How could so many people support Hitler? - Joseph Lacey

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma

In Jerusalem, on April 11th, 1961,

ဂျေရုဆလင်၊ ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၁၁ ရက်နေ့မှာ

Adolf Eichmann stood trial for crimes against humanity.

အဒေါ့ဖ် အိုက်ခမန်းဟာ လူသားတွေကိုဆန့်ကျင် တဲ့ အမှုတွေအတွက် စစ်ဆေးခံရတယ်။

Eichmann had been a Nazi official tasked with organizing the transport

အိုက်ခမန်းက ဥရောပသား ဂျူး ၁.၅ သန်းကျော်ကို ဂျူးရပ်ကွက်တွေနဲ့

of over 1.5 million European Jews to ghettos and concentration camps.

စစ်စခန်းတွေဆီ ပို့ဆောင်ဖို့ စီစဉ်တာအတွက် တာဝန်ပေးခံရတဲ့ နာဇီ အရာရှိတစ်ယောက်ပါ။

He was popularly described as an evil mastermind

အနေချောင်တဲ့ ဂျာမန်ရုံးကနေ ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို စီစဉ်ခဲ့တဲ့

who orchestrated atrocities from a cushy German office,

ဆိုးညစ်တဲ့ ကြိုးကိုင်သူအဖြစ် လူအများက သူ့ကို ဖော်ပြပြီး

and many were eager to see the so-called “desk murderer” tried for his crimes.

အမှုတွေအတွက် စစ်ဆေးခံရတဲ့ ”ထိုင်ရာမထ လူသတ်သမား”ကို အများက မြင်ဖို့ ထက်သန်နေတယ်။

But the squeamish man who took the stand seemed more like a dull bureaucrat

ဒါပေမဲ့ အစစ်ခံနေတဲ့ အော်ဂလီဆန်စရာလူက ရက်စက်တဲ့ လူသတ်သမားထက် ခပ်ထုံထုံ

than a sadistic killer.

ဗျူရိုကရက်နဲ့ ပိုတူနေပုံရတယ်။

The disparity between Eichmann’s nature and his actions

အိုက်ခ်မန်းရဲ့ သဘာဝနဲ့ သူ့ လုပ်ရပ်တွေကြားက ကွာဟချက်က

was unsettling for many viewers,

ကြည့်ရှုသူများစွာအတွက် စိတ်ရှုပ်စရာပေမဲ့၊

but for philosopher Hannah Arendt,

အတွေးအခေါ်ပညာရှင် ဟန်နာ အာရင့်ဒ်အတွက်တော့

this contradiction inspired a disturbing revelation.

ဒီဝိရောဓိက ထိတ်လန့်စရာ ဖွင့်ချချက်တစ်ခုကို စေဆော်ပေးခဲ့တယ်။

Arendt was a German Jew who fled her homeland in 1933

ဂျာမန်လျှို့ဝှက်ရဲတွေရဲ့ အကျဉ်းချတာခံ ရပြီးနောက် အာရင့်ဒ်ဟာ ၁၉၃၃ ခုနှစ်မှာ

after being briefly imprisoned by the German secret police.

သူ့ဇာတိမြေကနေ ထွက်ပြေးခဲ့တဲ့ ဂျာမန်ဂျူးတစ်ယောက်ပါ။

As a refugee in France and then the United States,

ဒုက္ခသည်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ပြင်သစ်၊ နောက်တော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ၊

she dedicated herself to understanding how the Nazi regime came to power,

သူဟာ နာဇီ အစိုးရ အာဏာရလာပုံနဲ့ ပိုတိတိကျကျဆိုရင်၊ ဒါက ရက်စက်များစွာကို

and more specifically, how it inspired so many atrocities.

လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့ပုံကို နားလည်ဖို့ ဘဝကို နှစ်မြှုပ်ထားခဲ့တယ်။

A common opinion at the time was that the Third Reich was a historical oddity;

ဒီအချိန်က အယူအဆတစ်ခုက တတိယ ဂျာမန် အင်ပါယာက သမိုင်းဆိုင်ရာတစ်မူထူးမှုဆိုတာပါ၊

a perfect storm of uniquely evil leaders

ပထမကမ္ဘာစစ်အတွင်း အရှုံးနောက်မှာ လက်စားချေဖို့

supported by German citizens looking for revenge

စောင့်ရင်း ဂျာမန် နိုင်ငံသားတွေက ထောက်ပံ့ခဲ့တဲ့ ထူးထူးကဲကဲ

after their defeat in World War I.

ဆိုးတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ မုန်တိုင်းအစစ်တစ်ခုပါ။

But Arendt believed the true conditions behind this unprecedented rise

ဒါပေမဲ့သူက အာဏာရှင်စနစ်ရဲ့ မကြုံစဖူး မြင့်တက်မှု နောက်ကွယ်က အခြေအနေမှန်တွေက

of totalitarianism weren’t specific to Germany.

ဂျာမနီအတွက် သီးခြားဖြစ်နေတာ မဟုတ်ဘူးလို့ ယုံကြည်ခဲ့တယ်

Throughout the 1950s, Arendt developed a theory of the human condition

၁၉၅၀ လွန်နှစ်တွေတစ်လျှောက်မှာ အာရင့်ဒ်က ဘဝကို ရှုထောင့် ၃ ခုအဖြစ် ပိုင်းခြားထားတဲ့

that divided life into three facets:

လူသား အခြေအနေ သီအိုရီကို တီထွင်ခဲ့တယ်၊

labor— in which we satisfy our material needs and desires;

ရုပ်ပစ္စည်းလိုအပ်ချက်တွေနဲ့ လိုအင်ဆန္ဒတွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့ လုပ်အား၊

work— in which we build the world’s physical and cultural infrastructure;

ကမ္ဘာ့ ရုပ်ပိုင်းနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အခြေခံ အဆောက်အအုံကို တည်ဆောက်တဲ့ အလုပ်၊

and action— in which we publicly articulate our values

ပတ်ဝန်းကျင် ကမ္ဘာကို ပေါင်း ပုံသွင်းဖို့ တန်ဖိုးတွေကို

to collectively shape the world around us.

လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြောတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ပါ။

It was this last facet, the life of action,

ဂျာမနီနဲ့ အခြား စက်မှုထွန်းကားတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းများစွာဟာ

that Arendt believed was under attack,

တိုက်ခိုက် ခံနေရတယ်လို့

both in Germany and many other industrialized societies.

အာရင့်ဒ် ယုံကြည်ခဲ့တာက ဒီနောက်ဆုံး ရှုထောင့်၊ လုပ်ဆောင်ချက် ဘဝပါ။

လုပ်အားက ခေတ်တစ်ခုကို လွှမ်းမိုးတာအဖြစ် ခေတ်မီမှုကို သူ မြင်တယ်၊

She saw modernity as an age ruled by labor,

where individuals mainly appear in the social world

တစ်ဦးချင်းတွေက စိတ်ကူးတွေကို မျှဝေပြီး ရပ်ရွာတွေကို

to produce and consume goods and services

ပုံဖော်တာထက်၊ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို

rather than share ideas and shape communities.

ထုတ်လုပ်၊စားသုံးဖို့ လူမှု လောကမှာ အဓိကအနေနဲ့ ပေါ်ထွက်ရာပါ။

Arendt believed this had fostered societies and ideologies

တစ်ဦးချင်းတွေကို ကိုယ်ကျင့်နဲ့ နိုင်ငံရေး စွမ်းရည်တွေထက်၊ သူတိုရဲ့

where individuals were seen only for their economic value,

စီးပွားရေး တန်ဖိုးအတွက်သာ မြင်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့

rather than their moral and political capacities.

အတွေးအခေါ် တွေကို အားပေးခဲ့တယ်လို့ အာရင့်ဒ်က ယုံကြည်ခဲ့တယ်။

She believed this isolated people from their neighbors and their sense of self.

သူတို့ အိမ်နီးချင်းတွေနဲ့ ပင်ကိုစိတ်ကနေ လူတွေကို သီးခြားခွဲတာလို့ သူယုံကြည်ခဲ့တယ်။

And in her 1951 book, “The Origins of Totalitarianism,”

သူ့ရဲ့ ၁၉၅၁ ခုနှစ် စာအုပ် “The Origins of Totalitarianism” မှာ

Arendt argued these conditions provided fertile ground for totalitarian regimes,

ဒီအခြေအနေတွေက ထီးတည်းဖြစ်မှုကို တိုးဖို့၊ သီးခြားတွေးခေါ်တဲ့ နိုင်ငံရေး ကိုယ်စားလှယ်

which use fear and violence to increase isolation

တွေအဖြစ် လူသိရှင်ကြားပါဝင်တာကို အန္တရာယ် ဖြစ်ဖို့ အကြောက်နဲ့ အကြမ်းဖက်မှုသုံးတဲ့

and make it dangerous to publicly engage as freethinking political agents.

အာဏာရှင်အစိုးရတွေအတွက် အကျိုးဖြစ်ဖို့ ထောက်ပံ့ခဲ့တယ်လို့ အာရင့်ဒ်က စောဒကတက်တယ်။

In this lonely state, participating in the regime

ဒီအထီးကျန် အခြေအနေမှာ၊ အစိုးရမှာ ပါဝင်တာက

becomes the only way to recover a sense of identity and community.

ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာနဲ့ အသိုင်းအဝိုင်း သဘောကို ပြန်ရဖို့ တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းဖြစ်လာတယ်။

Arendt believed it was this kind of environment

အိုက်ခမန်း သူ့ရဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ကျူးလွန်ခဲ့တာက

where Eichmann committed his crimes.

ဒီလိုဝန်းကျင်လို့ အာရင့်ဒ်က ယုံကြည်ခဲ့တယ်။

Most people expected the Jewish German philosopher

ဂျူးဂျာမန် အတွေးအခေါ်ပညာရှင်က နာဇီဟောင်းကို ပြင်းထန်စွာ

to judge the ex-Nazi harshly.

စီရင်ဖို့ လူအများစုက မျှော်လင့်ခဲ့တယ်။

But while she condemned his monstrous actions,

ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့စက်ဆုပ်စရာ လုပ်ရပ်တွေကို ရှုတ်ချပေမဲ့၊

Arendt saw no evidence that Eichmann himself was uniquely evil.

အိုက်မန်းက ထူးထူးခြားခြား ဆိုးသွမ်းတယ် ဆိုတဲ့အထောက်အထားကို အာရင့်ဒ် မတွေ့ဘူး။

She saw him as a distinctly ordinary man who considered diligent obedience

သူက အိုက်ခမန်းကို နိုင်ငံသား တာဝန်ရဲ့ အမြင့်ဆုံး ပုံစံကို နာခံမှုလို့ ယူဆတဲ့

the highest form of civic duty.

ထူးခြားတဲ့ သာမန် လူတစ်ယောက်အဖြစ်မြင်တယ်။

And for Arendt, it was exactly this ordinariness that was most terrifying.

အာရင့်ဒ်အတွက်၊ ဒီအတိအကျ သာမန်ဖြစ်မှုက ထိတ်လန့်စရာအကောင်းဆုံးပါ။

Her point wasn't just that anyone could do what Eichmann did,

သူ့ဆိုလိုရင်းက အိုက်ခမန်း လုပ်ခဲ့တာက လူတိုင်း လုပ်နိုင်တာပေမဲ့၊

but that his story suggested ordinary people

သူ့ဇာတ်လမ်းက မျိုးဖြုတ်သတ်ဖြတ်မှုကို ပံ့ပိုးတာတောင်

could willingly accept their societal role—

သာမန်လူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ လူမှုရေးရာ ကဏ္ဍကို

even when it contributed to genocide.

လိုလိုလားလား လက်ခံနိုင်တယ်လို့ ညွှန်းတာပါ။

Arendt called this phenomenon “the banality of evil,”

အာရင့်ဒ်က ဒီဖြစ်ရပ်ကို “ဆိုးယုတ်မှုရဲ့ မထူးခြားမှု” လို့ ခေါ်ပြီး

and warned that it can emerge whenever society inhibits our ability to think;

လူ့အဖွဲ့အစည်းက တွေးခေါ်နိုင်စွမ်းဒါမှမဟုတ် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဆင်ခြင်တဲ့ ပြောဆိုမှုမှာ

or more specifically, to question our beliefs and actions

ယုံကြည်ချက်တွေနဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို မေးခွန်းထုတ်နိုင်စွမ်းကို ဟန့်တားတိုင်း၊

in a self-reflective internal dialogue.

ဒါ ထွက်ပေါ်လာနိုင်တယ်လို့ သတိပေးခဲ့တယ်။

Arendt believed this kind of thinking is the only way to confront moral problems,

ဒီအတွေးအခေါ်မျိုးက ကိုယ်ကျင့် ပြဿနာတွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့ တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းဖြစ်ပြီး

and that our responsibility to self-reflect is especially important

လွတ်လပ်တဲ့ တွေးခေါ်မှု ခြိမ်းခြောက်ခံရတဲ့ အခါ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဆင်ခြင်ဖို့တာဝန်က

when independent thought is threatened.

အထူး အရေးကြီးတယ်လို့ အာရင့်ဒ်က ယုံကြည်ခဲ့တယ်။

She acknowledged that critical thinking in oppressive spaces

ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်တဲ့နေရာတွေမှာ ဝေဖန် တွေးခေါ်တာက ကိုယ်ပိုင် သတ္တိ

is a defiant act that requires personal courage.

လိုအပ်တဲ့ ဖီဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်ဆိုတာကို သူ အသိအမှတ်ပြုခဲ့တယ်။

But it must be done regardless,

ဒါပေမဲ့ ဘာဖြစ်ဖြစ်၊ လုပ်ရမှာဖြစ်တာကြောင့်

which is why Arendt still held Eichmann accountable.

အာရင့်ဒ်က အိုက်ခမန်းမှာ တာဝန်ရှိတယ်လို့ စွဲကိုင်ထားတာပါ။

This thread runs throughout Arendt's work,

ဒီအတွေးက အာရင့်ဒ်ရဲ့ လက်ရာ တစ်ခုလုံးမှာ လုံးမှာ ပါနေပြီး၊

where she continually insisted that thinking was our greatest weapon

တွေးခေါ် တာက ခေတ်မီမှုရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု တွေကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အကြီးဆုံး

against the threats of modernity.

လက်နက်တစ်ခုလို့ မပြတ် အခိုင်အမာ ပြောဆိုခဲ့တယ်။

Namely, a relentless drive for economic and technological development

အတိအကျဆို၊ လူမှုရေး ကင်းကွာမှုကို တိုးမြှင့်ပြီး လူ့လွတ်လပ်မှုကို တားဆီးမယ့်

which would increase social alienation and inhibit human freedom.

စီးပွားရေးနဲ့ နည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် မရပ်မနား လှုံ့ဆော်အားတစ်ခုပါ။

To foster this essential value,

ဒီမရှိမဖြစ် တန်ဖိုးကို မြှင့်တင်ဖို့၊

Arendt believed we need to create formal and informal forums

စုပေါင်းအနာဂတ် ပုံသွင်းတာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ပွင့်လင်းတဲ့စကားဝိုင်းတွေကို ခွင့်ပေးတဲ့

that allowed for open conversations about shaping our collective future.

တရားဝင်နဲ့ အလွတ်သဘော ဖိုရမ်တွေ ဖန်တီးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ အာရင့်ဒ်က ယုံကြည်ခဲ့တယ်။

These might include townhall meetings, self-governing workplaces,

ဒါတွေမှာ မြို့ပြအစည်းအဝေးတွေ၊ ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ရေး အလုပ်ခွင်တွေ ဒါမှမဟုတ်

or student unions.

ကျောင်းသားသမဂ္ဂတွေ ပါလောက်တယ်။

But whatever shape they take,

ဒါပေမဲ့ ဒါတွေက ဘယ်ပုံစံဖြစ်ဖြစ်

what’s most important to Arendt is that they value open dialogue

အာရင့်ဒ်အတွက် အရေးကြီးဆုံးက ဒါတွေဟာ ပွင့်လင်းတဲ့ အပြန်အလှန်ပြောဆိုမှုနဲ့

and critical self-reflection.

ဝေဖန်ဆန်းစစ်တဲ့ ဆင်ခြင်မှုကို တန်ဖိုးထားဖို့ပါ။