The hidden life of Rosa Parks - Riché D. Richardson

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

In 1944, 11 years before her fateful decision on a Montgomery Bus,

၁၉၄၄ Montgomery Bus မှာ ကြမ္မာငင်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်မတိုင်ခင် ၁၁ နှစ်မှာ

Rosa Parks was investigating a vicious crime.

Rosa Parks ဟာ ဆိုးယုတ်တဲ့ ပြစ်မှုတစ်ခုကို စုံစမ်းနေတာပါ။

As an emissary for the National Association

အသားအရောင်ရှိတဲ့ လူတွေရဲ့ တိုးတက်ရေးအတွက်

for the Advancement of Colored People,

အမျိုးသား အဖွဲ့အစည်း ကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့

she had traveled to rural Alabama to meet with Recy Taylor,

လူဖြူ ခြောက်ယောက်ရဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားခံရတဲ့ အမျိုးသမီးငယ်

a young woman who had been sexually assaulted by six white men.

Recy Taylor နဲ့ တွေ့ဆုံဖို့ ကျေးလက် Alabama ကို သူ ခရီးထွက်ခဲ့တယ်။

It would be difficult enough to convince an Alabama court

သူတို့ထဲက တစ်ယောက်တောင် အပြစ်ရှိနေတဲ့ Alabama ခုံအဖွဲ့ကို

that even one of these men was guilty,

ယုံကြည်စေဖို့က အတော်တော့ ခက်မယ်ဆိုပေမဲ့

but Rosa was undeterred.

Rosa ကတော့ မမှုခဲ့ဘူး။

She formed a committee to defend Recy in court,

တရားရုံးမှာ Recy ကို ကာကွယ်ဖို့ ကော်မီတီတစ်ခု ဖွဲ့စည်းတယ်၊

flooding the media with testimony

မီဒီယာကို သက်သေခံချက်နဲ့ လွှမ်းကာ

and sparking protests throughout the South.

တောင်ပိုင်းအနှံ့မှာ ကန့်ကွက်မှုတွေကို အစပျိုးစေတယ်

When a jury failed to indict the attackers,

ခုံရုံးက ကျူးလွန်သူတွေကို စွဲချက်တင်ဖို့ပျက်တော့

Parks demanded the governor assemble a new grand jury.

Parks ဟာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကို ဧရာမ ခုံသမာဓိသစ်ဖွဲ့ဖို့ တောင်းဆိုတယ်။

She wrote, “I know that you will not fail to let the people of Alabama know

သူ ရေးတာက "ကျွန်မတို့ နိုင်ငံသားတွေအတွက် တန်းတူ တရားမျှတမှု ရှိတယ်ဆိုတာကို

that there is equal justice for all of our citizens.”

Alabama သားတွေကို အသိပေးဖို့ ရှင်တို့ ပျက်ကွက်မှာ မဟုတ်တာ ကျွန်မသိတယ်။"

Throughout her life, Parks repeatedly challenged racial violence

ဘဝတစ်လျှောက်လုံး Rosa Parks ဟာ လူမျိုးရေး အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူတွေကို

and the prejudiced systems protecting its perpetrators.

ကာကွယ်ပေးတဲ့ ဘက်လိုက်တဲ့ စနစ်တွေကို အကြိမ်ကြိမ် စိန်ခေါ်ခဲ့တယ်။

But this work came at an enormous risk—

ဒါပေမဲ့ ဒီလုပ်ရပ်က ဧရာမ စွန့်စားမှုနဲ့

and a personal price.

ပုဂ္ဂိုလ်ရေးစွန့်လွှတ်မှုတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်။

Born in 1913, Rosa was raised by her mother and grandparents in rural Alabama.

၁၉၁၃ မှာ မွေးတဲ့ Rosa ကို အမေနဲ့အဖိုးအဖွား က ကျေးလက် Alabama မှာ ပျိုးထောင်ခဲ့တယ်။

But outside this loving home, the fear of racial violence cast a long shadow.

ဒါပေမဲ့ ဒီချစ်၈ရာအိမ် အပြင်မှာ လူမျိုးရေး အကြမ်းဖက်မှု လောင်းရိပ်ရှည်တစ်ခ​ုနေတယ်။

The Ku Klux Klan frequently drove past their home,

မကြာခဏဆိုသလို Ku Klux Klan က သူတို့အိမ်ကို ဖြတ်မောင်းသွားပြီး

and Jim Crow laws segregated public spaces.

Jim Crow ဥပဒေတွေက အများသုံး နေရာတွေကို ခွဲခြားထားတယ်။

At 19 she settled in Montgomery and married Raymond Parks,

သူ အသက် ၁၉ နှစ်မှာ Montgomery မှာ အခြေချပြီး လူမျိုးရေး တရားမမျှတမှုမှာ

a barber who shared her growing fury at racial injustice.

သူ့ရဲ့ တိုးလာနေတဲ့ ဒေါသကို မျှဝ​ေသူ ဆံသသမား Raymond Parks နဲ့ လက်ထပ်တယ်။

He was involved with the local chapter of the NAACP;

သူဟာ NAACP ရဲ့ ဒေသဆိုင်ရာအသင်းနဲ့ ပါဝင် ပတ်သက်တယ​ေ

a role many avoided for fear of persecution.

နှိပ်စက်တာ ကြောက်တဲ့အတွက် အများက ရှောင်ရှားကြတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုပါ။

At first Raymond was eager to keep Rosa safe

ပထမ Raymond ဟာ လှုပ်ရှားမှုရဲ့ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ဘေးတွေကနေ

from the potential dangers of activism.

Rosa ကို ဘေးကင်းအောင်ထားဖို့ စိတ်ထက်သန်ခဲ့တယ်။

But as she grew more incensed at the limitations imposed on African Americans,

ဒါပေမဲ့ အာဖရိကန်အမေရိကန်တွေပေါ် ပြဌာန်းတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေမှာ ပိုပြီး ဒေါသဖြစ်လာတော့

she could no longer stand by.

သူ လက်ပိုက်ကြည့်မနေနိုင်တော့ဘူး။

When she officially joined the NAACP in 1943,

၁၉၄၃ မှာ NAACP မှာ တရားဝင် ပူးပေါင်းလိုက်တဲ့အခါ

Parks and Johnnie Rebecca Carr were the only women in the Montgomery chapter.

Montgomery အသင်းမှာ မိန်းမဆိုလို့ Parks နဲ့ Johnnie Rebecca Carr ပဲရှိတယ်။

She began keeping minutes for their meetings,

သူတို့ရဲ့အစည်းအဝေးတွေအတွက် မှတ်တမ်းတွေ စတင်ရေးမှတ်ပြီး

and soon found herself elected secretary of the chapter—

မကြာခင် အသင်းရဲ့အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ရွေးချယ်ခံရတာ ဖြစ်သွားတယ်။

formally beginning her secret double life.

သူ့ရဲ့ လျှို့ဝှက် နှစ်ဘဝကို တရားဝင် စတင်ခြင်းပါ။

By day, Rosa worked as a seamstress to support her mother and husband.

နေ့ဘက်မှာ သူ့အမေနဲ့ ခင်ပွန်းကို ထောက်ပံ့ ဖို့ အပ်ချုပ်သမအဖြစ် အလုပ်လုပ်တယ်။

By night, she researched and documented numerous civil rights cases,

ညဘက်မှာ များစွာသော ပြည်သူ့ရပိုင်ခွင့် အမှုတွေကို သုတေသနလုပ်၊ မှတ်တမ်းတင်တယ်။

from local policy disputes to high-profile murder cases and hate crimes.

ဒေသတွင်း မူဝါဒ အငြင်းပွားမှုမှ ထင်ပေါ်တဲ့ လူသတ်မှုတွေနဲ့ အမုန်း အမှုတွေအထိပါ။

As secretary, she prepared public responses

အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ပြင်းထန်တဲ့ စီရင်မှု၊ အာဖရိကန်

on behalf of the Montgomery chapter, battling the harsh sentencing,

အမေရိကန်တွေအပေါ် မကြာခဏသုံးတဲ့ မှာ​းတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ စည်းရုံးပွဲတွေကို

false accusation and smear campaigns frequently used against African Americans.

ရင်ဆိုင်ပြီး Montgomeryအသင်းကိုယ်စား ပြည်သူ တုံ့ပြန်မှုတွေကို ပြင်ဆင်တယ်။

In addition to her legal work, Parks was a brilliant local strategist.

ဥပဒေရေးရာ အလုပ်အပြင် Parks ဟာ ပါရမီထူးတဲ့ ဒေသတွင်း အကွက်ဆင်တတ်သူပါ။

As advisor to the NAACP youth group council,

NAACP လူငယ် အတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ အကြံပေးအဖြစ်နဲ့

she helped young people navigate segregated systems

လူငယ်တွေကို မဲပေသူ စာရင်းသွင်းခြင်းနဲ့ လူဖြူတွေအတွက်သာဖြစ်တဲ့

including voter registration and whites-only libraries.

စာကြည့်တိုက်တွေအပါအဝင် ခွဲခြားရေး စနစ် တွေကို လမ်းညွှန်ကူညီပေးခဲ့တယ်။

Through the cover of the NAACP,

NAACP မျက်နှာဖုံးကနေ Parks ဟာ

Parks strived to bring clandestine civil rights activities into the open.

လျှို့ဝှက်တဲ့ ပြည်သူ့ရပိုင်ခွင့်လှုပ်ရှား မှုတွေကို ပွင့်လင်းအောင် ကြိုးပမ်းတယ်။

She advocated for civil disobedience training

ပြည်သူ့ ဖီဆန်မှု သင်တန်းကို ထောက်ခံအားပေးပြီး

and spoke out against racial violence, particularly the murder of Emmet Till.

လူမျိုးရေး အကြမ်းဖက်မှုကို ဗြောင်ပြောဆို ခဲ့တယ်။အထူးသဖြင့် Emmet Till လူသတ်မှုပါ။

In 1955, her refusal to move to the back of a segregated bus

၁၉၅၅ မှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားတဲ့ ဘတ်စ်ကား တစ်စီးရဲ့ နောက်ကို ရွှေ့ဖို့ ငြင်းဆန်မှုက

helped ignite the grassroots movement she had hoped for.

သူမျှော်လင့်တဲ့ အောက်ခြေလူတန်းစား လှုပ်ရှားမှုတွေ စဖို့ကူညီတယ်။

Parks was arrested and jailed for her one-woman protest,

Parks ရဲ့ အမျိုးသမီး တစ်ကိုယ်တော် ကန့်ကွက်မှုအတွက် ဖမ်းဆီး၊ထောင်ချခံရတယ်။

where she was visited by local activists.

ဒေသတွင်း တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက သူ့ကို လာတွေ့ခဲ့တယ်။

Together they planned a twenty-four hour bus boycott.

သူတို့ အတူစုပြီး နှစ်ဆယ့်လေးနာရီ ဘတ်စ်ကား သပိတ်တစ်ခု စီစဉ်ခဲ့တယ်။

It lasted for three hundred and eighty-one days.

ဒါက သုံးရာ တစ်ဆယ့် ရှစ်ရက် ကြာခဲ့တယ်။

Park’s simple act had transformed nascent civil rights activism

Park ရဲ့ ရိုးရိုး လုပ်ဆောင်မှုက တည်စ ပြည် သူ့ရပိုင်ခွင့်လှုပ်ရှားမှုကို အမျိုးသားရေး

into a national movement.

လှုပ်ရှားမှုဆီ ပြောင်းခဲ့တယ်။

In 1956, the boycott ended when the Supreme Court

တရားရုံးချုပ်က အများသုံးယာဉ် အသား အရောင်ခွဲခြားမှုဖျက်သိမ်းခြင်းကို၊

ruled in favor of desegregating public transport.

ထောက်ခံ စီရင်ချက်ချတော့ ၁၉၅၆ မှာ သပိတ်ပြီးသွားတယ်။

But this victory for the movement had come at a great cost.

ဒါပေမဲ့ ဒီလှုပ်ရှားမှု အောင်ပွဲက အများကြီး ပေးဆပ်လိုက်ရတယ်။

Rosa had been receiving vicious death threats throughout the campaign,

Rosa ဟာ လှုံ့ဆော်ပွဲတစ်လျှောက်လုံး ရက်စက်တဲ့ အသေ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ

and was unable to find work in Montgomery because of her political reputation.

ရနေခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ နိုင်ငံရေး နာမည်ကြောင့် Montgomery မှာ အလုပ် ရှာမတွေ့နိုင်ခဲ့ဘူး။

In 1957, she moved to Detroit to continue working as a seamstress,

၁၉၅၇ မှာ Detroit ကို ပြောင်းပြီး လွှတ်တော်အမတ် John Conyers က

until being hired by Congressman John Conyers

သူ့ရဲ့တိုးလာတဲ့ ပြည်သူ့အခွင့်အရေး လှုံ့ဆော်ပွဲတွေကို

to help support his burgeoning civil rights campaigns.

ကူညီဖို့ အလုပ်မခန့်ခင် အပ်ချုပ်သမအဖြစ် ဆက်လုပ်ခဲ့တယ်။

Ever vigilant in the fight against racial inequality,

လူမျိုးရေး မညီမျှမှုကို ဆန့်ကျင်ရာမှာ အမြဲ နိုးကြားနေတဲ့

Parks remained active for the next 40 years.

Parks ဟာ နောင် နှစ် ၄၀ ကြာ ဆက်လက် တက်ကြွနေခဲ့တယ်။

She wrote several books,

သူဟာ စာအုပ်များစွာ ရေးခဲ့တယ်။

traveled across the country giving talks to support other activists,

အခြား တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို ကူညီဖို့ နိုင်ငံအနှံ့ ခရီးထွက် ဟောပြောတယ်။

and established an institute for the education of young people

သွားလေသူ ခင်ပွန်းကို အမှတ်တရအဖြစ် လူငယ်တွေရဲ့ ပညာရေးအတွက်

in her late husband’s memory.

အသင်းအဖွဲ့တစ်ခု တည်ထောင်ခဲ့တယ်။

Today, Rosa Parks is remembered as a radical spirit

ယနေ့မှာတော့ Rosa Parks ကို အာဏာအရှိဆုံး လူတွေနဲ့ မူဝါဒတွေကို

who railed against the most powerful people and policies.

ကြိမ်းမောင်းခဲ့တဲ့ လူမျိုးရေး ပုဂ္ဂိုလ် တစ်ဦးအဖြစ် အမှတ်ရကြတယ်။

Her call to action continues to resound:

လုပ်ဆောင်ဖို့ သူ့ရဲ့ခေါ်သံက ဆက်လက် ပဲ့တင်ထပ်နေတယ်။

“knowing what must be done does away with fear.”

"လုပ်ကိုလုပ်ရမှာကို သိခြင်းက ကြောက်စိတ်ကို ဖယ်ရှားပေးတယ်။"