The mysterious science of pain - Joshua W. Pate

Translator: Ngoc Nguyen Reviewer: Da My Tran Ngoc

Năm 1995, Tạp chí Y học Anh công bố

In 1995, the British Medical Journal

published an astonishing report about a 29-year-old builder.

một báo cáo đáng kinh ngạc về một thợ xây 29 tuổi

He accidentally jumped onto a 15-centimeter nail,

vô tình giẫm lên một cây đinh dài 15 xen-ti-mét.

which pierced straight through his steel-toed boot.

Nó đâm xuyên qua giày bảo hộ lao động mũi thép của anh.

He was in such agonizing pain that even the smallest movement was unbearable.

Anh đau đớn đến mức không thể chịu được dù chỉ một lay động nhỏ.

But when the doctors took off his boot, they faced a surprising sight:

Nhưng sau khi bác sĩ cắt bỏ giày, họ ngạc nhiên khi thấy:

the nail had never touched his foot at all.

cái đinh chưa bao giờ chạm đến chân anh.

For hundreds of years,

Trong hàng trăm năm, các nhà khoa học tin rằng

scientists thought that pain was a direct response to damage.

đau đớn là phản ứng của cơ thể khi có chấn thương.

By that logic, the more severe an injury is, the more pain it should cause.

Theo logic đó, chấn thương càng nghiêm trọng thì càng đau đớn.

But as we’ve learned more about the science of pain,

Nhưng khi hiểu hơn về khoa học của nỗi đau,

we’ve discovered that pain and tissue damage don’t always go hand in hand,

ta phát hiện ra đau đớn và thương tổn không phải lúc nào cũng song hành,

even when the body’s threat signaling mechanisms are fully functioning.

ngay cả khi cơ chế cảnh báo đe dọa của cơ thể vẫn hoạt động bình thường.

We’re capable of experiencing severe pain out of proportion to an actual injury,

Ta có khả năng trải nghiệm cơn đau dữ dội hơn chấn thương thật,

and even pain without any injury,

thậm chí, ngay cả khi không có bất kỳ vết thương nào,

like the builder, or the well-documented cases of male partners

như người thợ xây, hoặc các trường hợp

of pregnant women experiencing pain during the pregnancy or labor.

chồng thai phụ cảm nhận đau đớn khi vợ mình mang thai hoặc chuyển dạ.

What’s going on here?

Vậy chuyện gì đang xảy ra?

There are actually two phenomena at play:

Thực tế, có hai hiện tượng góp phần tạo nên điều này:

the experience of pain, and a biological process called nociception.

cảm giác đau, và một quá trình sinh học gọi là thụ cảm đau.

Nociception is part of the nervous system’s protective response

Thụ cảm đau là một phần của hệ thần kinh

to harmful or potentially harmful stimuli.

bảo vệ cơ thể trước các kích thích có hại hoặc có thể gây hại.

Sensors in specialized nerve endings

Bộ phận thụ cảm tại đầu dây thần kinh chuyên biệt

detect mechanical, thermal, and chemical threats.

phát hiện các mối đe dọa cơ, nhiệt và hóa học.

If enough sensors are activated,

Khi kích hoạt đủ số thụ cảm,

electrical signals shoot up the nerve to the spine and on to the brain.

tín hiệu điện truyền tới dây thần kinh qua cột sống và lên não.

The brain weighs the importance of these signals

Não đánh giá tầm quan trọng của các tín hiệu này

and produces pain if it decides the body needs protection.

và tạo ra đau đớn nếu thấy cơ thể cần được bảo vệ.

Typically, pain helps the body avoid further injury or damage.

Thông thường, đau đớn giúp cơ thể tránh thương tích và tổn hại nặng hơn.

But there are a whole set of factors besides nociception

Nhưng có một loạt các yếu tố ngoài thụ cảm đau

that can influence the experience of pain— and make pain less useful.

có thể ảnh hưởng đến cảm giác đau và làm nó sai lệch.

First, there are biological factors that amplify nociceptive signals to the brain.

Đầu tiên là các yếu tố sinh học khuếch đại tín hiệu đau ở não.

If nerve fibers are activated repeatedly,

Khi các sợi thần kinh được kích hoạt nhiều lần,

the brain may decide they need to be more sensitive

não có thể quyết định nó cần nhạy cảm hơn

to adequately protect the body from threats.

để bảo vệ cơ thể trước các mối đe dọa.

More stress sensors can be added to nerve fibers

Các sợi thần kinh nhận càng lúc càng nhiều căng thẳng

until they become so sensitive that even light touches to the skin

cho đến khi nó trở nên nhạy cảm đến mức chỉ cần chạm nhẹ vào da

spark intense electrical signals.

cũng đủ để phát ra tín hiệu điện cực mạnh.

In other cases,

Trong các trường hợp khác,

nerves adapt to send signals more efficiently, amplifying the message.

dây thần kinh thích ứng để gửi tín hiệu hiệu quả hơn, khuếch đại thông điệp.

These forms of amplification

Các dạng khuếch đại

are most common in people experiencing chronic pain,

thường thấy ở những người bị đau mãn tính.

which is defined as pain lasting more than 3 months.

Đau mãn tính được định nghĩa là cơn đau kéo dài hơn ba tháng.

When the nervous system is nudged into an ongoing state of high alert,

Khi hệ thần kinh rơi vào trạng thái cảnh giác cao độ,

pain can outlast physical injury.

đau đớn có thể kéo dài hơn tổn thương thực,

This creates a vicious cycle in which the longer pain persists,

tạo thành một vòng luẩn quẩn: đau đớn càng kéo dài,

the more difficult it becomes to reverse.

càng khó điều trị dứt điểm.

Psychological factors clearly play a role in pain too,

Rõ ràng, yếu tố tâm lý cũng ảnh hưởng đến nỗi đau,

potentially by influencing nociception and by influencing the brain directly.

có khả năng ảnh hưởng đến thụ cảm đau và ảnh hưởng trực tiếp đến não.

A person’s emotional state, memories,

Trạng thái cảm xúc của một người,

beliefs about pain and expectations about treatment

ký ức, niềm tin về nỗi đau và kỳ vọng trong điều trị

can all influence how much pain they experience.

đều có thể ảnh hưởng lên mức độ đau đớn mà họ cảm nhận.

In one study,

Trong một nghiên cứu,

children who reported believing they had no control over pain

những đứa trẻ tin rằng chúng không kiểm soát được nỗi đau,

actually experienced more intense pain

cảm thấy đau hơn

than those who believed they had some control.

những đứa trẻ tin rằng chúng có thể kiểm soát phần nào.

Features of the environment matter too:

Môi trường xung quanh cũng rất quan trọng:

In one experiment,

Trong thí nghiệm đặt một thanh lạnh lên lưng bàn tay,

volunteers with a cold rod placed on the back of their hand

các tình nguyện viên cho biết

reported feeling more pain when they were shown a red light than a blue one,

họ cảm thấy đau khi thấy ánh sáng đỏ hơn là ánh sáng xanh,

even though the rod was the same temperature each time.

dù nhiệt độ hai thanh là như nhau.

Finally, social factors like the availability of family support

Cuối cùng, các yếu tố xã hội như sự động viên của gia đình

can affect perception of pain.

cũng có thể ảnh hưởng đến nhận thức về cơn đau.

All of this means that a multi-pronged approach to pain treatment

Điều này có nghĩa là phương pháp điều trị cơn đau kết hợp

that includes pain specialists, physical therapists, clinical psychologists, nurses

chuyên gia về nỗi đau, nhà vật lý trị liệu, tâm lý học lâm sàng,

and other healthcare professionals is often most effective.

y tá và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe thường cho kết quả tốt nhất.

We’re only beginning to uncover the mechanisms behind the experience of pain,

Tuy chỉ mới được khám phá, cơ chế hoạt động của cơn đau,

but there are some promising areas of research.

được xem là lĩnh vực nghiên cứu đầy hứa hẹn.

Until recently,

Mãi cho đến gần đây, ta mới biết

we thought the glial cells surrounding neurons were just support structures,

các tế bào thần kinh đệm quanh tế bào thần kinh

không chỉ là cấu trúc hỗ trợ,

but now we know they have a huge role in influencing nociception.

mà còn có vai trò quan trọng, lên thụ cảm đau.

Studies have shown that disabling certain brain circuits in the amygdala

Nghiên cứu đã chỉ ra việc vô hiệu hóa một số mạch máu

can eliminate pain in rats.

trong vùng hạch hạnh nhân có thể loại bỏ cơn đau ở chuột.

And genetic testing in people with rare disorders

Và việc xét nghiệm gen của những người mắc bệnh hiếm gặp

that prevent them from feeling pain

khiến họ không cảm thấy đau

have pinpointed several other possible targets for drugs

đã mở ra một số liệu pháp điều trị mới,

and perhaps eventually gene therapy.

và có lẽ, cuối cùng là liệu pháp gen.