How much electricity does it take to power the world?

424,783 views ・ 2021-03-09

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Ashley Chue Reviewer: Sanntint Tint
00:08
You flip a switch.
0
8871
1667
သင် ခလုတ်ကို ဖွင့်လိုက်တယ်။
00:10
Coal burns in a furnace, which turns water into steam.
1
10538
3958
ကျောက်မီးသွေးတွေကို အရည်ကနေအငွေ့အဖြစ် ပြောင်းစေရန် မီးပြင်းဖိုမှာ ရှို့တယ်။
00:14
That steam spins a turbine, which activates a generator,
2
14496
4083
အဲဒီအငွေ့တွေက တာဗိုင်စင်ကိုလှည့်တယ်၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးစက်ကို အသက်သွင်းတယ်။
00:18
which pushes electrons through the wire.
3
18579
2667
အဲဒီကနေ အီလက်ထရွန်တွေက ဝိုင်ယာကြိုးထဲ စီးဆင်းတယ်။
00:21
This current propagates through hundreds of miles of electric cables
4
21663
4250
အဲဒီလျှပ်စီးကြောင်းက ကြေးနန်းကြိုးတွေကနေ မိုင်ပေါင်းများစွာဖြန့်ပြီးနောက်
00:25
and arrives at your home.
5
25913
1750
သင်ရဲ့အိမ်ကို ရောက်ရှိလာတယ်။
00:28
All around the world, countless people are doing this every second—
6
28621
4708
ကမ္ဘာအနှံက မရေမတွက်နိုင်တဲ့လူတွေက စက္ကန့်တိုင်းမှာ
00:33
flipping a switch, plugging in, pressing an “on” button.
7
33329
4375
ခလုတ်ဖွင့်တယ်၊ပလတ်ထိုးတယ်၊ အဖွင့်ခလုတ်ကို နှိပ်ကြတယ်။
00:37
So how much electricity does humanity need?
8
37704
3917
အဲဒီတော့ လူသားတွေ လျှပ်စစ်ကို ဘယ်လောက်များများလိုအပ်တာလဲ။
00:41
The amount we collectively use is changing fast,
9
41621
3291
ကျွန်တော်တို့ အသုံးပြုတဲ့ ပမာဏက အချိန်နှင့်အမျှ ပြောင်းလဲနေတယ်၊
00:44
so to answer this question,
10
44912
1250
ဒီမေးခွန်းကိုဖြေဖို့ဆိုရင်
00:46
we need to know not just how much the world uses today,
11
46162
3542
ဒီနေ့ဘယ်လောက်သုံးလဲဆိုတာသာမက
00:49
but how much we’ll use in the future.
12
49704
2708
အနာဂတ်မှာ ဘယ်လောက်သုံးမလဲဆိုတာကိုပါ သိဖို့လိုတယ်။
00:53
The first step is understanding how we measure electricity.
13
53079
4042
ပထမဆုံးအနေနဲ့ လျှပ်စစ်ကို ဘယ်လိုတိုင်းတာလဲ သိဖို့လိုတယ်။
00:57
It’s a little bit tricky.
14
57121
1416
နည်းနည်းခဲရာခဲဆစ်နိုင်တယ်။
00:58
A joule is a unit of energy,
15
58537
2292
“ဂျူးလ်” သည် စွမ်းအင်ယူနစ်ဖြစ်တယ်၊
01:00
but we usually don't measure electricity in just joules.
16
60829
3750
ဒါပေမယ့် လျှပ်စစ်ကို “ဂျူးလ်” နဲ့ပဲ မတိုင်းတာဘူး။
01:04
Instead, we measure it in watts.
17
64579
2709
အဲဒီအစား “ဝပ်” နဲ့ တိုင်းတာတယ်။
01:07
Watts tell us how much energy, per second, it takes to power something.
18
67288
5000
တစ်ခုခုကို စွမ်းအားပေးဖို့ တစ်စက္ကန့်မှာ စွမ်းအင်ဘယ်လောက်လိုလဲကို“ဝပ်“နဲ့တိုင်းတယ်။
01:12
One joule per second equals one watt.
19
72288
3791
တစ်စက္ကန့်မှာရှိတဲ့ တစ်ဂျူးလ်ဟာ တစ်ဝပ် နဲ့ညီတယ်။
01:16
It takes about .1 watts to power a smart phone,
20
76079
4125
ဖုန်းတစ်လုံးကို စွမ်းအားပေးဖို့ ၀.၁ ဝပ်ခန့် လိုအပ်တယ်။
01:20
a thousand to power your house, a million for a small town,
21
80204
4500
အိမ်တစ်လုံးအတွက်ဆိုရင် တစ်ထောင်ဝပ်၊ မြို့လေးအတွက် ဝပ်တစ်သန်း၊
01:24
and a billion for a mid-size city.
22
84704
3334
မြို့ကြီးအတွက်ဆိုရင် ဝပ်သန်းတစ်ထောင် လိုအပ်တယ်။
01:28
As of 2020, it takes 3 trillion watts to power the entire world.
23
88038
5791
၂၀၂၀ခုနှစ်ရောက်ရင် တစ်ကမ္ဘာလုံးကို စွမ်းအားပေးဖို့ ဝပ်သန်းပေါင်း၃သန်း လိုတယ်။
01:33
But almost a billion people don’t have access to reliable electricity.
24
93829
4917
ဒါပေမဲ့လည်း လူဦးရေသန်းတစ်ထောင်လောက်က လျှပ်စစ်မီးအသုံးပြုခွင့် မရကြဘူး။
01:38
As countries become more industrialized and more people join the grid,
25
98746
4417
နိုင်ငံတွေက စက်မှုလုပ်ငန်းတွေ ပိုပြီးတိုးချဲ့လာတာနဲ့အမျှ
01:43
electricity demand is expected to increase about 80% by 2050.
26
103163
5875
လျှပ်စစ်လိုအပ်မှုက ၂၀၅၀ခုနှစ်မှာ ၈၀ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လာနိုင်တယ်။
01:49
That number isn't the complete picture.
27
109038
2875
ဒီဂဏန်းတွေက အကုန်လုံးမဟုတ်သေးပါ။
01:51
We'll also have to use electricity in completely new ways.
28
111913
3791
အဲ့တော့ လျှပ်စစ်ကို ငါတို့တတွေ မတူညီတဲ့နည်းလမ်းနဲ့ အသုံးချရလိမ့်မယ်။
01:55
Right now, we power a lot of things by burning fossil fuels,
29
115704
3750
လက်ရှိတွင် ရုပ်ကြွင်းလောင်စာကို အသုံးပြု၍ အရာဝတ္ထုအများစုကို စွမ်းအားပေးတယ်။
01:59
emitting an unsustainable amount of greenhouse gases
30
119454
3542
၎င်းက ကမ္ဘာကြီးပူနွေးခြင်းကို ဖြစ်စေသော အပူချိန်မြင့်တက်စေသည့်
02:02
that contribute to global warming.
31
122996
2042
ဓာတ်ငွေ့မြောက်များစွာကို ထုတ်လွှတ်ပေးတယ်။
02:05
We’ll have to eliminate these emissions entirely
32
125663
2708
လူသားမျိုးနွယ်အတွက် ကောင်းမွန်တဲ့အနာဂတ်ရစေဖို့
02:08
to ensure a sustainable future for humanity.
33
128371
2917
ဒီထုတ်လွှတ်မှုတွေကို လုံးဝဖယ်ရှားသုတ်သင်ပစ်ဖို့ လိုတယ်။
02:11
The first step to doing so, for many industries,
34
131829
2875
ပထမဆုံးဒီလိုလုပ်ဖို့ဆိုရင် စက်ရုံတွေအနေနဲ့
02:14
is to switch from fossil fuels to electric power.
35
134704
3834
ရုပ်ကြွင်းလောင်စာကနေ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ပြောင်းလဲဖို့ လိုတယ်။
02:18
We'll need to electrify cars,
36
138538
2083
လျှပ်စစ်စွမ်းအင်သုံးကားတွေ လိုလာမယ်၊
02:20
switch buildings heated by natural gas furnaces to electric heat pumps,
37
140621
4667
သဘာဝဓာတ်ငွေ့သုံး အဆောက်အအုံတွေကို လျှပ်စစ်ဖြင့်သာ စွမ်းအင်ပေးနိုင်အောင်နဲ့
02:25
and electrify the huge amount of heat used in industrial processes.
38
145288
4958
စက်ရုံလုပ်ငန်းတွေမှ မီးအသုံးပြုမှုကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အားသုံးစနစ်သို့ ကူးပြောင်းမယ်။
02:30
So all told, global electricity needs could triple by 2050.
39
150246
5375
ဒါကြောင့်၂၀၅၀ရောက်ရင် တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လျှပ်စစ်လိုအပ်မှုက သုံးဆမြင့်တက်နိုင်တယ်။
02:36
We’ll also need all that electricity to come from clean energy sources
40
156413
4958
ဒါ့အပြင် ရုပ်ကြွင်းလောင်စာကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ရာ
02:41
if it’s going to solve the problems caused by fossil fuels.
41
161371
3625
သန့်စင်တဲ့ စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်တွေက ရတဲ့လျှပ်စစ်ကို လိုအပ်တယ်။
02:45
Today, only one third of the electricity we generate comes from clean sources.
42
165246
5542
အသုံးပြုနေတဲ့လျှပ်စစ်သုံးပုံတစ်ပုံသာ သန့်စင်တဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကနေ ရတယ်။
02:50
Fossil fuels are cheap and convenient, easy to ship,
43
170788
3916
ရုပ်ကြွင်းလောင်စာက ဈေးပေါတဲ့အပြင် အသုံးပြုရလွယ်ကာ သယ်ပို့ရတာလွယ်ကူပြီး
02:54
and easy to turn into electricity on demand.
44
174704
3375
လိုအပ်ပါက အလွယ်တကူ လျှပ်စစ်အဖြစ် ကူးပြောင်းလို့ ရတယ်။
02:58
So how can we close the gap?
45
178079
2209
ဒီတော့ ဒီကွက်လပ်ကို ဘယ်လိုဖြည့်ကြမလဲ။
03:01
Wind and solar power work great for places with lots of wind and sunshine,
46
181163
5166
လေအားနဲ့ နေစွမ်းအင်သုံးလျှပ်စစ်ဟာ လေနဲ့ နေရောင်ရတဲ့ ဒေသတွေ အတွက် အဆင်ပြေပေမဲ့
03:06
but we can’t store and ship sunlight or wind the way we can transport oil.
47
186329
6375
နေရောင်နဲ့ လေကို ဆီသယ်ပို့သလို သိုလှောင်၊ သယ်ပို့လို့ မရပေ။
03:12
To make full use of energy from these sources at other times or in other places,
48
192704
4917
အခြားနေရာတွေမှာ ဒီအရင်းအမြစ်တွေကရတဲ့ စွမ်းအင်ကို အသုံးပြုဖို့အတွက်
03:17
we’d have to store it in batteries
49
197621
2167
ဘက်ထရီတွေထဲမှာ သိုလှောင်ထားဖို့လိုတယ်၊
03:19
and improve our power grid infrastructure to transport it long distances.
50
199788
4958
အဝေးကြီးသယ်ပို့နိုင်ဖို့ သိုလှောင်မှုစနစ် ကောင်းမွန်အောင် ပြုလုပ်ဖို့လိုတယ်။
03:25
Meanwhile, nuclear power plants use nuclear fission
51
205079
3667
ကာဗွန်ကင်းစင်းတဲ့ လျှပ်စစ် ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် နျူကလီးယားစက်ရုံတွေမှာ
03:28
to generate carbon-free electricity.
52
208746
2583
နျူကလီးယားကွဲပွားခြင်းကို အသုံးပြုတယ်။
03:31
Though still more expensive than plants that burn fossil fuels,
53
211329
3792
ရုပ်ကြွင်းလောင်စာစက်ရုံတွေထက် ကုန်ကျစရိတ်ပိုများပေမဲ့
03:35
they can be built anywhere
54
215121
1500
ဘယ်နေရာမှာမဆို ဆောက်လို့ရတယ်။
03:36
and don’t depend on intermittent energy sources like the sun or wind.
55
216621
4750
ဒါ့အပြင် နေနဲ့လေလို ရံဖန်ရံခါမှရတဲ့ စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်တွေကို မှီခိုစရာမလိုပေ။
03:41
Researchers are currently working to improve nuclear waste disposal
56
221371
3958
ပညာရှင်များက နျူကလီးယားစွန့်ပစ်ပစ္စည်း စွန့်ပစ်ခြင်းနှင့် စက်ရုံတွေရဲ့
03:45
and the safety of nuclear plants.
57
225329
2500
လုံခြုံရေးကို ကောင်းမွန်လာအောင် လုပ်ဆောင်နေကြတယ်။
03:49
There’s another possibility we’ve been trying to crack since the 1940s:
58
229163
4916
၁၉၄၀ခုနှစ်ထဲက ဖော်ထုတ်ဖို့ကြိုးစားနေတာကတော့
03:54
nuclear fusion.
59
234079
2167
နျူကလီးယားပေါင်းစပ်ခြင်းပဲဖြစ်တယ်။
03:56
It involves smashing light atoms together, so they fuse,
60
236246
3833
၎င်းတွင် ပေါ့ပါးတဲ့ အက်တမ်တွေကို ပွတ်တိုက်ခြင်း၊ပေါင်းစပ်ခြင်းနှင့်
04:00
and harnessing the energy this releases.
61
240079
3042
ဒီနောက် ရလာသောစွမ်းအင်ကို ထိန်းချုပ်အသုံးချခြင်းတို့ ပါဝင်တယ်။
04:03
Accidents aren't a concern with nuclear fusion,
62
243121
2792
နျူကလီးယားပေါင်းစပ်ခြင်းနှဲ့ပတ်သက်ပြီး မစိုးရိမ်ရတော့ပါ။
04:05
and it doesn't produce the long-lived radioactive waste fission does.
63
245913
4333
နျူကလိယားကွဲပွားခြင်းလို ရေဒီယိုသတ္တိကြွ စွန့်​ပစ်ပစ္စည်း​တွေကို မထုတ်လုပ်ပါ။
04:10
It also doesn’t have the transport concerns
64
250246
2167
လေ၊နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်နဲ့
04:12
associated with wind, solar, and other renewable energy sources.
65
252413
4875
အခြားသော စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်တွေလို ပို့ဆောင်ခြင်းအတွက်လည်း ပူပန်စရာမလိုပေ။
04:17
A major breakthrough here could revolutionize clean energy.
66
257621
4417
ဒီနေရာမှာအဓိကထိုးဖောက်မှုက သန့်စင်တဲ့ စွမ်းအင်သို့ ပြောင်းလဲနိုင်ခြင်းပါ။
04:22
The same is true of nuclear fission, solar, and wind.
67
262871
4208
နျူကလိယားကွဲပွားခြင်း၊ လေနဲ့ နေရောင်ခြည် စွမ်းအင်တို့နဲ့ အတူတူပါပဲ။
04:27
Breakthroughs in any of these technologies,
68
267079
2917
ဒီနည်းစနစ်တွေထဲက တစ်ခုခု(သို့)
04:29
and especially in all of them together, can change the world:
69
269996
4333
အကုန်လုံးကို ဖော်ဆောင်နိုင်ရင် ကမ္ဘာကြီးကို ပြောင်းလဲပစ်နိုင်တယ်။
04:34
not only helping us triple our electricity supply,
70
274329
3542
လျှပ်စစ်အထောက်အပံ့ကို သုံးဆတိုးမြင့်ပေးနိုင်ရုံသာမက
04:37
but enabling us to sustain it.
71
277871
2542
ရေရှည်တည်တံအောင် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်လိမ့်တယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7