Is there a limit to technological progress? - Clément Vidal

Çeviri: Can Efesoy Gözden geçirme: Yunus Aşık

Many generations have felt they’ve reached the pinnacle

Birçok kuşak teknolojik ilerlemenin

of technological advancement.

zirvesine ulaştıklarını hissettiler

Yet look back 100 years and the technologies we take for granted today

ama yüz yıl öncesine bakın

ve bugün bize verilen teknoloji

would seem like impossible magic.

imkânsız bir sihir gibi gözükürdü.

So will there be a point where we reach an actual limit of technological progress?

Yani, teknolojik ilerlemenin

sınırına ulaştığımız bir nokta olacak mı?

And if so, are we anywhere near that limit now?

Olacaksa şu an limite yakın bir yerde miyiz?

Half a century ago, Russian astronomer Nikolai Kardashev was asking

Yarım yüzyıl önce,

Rus astronot Nikolai Kardashev, nasıl olacağına dair bir fikrimiz bile yokken

similar questions when he came up with a way to measure technological progress;

teknolojik ilerlemeyi hesaplamanın bir yolunu bulduğunda,

even when we have no idea exactly what it might look like.

benzer sorular soruyordu.

Anything we do in the future will require energy.

Gelecekte yaptığımız her şey enerji gerektirecek,

So Kardashev’s scale classifies potential civilizations,

yani Kardashev'in hesaplaması potansiyel uygarlıkları

whether alien civilizations out there in the universe or our own,

evrende ya da kendi medeniyetlerimizin dışında olsun ya da olmasın,

into three levels based on energy consumption.

enerji tüketimine dayalı üç seviyeye ayırır.

The tiny amount of energy we currently consume pales

Şu an kullandığımız ufacık enerji miktarı

next to what we leave untapped.

kullanılmamış bıraktığımızdan sonrakini sınırlandırır.

A type I, or planetary civilization, can access all the energy resources

Tür 1 ya da gezegensel uygarlık

kendi gezegeninin bütün enerji kaynaklarına erişebilir.

of its home planet.

In our case, this is the 174,000 terawatts

Bizim durumuzda, Güneş'ten Dünya'ya 174.000 terawatt ulaşır.

Earth receives from the sun.

We currently only harness about 15 terawatts of it,

Biz şu anda çoğunlukla fosil yakıtlarda depolanan güneş enerjisini yakarak

mostly by burning solar energy stored in fossil fuels.

onun sadece 15 terawatt kadarını kullanıyoruz

To approach becoming a type I civilization,

Tür 1 uygarlığı olmaya yaklaşmak için,

we would need to capture solar energy more directly and efficiently

gezegeni güneş panelleriyle kaplayarak

by covering the planet with solar panels.

güneş enerjisini daha direkt olarak ve daha etkili muhafaza etmemiz gerekirdi.

Based on the most optimistic models,

En iyimser modellere dayanırsak,

we might get there within just four centuries.

sadece 4 yüzyıl içerisinde oraya ulaşabiliriz.

What would be next?

Sonraki ne olurdu?

Well, the Earth only gets a sliver of the sun’s energy,

Geriye kalan 400 yottawatt uzay boşluğunda boşa harcanırken

while the rest of its 400 yottawatts is wasted in dead space.

Dünya Güneş'in enerjisinden sadece bir şerit alır.

But a type II, or stellar civilization,

Ama Tür 2 ya da yıldız uygarlığı

would make the most of its home stars energy.

onun çoğunu yıldızın kendi enerjisi yapardı.

Instead of installing solar panels around a planet,

Tür 2 uygarlığı gezegenin etrafına güneş panelleri kurmak yerine,

a type II civilization would install them directly orbiting its star,

Dyson küresi denilen teorik yapıyı oluşturarak

forming a theoretical structure called a Dyson sphere.

direkt yıldızını yörüngesine alarak kurardı.

Ya üçüncü adım?

And the third step, a type III civilization,

Tür 3 uygarlığı galaksisinin bütün enerjisini kullanırdı.

would harness all the energy of its home galaxy.

But we can also think of progress in the opposite way.

Ama ilerlemeyi ters şekilde de düşünebiliriz.

How small can we go?

Ne kadar küçülebiliriz?

To that end, British cosmologist John Barrow,

Bu amaçla, Britanyalı kozmoloji uzmanı John Barrow

classified civilizations by the size of objects they control.

uygarlıkları kontrol ettikleri objelerin boyutuna göre sınıflandırdı.

That ranges from mechanical structures at our own scale,

Kendi hesaplamamızdaki mekanik yapılardan

to the building blocks of our own biology, down to unlocking atoms themselves.

biyolojimizin yapı taşlarına,

atomu kendileri çözmeye kadar uzanır.

We’ve currently touched the atomic level,

Kontrolümüz limitli kalmasına rağmen son zamanlarda atom seviyesine değindik.

though our control remains limited.

But we potentially could go much smaller in the future.

Ama potansiyel olarak gelecekte daha küçülebiliriz.

To get a sense of the extent to which that’s true,

Doğru olan bir anlam ifade etmek gerekirse

the observable universe is 26 orders of magnitude

gözlemlenebilir evren bir insan vücudundan 260 kat daha geniştir.

larger than a human body.

That means if you zoomed out by a factor of 10, 26 times,

Bu 260 kat uzaklaştırsaydın

you’d be at the scale of the universe.

evrenin ölçüsünde olurdun demektir.

But to reach the minimum length scale known as the Planck length,

Ama Plack uzunluğu olarak bilinen minimum uzunluk ölçüsüne ulaşmak için

you would need to zoom in 35 times.

senin 35 kat yakınlaşman gerekirdi.

As physicist Richard Feynman once said,

Fizikçi Richard Feynman'ın bir zamanlar dediği gibi "Dipte çok oda var."

there’s plenty of room at the bottom.

bizim uygarlığımızın Kardashev ve Barrow ölçüleriyle

Instead of one or the other, it’s likely that our civilization

biri veya diğeri yerine,

will continue to develop along both Kardashev and Barrow scales.

gelişmeye devam etmesi muhtemeldir.

Precision on a smaller scale lets us use energy more efficiently

Daha küçük bir ölçekteki hassasiyet enerjiyi daha etkili kullanmamızı sağlar

and unlocks new energy sources like nuclear fusion or even antimatter.

ve nükleer füzyon veya hatta antimadde gibi

yeni enerji kaynaklarının kilidini açar.

And this increased energy lets us expand and build on a larger scale.

Bu artmış enerji yayılmamıza ve daha büyük oranda inşa etmemizi sağlar.

O zaman, gerçekten gelişmiş bir uygarlık

A truly advanced civilization then would harness both stellar energy

hem yıldız enerjisini hem de atom altı teknolojileri kullanırdı.

and subatomic technologies.

But these predictions weren't made just for us humans.

Ama bu tahminler sadece biz insanlar için yapılmadı.

They double as a possible means of detecting intelligent life

Evrende akıllı yaşamı bulmanın

olası yolları ikiye ayrılır.

in the universe.

If we find a Dyson sphere around a distant star,

Eğer uzak bir yıldızın etrafında Dyson küresini bulursak

that's a pretty compelling sign of life.

o oldukça ilgi uyandıran bir yaşam sinyalidir.

Or what if instead of a structure that passively soaked up

Ya pasif olarak yıldızın tüm enerjisini çeken

all of a star’s energy like a plant,

bitki gibi bir yapı yerine,

an alien civilization built one that actively sucked the energy

bir uzaylı uygarlığı enerjiyi yıldızın dışında bir şeyden emen

out of the star like a hummingbird?

sinek kuşu gibi bir tane yapsaydı.

Frighteningly enough, we’ve observed super dense celestial bodies

Korkutucu bir şekilde, gezegenin büyüklüğü hakkında

about the size of a planet that drain energy out of a much bigger star.

daha büyük bir yıldızdan enerjiyi dışarı boşaltan

süper yoğun gök cisimleri gözlemledik.

It would be much too premature to conclude that this is evidence of life

Bunu evrende yaşam olduğunun kanıtıdır diye

sonuçlandırmak için çok erken.

in the universe.

There are also explanations for these observations

Bu gözlemler hakkında uzaylı yaşam formlarını

that don’t involve alien life forms.

içermeyen açıklamalar da var.

But that doesn’t stop us from asking: what if?

Ama bu bizim “Farz edelim?” diye sormamızı durdurmaz.