Who was the world's first author? - Soraya Field Fiorio

Vertaald door: Lara Van Thuyne Nagekeken door: Axel Saffran

4,300 years ago in ancient Sumer,

4300 jaar geleden werd in het oude Soemer

the most powerful person in the city of Ur was banished to wander the vast desert.

de machtigste mens uit de stad Ur verjaagd naar een zwervend bestaan in de woestijn.

Her name was Enheduanna.

Haar naam was Enheduanna.

She was the high priestess of the moon god and history’s first known author.

Ze was de hogepriesteres van de maangod en de eerste gekende auteur ooit.

By the time of her exile, she had written 42 hymns and three epic poems—

Bij haar verbanning had ze al 42 hymnen en drie heldendichten geschreven.

and Sumer hadn’t heard the last of her.

En Soemer was nog niet van haar af.

Enheduanna lived 1,700 years before Sappho,

Enheduanna leefde 1700 jaar voor Sappho,

1,500 years before Homer,

1500 jaar voor Homeros,

and about 500 years before the biblical patriarch Abraham.

en ongeveer 500 jaar voor de Bijbelse aartsvader Abraham.

She was born in Mesopotamia, the land between the Tigris and Euphrates rivers,

Ze werd geboren in Mesopotamië, het land tussen de Tigris en Eufraat,

and the birthplace of the first cities and high cultures.

en de bakermat van de eerste steden en de eerste hoge beschavingen.

Her father was King Sargon the Great, history’s first empire builder,

Haar vader was koning Sargon de Grote, de eerste stichter van een groot rijk.

who conquered the independent city-states of Mesopotamia under a unified banner.

Hij verenigde de onafhankelijke stadstaten van Mesopotamië tot één rijk.

Sargon was a northern Semite who spoke Akkadian,

Sargon was een Noord-Semiet die Akkadisch sprak.

and the older Sumerian cities in the south viewed him as a foreign invader.

De oudere Soemerische steden in het zuiden zagen hem als een vreemde indringer.

They frequently revolted to regain their independence,

Ze kwamen vaak in opstand om hun onafhankelijkheid terug te eisen,

fracturing his new dynasty.

en ondermijnden zo zijn nieuwe dynastie.

To bridge the gap between cultures,

Om de kloof tussen de culturen te dichten

Sargon appointed his only daughter, Enheduanna, as high priestess

benoemde Sargon zijn enige dochter Enheduanna, tot hogepriesteres

in the empire’s most important temple.

in de voornaamste tempel van het rijk.

Female royalty traditionally served religious roles,

Vrouwelijke adel bekleedde gewoonlijk religieuze functies.

and she was educated to read and write in both Sumerian and Akkadian,

Ze had leren lezen en schrijven in zowel Soemerisch als Akkadisch,

and make mathematical calculations.

en kon ook berekeningen maken.

The world's first writing started in Sumer as a system of accounting,

Het eerste schriftsysteem werd in Soemer vooral gebruikt voor boekhouding.

allowing merchants to communicate over long distances with traders abroad.

Het liet kooplui toe over lange afstanden te communiceren met andere handelaars.

Their pictogram system of record keeping developed into a script

Dit pictogrammensysteem ontwikkelde zich tot een schrift,

about 300 years before Enheduanna’s birth.

ongeveer 300 jaar voor Enheduanna's geboorte.

This early writing style, called cuneiform,

Bij dit vroege schrijfsysteem, spijkerschrift genoemd,

was written with a reed stylus pressed into soft clay to make wedge-shaped marks.

maakte men met een rieten stylus spijkervormige inkepingen in zachte klei.

But until Enheduanna,

Maar vóór Enheduanna

this writing mostly took the form of record keeping and transcription,

gebruikte men dit schrift enkel voor boekhouding en afschriften,

rather than original works attributable to individual writers.

en niet voor originele werken, toe te schrijven aan individuele auteurs.

Enheduanna’s Ur was a city of 34,000 people with narrow streets,

Enheduanna's Ur was een stad van 34.000 inwoners

met smalle straten, stenen huizen met etages,

multi-storied brick homes, granaries, and irrigation.

graansilo's en irrigatie.

As high priestess, Enheduanna managed grain storage for the city,

Als hogepriesteres beheerde Enheduanna de graanopslag voor de stad,

oversaw hundreds of temple workers, interpreted sacred dreams,

gaf leiding aan honderden tempelwerkers, verklaarde heilige visioenen,

and presided over the monthly new moon festival

en leidde de maandelijkse viering van de nieuwe maan

and rituals celebrating the equinoxes.

en de rituelen ter viering van de equinox.

Enheduanna set about unifying the older Sumerian culture

Enheduanna begon met het eenmaken van de oudere Soemerische cultuur

with the newer Akkadian civilization.

en de nieuwere Akkadische beschaving.

To accomplish this, she wrote 42 religious hymns

Om dat te bewerkstelligen schreef ze 42 religieuze hymnes

that combined both mythologies.

die beide mythologieën samenbrachten.

Each Mesopotamian city was ruled by a patron deity,

Elke Mesopotamische stad had een beschermgod.

so her hymns were dedicated to the ruling god of each major city.

Haar hymnes waren dus gewijd aan de beschermgoden van elke grote stad.

She praised the city’s temple, glorified the god’s attributes,

Ze eerde de tempel van de stad, hemelde de kenmerken van de goden op,

and explained the god’s relationship to other deities within the pantheon.

en beschreef de relatie van de godheid tot de andere goden in het pantheon.

In her writing, she humanized the once aloof gods—

In haar werken vermenselijkte ze de ooit zo afstandelijke goden --

now they suffered, fought, loved, and responded to human pleading.

nu zagen ze af, vochten ze, beminden ze en aanhoorden ze de menselijke gebeden.

Enheduanna’s most valuable literary contribution

Enheduanna's waardevolste literaire bijdrage

was the poetry she wrote to Inanna, goddess of war and desire,

was de poëzie die ze schreef voor Inanna, godin van oorlog en verlangen,

the divinely chaotic energy that gives spark to the universe.

de goddelijke chaotische energie die het universum levenskracht geeft.

Inanna delighted in all forms of sexual expression

Inanna had plezier in alle vormen van seksuele expressie

and was considered so powerful that she transcended gender boundaries,

en werd gezien als zo machtig dat ze de geslachtsgrenzen oversteeg.

as did her earthly attendants, who could be prostitutes, eunuchs or cross-dressers.

Ook haar aardse dienaars konden prostituee, eunuch of travestiet zijn.

Enheduanna placed Inanna at the top of the pantheon as the most powerful deity.

Enheduanna plaatste Indanna bovenaan het pantheon als machtigste god.

Her odes to Inanna mark the first time an author writes using the pronoun “I,”

Haar odes aan Inanna zijn de eerste werken geschreven vanuit de 'ik'-persoon,

and the first time writing is used to explore deep, private emotions.

en de eerste werken geschreven om diepe, individuele emoties te uiten.

After the death of Enheduanna’s father, King Sargon,

Na de dood van haar vader, koning Sargon,

a general took advantage of the power vacuum and staged a coup.

profiteerde een generaal van het machtsvacuüm en pleegde een coup.

As a powerful member of the ruling family, Enheduanna was a target,

Als machtig lid van de koninklijke familie was Enheduanna een doelwit.

and the general exiled her from Ur.

De generaal verbande haar uit Ur.

Her nephew, the legendary Sumerian king Naram-Sin,

Haar neefje, de legendarische Soemerische koning Naram-Sin,

ultimately crushed the uprising and restored his aunt as high priestess.

sloeg de opstand uiteindelijk neer, en herstelde de positie van zijn tante.

In total, Enheduanna served as high priestess for 40 years.

In totaal was Enheduanna gedurende 40 jaar hogepriesteres.

After her death, she became a minor deity,

Na haar dood werd ze aanbeden als een kleine godheid,

and her poetry was copied, studied, and performed throughout the empire

en haar poëzie werd gekopieerd, bestudeerd en opgevoerd in heel het rijk

for over 500 years.

gedurende meer dan 500 jaar.

Her poems influenced the Hebrew Old Testament,

Haar gedichten beïnvloedden het Hebreeuwse Oude Testament,

the epics of Homer, and Christian hymns.

de epen van Homeros en christelijke hymnes.

Today, Enheduanna’s legacy still exists,

Tot op vandaag houdt Enheduanna's erfenis stand,

on clay tablets that have stood the test of time.

op kleitabletten die de tand des tijds weerstaan hebben.