Is there a limit to technological progress? - Clément Vidal

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

Many generations have felt they’ve reached the pinnacle

မျိုးဆက်များစွာဟာ နည်းပညာဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုရဲ့

of technological advancement.

အထွတ်အထိပ်ကို ရောက်နေပြီလို့ ခံစားခဲ့ရတယ်။

Yet look back 100 years and the technologies we take for granted today

ဒါပေမဲ့ အနှစ် ၁၀၀ ကို ပြန်ကြည့်ရင်၊ ဒီနေ့ ပေါ့ပေါ့တန်တန် သဘောထားတဲ့ နည်းပညာတွေဟာ

would seem like impossible magic.

မဖြစ်နိုင်တဲ့ မှော်ဆန်မှုလို့ထင်ရမှာပါ။

So will there be a point where we reach an actual limit of technological progress?

ဒါဆို တကယ့် နည်းပညာ တိုးတက်မှု အကန့်အသတ် တစ်ခုကို ရောက်ရှိတဲ့ နေရာတစ်ခု ရှိမှာလား။

And if so, are we anywhere near that limit now?

ဒီလိုဆို၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ  ဒီအကန့်အသတ်နဲ့ နီးတဲ့ တစ်နေရာရာမှာလား။

Half a century ago, Russian astronomer Nikolai Kardashev was asking

လွန်ခဲ့တဲ့ ရာစုဝက်က ရုရှား နက္ခတ္တပညာရှင် Nikolai Kardashev က နည်းပညာ တိုးတက်မှုကို

similar questions when he came up with a way to measure technological progress;

တိုင်းတာဖို့ နည်းလမ်းတစ်ခု ရလာခဲ့စဉ်က အလားတူ မေးခွန်းတွေ မေးနေခဲ့တာပါ။

even when we have no idea exactly what it might look like.

ဘယ်လိုဖြစ်မယ်ဆိုတာ အတိအကျ မသိရင်တောင်ပေါ့။

Anything we do in the future will require energy.

အနာဂတ်မှာ ကျွန်တော်တို့ လုပ်တာတိုင်းက  စွမ်းအင်လိုအပ်မှာပါ။

So Kardashev’s scale classifies potential civilizations,

ဒါကြောင့် Kardashev's Scale က စကြဝဠာထဲက ဂြိုဟ်သား ယဉ်ကျေးမှုဖြစ်စေ၊

whether alien civilizations out there in the universe or our own,

ကျွန်တော်တို့ စကြဝဠာဖြစ်စေ၊ အလားအလာရှိတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေကို

into three levels based on energy consumption.

စွမ်းအင် သုံးစွဲမှုကို အခြေခံတဲ့ အဆင့် သုံးခုအဖြစ် အမျိုးအစားခွဲထားတယ်။

The tiny amount of energy we currently consume pales

လောလောဆယ် ကျွန်တော်တို့ သုံးစွဲနေတဲ့ စွမ်းအင်အနည်းငယ်က

next to what we leave untapped.

အသုံးမပြုဘဲထားတာလောက် အရေးပါပုံမရဘူး။

A type I, or planetary civilization, can access all the energy resources

အမျိုးအစား ၁ သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှုက ၎င်းရဲ့ နေရပ် ဂြိုဟ်ရဲ့ စွမ်းအင်

of its home planet.

ရင်းမြစ်အားလုံးကို သုံးစွဲခွင့်ရတယ်။

In our case, this is the 174,000 terawatts

ကျွန်တော်တို့အဖြစ်မှာ၊ ဒါက ကမ္ဘာမြေက နေကနေ ရရှိတဲ့

Earth receives from the sun.

၁၇၄,၀၀၀ တယ်ရာဝပ်ပါ။

We currently only harness about 15 terawatts of it,

လောလောဆယ် ကျွန်တော်တို့ဟာ ၁၅ တယ်ရာဝပ်လောက်ကိုပဲ အသုံးချနေတာပါ။

အများစုက ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေထဲမှာ လှောင် ထားတဲ့ နေစွမ်းအင်ကို လောင်ကျွမ်းစေတာပါ။  

mostly by burning solar energy stored in fossil fuels.

To approach becoming a type I civilization,

ယဉ်ကျေးမှု အမျိုးအစား ၁ ဖြစ်လာဖို့

we would need to capture solar energy more directly and efficiently

ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကို ဆိုလာပြားတွေနဲ့ ဖုံးအုပ်ရင်း နေစွမ်းအင်ကို

by covering the planet with solar panels.

ပိုတိုက်ရိုက်နဲ့ ထိရောက်စွာ ဖမ်းယူဖို့လိုတယ်။

Based on the most optimistic models,

အပြုသဘောအဖြစ်ဆုံး ပုံစံတွေကို အခြေခံကာ

we might get there within just four centuries.

ရာစုနှစ်လေးခုအတွင်း ကျွန်တော်တို့ အဲဒီကို ရောက်နိုင်တယ်။

What would be next?

နောက်ထပ် ဘာဖြစ်မလဲ။

Well, the Earth only gets a sliver of the sun’s energy,

ကျန်ရှိတဲ့ ယော့တာဝပ် ၄၀၀ ကို အသုံးမဝင်တဲ့ နေရာမှာ ဖြုန်းတီးပေမဲ့၊

while the rest of its 400 yottawatts is wasted in dead space.

ကမ္ဘာက နေစွမ်းအင်ရဲ့ အစတစ်စပဲ ရရှိတာပါ။

But a type II, or stellar civilization,

ဒါပေမဲ့ အမျိုးအစား ၂ ဒါမှမဟုတ် ကြယ်တာရာ ယဉ်ကျေးမှုက

would make the most of its home stars energy.

၎င်းရဲ့ နေရပ် ကြယ်တွေရဲ့ စွမ်းအင်ကို အကောင်းဆုံး အသုံးချမှာပါ။

Instead of installing solar panels around a planet,

ဆိုလာပြားတွေကို ဂြိုဟ်တစ်လုံး ပတ်လည်မှာ တပ်ဆင်တာအစား၊

a type II civilization would install them directly orbiting its star,

အမျိုးအစား ၂ ယဉ်ကျေးမှုက ဒါတွေကို ၎င်းရဲ့ ကြယ်ကို တိုက်ရိုက် လှည်ပတ်မှုမှာတပ်မှာပါ၊

forming a theoretical structure called a Dyson sphere.

Dyson စက်လုံးလို့ခေါ်တဲ့ အယူအဆဆိုင်ရာ တည်ဆောက်ပုံကို ဖွဲ့စည်းတာပါ။

And the third step, a type III civilization,

တတိယအဆင့်၊ အမျိုးအစား ၃ ယဉ်ကျေးမှုက

would harness all the energy of its home galaxy.

၎င်းရဲ့နေရပ် ဂလက်ဆီရဲ့ စွမ်းအင် အားလုံးကို အသုံးချမှာပါ။

ဒါပေမဲ့ တိုးတက်မှုကို ဆန့်ကျင်ဘက် နည်းနဲ့လည်း စဉ်းစားလို့ရတယ်။

But we can also think of progress in the opposite way.

How small can we go?

ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လောက် သေးငယ်သွားနိုင်သလဲ။

To that end, British cosmologist John Barrow,

ဗြိတိသျှ စကြဝဠာဗေဒပညာရှင်၊ John Barrow က

classified civilizations by the size of objects they control.

ယဉ်ကျေးမှုတွေကို ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်တဲ့ အရာဝတ္ထုတွေရဲ့ အရွယ်အရ၊ အမျိုးအစားခွဲတယ်။

That ranges from mechanical structures at our own scale,

ဒါက ကိုယ်ပိုင် အတိုင်းအတာမှာ စက်ပိုင်း တည်ဆောက်ပုံတွေကနေ၊

to the building blocks of our own biology, down to unlocking atoms themselves.

ကိုယ်ပိုင်ဇီဝဗေဒ အခြေခံတွေအထိ ၊အက်တမ်တွေ ကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ဖော်ထုတ်တာအထိပါ။

We’ve currently touched the atomic level,

ကျွန်တော်တို့ ထိန်းချုပ်မှုက အကန့်အသတ် ရှိနေသေးပေမဲ့၊

though our control remains limited.

လောလောဆယ်မှာတော့ အက်တမ်အဆင့်ကို ထိမိနေတယ်။

But we potentially could go much smaller in the future.

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ အနာဂတ်မှာ ပိုသေးငယ်လာနိုင်လောက်တယ်။

To get a sense of the extent to which that’s true,

ဒါက မှန်တယ်ဆိုတဲ့ အတိုင်းအတာကို သိနိုင်ဖို့

the observable universe is 26 orders of magnitude

လေ့လာလို့ရတဲ့ စကြဝဠာဟာ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ထက်

larger than a human body.

ပိုကြီးတဲ့ ပမာဏ ၂၆ ဆပါ။

That means if you zoomed out by a factor of 10, 26 times,

ဆိုလိုတာက သင်ဟာ ၁၀ ဆ၊ ၂၆ ဆရဲ့   ဆခွဲကိန်းအရ ချဲ့လိုက်ရင်၊

you’d be at the scale of the universe.

သင်ဟာ စကြဝဠာရဲ့ အတိုင်းအတာမှာ ရှိနေမှာပါ။

But to reach the minimum length scale known as the Planck length,

ဒါပေမဲ့ Planck အလျားလို့ လူသိများတဲ့ အနည်းဆုံးအလျားကို ရောက်ရှိဖို့

you would need to zoom in 35 times.

သင်ဟာ ၃၅ ဆ ချဲ့ဖို့လိုမှာပါ။

As physicist Richard Feynman once said,

ရူပဗေဒပညာရှင်၊ Richard Feynman တစ်ခါက ပြောခဲ့သလို

there’s plenty of room at the bottom.

အောက်ခြေမှာ နေရာ အများကြီးရှိပါတယ်။

Instead of one or the other, it’s likely that our civilization

တစ်ခု ဒါမဟုတ် အခြားတစ်ခု အစား ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုက

will continue to develop along both Kardashev and Barrow scales.

Kardashev နဲ့ Barrow Scales နှစ်ခုစလုံး နဲ့အတူ ဆက်လက် တိုးတက်လာစေလောက်တယ်။

Precision on a smaller scale lets us use energy more efficiently

သေးငယ်တဲ့ အတိုင်းအတာတစ်ခုပေါ်က တိကျမှုက စွမ်းအင်ကို ပိုထိရောက်စွာ အသုံးပြုစေပြီး

and unlocks new energy sources like nuclear fusion or even antimatter.

နျူကလီးယားပေါင်းစပ်မှုဒါမှမဟုတ်antimatter လို စွမ်းအင်ရင်းမြစ်အသစ်တွေကိုဖွင့်ပေးတယ်။

And this increased energy lets us expand and build on a larger scale.

ဒီတိုးလာတဲ့ စွမ်းအင်က ပိုကြီးမားတဲ့ အတိုင်းအတာမှာ တိုးချဲ့တည်ဆောက်ခွင့်ပေးတယ်။

A truly advanced civilization then would harness both stellar energy

ဒီနောက် တကယ့် အဆင့်မြင့် ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုက ကြယ်တာရာ စွမ်းအင်နဲ့ ပရမာဏုမြူ

and subatomic technologies.

နည်းပညာ နှစ်မျိုးစလုံးကို အသုံးချမှာပါ။

But these predictions weren't made just for us humans.

ဒါပေမဲ့၊ ဒီခန့်မှန်းချက်တွေက လူသားတွေအတွက်ပဲ မဟုတ်ဘူး။

ဒါတွေက စကြဝဠာထဲက  အသိဉာဏ်ရှိတဲ့ သက်ရှိကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြေရှိတဲ့

They double as a possible means of detecting intelligent life

in the universe.

နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် နှစ်ဆတိုးစေတယ်။

If we find a Dyson sphere around a distant star,

အဝေးက ကြယ်တစ်လုံးနားမှာ Dyson စက်လုံးကို တွေ့ရင်၊

that's a pretty compelling sign of life.

ဒါက သက်ရှိရဲ့ အတော်လေး စိတ်ဝင်စားစရာ လက္ခဏာတစ်ခုပါ။

Or what if instead of a structure that passively soaked up

ဒါမှမဟုတ် အပင်တစ်ပင်လို ကြယ်တစ်လုံးရဲ့ စွမ်းအင်အားလုံးကို

all of a star’s energy like a plant,

မလှုပ်မရှားး စုပ်ယူတဲ့ တည်ဆောက်ပုံအစား၊

an alien civilization built one that actively sucked the energy

ငှက်ပိတုန်းလို ကြယ်ထဲက စွမ်းအင်ကို တက်ကြွစွာ စုပ်ယူတဲ့

out of the star like a hummingbird?

ဂြိုဟ်သား ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခု တည်ဆောက်ရင်ကော။

Frighteningly enough, we’ve observed super dense celestial bodies

ထိတ်လန့်စရာ အများကြီး ပိုကြီးတဲ့ ကြယ် တစ်လုံးထဲကစွမ်းအင်ကို ထုတ်ယူတဲ့ ဂြိုဟ်ရဲ့

about the size of a planet that drain energy out of a much bigger star.

အရွယ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးအလွန် ထူထဲတဲ့ အာကာသ အစုအဝေးတွေကို ကျွန်တော်တို့ လေ့လာခဲ့တယ်။

It would be much too premature to conclude that this is evidence of life

ဒါက စကြဝဠာထဲက  သက်ရှိတွေရဲ့ အထောက်အထားလို့ ကောက်ချက်ချဖို့  

in the universe.

စောလွန်းပါသေးတယ်။

There are also explanations for these observations

ဒီလေ့လာချက်တွေအတွက် ဂြိုဟ်သားတွေရဲ့သက်ရှိပုံစံတွေ

that don’t involve alien life forms.

မပါဝင်တဲ့ ရှင်းပြချက်တွေလည်း ရှိတယ်။

But that doesn’t stop us from asking: what if?

ဒါပေမဲ့ ဒါက “ဆိုရင်ကော” လို့ ကျွန်တော်တို့ မေးဖို့ မတားဆီးပါဘူး။