The myth of Icarus and Daedalus - Amy Adkins

Mit o Ikarze i Dedalu - Amy Adkins

8,459,969 views ・ 2017-03-13

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Małgorzata Ciborska Korekta: Marta Grochowalska
00:07
In mythological ancient Greece,
0
7246
2140
W mitologicznej Grecji,
00:09
soaring above Crete on wings made from wax and feathers,
1
9386
4183
wysoko nad Kretą, na skrzydłach z wosku i piór
00:13
Icarus, the son of Daedalus, defied the laws of both man and nature.
2
13569
5777
unosił się Ikar, syn Dedala, rzucając wyzwanie prawom ludzi i natury.
00:19
Ignoring the warnings of his father, he rose higher and higher.
3
19346
3791
Nie bacząc na ostrzeżenia ojca, wznosił się coraz wyżej.
00:23
To witnesses on the ground, he looked like a god,
4
23137
3231
Dla patrzących z ziemi wyglądał jak bóg
00:26
and as he peered down from above, he felt like one, too.
5
26368
4309
i sam tak się czuł, widząc ich z góry.
00:30
But, in mythological ancient Greece,
6
30677
2210
Ale w mitologicznej Grecji
00:32
the line that separated god from man was absolute
7
32887
3750
nie można było przekroczyć granicy oddzielającej bogów od ludzi,
00:36
and the punishment for mortals who attempted to cross it was severe.
8
36637
4530
a śmiertelników, którzy się na to ważyli, spotykała surowa kara.
00:41
Such was the case for Icarus and Daedalus.
9
41167
3292
Tak też stało się z Ikarem i Dedalem.
00:44
Years before Icarus was born,
10
44459
2238
Na długo przed narodzeniem się Ikara,
00:46
his father Daedalus was highly regarded as a genius inventor,
11
46697
4121
Dedal był uważany za genialnego wynalazcę,
00:50
craftsman,
12
50818
751
rzemieślnika
00:51
and sculptor in his homeland of Athens.
13
51569
3870
i rzeźbiarza pracującego w rodzinnych Atenach.
00:55
He invented carpentry and all the tools used for it.
14
55439
4369
Wynalazł stolarstwo i wszystkie używane w nim narzędzia.
00:59
He designed the first bathhouse
15
59808
1922
Zaprojektował pierwszą łaźnię
01:01
and the first dance floor.
16
61730
1918
i parkiet taneczny.
01:03
He made sculptures so lifelike that Hercules mistook them for actual men.
17
63648
6170
Jego rzeźby tak przypomniały żywe istoty, że Herkules błędnie wziął je za ludzi.
01:09
Though skilled and celebrated, Daedalus was egotistical and jealous.
18
69818
5559
Dedal był utalentowany i słynny, ale też egoistyczny i zazdrosny.
01:15
Worried that his nephew was a more skillful craftsman,
19
75377
3212
Obawiając się, że siostrzeniec był lepszym rzemieślnikiem,
01:18
Daedalus murdered him.
20
78589
2265
zamordował go.
01:20
As punishment, Daedalus was banished from Athens and made his way to Crete.
21
80854
5524
Za karę został wygnany z Aten i udał się na Kretę.
01:26
Preceded by his storied reputation,
22
86378
2238
Cieszył się już wtedy tak wielką sławą,
01:28
Daedalus was welcomed with open arms by Crete's King Minos.
23
88616
4363
że król Minos, władca Krety, powitał go z otwartymi ramionami.
01:32
There, acting as the palace technical advisor,
24
92979
2579
Powierzono mu rolę doradcy technicznego w pałacu,
01:35
Daedalus continued to push the boundaries.
25
95558
3261
a Dedal ciągle przekraczał granice.
01:38
For the king's children,
26
98819
1310
Dla dzieci króla
01:40
he made mechanically animated toys that seemed alive.
27
100129
4430
zrobił mechaniczne zabawki, które poruszały się jak żywe.
01:44
He invented the ship's sail and mast, which gave humans control over the wind.
28
104559
5559
Wynalazł żagle i maszty, co pozwoliło ludziom okiełznać wiatr.
01:50
With every creation, Daedalus challenged human limitations
29
110118
3110
Każde dzieło Dedala rzucało wyzwanie ludzkim ograniczeniom,
01:53
that had so far kept mortals separate from gods,
30
113228
3740
które dotąd oddzielały ludzi od bogów,
01:56
until finally, he broke right through.
31
116968
3872
aż wreszcie granica została przekroczona.
02:00
King Minos's wife, Pasiphaë, had been cursed by the god Poseidon
32
120840
3760
Posejdon rzucił klątwę na żonę króla Minosa, Pazyfae,
02:04
to fall in love with the king's prized bull.
33
124600
4270
która zakochała się w cennym byku króla.
02:08
Under this spell, she asked Daedalus to help her seduce it.
34
128870
4459
Pod wpływem zaklęcia, poprosiła Dedala o pomoc w uwiedzeniu byka.
02:13
With characteristic audacity, he agreed.
35
133329
3600
Dedal, jak zwykle zuchwały, zgodził się.
02:16
Daedalus constructed a hollow wooden cow
36
136929
2873
Zbudował drewnianą krowę, pustą w środku
02:19
so realistic that it fooled the bull.
37
139802
3289
i tak realistyczną, że byk dał się nabrać.
02:23
With Pasiphaë hiding inside Daedalus's creation,
38
143091
3350
Pazyfae ukryła się wewnątrz krowy
02:26
she conceived and gave birth to the half-human half-bull minotaur.
39
146441
5724
i poczęła Minotaura, pół-człowieka, pół-byka.
02:32
This, of course, enraged the king
40
152165
2496
Król oczywiście wpadł we wściekłość
02:34
who blamed Daedalus for enabling such a horrible perversion of natural law.
41
154661
6294
i oskarżył Dedala o przyczynienie się do tak strasznego wynaturzenia.
02:40
As punishment, Daedalus was forced to construct an inescapable labyrinth
42
160955
4736
Dedal został zmuszony do zbudowania pod pałacem labiryntu dla Minotaura
02:45
beneath the palace for the minotaur.
43
165691
4203
z którego nie było ucieczki.
02:49
When it was finished, Minos then imprisoned Daedalus
44
169894
3068
Po ukończeniu budowy Minos uwięził Dedala
02:52
and his only son Icarus
45
172962
1989
wraz z jego jedynym synem, Ikarem,
02:54
within the top of the tallest tower on the island
46
174951
3759
na szczycie najwyższej wieży na wyspie,
02:58
where they were to remain for the rest of their lives.
47
178710
3375
gdzie ojciec i syn mieli pozostać po kres swoich dni.
03:02
But Daedalus was still a genius inventor.
48
182085
2625
Dedal nie utracił geniuszu wynalazcy.
03:04
While observing the birds that circled his prison,
49
184710
2601
Przyglądał się ptakom krążącym wokół więzienia
03:07
the means for escape became clear.
50
187311
2970
i wiedział już, jak uciec.
03:10
He and Icarus would fly away from their prison
51
190281
2790
Planował, że odlecą z Ikarem z więzienia,
03:13
as only birds or gods could do.
52
193071
3661
tak, jak zrobiłyby to ptaki lub bogowie.
03:16
Using feathers from the flocks that perched on the tower,
53
196732
2979
Dedal wykorzystał pióra ptaków, które gnieździły się na wieży,
03:19
and the wax from candles,
54
199711
2240
skleił je za pomocą wosku ze świec
03:21
Daedalus constructed two pairs of giant wings.
55
201951
4391
i sporządził dwie pary ogromnych skrzydeł.
03:26
As he strapped the wings to his son Icarus,
56
206342
2739
Przypinając skrzydła Ikarowi,
03:29
he gave a warning:
57
209081
1842
ostrzegł go,
03:30
flying too near the ocean would dampen the wings
58
210923
3919
żeby nie leciał zbyt blisko oceanu, bo skrzydła zrobią się wilgotne
03:34
and make them too heavy to use.
59
214842
2359
i za ciężkie, żeby unosić się w powietrzu.
03:37
Flying too near the sun,
60
217201
1921
Lot zbyt blisko słońca sprawi,
03:39
the heat would melt the wax and the wings would disintegrate.
61
219122
4680
że słoneczny żar stopi wosk i skrzydła rozpadną się na kawałki.
03:43
In either case, they surely would die.
62
223802
3390
W każdym z tych przypadków czekała ich pewna śmierć.
03:47
Therefore, the key to their escape would be in keeping to the middle.
63
227192
5386
Dlatego też kluczowy dla ucieczki był lot na umiarkowanej wysokości.
03:52
With the instructions clear, both men leapt from the tower.
64
232578
3975
Mężczyźni skoczyli z wieży, z tymi instrukcjami.
03:56
They were the first mortals ever to fly.
65
236553
3560
Byli pierwszymi śmiertelnikami, którzy wzbili się do lotu.
04:00
While Daedalus stayed carefully to the midway course,
66
240113
3210
Dedal był ostrożny i unosił się na umiarkowanej wysokości,
04:03
Icarus was overwhelmed with the ecstasy of flight
67
243323
4490
jednak Ikara ogarnęła ekstaza
04:07
and overcome with the feeling of divine power that came with it.
68
247813
5451
i uczucie boskiej mocy, którą poczuł w powietrzu.
04:13
Daedalus could only watch in horror as Icarus ascended higher and higher,
69
253264
5960
Kiedy Ikar wzbijał się coraz wyżej, Dedal mógł tylko patrzeć
04:19
powerless to change his son's dire fate.
70
259224
4199
w bezsilnym przerażeniu i niezdolny zmienić losu syna.
04:23
When the heat from the sun melted the wax on his wings,
71
263423
3750
Kiedy słoneczny żar stopił wosk na skrzydłach,
04:27
Icarus fell from the sky.
72
267173
2630
Ikar runął z nieba.
04:29
Just as Daedalus had many times ignored
73
269803
2391
Tak jak Dedal wielokrotnie nie baczył
04:32
the consequences of defying the natural laws of mortal men
74
272194
4219
na skutki igrania z naturalnymi prawami rządzącymi śmiertelnikami,
04:36
in the service of his ego,
75
276413
2120
tylko po to, żeby służyć swojemu ego,
04:38
Icarus was also carried away by his own hubris.
76
278533
5211
tak też Ikar dał się ponieść nieposkromionej pysze.
04:43
In the end,
77
283744
998
Ostatecznie
04:44
both men paid for their departure from the path of moderation dearly,
78
284742
4791
obaj drogo zapłacili za zbłądzenie ze ścieżki umiarkowania.
04:49
Icarus with his life
79
289533
1601
Ikar okupił to własnym życiem,
04:51
and Daedalus with his regret.
80
291134
2709
a Dedal zapłacił żalem po stracie syna.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7