A day in the life of a Celtic Druid - Philip Freeman

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

As the sun rises on a fall morning in 55 BCE,

ဘီစီ ၅၅ ၊ ဆောင်းဦး မနက်ခင်း နေထွက်လာတဲ့အခိုက်မှာ

Camma lays two pigeons on the altar at the center of her village.

ကမ်မာဟာ သူ့ရွာလယ်ခေါင်မှာရှိတဲ့ ယဇ်ပလ္လင်ပေါ်မှာ ခိုနှစ်ကောင်ကိုချထားတယ်။

She offers a prayer to Matrona mother goddess of the Earth,

သူဟာ ဘူမိ မယ်တော် နတ်ဘုရား မက်ထရိုနာနဲ့ နတ် ဘုရားတွေရဲ့ အကြီးအကဲ

and Lugus chief of the gods.

လုဂတ်စ် တို့ ကို ဆုတောင်းဆက်ကပ်လိုက်တာပါ။

Then, she wrings the birds’ necks

ဒီနောက် သူက ခိုတွေရဲ့ လည်ပင်းကို ညှစ်ပြီး

and cuts them open to examine their entrails for divine messages.

လှီးဖြတ်ကာ နတ်ဘုရား သတင်းစကားတွေအတွက် ကလီစာတွေကို စစ်ဆေးဖို့ ဖွင့်လိုက်တယ်။

Camma is a druid.

ကမ်မာဟာ ဟူးရားတစ်ယောက်ပါ။

This means she conducts religious rites,

ဆိုလိုတာက သူဟာ ဘာသာရေး ထုံးတမ်းတွေကို လုပ်တယ်၊

but she also serves as a judge, healer, and scholar,

ဒါ့အပြင် တရားသူကြီး ၊ ကုစားပေးသူ ပညာရှင် တစ်ယောက် အဖြစ် အမှုထမ်းတယ်၊

teaching children and mediating conflict between Celtic tribes.

ကလေးတွေကို စာသင်ပေးပြီး ဆဲတစ်မျိုးနွယ်စု တွေ အကြား ပဋိပက္ခတွေကို ဖြန်ဖြေပေးတယ်။

She began her studies as a child,

သူဟာ များပြားတဲ့ ကဏ္ဍတွေကို လုပ်ဆောင်ဖို့

memorizing the countless details necessary to perform her many roles,

လိုအပ်တဲ့ မရေနိုင်တဲ့ အသေးစိတ်တွေကို ကျက်မှတ်ရင်း၊ ကလေးဘဝကတည်းက စတင်လေ့လာခဲ့တာက

since the druids’ knowledge is considered too sacred to record in writing.

ဟူးရားရဲ့ အသိပညာဟာ အရေးအသားနဲ့ မှတ်တမ်း တင်ရလောက်မောင် မြင့်မြတ်တယ်လို့ ယူဆလို့ပါ။

Like many druids, she spent years studying in Britain.

ဟူးရားများစွာလိုပဲ ဗြိတိန်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ လေ့လာခဲ့ရတယ်။

Now, she is a resident Druid of the Veneti tribe

အခု သူဟာ ဒီနေ့ခေတ် ပြင်သစ်ဖြစ်တဲ့ ဂေါလ်ရဲ့ အနောက်ဘက်

in a small farming village near the western coast of Gaul,

ကမ်းရိုးတန်းအနီး စိုက်ပျိုးရေး ရွာလေးတစ်ရွာမှာ ဗင်နီတီ လူမျိုးစုရဲ့

in what is now France.

နယ်ခံ ဟူးရားတစ်ယောက်ပါ။

Since returning to Gaul, she has received many offers of marriage–

ဂေါလ်ကို ပြန်ရောက်ကတည်းက လက်ထပ်ဖို့ ကမ်းလှမ်းမှုများစွာ လက်ခံရရှိပေမဲ့

but she has decided to devote herself to her work, at least for now.

အနည်းဆုံး အခုအချိန်အတွက် သူ့ကိုယ်သူ အလုပ်မှာ မြှုပ်နှံဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတယ်။

This morning, the omens are troubling.

ဒီမနက် နိမိတ်တွေက စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စရာပါ။

They tell of war and strife, as they often have in recent months.

ဒါတွေက မကြာသေးတဲ့ လတွေအတွင်း ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ အတိုင်း စစ်နဲ့ပဋိပက္ခတွေကို ပြောပြနေတယ်။

A neighboring tribe, the Redones,

အိမ်နီးချင်း မျိုးနွယ်တစ်စု ရီဒုန်းတွေက

have raided their village and stolen cattle in broad daylight twice this fall.

ဒီဆောင်းဦး၊ နေ့ခင်းကြောင်တောင်မှာ ရွာကို ဝင်စီးခဲ့ပြီး ကျွဲနွားတွေကို ခိုးယူခဲ့တယ်။

The children have gathered around to watch her work.

ကလေးတွေက သူ့အလုပ်ကို စောင့်ကြည့်ဖို့ အနားမှာ စုဝေးနေကြတယ်။

Camma plays her lyre and sings to them.

ကမ်မာက သူ့စောင်းကို တီးပြီး သူတို့ကို သီချင်းဆိုပြတယ်။

She weaves stories of the powerful kings who once ruled their land –

တစ်ချိန်က သူတို့ နယ်ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ ရဲစွမ်း ဘုရင်တွေရဲ့ ပုံပြင်တွေကို ဖွဲ့တယ်၊

brave warriors who were slain naked in combat but who will be reborn,

တိုက်ပွဲမှာ ကိုယ်လုံးတည်း အသတ်ခံရပေမဲ့ ဆဲလ်တစ်လူမျိုး အားလုံးလို ပြန်လည်

as will all the Celts.

မွေးဖွား လာမယ့် ရဲရင့်တဲ့ စစ်သည်တွေပါ။

When the children go off to help in the fields,

ကလေးတွေက လယ်ကွင်းတွေမှာ ကူညီဖို့ ထွက်သွားတဲ့အခါ

Camma heads across the village to visit an old woman with an eye infection.

ကမ်မာဟာ မျက်စိ ကူးစက်ရောဂါရှိတဲ့ အဖွားအို တစ်ယောက်ကို ကြည့်ဖို့ ရွာကိုဖြတ်သွားတယ်။

On the way to the old woman’s hut,

အဖွာအိုရဲ့တဲကို သွားတဲ့လမ်းမှာ

she passes men salting pigs for the winter food supply

ဆောင်းစာအတွက် ဝက်တွေကို ဆားနယ်နေတဲ့ အမျိုးသားတွေနဲ့ ဆေးဆိုး သိုးမွေးကနေ

and women weaving clothing from dyed wool.

အဝတ်တွေ ရက်လုပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ဖြတ်သွားတယ်။

She delivers a remedy for the injured eye–

ဒဏ်ရာရနေတဲ့ မျက်စိအတွက် ဆေးတစ်ခု ပို့ပေးတယ်။

it’s made from mistletoe, a sacred healing plant,

ဒါက ကျီးပေါင်းပင်ကနေ လုပ်တာပါ၊ အထွတ်အမြတ် ကုသရေးအပင်ဆိုပေမဲ့၊

but deadly if used incorrectly.

မှားယွင်းစွာ သုံးမိရင်တော့ သေစေနိုင်ပါတယ်။

From there, Camma visits the chieftain to discuss the omens.

အဲဒီကနေ ကမ်မာဟာ နိမိတ်တွေအကြောင်း ဆွေးနွေးဖို့ အကြီးအကဲဆီ ဝင်လည်တယ်။

She convinces him to go and talk through their problems with their neighbors.

သူက အကြီးအကဲကို အိမ်နီးချင်းတွေနဲ့ ဖြစ်တဲ့ပြဿနာတွေကို သွားဖြေရှင်းခိုင်းတယ်။

Accompanied by several warriors,

စစ်သည်အတော်များများ အတူလိုက်ပါပြီး

they head through the forest and demand a meeting

သူတို့ဟာ သစ်တောကို ဖြတ်ပြီး ရီဒုန်းရွာ

outside the Redones’ village walls.

တံတိုင်းအပြင်မှာ အစည်းအဝေးတစ်ခုကို တောင်းဆိုကြတယ်။

The Redones’ representatives bring their own druid,

ရီဒုန်း ကိုယ်စားလှယ်တွေက ကိုယ်ပိုင် ဟူးရားခေါ်လာတယ်၊

who Camma recognizes from the annual gathering in central Gaul

သူက ခေါင်းဆောင် ဟူးရားတွေကို ရွေးတဲ့ ဂေါလ် အလယ်ပိုင်းက နှစ်ပတ်လည် တွေ့ဆုံပွဲကနေ

where head druids are elected.

ကမ်မာ အသိအမှတ်ပြုခဲ့သူပါ။

The chieftains immediately begin to argue and threaten each other.

အကြီးအကဲတွေက ချက်ချင်းပဲ ငြင်းခုံပြီး အချင်းချင်း ခြိမ်းခြောက်ကြတယ်။

Camma steps between the opposing sides to stop them from fighting—

ကမ်မာက တိုက်ခိုက်မှုကနေ တားဆီးဖို့ ဆန့်ကျင်ဘက်တွေကြား ဝင်ဖြန်ဖြေတယ်၊

they must honor her authority.

သူရဲ့အမိန့်အာဏာကို သူတို့ လေးစားရမှာပါ။

Finally, the Redones agree to pay Camma’s tribe several cattle.

နောက်ဆုံး ကမ်မာရဲ့မျိုးနွယ်ကို ကျွဲ၊နွား တချို့ပေးဖို့ ရီဒုန်းတွေက သဘောတူတယ်။

In spite of this resolution, Camma still feels uneasy on the long walk home.

ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ရှိပေမဲ့ ကမ်မာဟာ အိမ်အပြန် ခရီးရှည်မှာ စိတ်မသက်မသာဖြစ်နေတုန်းပါ။

As they approach the village walls, a bright streak shoots across the sky—

ရွာတံတိုင်းတွေဆီ နီးကပ်လာတာနဲ့ တောက်ပတဲ့ လျှပ်ပန်းတစ်ခု ကောင်းကင်ကိုဖြတ်တက်သွားတယ်၊

another omen, but of what?

နောက်ထပ် နိမိတ်ဆိုပေမဲ့ ဘာနဲ့ဆိုင်တာလဲ။

Back home, Camma sits among the elders for her evening meal of porridge,

အိမ်ပြန်ရောက်တော့ ကမ်မာဟာ အကြီးအကဲတွေ ကြားမှာ ညနေစာ စားသောက်တယ်တယ်၊

a bit of meat, and a cup of wine.

ယာဂု အသားနည်းနည်းနဲ့ ဝိုင်တစ်ခွက်ပါ။

While they were out during the day, an intercepted parchment arrived.

နေ့ဘက် သူတို့ အပြင်ထွက်စဉ်မှာ ဖြတ်ယူထားတဲ့ ပုရပိုက်တစ်စောင် ရောက်လာတယ်။

Camma recognizes the writing immediately.

ကမ်မာက ရေးထားတာကို ချက်ချင်း မှတ်မိတယ်။

Although the druids are forbidden from recording their knowledge,

ဟူးရားတွေကို သူတို့ရဲ့ အသိသုတကို မှတ်တမ်းတင်ဖို့ တားမြစ်ထားပေမဲ့

she and many other young druids can read Latin.

သူနဲ့ တခြားငယ်ရွယ်တဲ့ ဟူးရားတွေက လက်တင်စာ ဖတ်တတ်တယ်။

From the message, she learns that the Romans are drawing closer to their lands.

ဒီသတင်းစကားကနေ ရောမတွေဟာ သူတို့ နယ်မြေတွေနဲ့ ပိုနီးလာနေတာကို သူ သိလာရတယ်။

Some of the elders say that the tribe should flee to the nearby hills and hide,

အကြီးအကဲတချို့က လူမျိုးစုဟာ အနီးက တောင် ကုန်းတွေဆီ ပြေးပုန်းသင့်တယ်လို့ဆိုပေမဲ့

but Camma counsels them to trust in the gods and remain in their home.

ကမ်မာက သူတို့ကို နတ်ဘုရားတွေကို ယုံကြည်ပြီး အိမ်မှာနေဖို့ အကြံပေးတယ်။

Privately, she has her doubts.

တစ်ကိုယ်တည်းအနေနဲ့ သူ့မှာ သံသယတွေရှိနေတယ်။

Should the Romans reach them, her power to help might be limited.

ရောမတွေ သူတို့ဆီ ရောက်လာရင်၊ သူ့ရဲ့ကူညီနိုင်စွမ်း အကန့်အသတ်ရှိလောက်တယ်။

Unlike the other Celtic tribes,

အခြား ဆဲလ်တစ်မျိုးနွယ်တွေနဲ့မတူဘဲ

Roman legions have no regard for the druids’ sacred role as peacemakers.

ရောမတပ်တွေက ငြိမ်းချမ်းရေးတမန် ဟူးရား တွေရဲ့ မြင့်မြတ်တဲ့ကဏ္ဍကို အလေးမထားကြဘူး။

Before going to bed,

အိပ်ရာမဝင်ခင်၊

she observes the course of the planets and consults her charts,

ဂြိုဟ်တွေရဲ့လမ်းကြောင်းကို လေ့လာပြီ း ဇယားကွက်တွေကနေ အကြံဉာဏ်ယူတယ်။

trying to make sense of the meteor she saw earlier.

စောစောက သူတွေ့ခဲ့တဲ့ ဥက္ကာပျံကို နားလည်ဖို့ ကြိုးစားတာပါ။

The signs are converging on a larger threat than their neighbors.

လက္ခဏာတွေက အိမ်နီးချင်းတွေထက် ပိုကြီးတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုမှာ လာဆုံနေပါပြီကော။