Bird migration, a perilous journey - Alyssa Klavans

Translator: Ko Ko Oo Reviewer: Myo Aung

Each spring, nature lovers eagerly greet the signs

နွေဦးကာလရောက်ချိန်တိုင်း သဘာဝချစ်သူတွေဟာ

that winter is finally coming to an end.

ဆောင်းကုန်တော့မယ့် လက္ခဏာတွေကို တွေ့ရှိလာကြပါပြီ။

As the days grow warmer,

နေ့ခင်းတွေ နွေးလာမယ်။

the flowers and trees start to bloom,

သစ်ပင်ပန်းမန်တွေ ဖူးပွင့်လာမယ်။

and the world comes alive

လောကကြီး အသက်ဝင်လာမယ်။

with the melodious call of birds

တေးသီငှက်တွေရဲ့ တေးသံချိုလေးတွေ၊

in search of a new mate.

ချစ်သူသစ်ကို ရှာဖွေသံလေးတွေနဲ့ပေါ့လေ။

But where have these enchanting sounds

သို့သော် ဒီအသံလေးတွေက

been hiding all winter?

ဆောင်းတွင်းတစ်ခုလုံး ဘယ်မှာ ဝှက်နေကြတာတုန်း?

For almost 200 species of song birds,

တေးသီငှက်မျိုးစိတ် ၂၀၀ လောက်ဟာ

their winters have been spent

ဆောင်းတွင်းတစ်ခုလုံး

down in the tropical climates

သမပိုင်းမှာ ဆောင်းခိုနေကြတယ်။

of Central and South America.

အလယ်နဲ့ တောင်အမေရိကတိုက်မှာပေါ့။

While this may sound ideal,

ကြားရတာ အဆင်ပြေသလို ထင်ရပေမဲ့

it involves one of the most perilous journeys

တကယ်တော့ ဒီခရီးလမ်းဟာ တိရိစ္ဆာန်လောကရဲ့

known in the entire animal kingdom.

အန္တရာယ်အရှိဆုံးခရီးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

This journey is called migration,

ဒါကို တေးသီငှက်များရဲ့

ဆောင်းခိုခြင်း လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။

and for song birds,

this can involve travelling somewhere

ဒီခရီးမှာ တစ်နေရာနဲ့တစ်နေရာ

between a few hundred to almost 7,000 miles

မိုင်ရာချီကနေ မိုင် ၇၀၀၀ အထိ ကွာဝေးတတ်ပြီး

in a period of several weeks

ရက်သတ္တပါတ်အနည်းငယ်ကနေ

to four months.

လေးလအထိ ကြာမြင့်တတ်ပါတယ်။

Birds spend weeks preparing

ငှက်တွေဟာ ဒီခရီးအတွက်

သီတင်းပါတ်များစွာ ပြင်ဆင်ကြပါတယ်။

for the intense journey

by gorging on large quantities of food,

အစားများများ စားထားတာ၊

ကိုယ်အလေးချိန် နှစ်ဆဖြစ်အောင်လုပ်တာတွေကို

sometimes doubling their weight

prior to departure.

မသွားခင်မှာ လုပ်ဆောင်ပါတယ်။

While flying, birds can lose

ပျံသန်းချိန် တစ်နာရီတိုင်းမှာ

almost one percent of their body weight an hour,

ကိုယ်အလေးချိန် ရဲ့ တစ်ရာခိုင်နှုန်း ကျပါတယ်။

so packing on the pounds is crucial to their survival.

ဒါ့ကြောင့် အစားအစာသိုလှောင်ထားခြင်းဟာ အသက်ရှင်ဖို့ အလွန်အရေးပါပါတယ်။

However, more than the physical stress,

သို့သော် ဒီလိုရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြင်

migrating birds are now facing

ဆောင်းခိုငှက်တွေအတွက်

a new source of hardship:

နောက်ထပ်ပြဿနာကြီးတစ်ခု ရှိနေပါတယ်။

landscape change.

မြေပြင်အနေအထား ပြောင်းလဲခြင်း ပါ။

Just imagine you're the one

နှိုင်းယှဉ်ပြီး ဥပမာပေးရရင်

getting ready to take a trip.

သင် ခရီးတစ်ခုထွက်မယ် ဆိုပါတော့

You've packed the car

လမ်းမှာ လိုအပ်မယ်ထင်တာတွေ

with everything you think you need,

ကားထဲထည့်မယ်။

fueled up the tank,

ကားဆီဖြည့်မယ်။

eaten a huge breakfast,

မနက်စာ များများစားသွားမယ်။

and hit the road.

လမ်းပေါ်တက်မောင်းပြီ။

You've taken this journey before.

ဒီခရီးကို အရင်ကလည်း သွားဖူးတယ်။

You know all your favorite rest stops

နားရမယ့်နေရာတွေလည်း သိတယ်။

and little back-alley diners to grab a bite.

စားရမယ့်နေရာတွေလည်း သိတယ်။

Everything is planned out.

အရာအားလုံး စီစဉ်ထားပြီးသား။

But just as your fuel gauge starts

ဒါနဲ့ ဓာတ်ဆီတိုင်ကီက

dipping into the red zone,

အနီပြလာပြီ။

you pass by what should have been a gas station,

ဆီဆိုင်ရှိမယ့်နေရာလည်း ရောက်လာပြီ။

except it's closed.

သို့သော် ပိတ်ထားတယ်။

"Not a problem," you think,

ကိစ္စမရှိပါဘူး လို့ ထင်တယ်။

"The next one can't be too far away."

နောက်တစ်ဆိုင်က သိပ်မဝေးဘူးကိုး။

But then that next station never appears.

သို့သော် နောက်တစ်ဆိုင်ဆိုတာ မရှိတော့ဘူး။

Unfortunately, as you continue on your route,

ကံဆိုးစွာနဲ့ ဆက်သွားလေလေ၊

the reality of the situation starts to set in.

အခြေအနေတွေက ပိုဆိုးဝါးလာလေလေ၊

More and more stations are closed

ဆိုင်တွေကလည်း ပိတ်နေတာတွေ၊

or just erased from your map.

မြေပြင်မှာ မရှိတော့တာတွေ ဖြစ်နေတယ်။

All of a sudden, your routine trip

သင့်ရဲ့ခရီးဟာ ရုတ်တရက်ကြီး

has become a desperate search

မျှော်လင့်ချက်မဲ့လာပြီး

just to find somewhere safe to rest

နားဖို့နေရာနဲ့ ဆီဖြည့်ဖို့နေရာကို

and refuel for the night.

ညဘက်အထိ ရှာဖွေနေရပါတော့တယ်

This scenario has become the reality

ဆောင်းခိုငှက်အများစုအတွက်

for the majority of migrating song birds

ဒီဖြစ်စဉ်ဟာ တကယ်ကြုံနေရတာပါ။

as human land development continues unchecked.

လူတွေရဲ့ မြို့ရွာတွေဆက်တိုက် တိုးတက်ပြောင်းလဲနေသမျှပေါ့။

Humans are altering important stop-over sites

ငှက်တွေမျိုးဆက်များစွာ အသုံးပြုခဲ့တဲ့ အရေးကြီးတထောက်နားရပ်တွေကို

that birds have been using for generations.

လူတွေက တချိန်လုံးပြောင်းပစ်နေကြတယ်။

As migrators pass over the continent,

ဆောင်းခိုငှက်တွေ ဖြတ်သန်းလာပြီဆိုတာနဲ့

they run a gauntlet of dangers,

အန္တရာယ်တွေတွေရှိလာပါတော့တယ်။

including pesticide ingestion in rural farmlands,

လယ်ယာမြေတွေက ပိုးသတ်ဆေးတွေ စားမိတာတွေ၊

habitat loss in suburban developments,

မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးမှုကြောင့် စားကျက်ပျောက်တာတွေ၊

as well as disorientation from light pollution,

လင်းလွန်းလို့ လမ်းပျောက်တာတွေ၊

and even structure collision

တိုက်မိခိုက်မိတာတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။

with tall, reflective glass buildings in cities.

မှန်တွေအပြည့်တပ်ထားတဲ့ တိုက်တာအမြင့်ကြီးတွေနဲ့ပေါ့။

Of the estimated 20 billion individual birds

ခန့်မှန်း ဆောင်းခိုငှက် ဘီလီယံ ၂၀ လောက်

that comprise the fall population,

ဆောင်းခိုရွှေ့ပြောင်းကြတဲ့အခါ

only about half will return

တဝက်လောက်သာ ပြန်လာနိုင်ကြပါတယ်။

to breed the following spring.

နွေဦးမှာ သားပေါက်ဖို့ပေါ့။

Almost one billion of these deaths

အဲ့သည့်သေသွားတဲ့တစ်ဘီလီယံသော ငှက်တွေထဲက

are attributed just to building collisions.

အများစုဟာ အဆောက်အဦးတွေနဲ့ တိုက်မိတာဖြစ်ပါတယ်။

With such astounding yearly losses,

နှစ်စဉ်ဒီလိုအကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးနေတာဟာ

humans risk more than just the loss

လူသားတွေအတွက်ကတော့

of the beautiful colors and songs of birds,

ရောင်စုံတေးသီငှက်တွေ ဆုံးရှုံးတာတစ်ခုတည်း မဟုတ်ပါဘူး

they also play an important role in the ecosystem.

ငှက်တွေဟာ ဂေဟစနစ်ထဲမှာ အရေးကြီးတဲ့နေရာက ပါဝင်နေပါတယ်။

Birds help with insect control,

ငှက်တွေဟာ အင်းဆက်ထိန်းချုပ်ခြင်း၊

pollination,

ဝတ်မှုန်ကူးခြင်း၊

and disbursing seeds throughout the landscape.

သစ်စေ့ကျဲခြင်းတို့မှာ အရေးပါပါတယ်။

Without birds, the natural world

ငှက်တွေသာမရှိရင် သဘာဝတရားကြီးဟာ

would be a very different place.

အခုလိုဖြစ်နေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

Although birds face an on-going threat

ဒီလိုမျိုး လူသားမြို့ရွာတွေကြောင့်

from human land development,

ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ငှက်တွေကို

there are actions that we can all take to help.

အကူအညီပေးလို့ရမယ့်နည်းတွေ ရှိနေပါတယ်။

Many countries and local governements

အချို့နိုင်ငံတွေနဲ့အစိုးရတွေက

have already passed important laws

အရေးကြီးဥပဒေတွေကို ပြဌာန်းထားပါတယ်။

that restrict the use of poisonous pesticides.

အဆိပ်ဖြစ်စေတဲ့ ပိုးသတ်ဆေးတွေ မသုံးဖို့၊

By using more natural, plant-based products,

သဘာဝထုတ်ကုန်ပစ္စည်းတွေသုံးဖို့ပေါ့။

we can maintain our farms and gardens

စိုက်ပျိုးခြံတွေ၊လယ်တွေ၊ ပန်းဥယျာဉ်တွေကို

without the dangerous side effects.

ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးမရှိပဲ ထိန်းသိမ်းလို့ရပါတယ်။

In addition, as our global populations continue to grow

ခြုံပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ကျွန်တော်တို့ လူဦးရေများလာတာနဲ့အမျှ

and people need places to call home,

လူတွေအတွက် အိမ်တွေလိုအပ်လာသလို

green spaces can offer both bird habitat

ငှက်တွေစားကျက်လုပ်ရမယ့် စိမ်းလန်းဒေသတွေ၊

as well as a peaceful and natural place

ကျွန်တော်တို့အတွက်ရော သာယာလှပတဲ့

for us to enjoy.

နေရာတွေလိုအပ်လာပါတယ်။

အိမ်တွင်းအသေးစား ပြောင်းလဲမှုလေးတွေက

Small changes at home

can also make a huge difference.

ကြီးမားတဲ့အပြောင်းအလဲတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

By hanging up feeders

ငှက်စာတွေချိတ်ပေးတာ၊

and building bird houses in outdoor areas,

အိမ်အပြင်မှာ ငှက်အိမ်လေးတွေ ဆောက်ပေးခြင်းဖြင့်

we can provide much-needed food and safety

လိုနေတဲ့ အစာနဲ့လုံခြုံမှုတွေ ပေးနိုင်မှာပါ

during long migrations.

သူတို့ရဲ့ ခရီးရှည်ကြီးအတွက်ပေါ့။

Turning out lights in suburban

မြို့ပြတွေနဲ့ ကျေးလက်တွေမှာ

and urban environments

can also help birds

မီးတွေပိတ်ခြင်းဖြင့်

ကြယ်တွေကြည့်ပြီးခရီးသွားနေရတဲ့

that look for stars to navigate.

ငှက်တွေကို ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

With our help, these sky travellers

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကူညီမှုနဲ့

can reach their destination safely,

လိုရာကို ချောချောမောမော ရောက်နိုင်ကြမှာမို့

and hopefully keep returning year after year.

နောက်နှစ်ပြန်လာကြမှာကို မျှော်လင့်နိုင်မှာပါ။