Why is it so hard to cure the common cold?

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

In 2000, a company called ViroPharma ran clinical trials of pleconaril,

၂၀၀၀ ခုနှစ်မှာ ViroPharma ဆိုတဲ့ ကုမ္ပဏီ တစ်ခုက သာမန် အအေးမိတာကို ကုသဖို့ထုတ်ထားတဲ့

a new pill designed to treat the common cold.

pleconaril ဆေးအသစ်ကို စမ်းသပ်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်။

In many patients, the pill helped.

လူနာတော်များစွာမှာ ဆေးလုံးက အကူအညီရတယ်။

But in 7 of them, just a few days into the treatment,

ဒါပေမဲ့ ကုသမှုအပြီး ရက်အနည်းငယ်အတွင်း သူတို့ထဲက ၇ ယောက်မှာ

researchers found mutated virus variants that were almost completely resistant

သန္ဓေပြောင်း ဗိုင်းရပ်စပ်မျိုးကွဲတွေက pleconaril ကို ခံနိုင်ရည်မရှိသလောက်ဆိုတာ

to pleconaril.

သုတေသီတွေတွေ့တယ်။

Viruses are always mutating, but this one mutated so quickly that it managed

ဗိုင်းရပ်စ်တွေက အမြဲ သန္ဓေပြောင်းနေပေမဲ့ ဒီတစ်ခုက ရက်အနည်းငယ်အတွင်း

to outmaneuver years of research and development in just a few days.

နှစ်ချီတဲ့ သုတေသနနဲ့ တိုးတက်မှုကို ရှောင်ထွက်နိုင်လောက်အောင် အမြန်ပြောင်းတယ်။

If you didn't have an immune system and caught a cold,

ခုခံအားစနစ်မရှိဘဲ အအေးမိရင်

the infection would quickly spread deep into your lungs.

ရောဂါပိုးက အဆုတ် အတွင်းနက်နက်ကို အမြန် ပျံ့နှံ့သွားမှာပါ။

Rampant viral replication would destroy tissue there,

အဆုတ်တွေက ကိုယ်ကို အောက်ဆီဂျင်အလုံအလောက် မထောက်ပံ့နိုင်အောင်

until your lungs couldn’t supply your body with enough oxygen

အသက်ရှုကျပ်တဲ့ အထိ ပျံ့နှံ့နေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးပွားမှုက

and you’d asphyxiate.

တစ်သျှူးတွေကို ဖျက်ဆီးမှာပါ။

Unfortunately, for millions of people around the world who live

ကံမကောင်းချင်တော့ အပြည့်အဝ လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်နဲ့

with a less-than-fully-functional immune system

နေထိုင်တဲ့ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက သန်းနဲ့ချီတဲ့လူတွေ

or who are on immunosuppressant drugs,

သို့မဟုတ် ခုခံအားထိန်းဆေး သုံးစွဲနေသူအတွက်

this is a real risk:

ဒါက တကယ့်အန္တရာယ်ပါ၊

“minor” infections can turn serious or even deadly.

“အသေးအဖွဲ” ရောဂါပိုးတွေက ပြင်းထန် သို့မဟုတ် သေစေနိုင်တယ်။

But if you're fortunate enough to have a fully functional immune system,

ဒါပေမဲ့ အပြည့်အဝ လုပ်ဆောင်တဲ့ ခုခံအားစနစ်ရှိလောက်အောင် ကံကောင်းရင်

a cold will probably give you a few relatively mild symptoms.

အအေးမိတာက အနည်းငယ်ပျော့တဲ့ လက္ခဏာတွေ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်။

On average, adults catch more than 150 colds throughout their lives.

ပျမ်းမျှအနေနဲ့ လူကြီးတွေဟာ ဘဝတစ်လျှောက် အအေးမိတာ ၁၅၀ ကြိမ် ကျော်တယ်။

And despite the fact that the symptoms are similar,

တူညီတဲ့ လက္ခဏာတွေရှိပေမဲ့

the cause could be different each time.

အကြောင်းရင်းက အကြိမ်တိုင်း ကွဲပြားနိုင်တယ်။

Common colds are caused by at least 8 different families of virus,

သာမန် အအေးမိတာတွေက အနည်းဆုံး ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးစု ၈ မျိုးကနေ ဖြစ်ပေါ်ပြီး

each of which can have its own species and subtypes.

တစ်ခုချင်းစီမှာ ကိုယ်ပိုင် အမျိုးအစားခွဲတွေ ရှိနိုင်တယ်။

How can so many different viruses cause the same illness?

ဒီလောက်များတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေက တူညီတဲ့နာမကျန်းမှုကို ဖြစ်စေနိုင်တာလဲ။

Well, viruses can only invade our bodies in a few ways:

ဗိုင်းရပ်စ်တွေက ကိုယ်ခန္ဓာကို နည်းအနည်းငယ်နဲ့သာ ဝင်ရောက်နိုင်တယ်၊

one is to come in on a breath.

တစ်နည်းက အသက်ရှုသွင်းတာပါ။

We have to breathe, so our immune system sets up a bunch of frontline defenses

အသက်ရှုဖို့ လိုအပ်တော့ ကိုယ်ခံအားစနစ်က ရှေ့တန်းကာကွယ်မှု အများအပြား တပ်ဆင်ထားပြီး

and these are actually what produce many of the symptoms of a cold.

ဒါတွေက အအေးမိတဲ့ လက္ခဏာများစွာကို တကယ် ဖြစ်ပေါ်စေတာပါ။

Your mucus-y, dripping nose is your immune system trapping and flushing out virus.

ချွဲသလိပ်ထွက်တာ၊ နှာရည်ယိုတာက ခုခံအားစနစ်က ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို ဖမ်းပြီး ဖော်ထုတ်တာပါ။

Your fever is your immune system raising your body temperature

အဖျားက ဗိုင်းရပ်စ်ပွားတာကို နှေးကွေးစေဖို့ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကို

to slow down viral replication.

မြှင့်တင်ပေးတဲ့ ခုခံအားစနစ်ပါ။

And your inflamed, well, everything,

ပြီးတော့ ရောင်ရမ်းလာတယ်၊ ​​အားလုံးပါ၊

that’s your immune system widening your blood vessels

ဒါက ခုခံအားစနစ်က သွေးကြောတွေကို ကျယ်စေပြီး

and recruiting its white blood cell army to help kill the virus.

ဗိုင်းရပ်စ်ကို သတ်ဖို့ သွေးဖြူဥ ဆဲလ်တွေကို စုဆောင်းနေတာပါ။

So, if the common cold is caused by many different viruses,

ဒီတော့ သာမန် အအေးမိရောဂါဟာ ဗိုင်းရပ်စ်အမျိုးမျိုးကြောင့်ဆိုရင်

is a cure even possible?

ကုသဖို့တောင် ဖြစ်နိုင်ပါမလား။

Here’s one fact in our favor:

လိုလားချက်က ဒါပါ။

a single family of viruses causes 30 to 50% of all colds:

ဗိုင်းရပ်စ်တစ်စုဟာ အအေးမိတာအားလုံးရဲ့ ၃၀% မှ ၅၀% အထိဖြစ်စေတဲ့

rhinovirus.

rhinovirus ပါ။

If we could eliminate all rhinovirus infections,

rhinovirus ကူးစက်မှု အားလုံးကို ဖယ်ရှားနိုင်ရင်

we’d be a long way towards curing the common cold.

သာမန် အအေးမိတာကို ကုသဖို့က ဝေးနေဦးမှာပါ။

There are two main ways to fight a virus: vaccines and antiviral drugs.

ဗိုင်းရပ်စ် တိုက်ဖျက်ဖို့ အဓိကနည်းလမ်း နှစ်ခုကကာကွယ်ဆေးနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်သတ်ဆေးပါ။

The first attempt to create a rhinovirus vaccine was a success—

rhinovirus ကာကွယ်ဆေးကို ဖန်တီးဖို့ ပထမဆုံးကြိုးစားမှုက အောင်မြင်ပေမဲ့

but a short-lived one.

ခဏတာသာပါ။

In 1957, William Price vaccinated 50 kids with inactivated rhinovirus

၁၉၅၇ မှာ William Price ကကလေး အယောက် ၅၀ ကို အလုပ်မလုပ်တဲ့ rhinovirus ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး

and gave 50 others a placebo.

အခြား ၅၀ကို အယောင်ပြဆေးပေးခဲ့တယ်။

Soon afterwards, a rhinovirus outbreak spread throughout the kids.

မကြာခင်မှာပဲ rhinovirus ဟာ ကလေးတွေဆီ ပျံ့နှံ့သွားပါတယ်။

In the vaccinated group, only 3 got sick.

ကာကွယ်ဆေးထိုးတဲ့ အုပ်စုမှာ ၃ ယောက်ပဲ ဖျားတယ်။

In the placebo group, 23 did— almost 8 times as many.

အယောင်ပြဆေး အုပ်စုက ၂၃ ယောက်ဆိုတော့ ၈ ဆနီးပါးပါ။

And despite the small numbers, this was promising:

အရေအတွက်နည်းပေမဲ့ ဒါက အလားအလာရှိပါတယ်။

the immune systems of vaccinated kids were successfully

ကာကွယ်ဆေးထိုးထားတဲ့ ကလေးတွေရဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်တွေက

recognizing and responding to rhinovirus.

rhinovirus ကိုအောင်မြင်စွာ အသိအမှတ်ပြု တုံ့ပြန်တယ်။

But later trials of the vaccine showed no protection at all— none.

ဒါပေမဲ့ နောက်ပိုင်း ကာကွယ်ဆေး စမ်းသပ်မှု တွေမှာ ကာကွယ်မှု လုံးဝ မရှိတာကို ပြခဲ့တယ်။

This wasn’t Price’s fault—

ဒါက Price ရဲ့အမှားမဟုတ်ဘူး။

no one at the time knew that rhinovirus had multiple subtypes.

rhinovirus မှာ မျိုးခွဲများစွာရှိတာကို အဲဒီအချိန်က ဘယ်သူမှ မသိခဲ့ကြဘူး။

Price’s vaccine, for reasons we don’t fully understand,

Price ရဲ့ ကာကွယ်ဆေးက အပြည့်အဝ နားမလည်တဲ့ အကြောင်းတွေအတွက်

didn't provide broad protection,

ကျယ်ပြန့်တဲ့ အကာအကွယ်ကို မပေးခဲ့ဘူး။

meaning it was only effective against one or maybe a few subtypes of rhinovirus—

ဆိုလိုတာက အမျိုးအစားခွဲ ၁၆၉ ခုနဲ့ တိုးလာတာ တွေထဲက rhinovirus အမျိုးအစားခွဲအချို့ကိုသာ

out of 169 subtypes and counting.

ထိရောက်စွာ တိုက်ဖျက်နိုင်ခဲ့တာပါ။

Sometimes, when we make a vaccine, we get lucky.

တစ်ခါတလေ ကာကွယ်ဆေး ဖန်တီးတဲ့အခါ ကံကောင်းသွားတတ်ပါတယ်။

The mRNA COVID vaccines, for example,

ဥပမာ၊ mRNA COVID ကာကွယ်ဆေးတွေက

effectively protect us against severe disease and death

မူလ ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ မျိုးကွဲတွေတစ်လျှောက် ပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါနဲ့

across the original virus and variants too.

သေဆုံးတာကနေ ထိရောက်စွာ ကာကွယ်ပေးတယ်။

But we have yet to create a broadly protective vaccine against rhinovirus,

ဒါပေမဲ့ rhinovirus ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကာကွယ်တဲ့ ကာကွယ်ဆေး ဒါမှမဟုတ်

or any other virus that causes the common cold.

သာမန် အအေးမိတာကို ဖြစ်စေတဲ့ တခြားဗိုင်းရပ်စ်တစ်ခုခုကို မဖန်တီးရသေးဘူး။

Okay, what about antiviral drugs?

ကောင်းပြီ၊ ဗိုင်းရပ်စ်သတ်ဆေးတွကရော။

Viruses hijack human cellular machinery to replicate and spread,

ဗိုင်းရပ်စ်တွေက လူသားရဲ့ဆဲလ်တွေကို ပုံတူပွားဖို့နဲ့ ပြန့်ပွားဖို့ ယန္တရားကို

so it’s hard to make a molecule that’s toxic to the virus

အပိုင်စီးထားတော့ လူကို အဆိပ်မဖြစ်ဘဲ ဗိုင်းရပ်စ်ကို အဆိပ်ဖြစ်တဲ့

without also being toxic to the human.

မော်လီကျူးတစ်ခု ဖန်တီးဖို့က ခက်ခဲတယ်။

And even if you manage to do that,

ဒါကို လုပ်နိုင်တာတောင်

the virus could mutate out of reach of the drug.

ဗိုင်းရပ်စ်က ဆေး လက်လှမ်းမမီတာကို သန္ဓေပြောင်းနိုင်တယ်။

Viruses are slippery beasts.

ဗိုင်းရပ်စ်တွေက မယုံရတဲ့ တောကောင်တွေပါ။

We have, though, had some incredible successes:

ဒါပေမဲ့ မယုံနိုင်နိုင်စရာ အောင်မြင်မှုတွေ ရထားပါတယ်။

we eradicated smallpox thanks to an effective vaccine,

ထိရောက်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးကြောင့် အခြားမျိုးစိတ်တွေမှာ မခိုအောင်းနိုင်တာနဲ့

the fact that it can’t hide out in other species,

၎င်းရဲ့မျိုးပွားမှုနှုန်း နည်းပါးတာကြောင့်

and its relatively low mutation rate.

ကျောက်ရောဂါကို အမြစ်ဖြတ်နိုင်ခဲ့တယ်။

HIV, on the other hand, mutates so quickly that in an untreated individual,

တစ်ဖက်မှာ HIV က လျင်မြန်စွာ သန္ဓေပြောင်းသွားတော့ မကုသရသေးတဲ့လူမှာ

every possible single-letter mutation in the virus’s genetic code

ဗိုင်းရပ်စ် ဗီဇကုဒ်မှာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ စာလုံး သန္ဓေပြောင်းတာတိုင်းကို

could, in theory, be produced in a single day.

သီအိုရီအရ တစ်ရက်အတွင်း ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်။

Despite trying for decades, we still don’t have a vaccine.

ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကြိုးစားနေပေမဲ့ ကာကွယ်ဆေးမရှိသေးဘူး။

But we do have an effective cocktail of HIV drugs

ဒါပေမဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် အလွယ်တကူ သန္ဓေမပြောင်းနိုင်တဲ့

that the virus can’t easily mutate away from.

ထိရောက်မှုရှိတဲ့ HIV ဆေးဝါးပေါင်းစုံရှိတယ်။

Unfortunately, we are stuck with colds for now.

ကံဆိုးချင်တော့ ကျွန်တော်တို့ လောလောဆယ် အအေးမိနေတယ်။

But the last few decades have featured some entirely game-changing

ဒါပေမဲ့ mRNA ကာကွယ်ဆေးနဲ့ CRISPR လို လုံးဝပြောင်းလဲစေတဲ့

medical breakthroughs, like mRNA vaccines and CRISPR.

ဆေးပညာ အောင်မြင်မှုတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အနည်းငယ်က ပြခဲ့တယ်။

CRISPR could be particularly promising as an antiviral agent,

CRISPR က ဗိုင်းရပ်စ်ကာကွယ်ဆေးအဖြစ် အထူး အလားအလာ ဖြစ်နိုင်တာက

because it originally evolved in bacteria as an immune defense against viruses.

ဒါ မူလက ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို ကာကွယ်မှုအဖြစ် ဗက်တီးရီးယားမှာ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာလို့ပါ။

In fact, early in the COVID-19 pandemic,

တကယ်တော့ COVID-19 ကူးစက်ရောဂါ အစောပိုင်းမှာ

a research team showed that a CRISPR system could degrade

CRISPR စနစ်က အဆုတ်ဆဲလ်ထဲက ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ တုပ်ကွေး

coronavirus and influenza genomes in our lung cells.

ဗီဇတွေကို ကျဆင်းစေနိုင်တယ်လို့ သုတေသန အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က ပြသခဲ့တယ်။

They called their system prophylactic antiviral CRISPR in human cells.

လူသားဆဲလ်တွေထဲက ၎င်းတို့ရဲ့ စနစ်ကို ကာကွယ်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် CRISPR လို့ခေါ်တာပါ။

Or, for short, PAC-MAN.

ဒါမှမဟုတ် အတိုချုံးပြောရရင် PAC-MAN ပါ။