawione

outside of the body.

poza organizmem.

Our guts more easily absorb its energy.

Energia jest łatwiej przyswajalna.

Cooking frees up time and provides more energy

Gotowanie zaoszczędza czas

i daje więcej energii

than if we ate food stuffs raw

niż surowe pożywienie,

and so we can sustain brains

dzięki czemu możemy odżywiać mózg

with 86 billion densely packed neurons.

z 86 miliardami gęsto upakowanych neuronów.

40% więcej niż małpa.

40% more than the ape.

Here's how it works.

Jak to działa:

Half the calories a brain burns

połowa kalorii spalanych przez mózg

go towards simply keeping the structure intact

idzie na utrzymanie jego struktury,

by pumping sodium and potassium ions

poprzez pompowanie jonów sodu i potasu

across membranes to maintain an electrical charge.

przez błony, by zapewnić ładunek elektryczny.

To do this, the brain has to be an energy hog.

Przez to mózg jest pożeraczem energii.

It consumes an astounding

Zużywa 3,4 x 10^21 cząsteczek ATP na minutę,

3.4 x 10^21 ATP molecules per minute,

ATP being the coal of the body's furnace.

które są opałem dla organizmu.

The high cost of maintaining resting potentials

Wysoki koszt utrzymania potencjału spoczynkowego

in all 86 billion neurons

w 86 miliardach neuronów

means that little energy is left

oznacza, że mało energii zostaje

to propel signals down axons and across synapses,

na przewodzenie sygnałów wzdłuż aksonów i między synapsami,

the nerve discharges that actually get things done.

czyli rozładowanie, które jest siłą sprawczą.

Even if only a tiny percentage of neurons

Nawet przy niewielkim odsetku neuronów

fired in a given region at any one time,

pobudzonych jednocześnie w danym regionie,

the energy burden of generating spikes over the entire brain

obciążenie energetyczne wywołujące impulsy

w całym mózgu

would be unsustainable.

nie przetrwałoby na długą metę.

Tu wkracza wydajność energetyczna.

Here's where energy efficiency comes in.

Letting just a small proportion of cells signal at any one time,

Pozwalając niewielkiej części komórek

na jednoczesne przewodzenie,

known as sparse coding,

zwane kodowaniem rozproszonym,

uses the least energy,

zużywa najmniej energii

but carries the most information.

i przesyła najwięcej informacji.

Because the small number of signals

Niewielka liczba sygnałów

have thousands of possible paths by which to distribute themselves.

może rozchodzić się

tysiącami różnych ścieżek.

A drawback of sparse coding within a huge number of neurons

Wadą rozproszonego kodowania

pomiędzy wieloma neuronami

jest jego koszt.

is its cost.

Worse, if a big proportion of cells never fire,

Gorzej, gdyby duża część komórek nigdy nie została pobudzona,

then they are superfluous

and evolution should have jettisoned them long ago.

i powinny były wyginąć dawno temu w procesie ewolucji.

The solution is to find the optimum proportion of cells

Rozwiązaniem jest znalezienie

optymalnej ilości komórek,

that the brain can have active at once.

które mózg może pobudzać jednocześnie.

For maximum efficiency,

Dla maksymalnej wydajności

between 1% and 16% of cells should be active at any given moment.

od 1% do 16% komórek

powinno być jednocześnie pobudzanych.

This is the energy limit we have to live with

To limit energetyczny,

który musi istnieć,

in order to be conscious at all.

byśmy byli przytomni.

The need to conserve resources

Przez oszczędzanie zasobów

is the reason most of the brain's operations

większość aktywności mózgu

must happen outside of consciousness.

musi mieć miejsce poza świadomością.

It's why multitasking is a fool's errand.

Dlatego wielozadaniowość to daremny trud.

We simply lack the energy to do two things at once,

Brakuje nam energii, by robić dwie rzeczy na raz,

let alone three or five.

a co dopiero trzy czy pięć.

When we try, we do each task less well

Gdy próbujemy, wykonujemy je gorzej,

than if we had given it our full attention.

niż jakbyśmy skupili się nad jedną.

The numbers are against us.

Dane świadczą na naszą niekorzyść.

Mózg już jest inteligentny i potężny.

Your brain is already smart and powerful.

So powerful that it needs a lot of power to stay powerful.

Tak potężny, że potrzebuje mnóstwo mocy,

by takim być cały czas.

And so smart

I tak inteligenty, że ma plan

that it has built in an energy-efficiency plan.

wydajności energetycznej.

So don't let a fraudulent myth make you guilty

Nie pozwólcie, byście przez fałszywy mit

czuli się winni z powodu

about your supposedly lazy brain.

rzekomo leniwego mózgu.

Guilt would be a waste of energy.

Wina marnowałaby energię.

After all this,

A po tym wszystkim już wiecie,

don't you realize it's dumb to waste mental energy?

że niemądrze jest marnować

energię umysłu.

You have billions of power-hungry neurons to maintain.

Macie miliardy głodnych

neuronów do odżywiania.

So hop to it!

Więc do roboty!