The mysterious science of pain - Joshua W. Pate

Translator: Thura Soe Reviewer: sann tint

In 1995, the British Medical Journal

၁၉၉၅ခုနှစ်မှာ ဗြိတိသျှဆေးဂျာနယ်က

published an astonishing report about a 29-year-old builder.

၂၉နှစ်အရွယ်ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်သားအကြောင်း ထူးဆန်းတဲ့အစီရင်ခံစာတစ်ခုထုတ်ဝေခဲ့တယ်

He accidentally jumped onto a 15-centimeter nail,

သူဟာ၁၅စီတီမီတာရှည်တဲ့သံချောင်းအပေါ် ရုတ်တရက်ချော်ကျပြီး

which pierced straight through his steel-toed boot.

သံချောင်းဟာ သူ့ဘွတ်ဖိနပ်ထဲ ဖောက်ဝင်သွားပါတယ်

He was in such agonizing pain that even the smallest movement was unbearable.

သူဟာ နည်းနည်းလေးတောင်လှုပ်ရှားလို့မရဘဲ ဆိုးဆိုးရွားရွားနာကျင်နေခဲ့ပါတယ်

But when the doctors took off his boot, they faced a surprising sight:

ဒါပေမဲ့ ဆရာဝန်တွေကသူ့ဘွတ်ဖိနပ်ကို ချွတ်ကြည့်တော့ မှင်သက်ကုန်ကြတယ်

the nail had never touched his foot at all.

သံချောင်းဟာ သူ့ခြေထောက်ကို ထိတောင်မှမထိဘူး။

For hundreds of years,

ဟိုးအရင်တုန်းကတော့

scientists thought that pain was a direct response to damage.

သိပ္ပံပညာရှင်တွေက နာကျင်မှုဟာထိခိုက်မှုကို တိုက်ရိုက်တုံ့ပြန်တာလို့ ယူဆကြတယ်

By that logic, the more severe an injury is, the more pain it should cause.

ဒါအဆိုအရ ထိခိုက်ဒဏ်ရာများလေလေ နာကျင်မှုဆိုးလေလေဖြစ်သင့်တာပေါ့

But as we’ve learned more about the science of pain,

သို့သော်ကျွန်တော်တို့ဟာနာကျင်မှုရဲ့ဖြစ်စဉ် ကို ပိုမိုသိရှိလာကြပါပြီ

we’ve discovered that pain and tissue damage don’t always go hand in hand,

နာကျင်မှုနဲ့တစ်ရှူးပျက်စီးမှုဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့တုံ့ပြန်မှုစနစ်က

even when the body’s threat signaling mechanisms are fully functioning.

အားလုံးကောင်းနေချိန်မှာတောင် အမြဲတမ်းတော့ အတူတွဲမရှိနေဘူးဆိုတာ ရှာဖွေတွေ့ရှိလာကြတယ်

We’re capable of experiencing severe pain out of proportion to an actual injury,

ကျွန်တော်တို့ဟာ တကယ်ဒဏ်ရာထက်ပိုတဲ့ နာကျင်မှုတွေကိုလည်း ခံစားလို့ရပါတယ်

and even pain without any injury,

နောက်ဆုံး ဒဏ်ရာမရှိပဲနာကျင်မှုကို ခံစားလို့ရပါတယ်

like the builder, or the well-documented cases of male partners

ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်သားလိုပေါ့ နောက်ပြီး မှတ်တမ်းတွေအရ မိန်းမတွေ

of pregnant women experiencing pain during the pregnancy or labor.

ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်နဲ့ မွေးဖွားချိန်တွေမှာ နာကျင်မှုကိုခံစားရတဲ့ အမျိုးသားတွေလိုပေါ့

What’s going on here?

ဘာကြောင့်ဒီလိုဖြစ်တာပါလိမ့်။

There are actually two phenomena at play:

ဒီလိုဖြစ်ရတာဟာ တကယ်တော့အကြောင်းရင်း နှစ်ခုရှိပါတယ်

the experience of pain, and a biological process called nociception.

နာကျင်ဖူးတဲ့အတွေ့အကြုံနဲ့nociception လို့ခေါ်တဲ့ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့တုံ့ပြန်မှုပါပဲ။

Nociception is part of the nervous system’s protective response

Nociceptionဆိုတာအန္တရယ်ရှိတဲ့ ရှိနိုင်တဲ့ လှုံဆော်မှုတွေမှ ကာကွယ်ဖို့အတွက်

to harmful or potentially harmful stimuli.

အာရုံကြောအဖွဲ့အစည်းထဲက အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်တယ်

Sensors in specialized nerve endings

အထူးပြုလုပ်ထားတဲ့အာရုံကြောအစွန်းလေးတွေက

detect mechanical, thermal, and chemical threats.

ထိခိုက်ခံရမှုတွေ အပူတွေ ဓာတုပစ္စည်တွေကို အာရုံခံပါတယ်

If enough sensors are activated,

လုံလောက်တဲ့ အချက်ပြမှုတွေရရှိပြီဆိုရင်

electrical signals shoot up the nerve to the spine and on to the brain.

အချက်ပြလျှပ်စီးတွေဟာ အာရုံကြောမကြီးမှတဆင့် ဦးနှောက်ဆီသို့ရောက်သွားပါတယ်

The brain weighs the importance of these signals

ဦးနှောက်က အချက်ပြမှုတွေကို နှိုင်းဆကြည့်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်က

and produces pain if it decides the body needs protection.

အကာအကွယ်လိုအပ်တယ်လို့ ယူဆရင် နာကျင်မှုဆိုတာကို ခံစားစေပါတယ်

Typically, pain helps the body avoid further injury or damage.

ပုံမှန်အားဖြင့် နာကျင်မှုဟာ နောက်ထပ်ဒဏ်ရာ တွေထပ်မဖြစ်လာအောင် ကူညီပေးပါတယ်

But there are a whole set of factors besides nociception

Nociception အပြင်အခြားသော အချင်းအရာတွေကလည်း နာကျင်မှုကို

that can influence the experience of pain— and make pain less useful.

ဖြစ်စေနိုင်သေးပေမဲ့ အရမ်းတော့ အသုံးမဝင်လှပါဘူး

First, there are biological factors that amplify nociceptive signals to the brain.

ပထမဆုံးအနေနဲ့အာရုံကြောသတင်းပေးတွေကဦးနှောက် ဆီကိုအန္တရာယ်ကာကွယ်ဖို့ အချက်ပေးပါတယ်

If nerve fibers are activated repeatedly,

အာရုံကြောမျှင်လေးတွေက ထပ်ခါထပ်ခါသတိပေးခံလေလေ

the brain may decide they need to be more sensitive

ဦးနှောက်က ခန္ဓာကိုယ်ကို အန္တရာယ်တွေမှ ကာကွယ်ဖို့အတွက်

to adequately protect the body from threats.

အာရုံကြောမျှင်လေးတွေကို ထိလွယ်ရှလွယ် ဖြစ်အောင်လုပ်ပေးလိုက်တယ်

More stress sensors can be added to nerve fibers

အာရုံကြောမျှင်တွေထဲ stress sensorsတွေသာ ထပ်ပေါင်းပေးလိုက်ရင်

until they become so sensitive that even light touches to the skin

ဖွဖွလေးထိတောင်မှ အရေပြားက လျှပ်စီးအချက်ပြ စနစ်ကိုအတင်းဖြစ်စေပြီး

spark intense electrical signals.

အရမ်းနာတဲ့ နာကျင်မှုမျိုးကို ဖြစ်စေပါတယ်

In other cases,

နောက်ထပ်ဖြစ်ရပ်တွေထဲမှာ

nerves adapt to send signals more efficiently, amplifying the message.

အာရုံကြောဟာ နာကျင်မှုအချက်အလက်တွေကို ဆပွားပြီး သတင်းပို့နေပါတယ်

These forms of amplification

ဒီလိုဆပွားသတင်းပို့နေတာမျိုးကို

are most common in people experiencing chronic pain,

၃လထက်ပိုကြာနေတဲ့ နာတာရှည်နာကျင်မှုခံစားနေရတဲ့သူတွေမှာ

which is defined as pain lasting more than 3 months.

အများဆုံးအဖြစ်များတာကို တွေ့ရပါတယ်

When the nervous system is nudged into an ongoing state of high alert,

အာရုံကြောစနစ်ဟာ ပြင်းထန်သတိပေးမှုတွေကို ဖြစ်လာအောင်အားပေးခံရတဲ့အခါ

pain can outlast physical injury.

ဒဏ်ရာရဲ့နာကျင်မှုကို ပိုကြာစေပါတယ်

This creates a vicious cycle in which the longer pain persists,

ဒီလိုနဲ့ နာကျင်နေတာ ပိုကြာလေလေ ပြန်ကောင်းဖို့ ပိုခက်လေလေဖြစ်လာပြီး

the more difficult it becomes to reverse.

သံသရာရှည်သွားပါတော့တယ်။

Psychological factors clearly play a role in pain too,

စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာခံစားမှုများကလည်း nociception နဲ့ ဦးနှောက်ကိုတိုက်ရိုက်

potentially by influencing nociception and by influencing the brain directly.

ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီး နာကျင်မှုမှာ အဓိကနေရမှာပါဝင်ပါသေးတယ်

A person’s emotional state, memories,

လူတစ်ယောက်ရဲ့ စိတ်ခံစားချက်၊ မှတ်ဉာဏ်

beliefs about pain and expectations about treatment

နာကျင်မှုအပေါ်ယုံကြည်ချက်နဲ့ ကုသမှုအတွက်မျှော်လင့်ချက်တွေက

can all influence how much pain they experience.

သူတို့ဘယ်လောက်နာကျင်သလဲဆိုတဲ့အပေါ် လွှမ်းမိုးထားနိုင်ပါတယ်

In one study,

လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ

children who reported believing they had no control over pain

နာကျင်မှုအပေါ် မကန့်သတ်ထားခံရတဲ့ကလေးတွေက

actually experienced more intense pain

နာကျင်မှုကို ကန့်သတ်ထားခံရတဲ့ကလေးတွေထက်

than those who believed they had some control.

နာကျင်မှု ပိုဆိုးတာကို တွေ့ရပါတယ်

Features of the environment matter too:

ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့အခန်းကဏ္ဍကလည်း အရေးပါပါသေးတယ်

In one experiment,

စမ်းသပ်မှုတစ်ခုမှာ

volunteers with a cold rod placed on the back of their hand

ပါဝင်စမ်းသပ်ခံသူတွေကို အအေးချောင်း လက်ပေါ်တင်ပြီး မီးထိုးစမ်းကြည့်တဲ့အခါ

reported feeling more pain when they were shown a red light than a blue one,

အအေးချောင်းရဲ့ အပူချိန်ကတူပါသော်လည်း မီးအနီရောင်ထိုးခံရသူက

even though the rod was the same temperature each time.

မီးအပြာရောင်ထိုးခံရသူထက် ပိုနာကျင်တာကို တွေ့ရပါတယ်

Finally, social factors like the availability of family support

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ မိသားစုနွေးထွေးမှုလို လူမှုရေးကိစ္စရပ်တွေကလည်း

can affect perception of pain.

နာကျင်မှုရဲ့ တစ်ထောင့်တစ်နေရာကနေ ပက်သက်နေပါတယ်

All of this means that a multi-pronged approach to pain treatment

ဒါတွေအားလုံးဟာနာကျင်မှုကိုကုသရာမှာ ဘက်ပေါင်းစုံလိုအပ်တယ်လို့ဆိုလိုတာပါ

that includes pain specialists, physical therapists, clinical psychologists, nurses

နာကျင်မှုဆိုင်ရာအထူးကု၊ ပြန်လည်သန်စွမ်း ရေးကျွမ်းကျင်သူ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအထူးကု

and other healthcare professionals is often most effective.

သူနာပြုနဲ့ အခြားသော ကျန်းမာရေးကျွမ်းကျင်သူ များပါဝင်တဲ့ ကုသမှုက အထိရောက်ဆုံးဖြစ်ပါတယ်

We’re only beginning to uncover the mechanisms behind the experience of pain,

ကျွန်တော်တို့ဟာ နာကျင်မှုရဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေကို အစဆွဲထုတ်ခဲ့ရုံသာမက

but there are some promising areas of research.

သုတေသနတွေရဲ့ တွေ့ရှိချက်အချို့ လည်းပဲပါဝင်ပါတယ်

Until recently,

သိပ်မကြာသေးခင်အထိ

we thought the glial cells surrounding neurons were just support structures,

Neuronတွေကိုဝိုင်းထားတဲ့Glial cellsတွေဟာ ဝိုင်းရံထားတာသက်သက်လို့ထင်ခဲ့ပေမယ့်

but now we know they have a huge role in influencing nociception.

အခုအခါ သူတို့တွေဟာ nociception ပေါ်မှာ အများကြီးသက်ရောက်မှုရှိတယ်လို့ သိလာရပါတယ်

Studies have shown that disabling certain brain circuits in the amygdala

ဦးနှောက်ထဲကamygdala ဆိုတဲ့နေရာမှာအချို့ လျှပ်စီးမှုကိုဖြတ်တောက်ထားပါကနာကျင်မှုကို

can eliminate pain in rats.

ဖယ်ရှားနိုင်တယ်လို့ ကြွက်တွေကိုစမ်းသပ်မှုတွေကဆိုပါတယ်

And genetic testing in people with rare disorders

နောက်ပြီး နာကျင်မှုကို မခံစားရတဲ့ရှားပါး ရောဂါခံစားရသူတွေရဲ့

that prevent them from feeling pain

မျိုးရိုးဗီဇစမ်းသပ်မှုဟာ ဆေးဝါးစမ်းသပ်ဖို့

have pinpointed several other possible targets for drugs

အတိအကျဖော်ထုတ်နိုင်ပြီး

and perhaps eventually gene therapy.

တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ဗီဇကုထုံးဆီသို့ဦးတည်လာကြပါပြီ။