How to write descriptively - Nalo Hopkinson

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

We read fiction for many reasons.

စိတ်ကူးယဉ် ဝတ္ထုကို အကြောင်းများစွာ အတွက် ဖတ်ရှုကြပါတယ်။

To be entertained,

စိတ်အပန်းဖြေဖို့၊

to find out who done it,

ဘယ်သူရေးလိုက်တာကို သိရှိဖို့၊

to travel to strange, new planets,

ဆန်းပြားတဲ့ ဂြိုဟ်သစ်တွေဆီ သွားဖို့

to be scared,

ခြောက်လှန့်ခံရဖို့၊

to laugh,

to cry,

ရယ်မောဖို့၊

ငိုကြွေးဖို့၊

to think,

တွေးတောဖို့၊

to feel,

ခံစားဖို့၊

to be so absorbed that for a while we forget where we are.

ကိုယ်ရှိနေတဲ့နေရာကို ခဏလောက် မေ့သွားတဲ့အထိ အာရုံကို ဆွဲဆောင်ဖို့ပါ။

So, how about writing fiction?

ဒီတော့ စိတ်ကူးယဉ် ဝတ္ထုရေးတာကရော။

How do you suck your readers into your stories?

ဇာတ်လမ်းတွေထဲကို စာဖတ်သူတွေ ဘယ်လို ပါဝင်အောင်လုပ်လဲ။

With an exciting plot? Maybe.

စိတ်လှုပ်ရှားစရာ ဇာတ်ကွက်တစ်ခုနဲ့လား။ ဖြစ်နိုင်တယ်။

Fascinating characters? Probably.

စိတ်ဝင်စားစရာ ဇာတ်ကောင်တွေနဲ့လား။ ဖြစ်လောက်ပါတယ်။

Beautiful language? Perhaps.

လှပတဲ့ ဘာသာစကားလား။ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။

"Billie's legs are noodles. The ends of her hair are poison needles.

"Billie ရဲ့ ခြေထောက်တွေဟာ ခေါက်ဆွဲတွေ။ သူဆံပင်အဖျားတွေက အဆိပ်အပ်တွေ။

Her tongue is a bristly sponge, and her eyes are bags of bleach."

သူ့လျှာက ကြမ်းတမ်းစူးရှတဲ့ ရေမြှုပ်တစ်ခု၊ သူ့မျက်လုံးတွေက ချွတ်ဆေးအိတ်တွေ။"

Did that description almost make you feel as queasy as Billie?

ဒီသရုပ်ဖော်မှုက Billie ဟာ အော်ဂလီဆန်စရာ လို့ သင့်ကို ခံစားမိသလောက် ဖြစ်စေခဲ့လား။

We grasp that Billie's legs aren't actually noodles.

Billie ရဲ့ခြေထောက်တွေဟာ တကယ်တော့ ခေါက်ဆွဲတွေ မဟုတ်တာ ရိပ်စားမိပါတယ်။

To Billie, they feel as limp as cooked noodles.

Billie အတွက် ချက်ထားတဲ့ ခေါက်ဆွဲလို ပျော့နေတယ်လို့ သူတို့ ခံစားမိတယ်။

It's an implied comparison, a metaphor.

ဒါက သွယ်ဝိုက် နှိုင်းယှဉ်မှုတစ်ခု၊ ဥပစာတစ်ခုပါ။

So, why not simply write it like this?

ဒီတော့ ဘာလို့ ဒီလို ရိုးရိုး မရေးတာလဲ။

"Billie feels nauseated and weak."

"Billie ဟာ အော်ဂလီဆန်ပြီး အားနည်းတယ်။"

Chances are the second description wasn't as vivid to you as the first.

ဖြစ်နိုင်တာကတော့ ဒုတိယ သရုပ်ဖော်ချက်ဟာ ပထမဟာလောက် ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း မဖြစ်တာပါ။

The point of fiction is to cast a spell,

စိတ်ကူးယဉ်ဝတ္ထုရဲ့ အဓိကအချက်က ညှို့ယူ ဖမ်းစားဖို့ပါ၊

a momentary illusion that you are living in the world of the story.

ဇာတ်လမ်းရဲ့ကမ္ဘာထဲမှာ သင် နေထိုင်နေတဲ့ တဒင်္ဂသာကြာတဲ့ အရိပ်အယောင်တစ်ခုပါ။

Fiction engages the senses,

စိတ်ကူးယဉ် ဝတ္ထုဟာ အာရုံတွေကိုဆွဲဆောင်တယ်။

helps us create vivid mental simulacra

ဇာတ်ကောင်တွေမှာ ရှိနေတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေရဲ့

of the experiences the characters are having.

ထင်ရှားတဲ့ စိတ်ပိုင်း အသွင်တူတွေကို ကူညီဖန်တီးပေးတယ်။

Stage and screen engage some of our senses directly.

ဇာတ်စင်နဲ့ ပိတ်ကားက ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ အာရုံတွေကို တိုက်ရိုက် ဆွဲဆောင်တယ်။

We see and hear the interactions of the characters and the setting.

ဇာတ်ကောင်တွေနဲ့ ဇာတ်လမ်း အပြင်အဆင်ရဲ့ တုံ့လှည်မှုတွေကို မြင်ရ၊ကြားရတယ်။

But with prose fiction,

ဒါပေမဲ့ စကားပြေ စိတ်ကူးယဉ် ဝတ္ထုက

all you have is static symbols on a contrasting background.

ကွဲပြားနေတဲ့ နောက်ခံတစ်ခုပေါ်က ငြိမ်နေတဲ့ သင်္ကေတပဲရှိတာပါ။

If you describe the story in matter of fact, non-tactile language,

ဇာတ်လမ်းကို အရှိအတိုင်း မမြင်သာတဲ့ ဘာသားစကားနဲ့ သရုပ်ဖော်ရင်

the spell risks being a weak one.

ဖမ်းစားမှုက အားနည်းတဲ့တစ်ခု ဖြစ်သွားတဲ့ အလားအလာပါ။

Your reader may not get much beyond interpreting the squiggles.

စာဖတ်သူက အကွေးအတွန့်တွေကို အနက်ကောက်တာကို ကျော်ကာအများကြီး မရောက်လောက်ဘူး။

She will understand what Billie feels like,

Billie ဘယ်လို ခံစားရတာကို သူ နားလည်ပေမဲ့

but she won't feel what Billie feels.

Billie ခံစားရတာကိုတော့ ခံစားမိမှာ မဟုတ်ဘူး။

She'll be reading, not immersed in the world of the story,

ဇာတ်လမ်းရဲ့ကမ္ဘာမှာ နစ်မနေဘဲ ဖတ်နေရင်း

discovering the truths of Billie's life at the same time that Billie herself does.

တစ်ချိန်တည်းမှာ Billie ကိုယ်တိုင်လုပ်တဲ့ သူ့ရဲ့ဘဝ အမှန်တရားတွေကို ရှာဖွေလိမ့်မယ်။

Fiction plays with our senses:

စိတ်ကူးယဉ် ဝတ္ထုဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အာရုံတွေနဲ့အတူ ကစားပါတယ်။

taste,

အရသာ၊

smell,

အနံ့၊

touch,

အထိအတွေ့၊

hearing,

အကြား၊

sight,

အမြင်နဲ့

and the sense of motion.

လှုပ်ရှားမှု သဘောပါ။

It also plays with our ability to abstract and make complex associations.

ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဆက်စပ်မှုတွေကို ထုတ်နှုတ်၊ ဖန်တီးနိုင်စွမ်းနဲ့လည်း ကစားပါတယ်။

Look at the following sentence.

အောက်ပါ ဝါကျကို ကြည့်ပါ။

"The world was ghost-quiet,

"ကမ္ဘာက တစ္ဆေ-တိတ်ဆိတ်မှုဖြစ်ခဲ့တယ်။

except for the crack of sails and the burbling of water against hull."

ရွက်တွေရဲ့ အက်ကွဲသံနဲ့ လှေဝမ်းကို တိုက်တဲ့ ရေဗလုံထိုးသံကလွဲလို့ပေါ့။

The words, "quiet," "crack," and "burbling,"

"တိတ်ဆိတ်" "အက်ကွဲသံ" နဲ့ "ဗလုံထိုး" စကားလုံးတွေဟာ

engage the sense of hearing.

အကြားအာရုံကို ဆွဲဆောင်စေတယ်။

Notice that Buckell doesn't use the generic word sound.

Buckell ဟာ ယေဘုယျ စကားလုံး အသံ မသုံးတာ သတိပြုပါ။

Each word he chooses evokes a particular quality of sound.

သူရွေးတဲ့ စကားလုံးတိုင်းဟာ အသံရဲ့ ထူးခြားတဲ့ အရည်အသွေးကို လှုံ့ဆော်တယ်။

Then, like an artist laying on washes of color

ဒီနောက်မှာ ပန်ချီဆရာတစ်ဦးက ပန်ချိကားတစ်ချပ်အတွက် ဖွဲ့စပ်ပုံ

to give the sense of texture to a painting,

သဘောကိုပေးဖို့ အရောင်ရဲ့ ဆေးရည်တွေမှာ လွှာထပ်သလို

he adds anoter layer, motion, "the crack of sails,"

နောက်တစ်လွှာ လှုပ်ရှားမှု "ရွက်များရဲ့ အက်ကွဲသံ"

and touch, "the burbling of water against hull."

အထိအတွေ့"လှေဝမ်းကိုတိုက်တဲ့ ရေဗလုံထိုးသံကို ထပ်ပေါင်းတယ်။

Finally, he gives us an abstract connection

နောက်ဆုံးမှာ တစ္ဆေ စကားလုံးကို တိတ်ဆိတ်မှု စကားလုံးနဲ့

by linking the word quiet with the word ghost.

ချိတ်ဆက်ရင်း စိတ္တဇ ဆက်သွယ်မှုတစ်ခုကို ပေးတယ်

Not "quiet as a ghost,"

စာဖတ်သူနဲ့ အတွေ့အကြုံကြားမှာ

which would put a distancing layer of simile

အပြုံးရဲ့ ခပ်ခွာခွာ အလွှာတစ်ခု ထည့်ပေးမယ့်

between the reader and the experience.

"တစ္ဆေတစ်ကောင်လို တိတ်ဆိတ်"မဟုတ်ဘူး။

Instead, Buckell creates the metaphor "ghost-quiet"

ဒီအစား Buckell က မဖုံးကွယ်တာထက် သွယ်ဝိုက်တဲ့ နှိုင်းယှဉ်တစ်ခုအတွက်

for an implied, rather than overt, comparison.

ဥပစာ "တစ္ဆေ-တိတ်ဆိတ်မှု" ကို ဖန်တီးလိုက်တယ်။

Writers are always told to avoid cliches

စာရေးသူတွေကို အပ်ကြောင်းထပ်တာတွေ ရှောင်ဖို့ အမြဲပြောတယ်။

because there's very little engagement for the reader in an overused image,

အကြောင်းက အလွန်အ သုံးထားတဲ့ ပုံရိပ်တစ်ခု မှာ စာဖတ်သူ ပါဝင်မှုက အလွန်နည်းလို့ပါ။

such as "red as a rose."

ဥပမာ "နှင်းဆီလို နီရဲနေတယ်"။

But give them,

ဒါပေမဲ့ ပေးတာက

"Love...began on a beach.

"အချစ်ဟာ ကမ်းခြေတစ်ခုမှာ စတင်ခဲ့တယ်။

It began that day when Jacob saw Anette in her stewed-cherry dress,"

Jacob က ချယ်ရီရင့်ရင့် ဝတ်စုံနဲ့ Anette ကို တွေ့တဲ့နေ့မှာ စတင်ခဲ့တယ်"

and their brains engage in the absorbing task

သူတို့ဦးနှောက်တွေဟာ ချယ်ရီရင့်ရင့် ဝတ်စုံက ဘယ်လိုဆိုတာ

of figuring out what a stewed-cherry dress is like.

မှန်းဆနေတဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ် အလုပ်မှာ ပါဝင်နေတယ်။

Suddenly, they're on a beach about to fall in love.

ရုတ်တရက် သူတို့ဟာ ချစ်မိသွားကြဖို့ ကမ်းခြေတစ်ခုကို ရောက်သွားတယ်။

They're experiencing the story at both a visceral and a conceptual level,

အလိုအလျောက်နဲ့ အယူအဆအပေါ် အခြေခံတဲ့ အဆင့်နှစ်ခုစလုံးမှာ ဇာတ်လမ်းကို ခံစားတယ်။

meeting the writer halfway in the imaginative play

အာရုံတွေရဲ့ တက်ကြွတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုဖန်ဆင်းခြင်းရဲ့

of creating a dynamic world of the senses.

စိတ်ကူးယဉ် ပြဇာတ်ထဲမှာ စာရေးသူနဲ့ အပေးအယူလုပ်နေတယ်။

So when you write, use well-chosen words

ဒီတော့ သင် စာရေးတဲ့အခါ အသံ၊ အမြင်၊ အရသာ၊အတွေ့အထိ၊ အနုံ့နဲ့

to engage sound, sight, taste, touch, smell, and movement.

လှုပ်ရှားမှုကို ဆွဲဆောင်စေဖို့ အသေအချာ ရွေးထားတဲ့ စကားလုံးတွေကို သုံးပါ။

Then create unexpected connotations among your story elements,

ဒီနောက် ဇာတ်လမ်း အရိပ်အယောင်တွေကြားမှာ မမျှော်လင့်တဲ့ ဂယက်အနက်တွေ ဖန်တီးပြီး

and set your readers' brushfire imaginations alight.

သင့်စာဖတ်သူတွေရဲ့ တောမီး စိတ်အာရုံတွေကို မီးရှို့ပေးလိုက်ပါ။