Is there a limit to technological progress? - Clément Vidal

759,402 views ・ 2016-12-19

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Huong Nguyen Reviewer: Trang Thu Nguyễn
00:06
Many generations have felt they’ve reached the pinnacle
0
6579
2834
Nhiều thế hệ cho rằng họ đã đạt đến đỉnh điểm
00:09
of technological advancement.
1
9413
2166
trong sự tiến bộ của công nghệ
00:11
Yet look back 100 years and the technologies we take for granted today
2
11788
5083
Tuy nhiên khi nhìn lại 100 năm trước,
những kỹ thuật mà bây giờ chúng ta sẵn có
00:16
would seem like impossible magic.
3
16871
2375
từng được xem như một thứ ma thuật không tưởng.
00:19
So will there be a point where we reach an actual limit of technological progress?
4
19496
6458
Vậy liệu chúng ta sẽ chạm đến
giới hạn thật sự của tiến bộ công nghệ hay không?
00:26
And if so, are we anywhere near that limit now?
5
26538
3458
Nếu có, chúng ta có đang ở gần giới hạn đó hay không?
00:30
Half a century ago, Russian astronomer Nikolai Kardashev was asking
6
30954
4375
Khoảng nửa thế kỷ trước,
nhà thiên văn học Nikolai Kardashev người Nga đã đặt câu hỏi tương tự
00:35
similar questions when he came up with a way to measure technological progress;
7
35329
4583
khi ông tìm ra cách đo đạt sự phát triển của công nghệ,
00:40
even when we have no idea exactly what it might look like.
8
40162
3375
ngay cả khi chúng ta không thể biết chính xác nó là như thế nào.
00:44
Anything we do in the future will require energy.
9
44329
2917
Bất cứ việc gì chúng ta làm trong tương lai đều cần năng lượng,
00:47
So Kardashev’s scale classifies potential civilizations,
10
47662
3792
vì thế nên thang đo Kardashev đã phân loại những nền văn minh tiềm năng,
00:51
whether alien civilizations out there in the universe or our own,
11
51579
3625
dù là những nền văn minh xa lạ trong vũ trụ hay nền văn minh của chúng ta,
00:55
into three levels based on energy consumption.
12
55579
3417
thành ba cấp độ dựa vào mức tiêu hao năng lượng.
00:59
The tiny amount of energy we currently consume pales
13
59537
3334
Lượng năng lượng mà chúng ta đang sử dụng là rất nhỏ
01:02
next to what we leave untapped.
14
62871
1917
so với mức chúng ta có thể đạt đến.
01:04
A type I, or planetary civilization, can access all the energy resources
15
64954
5417
Loại I, hay "Nền văn minh hành tinh",
có thể tiếp cận tất cả nguồn năng lượng có trong hành tinh mẹ.
01:10
of its home planet.
16
70371
1542
01:12
In our case, this is the 174,000 terawatts
17
72038
4583
Trong trường hợp của chúng ta, trái đất nhận từ mặt trời 174000*10^12W.
01:16
Earth receives from the sun.
18
76621
1833
01:18
We currently only harness about 15 terawatts of it,
19
78746
3208
Chúng ta chỉ đang khai thác 15*10^12W,
01:22
mostly by burning solar energy stored in fossil fuels.
20
82163
3708
chủ yếu từ việc đốt cháy năng lượng mặt trời trong nguyên liệu hoá thạch.
01:26
To approach becoming a type I civilization,
21
86579
2584
Để trở thành nền văn minh loại I,
01:29
we would need to capture solar energy more directly and efficiently
22
89329
3792
chúng ta cần tận dụng nguồn năng lượng mặt trời trực tiếp và hiệu quả hơn
01:33
by covering the planet with solar panels.
23
93121
2708
bằng cách bao phủ pin điện quang xung quanh trái đất.
01:36
Based on the most optimistic models,
24
96371
2250
Dựa vào những mô hình lạc quan nhất,
01:38
we might get there within just four centuries.
25
98621
3000
chúng ta sẽ có thể làm được như vậy trong vòng 4 thế kỉ.
01:41
What would be next?
26
101871
1292
Điều tiếp theo sẽ là gì?
01:43
Well, the Earth only gets a sliver of the sun’s energy,
27
103163
3500
Trái đất chỉ nhận được một phần rất nhỏ năng lượng từ mặt trời,
01:46
while the rest of its 400 yottawatts is wasted in dead space.
28
106663
4333
4x10^26W năng lượng còn lại bị lãng phí trong không trung.
01:51
But a type II, or stellar civilization,
29
111371
2792
Tuy nhiên, nền văn minh loại II, còn gọi là "Nền văn minh tinh tú"
01:54
would make the most of its home stars energy.
30
114163
3125
có thể tận dụng tối đa nguồn năng lượng trong một ngôi sao.
01:57
Instead of installing solar panels around a planet,
31
117621
2958
Thay vì bao phủ pin điện quang xung quanh một hành tinh,
02:00
a type II civilization would install them directly orbiting its star,
32
120579
5000
nền văn minh loại II sẽ trực tiếp đặt chúng quay quanh tinh cầu,
02:05
forming a theoretical structure called a Dyson sphere.
33
125579
3167
tạo ra một kết cấu mang tính lý thuyết mang tên quả cầu Dyson.
02:09
And the third step, a type III civilization,
34
129413
2833
Thế còn bước tiến thứ ba?
Nền văn minh loại III sẽ khai thác tất cả năng lượng trong toàn bộ thiên hà.
02:12
would harness all the energy of its home galaxy.
35
132371
3125
02:16
But we can also think of progress in the opposite way.
36
136538
2708
Nhưng chúng ta cũng có thể xét đến quá trình theo hướng ngược lại.
02:19
How small can we go?
37
139413
2750
Ta có thể khai thác năng lượng nhỏ đến mức nào?
Để đưa ra kết luận, nhà vũ trụ học người Anh John Barrow
02:22
To that end, British cosmologist John Barrow,
38
142329
2292
02:24
classified civilizations by the size of objects they control.
39
144621
4000
đã phân loại các nền văn minh bằng kích cỡ của những vật thể mà chúng điều khiển.
02:28
That ranges from mechanical structures at our own scale,
40
148954
3167
Từ kết cấu cơ khí theo tỷ lệ của chúng ta,
02:32
to the building blocks of our own biology, down to unlocking atoms themselves.
41
152121
4917
đến những khối cấu trúc thuộc về sinh học của chúng ta,
và cuối cùng là đến những nguyên tử.
02:37
We’ve currently touched the atomic level,
42
157288
2500
Chúng ta hiện đã đạt đến cấp độ nguyên tử, mặc dù tầm kiểm soát của còn giới hạn.
02:39
though our control remains limited.
43
159788
2041
02:42
But we potentially could go much smaller in the future.
44
162121
3292
Nhưng chúng ta có khả năng đạt tới mức phân cấp nhỏ hơn trong tương lai.
02:45
To get a sense of the extent to which that’s true,
45
165663
2625
Để hình dung được điều này,
02:48
the observable universe is 26 orders of magnitude
46
168288
4125
vũ trụ mà ta nhìn thấy có kích thước gấp 10^26 cơ thể con người.
02:52
larger than a human body.
47
172413
1666
02:54
That means if you zoomed out by a factor of 10, 26 times,
48
174288
4125
Nghĩa là nếu ta phóng to kích thước cơ thể người 10^26 lần,
02:58
you’d be at the scale of the universe.
49
178413
2291
ta sẽ đạt được kích thước tương đương với vũ trụ.
Nhưng để đạt được thang chia ngắn nhất, được gọi là chiều dài Planck,
03:01
But to reach the minimum length scale known as the Planck length,
50
181038
3750
03:05
you would need to zoom in 35 times.
51
185038
3333
ta cần thu nhỏ cơ thể người 35 lần.
03:08
As physicist Richard Feynman once said,
52
188371
2375
Nhà vật lý học Richard Feyman từng nói, "Còn rất nhiều khoảng trống ở dưới đáy."
03:10
there’s plenty of room at the bottom.
53
190746
2292
03:13
Instead of one or the other, it’s likely that our civilization
54
193371
3375
Thay vì 1 trong 2 nguyên lý trên,
nền văn minh của chúng ta có thể sẽ tiếp tục phát triển
03:16
will continue to develop along both Kardashev and Barrow scales.
55
196746
4500
theo cả hai phương pháp: thang Kardashev và thang Barrow.
03:21
Precision on a smaller scale lets us use energy more efficiently
56
201329
3917
Sự chính xác ở cấp độ vi mô giúp ta sử dụng năng lượng hiệu quả hơn
03:25
and unlocks new energy sources like nuclear fusion or even antimatter.
57
205246
4667
và khai thác nhiều nguồn năng lượng mới, như phản ứng tổng hợp hạt nhân,
hoặc phản vật chất.
03:30
And this increased energy lets us expand and build on a larger scale.
58
210288
4833
Sự gia tăng năng lượng này giúp ta mở rộng và phát triển ở cấp độ vĩ mô.
03:36
A truly advanced civilization then would harness both stellar energy
59
216163
4375
Một nền văn minh tiến bộ thực sự,
sẽ khai thác năng lượng từ những ngôi sao và từ các công nghệ hạ nguyên tử.
03:40
and subatomic technologies.
60
220538
1916
03:43
But these predictions weren't made just for us humans.
61
223079
2792
Những dự đoán này không chỉ dành cho loài người.
03:46
They double as a possible means of detecting intelligent life
62
226163
3500
Nó còn là phương tiện
để tìm ra những trí tuệ sống ngoài vũ trụ.
03:49
in the universe.
63
229663
1333
03:51
If we find a Dyson sphere around a distant star,
64
231121
3250
Nếu ta tìm được quả cầu Dyson ở một ngôi sao lân cận,
03:54
that's a pretty compelling sign of life.
65
234371
2083
đó là một dấu hiệu khá thuyết phục về sự sống.
03:56
Or what if instead of a structure that passively soaked up
66
236829
3375
Hoặc, thay vì có một cấu trúc hút đi nguồn năng lượng của ngôi sao một cách bị động,
04:00
all of a star’s energy like a plant,
67
240204
2292
như một loại thực vật,
04:02
an alien civilization built one that actively sucked the energy
68
242496
3875
một nền văn minh ngoại có thể tạo ra một kết cấu chủ động rút năng lượng từ vì sao
04:06
out of the star like a hummingbird?
69
246371
2167
như loài chim ruồi.
04:09
Frighteningly enough, we’ve observed super dense celestial bodies
70
249579
4167
Chúng ta từng quan sát được thiên thể cực đặc,
04:13
about the size of a planet that drain energy out of a much bigger star.
71
253746
4750
bằng kích thước của một hành tinh
và hút năng lượng của một ngôi sao lớn hơn nó.
04:18
It would be much too premature to conclude that this is evidence of life
72
258829
3417
Sẽ là quá sớm để kết luận
rằng đây là bằng chứng về sự sống ngoài hành tinh.
04:22
in the universe.
73
262246
1125
04:23
There are also explanations for these observations
74
263371
2417
Có nhiều lời lý giải về những quan sát này
04:25
that don’t involve alien life forms.
75
265788
2041
mà không bao gồm sự sống ngoài hành tinh.
04:27
But that doesn’t stop us from asking: what if?
76
267871
3042
Nhưng điều này không thể ngăn chúng ta tiếp tục hỏi: "Điều gì sẽ xảy ra nếu ... ?"
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7