Prohibition: Banning alcohol was a bad idea... - Rod Phillips

Çeviri: Murat Mutlu Gözden geçirme: Esra Çakmak

On January 17, 1920, six armed men robbed a Chicago freight train.

17 Ocak 1920'de, altı silahlı adam bir Chicago yük treni soydu

But it wasn’t money they were after.

ama peşinde oldukları şey para değildi.

Less than one hour after spirits had become illegal

Alkollerin ABD'de yasa dışı hâle gelmesinden

throughout the United States,

bir saatten az bir süre sonra,

the robbers made off with thousands of dollars worth of whiskey.

soyguncular binlerce dolar değerinde viski çaldılar.

It was a first taste of the unintended consequences of Prohibition.

Yasaklamanın istenmeyen sonuçlarının ilk demleriydi.

The nationwide ban on the production and sale of alcohol in the United States

ABD'de ülke çapında alkol üretimi ve satışı yasağı

came on the heels of a similar ban in Russia

I. Dünya Savaşı sırasında, savaş zamanı tedbiri olarak başlayan

that started as a wartime measure during World War I.

Rusya'da benzer bir yasağın hemen ardından geldi.

But the view in the Western world of alcohol

Fakat Batı dünyasında alkolün

as a primary cause of social ills was much older.

sosyal hastalıkların birincil nedeni olduğu görüşü çok daha eskidir.

It first gained traction during the Industrial Revolution

İlk olarak Sanayi Devrimi sırasında,

as new populations of workers poured into cities

şehirlere akın eden yeni işçi nüfusu

and men gathered in saloons to drink.

ve içmek için salonlarda toplanan erkeklerden ilgi gördü.

By the 19th century, anti-drinking groups called temperance movements

19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'nın bazı bölgelerinde

began to appear in the United States and parts of Europe.

temferans akımı adı verilen içki karşıtı gruplar ortaya çıkmaya başladı.

Temperance groups believed that alcohol was the fundamental driver

Temferans grupları, alkolün yoksulluk ve aile içi şiddet gibi sorunların

behind problems like poverty and domestic violence,

temel itici gücü olduğuna inanmış

and set out to convince governments of this.

ve hükûmetleri buna ikna etmeye başlamıştır.

While some simply advocated moderate drinking,

Bazıları sadece ölçülü içmeyi savunurken

many believed alcohol should be banned entirely.

birçoğu alkolün tamamen yasaklanması gerektiğine inanıyordu.

These movements drew support from broad sectors of society.

Bu akımlar, toplumun geniş kesimlerinden destek aldı.

Women’s organizations were active participants from the beginning,

Kadın örgütleri, alkolün erkeklerin ailelerini ihmal etmeye

arguing that alcohol made men neglect their families and abuse their wives.

ve eşlerine kötü davranmalarına neden olduğunu öne sürerek

en başından beri akımın aktif katılımcılarıydı.

Religious authorities, especially Protestants,

Dini yetkililer, özellikle Protestanlar

denounced alcohol as leading to temptation and sin.

alkolü cezbedici olduğu ve günaha soktuğu için kınadılar.

Progressive labor activists believed alcohol consumption

Yenilikçi işçi eylemcileri, alkol tüketiminin

harmed workers’ ability to organize.

işçilerin örgütlenme yeteneğine zarar verdiğine inanıyorlardı.

Governments weren’t strangers to the idea of prohibition, either.

Hükûmetler de yasak fikrine yabancı değildi.

In the United States and Canada, white settlers introduced hard liquors

Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da beyaz göçmenler,

like rum to Native communities,

yerli topluluklara rom gibi sert içkiler tanıttılar,

then blamed alcohol for disrupting these communities—

daha sonra bu toplulukları bozduğu için alkolü suçladılar

though there were many other destructive aspects of their interactions.

ancak etkileşimlerinin birçok yıkıcı yönü vardı.

The American and Canadian governments banned the sale of alcohol

Amerikan ve Kanada hükûmetleri

yerli nüfusa ve rezervasyon arazisine alkol satışını yasakladı.

to Native populations and on reservation land.

American temperance movements gained their first victories

Amerikan temferans akımları, ilk zaferlerini

at the state and local levels,

Maine ve diğer bazı eyaletlerin 1850'lerde içki satışını ve üretimini yasaklamasıyla

with Maine and several other states banning the sale and production of liquor

eyalet ve yerel seviyelerde elde etti.

in the 1850s.

In 1919 the 18th Amendment to the US Constitution

1919'da ABD Anayasası'ndaki 18. değişiklik

banned the manufacture, sale, and transportation

tüm alkollü içeceklerin üretimini, satışını

of all alcoholic beverages.

ve taşınmasını yasakladı.

The amendment took effect a year later under the Volstead Act.

Yasa değişikliği, bir yıl sonra Volstead Yasası uyarınca yürürlüğe girdi.

Since the act did not ban personal consumption,

Yasa, kişisel tüketimi yasaklamadığından

zenginler stoklama fırsatı yakalarken

wealthy people took the opportunity to stock up while restaurants and bars

restoranlar ve barlar kalan tedarikleri satmak için aceleci davrandılar.

rushed to sell their remaining supply.

Workers lost their jobs as distilleries, breweries, and wineries closed down.

İçki fabrikaları, bira fabrikaları ve şarap imalathaneleri kapandığı için

işçiler işlerini kaybetti.

Meanwhile, organized crime groups rushed to meet the demand for alcohol,

Bu arada organize suç grupları,

yasa dışı içki üretimi, kaçakçılığı ve satışında

establishing a lucrative black market in producing, smuggling,

kazançlı bir karaborsa oluşturarak

alkol talebini karşılamak için aceleci davrandılar.

and selling illicit liquor.

Often they worked side-by side with corrupt policemen

Genellikle rüşvetçi polisler ve hükûmet yetkilileri ile yan yana çalıştılar.

and government officials,

even bombing the 1928 primary election for Illinois state attorney

Hatta belirli bir siyasi grubun yararına

Illinois eyalet avukatı için 1928 birincil seçimini bombaladılar.

in support of a particular political faction.

Tens of thousands of illegal bars, known as "speakeasies,"

"Gizli barlar" olarak bilinen on binlerce yasa dışı bar

began serving alcohol.

alkol servisine başladı.

They ranged from dingy basement bars to elaborate dance-halls.

Karanlık bodrum barlarından, süslü dans salonlarına kadar

çeşitlilik gösteriyordu.

People could also make alcohol at home for their own consumption,

İnsanlar evde kendi tüketimleri için

or obtain it legally with a doctor’s prescription or for religious purposes.

veya yasal olarak bir doktorun reçetesiyle

veya dini amaçlar için alkol yapabilirdi.

To prevent industrial alcohol from being consumed,

Endüstriyel alkolün tüketilmesini önlemek için

the government required manufacturers to add harmful chemicals,

hükûmet, üreticilerden binlerce zehirlenme ölümüne yol açan

leading to thousands of poisoning deaths.

zararlı kimyasallar eklemelerini istedi.

We don’t know exactly how much people were drinking during Prohibition

Yasak sırasında insanların ne kadar içtiğini tam olarak bilmiyoruz

because illegal alcohol wasn’t regulated or taxed.

çünkü yasa dışı alkol düzene sokulmadı veya vergilendirilmedi.

But by the late 1920s,

Fakat 1920'lerin sonunda,

it was clear that Prohibition had not brought the social improvements

yasağın vaat ettiği sosyal gelişmeleri getirmediği açıktı.

it had promised.

Instead it contributed to political corruption and organized crime

Bunun yerine, siyasi yolsuzluğa ve organize suçlara katkıda bulundu

and was flouted by millions of citizens.

ve milyonlarca insan tarafından yasaklar delindi.

At one raid on an Detroit beer hall, the local sheriff, mayor and a congressman

Detroit bira salonuna yapılan bir baskında

yerel şerif, belediye başkanı ve bir milletvekili alkol içtiği için tutuklandı.

were arrested for drinking.

With the start of the Great Depression in 1929,

1929'da Büyük Buhran'ın başlamasıyla birlikte,

the government sorely needed the tax revenue from alcohol sales,

hükûmetin alkol satışlarından vergi gelirine fena hâlde ihtiyacı vardı

and believed that lifting Prohibition would stimulate the economy.

ve yasağın kaldırılmasının ekonomiyi canlandıracağına inanıyordu.

In 1933, Congress passed the 21st Amendment repealing the 18th—

1933'te tamamen yürürlükten kaldırılacak tek değişiklik 18'inci maddeyi feshederek

the only amendment to be fully repealed.

21. kanun değişikliğine geçti.

Members of the temperance movements

Temferans akımlarının üyeleri,

believed that alcohol was the root of society’s problems,

alkolün toplumun sorunlarının kökü olduğuna inanıyordu

but the reality is more complicated.

fakat gerçek çok daha karmaşıktı.

And while banning it completely didn’t work,

Alkolü tamamen yasaklamak işe yaramazken

the health and social impacts of alcohol remain concerns today.

alkolün sağlık ve sosyal etkileri,

bugün endişe kaynağı olmaya devam ediyor.