How to write descriptively - Nalo Hopkinson

Viết tiểu thuyết một cách sống động - Nalo Hopkinson

Translator: Linh Nguyen Reviewer: Linh Tran

We read fiction for many reasons.

Chúng ta đọc tiểu thuyết với nhiều lý do.

To be entertained,

Để giải trí,

to find out who done it,

để tìm ra hung thủ

to travel to strange, new planets,

để đi đến những hành tinh mới mẻ lạ lẫm,

to be scared,

để được sợ hãi,

to laugh,

to cry,

để cười,

để khóc

to think,

để suy nghĩ

to feel,

để cảm nhận,

to be so absorbed that for a while we forget where we are.

để say mê trong chốc lát và quên đi thực tại chúng ta đang ở đâu.

So, how about writing fiction?

Vậy còn viết tiểu thuyết thì sao?

How do you suck your readers into your stories?

Làm sao để bạn thu hút độc giả vào câu chuyện của mình?

With an exciting plot? Maybe.

Với một cốt truyệt thú vị? Có thể.

Fascinating characters? Probably.

Các nhân vật lôi cuốn? Chắc vậy.

Beautiful language? Perhaps.

Lối viết văn trau chuốt? Có lẽ.

"Billie's legs are noodles. The ends of her hair are poison needles.

"Đôi chân của Billie là những sợi mì. Chân tóc của cô ấy là những cây kim có độc.

Her tongue is a bristly sponge, and her eyes are bags of bleach."

Chiếc lưỡi của cô ấy là một miếng giẻ cứng và đôi mắt cô ấy như những túi thuốc tẩy."

Did that description almost make you feel as queasy as Billie?

Dòng miêu tả trên có làm bạn cảm thấy buồn nôn như Billie?

We grasp that Billie's legs aren't actually noodles.

Chúng ta hiểu rằng đôi chân của Billie không phải là những sợi mì.

To Billie, they feel as limp as cooked noodles.

Với Billie, chúng mềm nhũn như những sợi mì được nấu chín.

It's an implied comparison, a metaphor.

Đó là một cách so sánh ngụ ý, là một phép ẩn dụ.

So, why not simply write it like this?

Vậy, tại sao không viết đơn giản như thế này?

"Billie feels nauseated and weak."

"Billie cảm thấy buồn nôn và yếu ớt."

Chances are the second description wasn't as vivid to you as the first.

Có thể là cách miêu tả thứ hai không sinh động như cách thứ nhất.

The point of fiction is to cast a spell,

Mấu chốt của tiểu thuyết là làm say mê quyến rũ

a momentary illusion that you are living in the world of the story.

một ảo ảnh nhất thời rằng bạn đang sống trong thế giới của chính câu chuyện đó.

Fiction engages the senses,

Tiểu thuyết kích thích các giác quan,

helps us create vivid mental simulacra

giúp chúng ta tạo ra những bản sao sinh động

of the experiences the characters are having.

về những trải nghiệm của các nhân vật.

Stage and screen engage some of our senses directly.

Sân khấu và màn ảnh kích thích một vài giác quan của chúng ta một cách trực tiếp

We see and hear the interactions of the characters and the setting.

Chúng ta thấy và nghe được sự tương tác giữa các nhân vật và bối cảnh.

But with prose fiction,

Nhưng với một tác phẩm văn xuôi,

all you have is static symbols on a contrasting background.

tất cả những gì bạn có là những kí tự tĩnh tại trên một nền tương phản.

If you describe the story in matter of fact, non-tactile language,

Nếu thực sự bạn miêu tả một câu chuyện với một ngôn ngữ không cảm xúc,

the spell risks being a weak one.

sức quyến rũ e rằng không đủ mạnh.

Your reader may not get much beyond interpreting the squiggles.

Độc giả của bạn sẽ không cảm nhận được mấy ngoài việc giải nghĩa các dòng văn.

She will understand what Billie feels like,

Cô ấy sẽ hiểu Billie đang cảm thấy thế nào

but she won't feel what Billie feels.

nhưng cô ấy sẽ không thể cảm nhận được điều tương tự

She'll be reading, not immersed in the world of the story,

Cô ấy vẫn sẽ đọc, không chìm đắm vào trong thế giới của câu chuyện,

discovering the truths of Billie's life at the same time that Billie herself does.

khám phá sự thật về cuộc sống của Billie cùng lúc Billie nhận ra điều tương tự.

Fiction plays with our senses:

Tiểu thuyết chơi đùa với các giác quan của chúng ta:

taste,

vị giác

smell,

khứu giác

touch,

xúc giác

hearing,

thính giác

sight,

thị giác

and the sense of motion.

và cảm giác của sự chuyển động.

It also plays with our ability to abstract and make complex associations.

Nó cũng chơi đùa với khả năng trừu tượng hoá và tạo ra các sự liên kết phức tạp.

Look at the following sentence.

Hãy nhìn vào câu sau.

"The world was ghost-quiet,

"Thế giới tĩnh lặng như tờ,

except for the crack of sails and the burbling of water against hull."

ngoại trừ tiếng ầm ầm của cánh buồm và tiếng bóng nước phập phồng dưới thân tàu."

The words, "quiet," "crack," and "burbling,"

Các từ "tĩnh lặng", "ầm ầm" và "phập phồng"

engage the sense of hearing.

kích thích thính giác.

Notice that Buckell doesn't use the generic word sound.

Chú ý rằng Buckell không dùng các từ tượng thanh chung chung.

Each word he chooses evokes a particular quality of sound.

Mỗi từ ông ấy chọn gợi lên một tính chất đặc thù của âm thanh.

Then, like an artist laying on washes of color

Sau đó, như một hoạ sĩ phối các lớp màu

to give the sense of texture to a painting,

để tạo nên bố cục của một bức vẽ,

he adds anoter layer, motion, "the crack of sails,"

ông ấy thêm vào lớp khác, chuyển động, "tiếng ầm ầm của cánh buồm,"

and touch, "the burbling of water against hull."

và xúc giác, "tiếng bóng nước phập phồng dưới thân tàu"

Finally, he gives us an abstract connection

Cuối cùng, ông ấy cho chúng ta một ý niệm trừu tượng

by linking the word quiet with the word ghost.

bằng cách liên kết từ "tĩnh lặng" với từ "ma quỷ"

Not "quiet as a ghost,"

Không phải "tĩnh lặng như một con ma,"

which would put a distancing layer of simile

nó sẽ tạo một phép so sánh xa vời

between the reader and the experience.

giữa người đọc và trải nghiệm của họ.

Instead, Buckell creates the metaphor "ghost-quiet"

Thay vào đó, Buckell tạo nên phép ẩn dụ "tĩnh lặng như tờ"

for an implied, rather than overt, comparison.

để ngụ ý, hơn là một phép so sánh công khai.

Writers are always told to avoid cliches

Các nhà văn luôn được bảo phải tránh rập khuôn sáo rỗng

because there's very little engagement for the reader in an overused image,

vì người đọc sẽ ít hứng thú với những hình ảnh được sử dụng quá nhiều lần,

such as "red as a rose."

ví dụ như "đỏ tựa hoa hồng"

But give them,

Nhưng khi nói

"Love...began on a beach.

"Tình yêu...khởi nguồn từ bãi biển."

It began that day when Jacob saw Anette in her stewed-cherry dress,"

"Nó bắt đầu từ một ngày khi Jacob thấy Anette trong bộ váy anh đào chín mọng"

and their brains engage in the absorbing task

và não của họ bị cuốn vào một nhiệm vụ hấp dẫn

of figuring out what a stewed-cherry dress is like.

để luận ra chiếc váy anh đào chín mọng trông như thế nào.

Suddenly, they're on a beach about to fall in love.

Bất thình lình, họ cũng trên bãi biển như sắp sa vào lưới tình.

They're experiencing the story at both a visceral and a conceptual level,

Họ cảm nhận câu chuyện cả bằng bản năng lẫn nhận thức,

meeting the writer halfway in the imaginative play

gặp gỡ nhà văn giữa một cuộc chơi giàu tưởng tượng

of creating a dynamic world of the senses.

về việc tạo ra một thế giới sinh động đầy các giác quan.

So when you write, use well-chosen words

Vì thế khi bạn viết, hãy lựa chọn từ ngữ thật kỹ lượng

to engage sound, sight, taste, touch, smell, and movement.

để kích thích thính giác, thị giác, vị giác, xúc giác, khứu giác và chuyển động

Then create unexpected connotations among your story elements,

Sau đó tạo ra những ngụ ý bất ngờ giữa các yếu tố trong câu chuyện,

and set your readers' brushfire imaginations alight.

và cho trí tượng tượng người đọc bay xa.