Prohibition: Banning alcohol was a bad idea... - Rod Phillips

677,273 views ・ 2020-07-09

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Rysia Wand
00:06
On January 17, 1920, six armed men robbed a Chicago freight train.
0
6819
6563
17. stycznia 1920 roku sześciu ludzi obrabowało pociąg towarowy z Chicago.
00:13
But it wasn’t money they were after.
1
13382
2374
Jednak nie chodziło im o pieniądze.
00:15
Less than one hour after spirits had become illegal
2
15756
3240
W niespełna godzinę po zdelegalizowaniu alkoholu
00:18
throughout the United States,
3
18996
1437
w całych Stanach Zjednoczonych
00:20
the robbers made off with thousands of dollars worth of whiskey.
4
20433
4355
rabusie zniknęli z whisky wartą tysiące dolarów.
00:24
It was a first taste of the unintended consequences of Prohibition.
5
24788
5250
Był to zaledwie przedsmak niezamierzonych skutków prohibicji.
00:30
The nationwide ban on the production and sale of alcohol in the United States
6
30038
4941
Zakaz produkcji i sprzedaży alkoholu w USA
00:34
came on the heels of a similar ban in Russia
7
34979
2690
nastąpił tuż po podobnym zakazie w Rosji,
00:37
that started as a wartime measure during World War I.
8
37669
3530
gdzie obowiązywał na czas pierwszej wojny światowej.
00:41
But the view in the Western world of alcohol
9
41199
2790
Ale w świecie zachodnim postrzeganie alkoholu
00:43
as a primary cause of social ills was much older.
10
43989
4381
jako głównej przyczyny problemów społecznych miało dłuższą historię.
00:48
It first gained traction during the Industrial Revolution
11
48370
3500
Najpierw zyskało popularność podczas rewolucji przemysłowej,
00:51
as new populations of workers poured into cities
12
51870
2880
kiedy do miast napływały kolejne fale robotników,
00:54
and men gathered in saloons to drink.
13
54750
2960
a mężczyźni gromadnie pili w barach.
00:57
By the 19th century, anti-drinking groups called temperance movements
14
57710
4145
W XIX wieku grupy antyalkoholowe, znane jako ruch trzeźwości,
01:01
began to appear in the United States and parts of Europe.
15
61855
3880
pojawiły się w USA i miejscami w Europie.
01:05
Temperance groups believed that alcohol was the fundamental driver
16
65735
3650
Zwolennicy abstynencji uważali alkohol za źródło
01:09
behind problems like poverty and domestic violence,
17
69385
3190
problemów takich jak ubóstwo czy przemoc domowa
01:12
and set out to convince governments of this.
18
72575
2940
i postanowili przekonać o tym rząd.
01:15
While some simply advocated moderate drinking,
19
75515
2690
Niektórzy z nich namawiali do umiaru,
01:18
many believed alcohol should be banned entirely.
20
78205
4000
inni popierali całkowity zakaz alkoholu.
01:22
These movements drew support from broad sectors of society.
21
82205
3490
Ruch abstynencki zyskał szerokie poparcie.
01:25
Women’s organizations were active participants from the beginning,
22
85695
3580
Organizacje kobiece od początku aktywnie w nim uczestniczyły,
01:29
arguing that alcohol made men neglect their families and abuse their wives.
23
89275
4904
głosząc, że przez alkohol mężczyźni zaniedbują rodziny i źle traktują żony.
01:34
Religious authorities, especially Protestants,
24
94179
2500
Autorytety religijne, zwłaszcza protestanckie,
01:36
denounced alcohol as leading to temptation and sin.
25
96679
3610
potępiły alkohol jako drogę wiodącą do pokus i grzechu.
01:40
Progressive labor activists believed alcohol consumption
26
100289
3370
Postępowi działacze związkowi wierzyli, że konsumpcja alkoholu
01:43
harmed workers’ ability to organize.
27
103659
2930
przeszkadza robotnikom się zorganizować.
01:46
Governments weren’t strangers to the idea of prohibition, either.
28
106589
3440
Idea prohibicji nie była też obca rządom.
01:50
In the United States and Canada, white settlers introduced hard liquors
29
110029
3770
W USA i Kanadzie biali osadnicy wprowadzili mocne trunki,
01:53
like rum to Native communities,
30
113799
2380
takie jak rum, do rdzennych społeczności,
01:56
then blamed alcohol for disrupting these communities—
31
116179
3030
po czym winili alkohol za ich zniszczenie,
01:59
though there were many other destructive aspects of their interactions.
32
119209
4097
a było też wiele innych zgubnych aspektów tych interakcji.
02:03
The American and Canadian governments banned the sale of alcohol
33
123306
3830
Rządy Kanady i USA zabroniły sprzedaży alkoholu
02:07
to Native populations and on reservation land.
34
127136
3575
ludności tubylczej i na terenie rezerwatów.
02:10
American temperance movements gained their first victories
35
130711
3031
Amerykański ruch abstynencki odniósł pierwsze zwycięstwa
02:13
at the state and local levels,
36
133742
2080
na szczeblu stanowym i lokalnym.
02:15
with Maine and several other states banning the sale and production of liquor
37
135822
4267
Maine oraz kilka innych stanów zakazało sprzedaży i produkcji alkoholu
02:20
in the 1850s.
38
140089
2020
w latach 50. XIX wieku.
02:22
In 1919 the 18th Amendment to the US Constitution
39
142109
4000
W roku 1919 XVIII poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych
02:26
banned the manufacture, sale, and transportation
40
146109
3330
zakazała produkcji, sprzedaży i transportu
02:29
of all alcoholic beverages.
41
149439
2810
wszelkich napojów alkoholowych.
02:32
The amendment took effect a year later under the Volstead Act.
42
152249
3650
Rok później, jako ustawa Volsteada, poprawka weszła w życie.
02:35
Since the act did not ban personal consumption,
43
155899
3140
Ponieważ ustawa nie zakazała konsumpcji własnej,
02:39
wealthy people took the opportunity to stock up while restaurants and bars
44
159039
4404
bogaci skorzystali z szansy wykupienia zapasów
pospiesznie wyprzedawanych przez restauracje i bary.
02:43
rushed to sell their remaining supply.
45
163443
2740
02:46
Workers lost their jobs as distilleries, breweries, and wineries closed down.
46
166183
5431
Wraz z zamknięciem gorzelni, browarów i wytwórni win robotnicy tracili pracę.
02:51
Meanwhile, organized crime groups rushed to meet the demand for alcohol,
47
171614
4809
Tymczasem grupy przestępcze rzuciły się zaspokajać popyt na alkohol,
02:56
establishing a lucrative black market in producing, smuggling,
48
176423
4059
zakładając dochodowy czarny rynek produkcji, przemytu i sprzedaży
03:00
and selling illicit liquor.
49
180482
2500
nielegalnego alkoholu.
03:02
Often they worked side-by side with corrupt policemen
50
182982
3040
Często działali ramię w ramię ze skorumpowanymi policjantami
03:06
and government officials,
51
186022
1390
i urzędnikami państwowymi.
03:07
even bombing the 1928 primary election for Illinois state attorney
52
187412
4762
W 1928 roku zbombardowali nawet wybory prokuratora stanowego Illinois,
03:12
in support of a particular political faction.
53
192174
4173
aby poprzeć pewną frakcję polityczną.
03:16
Tens of thousands of illegal bars, known as "speakeasies,"
54
196347
4034
Dziesiątki tysięcy nielegalnych barów, tak zwanych "melin",
03:20
began serving alcohol.
55
200381
1640
zaczęły serwować alkohol.
03:22
They ranged from dingy basement bars to elaborate dance-halls.
56
202021
3840
Były tam zarówno obskurne piwnice jak i wyszukane dansingi.
03:25
People could also make alcohol at home for their own consumption,
57
205861
3650
Wolno też było wytwarzać alkohol w domu na własne potrzeby
03:29
or obtain it legally with a doctor’s prescription or for religious purposes.
58
209511
5455
lub legalnie nabyć na receptę, lub dla celów religijnych.
03:34
To prevent industrial alcohol from being consumed,
59
214966
3114
Aby zapobiec konsumpcji alkoholu przemysłowego
03:38
the government required manufacturers to add harmful chemicals,
60
218080
4127
rząd wymógł na producentach dodanie do niego szkodliwych chemikaliów,
03:42
leading to thousands of poisoning deaths.
61
222207
3988
co spowodowało tysiące zgonów z powodu zatrucia.
03:46
We don’t know exactly how much people were drinking during Prohibition
62
226195
3690
Dokładnie nie wiadomo, ile alkoholu pito podczas prohibicji,
03:49
because illegal alcohol wasn’t regulated or taxed.
63
229885
3310
ponieważ pokątny alkohol nie podlegał regulacjom ani opodatkowaniu.
03:53
But by the late 1920s,
64
233195
1683
Jednak pod koniec lat 1920.
03:54
it was clear that Prohibition had not brought the social improvements
65
234878
3740
stało się jasne, że prohibicja nie poprawiła warunków socjalnych,
03:58
it had promised.
66
238618
1200
jak obiecywała.
03:59
Instead it contributed to political corruption and organized crime
67
239818
4204
Zamiast tego przyczyniła się do korupcji i przestępczości zorganizowanej,
04:04
and was flouted by millions of citizens.
68
244022
2853
a miliony obywateli lekceważyły ją.
04:06
At one raid on an Detroit beer hall, the local sheriff, mayor and a congressman
69
246875
5832
Podczas nalotu na piwiarnię w Detroit szeryf, burmistrz i kongresmen
04:12
were arrested for drinking.
70
252707
1930
trafili do aresztu za picie.
04:14
With the start of the Great Depression in 1929,
71
254637
3000
Z nadejściem wielkiego kryzysu 1929 roku
04:17
the government sorely needed the tax revenue from alcohol sales,
72
257637
4000
rząd potrzebując wpływów podatkowych ze sprzedaży alkoholu uznał,
04:21
and believed that lifting Prohibition would stimulate the economy.
73
261637
3860
że zniesienie prohibicji ożywi gospodarkę.
04:25
In 1933, Congress passed the 21st Amendment repealing the 18th—
74
265497
5453
W 1923 roku XXI poprawką Kongres uchylił poprawkę XVIII,
04:30
the only amendment to be fully repealed.
75
270950
3850
nadal jedyną poprawkę, która została uchylona w całości.
04:34
Members of the temperance movements
76
274800
1680
Uczestnicy ruchu na rzecz trzeźwości
04:36
believed that alcohol was the root of society’s problems,
77
276480
3660
w alkoholu upatrywali źródło problemów społecznych,
04:40
but the reality is more complicated.
78
280140
2490
ale rzeczywistość jest bardziej złożona.
04:42
And while banning it completely didn’t work,
79
282630
2590
Choć całkowity zakaz okazał się fiaskiem,
04:45
the health and social impacts of alcohol remain concerns today.
80
285220
4941
alkohol wciąż stanowi problem zdrowotny i społeczny.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7