What happened when the United States banned alcohol - Rod Phillips

709,577 views ・ 2020-07-09

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:06
On January 17, 1920, six armed men robbed a Chicago freight train.
0
6819
6563
၁၉၂၀ ဇန်နဝါရီ ၁၇ မှာ လက်နက်ကိုင် လူ ခြောက် ယောက်ဟာ ရှီကာဂို ကုန်တွဲကို လုယက်ခဲ့တယ်။
00:13
But it wasn’t money they were after.
1
13382
2374
ဒါပေမဲ့ သူတို့လိုက်နေတာက ငွေမဟုတ်ဘူး။
00:15
Less than one hour after spirits had become illegal
2
15756
3240
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတစ်လွှားမှာ အရက်တွေ တရားမဝင် ဖြစ်လာခဲ့ပြီး
00:18
throughout the United States,
3
18996
1437
တစ်နာရီမပြည့်ခင်မှာ
00:20
the robbers made off with thousands of dollars worth of whiskey.
4
20433
4355
ဓားပြတွေဟာ ဒေါ်လာ ထောင်ချီတန်တဲ့ ဝီစကီတွေနဲ့အတူ လစ်ပြေးသွားခဲ့တယ်။
00:24
It was a first taste of the unintended consequences of Prohibition.
5
24788
5250
ဒါကတော့ ပိတ်ပင်မှုကာလရဲ့ ရည်ရွယ်မထားတဲ့ အကျိုးဆက်တွေရဲ့ ပထမဆုံး အတွေ့အကြုံပါ။
00:30
The nationwide ban on the production and sale of alcohol in the United States
6
30038
4941
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ နိုင်ငံတစ်လွှား အရက် ထုတ်လုပ် ရောင်းချမှုကို တားမြစ်တာက
00:34
came on the heels of a similar ban in Russia
7
34979
2690
ပထမ ကမ္ဘာစစ်အတွင်း စစ်ရေးကာလ အစီအမံတစ်ရပ်အနေနဲ့ စခဲ့တဲ့
00:37
that started as a wartime measure during World War I.
8
37669
3530
ရုရှားမှာ အလားတူ တားမြစ်မှုက ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့်ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
00:41
But the view in the Western world of alcohol
9
41199
2790
ဒါပေမဲ့ အရက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အနောက်တိုင်း ကမ္ဘာ အမြင်မှာတော့
00:43
as a primary cause of social ills was much older.
10
43989
4381
လူမှု ပြဿနာတွေရဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်း အဖြစ်နဲ့က အတော်ကြီး ပိုရှေးကျပါတယ်။
00:48
It first gained traction during the Industrial Revolution
11
48370
3500
မြို့တွေထဲကို အလုပ်သမား လူဦးရေ အသစ်တွေ တဖွဲဖွဲဝင်လာခဲ့စဉ်
00:51
as new populations of workers poured into cities
12
51870
2880
စက်မှုတော်လှန်ရေး အတွင်းမှာ ပထမဆုံး လူကြိုက်များခဲ့ကာ
00:54
and men gathered in saloons to drink.
13
54750
2960
အမျိုးသားတွေဟာ သောက်ဖို့ သီခြားအခန်းတွေထဲမှာ စုမိကြတယ်။
00:57
By the 19th century, anti-drinking groups called temperance movements
14
57710
4145
၁၉ ရာစု မတိုင်ခင် အရက်သေစာ​ရှောင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုဆိုတဲ့ အရက်ဆန့်ကျင်တဲ့အဖွဲ့တွေ
01:01
began to appear in the United States and parts of Europe.
15
61855
3880
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနဲ့ ဥရောပရဲ့ အပိုင်းတွေမှာ စတင် ပေါ်ပေါက်လာတယ်။
01:05
Temperance groups believed that alcohol was the fundamental driver
16
65735
3650
အရက်သေစာရှောင်ကြဉ်ခြင်း အုပ်စုတွေဟာ အရက်ဟာ ဆင်းရဲမှု၊အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုလို
01:09
behind problems like poverty and domestic violence,
17
69385
3190
ပြဿနာတွေ နောက်ကွယ်က အခြေခံကျတဲ့ မောင်းနှင်အားလို့ ယုံကြည်ခဲ့ကြပြီး
01:12
and set out to convince governments of this.
18
72575
2940
အစိုးရတွေကို ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး စတင် စည်းရုံးခဲ့တယ်။
01:15
While some simply advocated moderate drinking,
19
75515
2690
တချို့က အသင့်အတင့် သောက်သုံးတာကို ထောက်ခံအားပေးကြပေမဲ့
01:18
many believed alcohol should be banned entirely.
20
78205
4000
အများမအပြားက အရက်ကို လုံးဝ တာမြစ်သင့်တယ်လို့ ယုံကြည်ကြတယ်။
01:22
These movements drew support from broad sectors of society.
21
82205
3490
လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ ကျယ်ပြန့်တဲ့လူ့မှုအဖွဲ့ ကဏ္ဍတွေကနေ ထောက်ခံမှု ယူတယ်။
01:25
Women’s organizations were active participants from the beginning,
22
85695
3580
အမျိုးသမီး အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ အစကနေ တက်ကြွတဲ့ ပါဝင်ဆောင်ရွက်သူတွေဖြစ်ခဲ့ကာ
01:29
arguing that alcohol made men neglect their families and abuse their wives.
23
89275
4904
အရက်က ယောကျ်ားတွေ မိသားစုတွေကိုဥပက္ခာပြုကာ ဇနီးသည်တွေကို နှိပ်စက်စေတယ်လို့ ဆိုတယ်။
01:34
Religious authorities, especially Protestants,
24
94179
2500
ဘာသာရေး အာဏာပိုင်တွေ အထူးသဖြင့် ပရိုတက်စတင့်ဝါဒီတွေက
01:36
denounced alcohol as leading to temptation and sin.
25
96679
3610
ဖြားယောင်းမှုနဲ့ အပြစ်ကို ဖြစ်စေတာအဖြစ် အရက်ကို ရှုတ်ချကြတယ်။
01:40
Progressive labor activists believed alcohol consumption
26
100289
3370
တိုးတက်ရေး အလုပ်သမား လှုပ်ရှားသူတွေက အရက် သုံးစွဲတာဟာ အလုပ်သမားတွေရဲ့
01:43
harmed workers’ ability to organize.
27
103659
2930
စည်းရုံနိုင်စွမ်းကို ထိခိုက်စေတယ်လို့ ယုံကြည်ကြတယ်။
01:46
Governments weren’t strangers to the idea of prohibition, either.
28
106589
3440
အစိုးရတွေဟာလည်း တားမြစ်မှု အယူအဆအတွက် အစိမ်းသက်သက်မဖြစ်ခဲ့ဘူး။
01:50
In the United States and Canada, white settlers introduced hard liquors
29
110029
3770
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနဲ့ ကနေဒါမှာ လူဖြူ အခြေချသူတွေဟာ ရမ်လို အရက်ပြင်းတွေနဲ့
01:53
like rum to Native communities,
30
113799
2380
ဒေသရင်း လူစုတွေ မိတ်ဆက်ပေးခဲ့ပြီး
01:56
then blamed alcohol for disrupting these communities—
31
116179
3030
နောက်တော့ တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်ခြင်းတွေရဲ့ အပျက်သဘော ရှုထောင့်တွေကနေ
01:59
though there were many other destructive aspects of their interactions.
32
119209
4097
အရက်က ဒီလူစုတွေကို ဖျက်လိုဖျက်ဆီး လုပ်တယ်လို့ အပြစ်တင်တယ်။
02:03
The American and Canadian governments banned the sale of alcohol
33
123306
3830
အမေရိကန်နဲ့ ကနေဒါ အစိုးရတွေဟာ ဒေသခံ လူမျိုးစုတွေနဲ့
02:07
to Native populations and on reservation land.
34
127136
3575
သီးသန့် နယ်မြေတွေမှာ အရက် ရောင်းချမှုကို တားမြစ်ခဲ့တယ်။
02:10
American temperance movements gained their first victories
35
130711
3031
အမေရိကန် အရက်ရှောင် လှုပ်ရှားမှု တွေဟာ ပထမဆုံးအောင်ပွဲတွေကို
02:13
at the state and local levels,
36
133742
2080
ပြည်နယ်နဲ့ဒေသတွင်း အဆင့်တွေမှာ ရခဲ့တယ်။
02:15
with Maine and several other states banning the sale and production of liquor
37
135822
4267
Maine နဲ့အတူ အခြားသော ပြည်နယ်များစွာဟာ ၁၈၅၀ နှစ်လွန်တွေမှာ အရက် ထုတ်လုပ်၊
02:20
in the 1850s.
38
140089
2020
ရောင်းချမှုကို တားမြစ်ခဲ့တယ်။
02:22
In 1919 the 18th Amendment to the US Constitution
39
142109
4000
၁၉၁၉ မှာ US အခြေခံဥပဒေမှာ ၁၈ ခုမြောက် ပြင်ဆင်ချက်က
02:26
banned the manufacture, sale, and transportation
40
146109
3330
အရက်ပါတဲ့ အဖျော် ယမကာတွေ အားလုံးရဲ့ ထုတ်လုပ်၊ ရောင်းချ၊
02:29
of all alcoholic beverages.
41
149439
2810
သယ်ယူပို့ဆောင်မှုကို တားမြစ်ခဲ့တယ်။
02:32
The amendment took effect a year later under the Volstead Act.
42
152249
3650
ပြင်ဆင်ချက်က Volstead Act အောက် တစ်နှစ်အကြာမှာ အသက်ဝင်ခဲ့တယ်။
02:35
Since the act did not ban personal consumption,
43
155899
3140
ဥပဒေက တစ်ဦးချင်း သုံးစွဲမှုကို မတားမြစ်ခဲ့တာကြောင့်
02:39
wealthy people took the opportunity to stock up while restaurants and bars
44
159039
4404
လူဖြူ စားသောက်ဆိုင်တွေနဲ့ ဘားတွေဟာ ကျန်နေတဲ့ ကုန်ကို အပူတပြင်း ရောင်းချိန်မှာ
02:43
rushed to sell their remaining supply.
45
163443
2740
လူချမ်းသာတွေက သိုလှောင်ဖို့ အခွင့်အလမ်းရခဲ့တယ်။
02:46
Workers lost their jobs as distilleries, breweries, and wineries closed down.
46
166183
5431
အရက်၊ဘီယာ၊ ဝိုင်ချက်စက်ရုံတွေ ပိတ်တော့ အလုပ်သမားတွေ အလုပ်ပြုတ်ခဲ့တယ်။
02:51
Meanwhile, organized crime groups rushed to meet the demand for alcohol,
47
171614
4809
တစ်ချိန်တည်းမှာ ရာဇဝတ်မှု အုပ်စုတွေက အရက်လိုအပ်မှုကို ကမန်းကတန်းဖြည့်ဆည်းတယ်။
02:56
establishing a lucrative black market in producing, smuggling,
48
176423
4059
ထုတ်လုပ်တာ ခိုးသွင်းတာ တရားမဝင် အရက်ရောင်းရာမှာ ဝင်ငွေကောင်းတဲ့
03:00
and selling illicit liquor.
49
180482
2500
မှောင်ခိုစျေးကွက်တစ်ခု တည်ဆောက်တယ်။
03:02
Often they worked side-by side with corrupt policemen
50
182982
3040
မကြာခဏ သူတို့ဟာ အကျင့်ပျက် ရဲတွေ၊ အစိုးရ အရာရှိတွေနဲ့
03:06
and government officials,
51
186022
1390
တွဲကာ အလုပ်လုပ်ခဲ့ကြတာပါ။
03:07
even bombing the 1928 primary election for Illinois state attorney
52
187412
4762
နိုင်ငံရေး ဂိုဏ်းကွဲမှု ထောက်ခံတဲ့အနေနဲ့ Illinois ပြည်နယ် ရှေ့နေချုပ်အတွက်
03:12
in support of a particular political faction.
53
192174
4173
၁၉၂၈ အဓိက ရွေးကောက်ပွဲကို ဗုံးခွဲတာတောင်လုပ်ခဲ့တယ်။
03:16
Tens of thousands of illegal bars, known as "speakeasies,"
54
196347
4034
"speakeasies" လို့ သိကြတဲ့ သိန်းချီတဲ့ တရားမဝင် ဘားတွေက
03:20
began serving alcohol.
55
200381
1640
အရက် စတင်ရောင်းခဲ့တယ်။
03:22
They ranged from dingy basement bars to elaborate dance-halls.
56
202021
3840
ညစ်ပတ်တဲ့ မြေအောက် တရားမဝင် ဘားတွေ ကနေ အနုစိတ် ကပွဲခန်းမတွေအထိပါ။
03:25
People could also make alcohol at home for their own consumption,
57
205861
3650
လူတွေဟာ ကိုယ်တိုင် သောက်သုံးမှုအတွက် အရက်ကို အိမ်မှာ ချက်တာ (သို့)
03:29
or obtain it legally with a doctor’s prescription or for religious purposes.
58
209511
5455
ဆရာဝန် ဆေးညွှန်း(သို့) ဘာသာရေးရည်ရွယ်ချက် အတွက် တရားမဝင် ရယူနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
03:34
To prevent industrial alcohol from being consumed,
59
214966
3114
လုပ်ငန်းသုံး အရက်ပျံကို သောက်သုံးခြင်းကနေ တားဆီးဖို့
03:38
the government required manufacturers to add harmful chemicals,
60
218080
4127
အစိုးရဟာ ဘေးဖြစ်စေတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေ ထည့်ဖို့ ထုတ်လုပ်သူတွေကို ပြဌာန်းခဲ့တာက
03:42
leading to thousands of poisoning deaths.
61
222207
3988
ထောင်ချီတဲ့ အဆိပ်သင့် သေဆုံးမှုတွေ ဖြစ်စေခဲ့တယ်။
03:46
We don’t know exactly how much people were drinking during Prohibition
62
226195
3690
ပိတ်ပင်တဲ့ ကာလအတွင်းမှာ လူတွေဘယ်လောက် အရက်သောက်နေခဲ့တာကိုအတိအကျ မသိဘူး။
03:49
because illegal alcohol wasn’t regulated or taxed.
63
229885
3310
အကြောင်းက တရားမဝင် အရက်ကို ထိန်းတာ(သို့) အခွန်ကောက်တာမရှိတာကြောင့်ပါ။
03:53
But by the late 1920s,
64
233195
1683
ဒါပေမဲ့ ၁၉၂၀ နှောင်းပိုင်းမှာ
03:54
it was clear that Prohibition had not brought the social improvements
65
234878
3740
ပိတ်ပင်မှုဟာ ၎င်းက ကတိပြုခဲ့တဲ့ လူမှုရေး တိုးတက်မှုတွေ မဖြစ်စေခဲ့တာ
03:58
it had promised.
66
238618
1200
ရှင်းလင်းလာခဲ့တယ်။
03:59
Instead it contributed to political corruption and organized crime
67
239818
4204
ဒီအစား ၎င်းက နိုင်ငံရေး အကျင့်ပျက်မှုနဲ့ လူစုဖွဲ့ ရာဇဝတ်မှုကို ဖြစ်စေခဲ့ပြီး
04:04
and was flouted by millions of citizens.
68
244022
2853
သန်းချီတဲ့ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ မထီမဲ့မြင်ပြုတာခံရတယ်။
04:06
At one raid on an Detroit beer hall, the local sheriff, mayor and a congressman
69
246875
5832
Detroit ဘီယာ ခန်းမကို ဝင်စီးမှုမှာ ရပ်ရွာ အရာရှိ၊မြို့တော်ဝန်နဲ့ လွှတ်တော် အမတ်ဟာ
04:12
were arrested for drinking.
70
252707
1930
အရက်သောက်လို့အဖမ်းခံရတယ်။
04:14
With the start of the Great Depression in 1929,
71
254637
3000
၁၉၂၉ စီးပွားရေးကပ်ကြီး စတင်မှုနဲ့အတူ
04:17
the government sorely needed the tax revenue from alcohol sales,
72
257637
4000
အစိုးရဟာ အရက်ရောင်းချမှုတွေကနေ အခွန်ငွေ လုံးဝ လိုအပ်ခဲ့ပြီး ပိတ်ပင်မှုကို
04:21
and believed that lifting Prohibition would stimulate the economy.
73
261637
3860
ဖြေလျှော့ပေးခြင်းက စီးပွားရေးကို နှိုးဆွပေးလိမ့်မယ်လို့ယုံကြည်ခဲ့တယ်။
04:25
In 1933, Congress passed the 21st Amendment repealing the 18th—
74
265497
5453
၁၉၃၃ မှာ ကွန်ဂရက်က အပြည့်အဝ ရုတ်သိမ်းဖို့ တစ်ခုတည်းသော ပြင်ဆင်ချက် ၁၈ ခုမြောက်ကို
04:30
the only amendment to be fully repealed.
75
270950
3850
အစားထိုးတဲ့ ၂၁ ခုမြောက် ပြင်ဆင်ချက်ကို အတည်ပြုခဲ့တယ်။
04:34
Members of the temperance movements
76
274800
1680
အရက်သေစာရှောင်ကြဉ်တဲ့ လှုပ်ရှားမှု
04:36
believed that alcohol was the root of society’s problems,
77
276480
3660
အဖွဲ့ဝင်တွေက အရက်ဟာ လူအဖွဲ့အစည်း ပြဿနာတွေရဲ့ ရင်းမြစ်လို့ ယုံကြည်ခဲ့ပေမဲ့
04:40
but the reality is more complicated.
78
280140
2490
လက်တွေ့မှာ ပိုရှုပ်ထွေးပါတယ်။
04:42
And while banning it completely didn’t work,
79
282630
2590
ဒါကို လုံးဝ တားမြစ်ခြင်းက အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့
04:45
the health and social impacts of alcohol remain concerns today.
80
285220
4941
အရက်ရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ လူမှုရေး သက်ရောက်မှု တွေ ဒီနေ့ ပူပန်စရာတွေ အဖြစ် ရှိနေကြဆဲပါ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7